Mar 142018
 

Το Processwork Hub συμμετείχε στην έρευνα του International Center for the Prevention of Crime για την πρόληψη του εξτρεμισμού. Χθες μας έστειλαν το τελικό κείμενο της έρευνας. Μπορείς να διαβάσεις τα αποτελέσματα της έρευνας με ένα κλικ εδώ (αγγλικά).

An international Study of Front-Line Workers and Intervention Issues

The objective of this study, funded by Public Safety Canada, is to identify the main challenges faced by frontline workers in preventing radicalization in order to gather specific and practical information regarding the implementation of programmes and initiatives, especially the ones linked to challenges, difficulties, as well as intervention management approaches.

To do so, the study was carried out in two phases. During the first one, exploratory interviews were held with 27 experts and specialists from 14 countries. Through this phase, we were able to obtain recommendations in selecting which frontline workers to target as well as countries and cities implementing interesting interventions for the prevention of radicalization. We were also given the contact information of some workers. Subsequently, the second phase of the study consisted in interviewing frontline actors, such as social workers, educators, etc. who are involved in the prevention of radicalization. A total of 63 workers from 23 countries in North America, Europe, Africa, Asia and Oceania were interviewed.

The Report for this study thus presents the main intervention dimensions in preventing radicalization as well as challenges faced by frontline workers, while also sharing their recommendations when it comes to intervening to prevent radicalization.

Πηγή: International Center for the Prevention of Crime

Feb 232017
 

Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα της Δήμητρας Γιάννου, Ph.D., για τους τρόπους με τους οποίους η ομοφοβία /τρανσφοβία διαμορφώνει συνθήκες ανισοτήτων για τους ΛΟΑΤ στους χώρους υγείας. Η έρευνα ξεκίνησε το 2013. Τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν καταγραφεί στη διατριβή της με τον τίτλο «Normalized absence pathologised presence»: Understanding the health inequalities of LGBT people in Greece.

Ένα κλικ εδώ για να διαβάσεις τη διατριβή (αγγλικά, αρχείο pdf)

 

May 162016
 

iapop athens

Τον Ιούνιο 2016 το Processwork Hub θα φιλοξενήσει τη «συνάντηση έρευνας» του IAPOP (International Association of Process-oriented Psychology). Αυτή η συνάντηση αφορά επαγγελματίες από όλον τον κόσμο ενδιαφέρονται για την έρευνα στις εφαρμογές του Processwork και θα γίνει στην Αθήνα, 24-26 Ιουνίου 2016.

 

Apr 092016
 

14-4-630x420

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Μουσουλμάνοι δεν είναι μόνο οι τζιχαντιστές

Ντίνα ΔασκαλοπούλουΑφροδίτη Τζιαντζή

Πριν από λίγους μήνες δύο νεαροί Ολλανδοί δημοσιογράφοι-φαρσέρ πραγματοποίησαν ένα πρωτότυπο κοινωνικό πείραμα. Απήγγειλαν σε περαστικούς αποσπάσματα από την Παλαιά Διαθήκη, έχοντας ντύσει την Αγία Γραφή με κάλυμμα που έγραφε «Αγιο Κοράνι». Τα χωρία που επέλεξαν ήταν ιδιαζόντως αιμοσταγή, αναφερόμενα σε ακρωτηριασμούς γυναικών, θεόσταλτες τιμωρίες, στην ποινή της θανάτωσης για τους άντρες που κοιμούνται με άντρες…

Οι αντιδράσεις των περαστικών, όσο νόμιζαν ότι τους διάβαζαν το Κοράνι, ήταν αναμενόμενες: Οτι πρόκειται για θρησκεία μίσους σε αντίθεση με τη Βίβλο που «είναι πολύ πιο ειρηνική», ότι «αυτοί (σ.σ. οι μουσουλμάνοι) πρέπει να προσαρμοστούν στον κόσμο που αλλάζει» και ότι «εμείς (οι Δυτικοί) έχουμε ελευθερία έκφρασης και σκεφτόμαστε διαφορετικά».

Οταν τους αποκάλυψαν ότι όλα τα παραπάνω είναι η -μισή τουλάχιστον- βάση του χριστιανισμού, που ως αβρααμική θρησκεία μοιράζεται κοινή ιουδαϊκή καταγωγή με το Ισλάμ, έπεσαν από τα σύννεφα, πριν παραδεχτούν ότι είναι προκατειλημμένοι και αποδώσουν στα ΜΜΕ τη διαστρεβλωμένη αντίληψή τους.

Ο Νίκος, που όπως μας λέει «πάει στην Εκκλησία κάθε Κυριακή», δουλεύει και ξεσκάει μαζί με τον Αλί, που πάει σε τζαμί στην Κοκκινιά. Ο ξάδελφος και συνέταιρός του, ο Δημήτρης, είναι μουσουλμάνος, αλλά «δεν θα ήθελα η γυναίκα μου να φοράει μαντίλα» λέει. |

Αυτό το ολιγόλεπτο βίντεο δεν αρκεί για να καταδείξει την έκταση του σύνθετου φαινομένου που αποκαλούμε «ισλαμοφοβία», που δεν είναι παρά ένα άλλο όνομα για τον ρατσισμό απέναντι στους μουσουλμάνους, φωτίζει όμως ένα βασικό συστατικό του: την άγνοια.

Εν Ελλάδι Πολύ πιο πρόσφατα, στις 22 Μαρτίου, ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, ερωτώμενος για το αν «η Εκκλησία φοβάται γι’ αυτό που εθνικιστικοί κυρίως κύκλοι σχολιάζουν ως “ισλαμοποίηση της κοινωνίας” μέσα από τις προσφυγικές ροές», έδωσε την εξής απάντηση:

Αν μείνουν οι άνθρωποι αυτοί, δεν είναι δυνατόν παρά να επηρεάσουν. Γιατί δεν είναι αφομοιώσιμοι […] Και δυστυχώς θα χάσουμε αυτό που είχαμε μέχρι τώρα μάθει, τη γειτονιά μας την ελληνική, θα χαθεί τουλάχιστον για την πρώτη γενιά αυτή η ομορφιά της ζωής μας, που λέγαμε είμαστε, ξέρω ‘γω, μια χώρα καθαρή…

Ο Αλί, μουσουλμάνος από το Πακιστάν, και ο Γάιος, Ελληνας πολίτης, χριστιανός από την Αίγυπτο: «Εδώ είμαστε όλοι αδέλφια» |

Την απάντηση του προκαθήμενου της Ορθόδοξης Εκκλησίας επισήμανε και σχολίασε πρώτος ο Δημήτρης Παπανικολάου στο άρθρο του «Γκαούρ Τεντέν, η μόνιμη Ευρώπη και το χτίσιμο του Νότου», στο περιοδικό «Unfollow». Ελάχιστες μέρες αργότερα, δύο άλλες εικόνες στοίχειωσαν για λίγο την επικαιρότητα: Η πρώτη, η εικόνα της αριστούχου μουσουλμάνας σημαιοφόρου που παρέλασε, φορώντας μαντίλα, με το σχολείο της στο κέντρο της Αθήνας.

Η δεύτερη, ντροπιαστική αυτή τη φορά, εικόνα ήρθε από τη Βέροια της Ημαθίας, όπου μια χούφτα άνθρωποι, μεταξύ τους ακροδεξιά στοιχεία, πέταξαν γουρουνοκεφαλές σε λεωφορείο με Σύρους πρόσφυγες, ενώ ακούγονταν χρυσαυγίτικα συνθήματα και ουρλιαχτά «τι ψυχή θα παραδώσετε στον Χριστό»! Σύμφωνα με επώνυμες μαρτυρίες, την επόμενη μέρα οι κάτοικοι του χωριού, όπου κατέλυσαν οι πρόσφυγες, γνωρίστηκαν μαζί τους, έσπασε ο πάγος και κάποιοι χωριανοί που συμμετείχαν στα επεισόδια δήλωσαν μετανιωμένοι.

Περί «καθαρότητας»

Τα παραπάνω δείχνουν πόσο μάταιο, αν όχι επικίνδυνο, είναι να νοσταλγούμε μια υποτιθέμενη «καθαρότητα» της ελληνικής γειτονιάς, που δεν υπήρξε ποτέ. Γιατί είναι τουλάχιστον παρεξηγήσιμη η έννοια της «καθαρότητας» σε μια χώρα-σταυροδρόμι, μια χώρα όπου έζησαν, «ανταλλάχθηκαν», ήρθαν ξεριζωμένοι, έφυγαν διωγμένοι από τη φτώχεια γενιές προσφύγων και μεταναστών.

Μια χώρα στην οποία κατοικούν πάνω από 610.000 μουσουλμάνοι σύμφωνα με επίσημες καταγραφές (110.000 είναι οι Ελληνες μουσουλμάνοι της Θράκης). Το ότι σε αυτή τη χώρα σοκάρει και σχολιάζεται περισσότερο η μαθήτρια με τη μαντίλα (στις μεταξικής καταγωγής μαθητικές παρελάσεις) παρά οι χυδαία προσβλητικές γουρουνοκεφαλές δείχνει τα διαφορετικά μέτρα και σταθμά της όποιας ανεκτικότητας.

Αφήνοντας τους ειδικούς να μας μιλήσουν για το πώς ορίζεται η ισλαμοφοβία, επιλέξαμε να κάνουμε μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας και να μιλήσουμε για το Ισλάμ, για τον Αλλάχ και τον Χριστό, με εργαζόμενους και ιδιοκτήτες καταστημάτων στη Βαρβάκειο Αγορά, χριστιανούς και μουσουλμάνους. Μιλήσαμε με τον Αλί και τον Τάσο, μουσουλμάνους από το Πακιστάν, υπαλλήλους σε χασάπικο.

Με τον Δημήτρη, μουσουλμάνο, και τον Νίκο, χριστιανό, ξαδέλφια και συνεταίρους από την Αλβανία, ζουν 20 χρόνια στην Ελλάδα, έχουν παιδιά που γεννήθηκαν εδώ, αλλά ακόμα δεν έχουν ελληνική υπηκοότητα. Με τον Γάιο, Ελληνα πολίτη με καταγωγή από την Αίγυπτο, χριστιανό, ιδιοκτήτη χασάπικου, που πουλάει μεταξύ άλλων προϊόντα χαλάλ για μουσουλμάνους.

Ο… θεός της αγοράς

«Στην αγορά οι θρησκείες δεν παίζουν κανέναν ρόλο. Ρόλο παίζει τι άνθρωπος είσαι. Αν είσαι χριστιανός, μπορεί να είσαι κακός; Μπορεί. Αυτό σημαίνει πώς είναι όλοι οι χριστιανοί κακοί; Οχι. Το ίδιο ισχύει για τους μουσουλμάνους» μας λέει ο Δημήτρης. «Χριστιανοί, μουσουλμάνοι, εδώ είμαστε όλοι ένα» επιμένει ο Αλί, που οι συνάδελφοί του περιγράφουν ως «και γαμώ τα παιδιά».

Με την ίδια έκφραση μας συστήνουν τον Γάιο, που ως χριστιανός συμφωνεί ότι «είμαστε όλοι αδέλφια από τον Αδάμ και την Εύα». Ο Νίκος είναι χριστιανός, πηγαίνει κάθε Κυριακή στην εκκλησία, όμως δεν έχει πρόβλημα να πίνει μπίρες με τον Αλί, που προσεύχεται σε αυτοσχέδιο τζαμί στη Νίκαια. «Μουσουλμάνος και πίνεις;». «Ε, κάνω ότι πίνω για την παρέα». Ο Τάσος, όπως τον φωνάζουν, δεν θέλει φωτογραφίες.

Μας δείχνει τους καρπούς του. Μια βαθιά ουλή στο δεξί χέρι. «Μαχαίρωμα, Χρυσή Αυγή, πριν ενάμιση χρόνο». Μας λέει ότι «ο Θεός είναι ένας για όλους». Περισσότερο όμως τον απασχολεί πώς θα κυκλοφορήσει, γιατί η αστυνομία του έχει αφαιρέσει την άδεια παραμονής. «Δουλεύω τόσα χρόνια, πληρώνω τα πάντα, γιατί δεν μου δίνουν χαρτιά;».

«Αρρωστοι και παρανοϊκοί»

Οσο για τη φονταμενταλιστική τρομοκρατία του DAESH, όπως αποκαλούν το «Ισλαμικό κράτος», «αυτοί που σκοτώνουν δεν είναι μουσουλμάνοι, ούτε χριστιανοί, είναι άρρωστοι και παρανοϊκοί» συμφωνούν όλοι, ανεξαρτήτως θρησκείας.

Παραδέχονται ότι η θρησκεία μπορεί να είναι εμπόδιο, «μόνο όμως αν είσαι ρατσιστής». Ο Αλί είχε σχέση με Ελληνίδα για τέσσερα χρόνια. «Δεν με θέλουν οι γονείς της επειδή είμαι Πακιστανός και μουσουλμάνος». «Αυτό δεν είναι ρατσιστικό;» ρωτάει ο Δημήτρης. «Ξέρω Αιγύπτιους που παντρεύονται Ελληνίδες, με Αλβανό είναι συνηθισμένο. Γιατί να μην παντρευτεί η κόρη σου Πακιστανό; Νομίζουν ότι είναι κακοί άνθρωποι και καταπιέζουν τις γυναίκες, όμως ο Αλί δεν είναι έτσι, ούτε είναι όλοι ίδιοι».

Ο Αλί παραδέχεται ότι «στο Πακιστάν η μητέρα και η αδελφή μου πρέπει να συνοδεύονται παντού, όμως εδώ η γυναίκα κάνει ό,τι θέλει, ούτε θα της επιβάλω τι θα φορέσει. Αν και στο Πακιστάν κι εκεί τώρα όλα έχουν γίνει πουτάνα και ο καθένας κάνει ό,τι θέλει».

Για τη μαθήτρια που παρέλασε με μαντίλα, ο Δημήτρης, αν και μουσουλμάνος, διαφωνεί: «Λέω πως έκανε μαλακία. Στη χώρα που μένεις θα ζεις με τον τρόπο που ζουν εκεί. Η γυναίκα μου δεν θα φόραγε μαντίλα κι ας είναι μουσουλμάνα. Δεν ορίζει η μαντίλα αυτό που είσαι».

Κηρύγματα μίσους, «για να μη γίνουμε Πακιστάν»

Η έκθεση, που δημοσιεύουμε σήμερα, είναι μια πρώτη απόπειρα χαρτογράφησης της ισλαμοφοβίας στην ελληνική κοινωνία και δεν είχε εξ αρχής σκοπό να αναζητήσει τα βαθύτερα αίτια της ανάδυσής της | 

Η ΕΡΕΥΝΑ Δημοσιεύουμε σήμερα την πρώτη έρευνα για την ισλαμοφοβία στην Ελλάδα του διδάκτωρ Κοινωνιολογίας, Αλέξανδρου Σακελλαρίου.

Η έρευνα διεξήχθη για λογαριασμό του μη-κερδοσκοπικού ερευνητικού ιδρύματος πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών ερευνών SETA, έπειτα από διεθνή πρόσκληση ενδιαφέροντος για τη συγγραφή εκθέσεων για την Ισλαμοφοβία σε 25 ευρωπαϊκές χώρες. Σκοπός των εκθέσεων ήταν η χαρτογράφηση της Ισλαμοφοβίας στον ευρωπαϊκό χώρο. Όλες οι εκθέσεις είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του προγράμματος (http://www.islamophobiaeurope.com/ [1]).

Η μεθοδολογία περιελάμβανε παρακολούθηση και καταγραφή των εξελίξεων και συλλογή υλικού, έντυπου και ηλεκτρονικού, σε ποικίλα κοινωνικά πεδία (εκπαίδευση, εργασία, δικαιοσύνη), στα ΜΜΕ και στο διαδίκτυο, στο χώρο της πολιτικής, της Εκκλησίας, της κοινωνίας πολιτών, ποιοτικές ημι-δομημένες συνεντεύξεις με ειδικούς στο θέμα του Ισλάμ, με ειδικούς, Μ.Κ.Ο. και δίκτυα που ασχολούνται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την καταπολέμηση του ρατσισμού, με στελέχη Υπουργείων, και με εκπροσώπους μουσουλμανικών οργανώσεων και μουσουλμάνους που ζουν στην Ελλάδα.

Η ισλαμοφοβία καταγράφεται από το λεξικό της Οξφόρδης το 1923, ωστόσο άρχισε να χρησιμοποιείται τη δεκαετία του 1990 στη Μ.Βρετανία. Το 1997 δημοσιεύθηκε μια έκθεση με τίτλο Islamophobia: A challenge for us all στην οποία η ισλαμοφοβία οριζόταν ως ο φόβος, το μίσος και η εχθρότητα εναντίον του Ισλάμ και των Μουσουλμάνων.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εναντίον του Ρατσισμού (ENAR) η ισλαμοφοβία είναι ένα είδος ρατσισμού που περιλαμβάνει πράξεις βίας, διάκρισης και ρατσιστικού λόγου που τροφοδοτείται από καταχρήσεις της ιστορίας και αρνητικά στερεότυπα και οδηγεί στον κοινωνικό αποκλεισμό και στην απανθρωποποίηση των Μουσουλμάνων. Θεωρείται ρατσισμός διότι κατασκευάζει και αντιμετωπίζει μια θρησκευτική ομάδα με φυλετικούς όρους.

Η συγκεκριμένη έκθεση είναι μια πρώτη απόπειρα χαρτογράφησης της Ισλαμοφοβίας στην ελληνική κοινωνία και δεν είχε εξ αρχής σκοπό να αναζητήσει τα βαθύτερα αίτια της ανάδυσής της. Τα κύρια συμπεράσματα είναι δύο. Κατ’ αρχάς ότι σε ορισμένους τομείς (π.χ. εκπαίδευση, εργασία) δεν υπάρχουν δεδομένα σχετικά με την Ισλαμοφοβία. Το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι από τα υπάρχοντα στοιχεία η Ισλαμοφοβία εντοπίζεται κυρίως στα πεδία της πολιτικής, των ΜΜΕ και του διαδικτύου, και της Εκκλησίας (Μητροπολίτες και ιερείς).

«Κίνδυνος ισλαμοποίησης»

Στο πολιτικό πεδίο ο κύριος παίχτης είναι η Χρυσή Αυγή. Σε συζητήσεις στη Βουλή αλλά και μέσω των ιστοσελίδων και των εντύπων της η Χρυσή Αυγή προβάλλει συνεχώς τον κίνδυνο Ισλαμοποίησης της Ελλάδας, η οποία θα λάβει χώρα ιδίως εάν χτιστεί το τζαμί στην Αθήνα. Σύμφωνα με τη Χρυσή Αυγή όταν γίνει αυτό «οι Έλληνες θα ακούν τον μουεζίνη από τους μιναρέδες και όλοι θα βιώσουμε μια νέα Οθωμανική κυριαρχία».

Ο ίδιος κίνδυνος υπάρχει για τη Χρυσή Αυγή και λόγω του μεταναστευτικού/ προσφυγικού ζητήματος καθώς υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση επιδιώκει την εξάλειψη αξιών όπως πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια, Ορθοδοξία και είναι ο καλύτερος συνοδοιπόρος της Τουρκίας, η οποία χαίρεται να βλέπει χιλιάδες παράνομους μετανάστες να έρχονται στην Ελλάδα. Βασικό χαρακτηριστικό του δημόσιου λόγου της Χρυσής Αυγής είναι μεταξύ άλλων η αναφορά σε Μουσουλμανικές χώρες εν είδει απειλής.

Για παράδειγμα, ο Η.Κασιδιάρης πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 απευθυνόμενος στους πολίτες της Κω τους είπε ότι θα πρέπει να ψηφίσουν τη Χρυσή Αυγή αν δεν θέλουν το νησί τους να γίνει Πακιστάν. Οι λέξεις που χρησιμοποιούν έχουν προφανή στόχο να φοβίσουν, ιδίως όταν στις ιστοσελίδες τους και στα εντυπά τους συνοδεύονται από φωτογραφίες τρομοκρατικών επιθέσεων ή μαχών από τον πόλεμο στη Συρία και το Ιράκ με προφανή σκοπό να γίνει η σύνδεση του Ισλάμ με τη βία.

Βέβαια, εκτός από τη Χρυσή Αυγή υπάρχουν και πολιτικοί από άλλα κόμματα τα οποία έχουν εκφράσει απόψεις οι οποίες κάλλιστα μπορούν να θεωρηθούν Ισλαμοφοβικές. Για παράδειγμα ο Νικήτας Κακλαμάνης μέσω του λογαριασμού του στο twitter το καλοκαίρι του 2015 ανέφερε ότι αυτό που συμβαίνει στα ελληνικά νησιά με τους πρόσφυγες δεν είναι εισροή μεταναστών, αλλά κατευθυνόμενη απόβαση Ισλαμιστών. Επίσης, βουλευτές των ΑΝ.ΕΛΛ. έχουν υποστηρίξει στη Βουλή ότι οι Μουσουλμάνοι δεν είναι δυνατόν να ενταχθούν και να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία.

ΜΜΕ-Εκκλησία

Τα ΜΜΕ είναι ένα άλλο πεδίο στο οποίο αναπαράγεται Ισλαμοφοβικός λόγος ιδίως μετά από τρομοκρατικές επιθέσεις. Για παράδειγμα η συγγραφέας Σ.Τριανταφύλλου σε κείμενό της μετά την επίθεση στο Παρίσι υποστήριξε ότι το Ισλάμ δεν είναι σαν τις άλλες θρησκείες, είναι εκ φύσεως πολεμικό και ότι είναι ένα πολιτικό πρόγραμμα και μια ιδεολογία βαρβαρότητας, ενώ βρίσκεται ακόμα στον Μεσαίωνα και είναι μονολιθικό, κατηγορώντας αποκλειστικά τους Μουσουλμάνους για την αδυναμία τους να ενσωματωθούν στις δυτικές κοινωνίες.

Επιπλεόν, υποστήριξε ότι μετροπαθείς Μουσουλμάνοι δεν υπάρχουν και ότι μετριοπαθής Μουσουλμάνος είναι εκείνος που σου κρατάει το κεφάλι για να σου το κόψει ο φανατικός. Ακροδεξιές εφημερίδες όπως «Ο Στόχος», η «Ελεύθερη Ώρα» και το «Εμπρός», αλλά και η εφημερίδα της Χρυσής Αυγής, αναπαράγουν διαρκώς Ισλαμοφοβικό λόγο, ιδίως έπειτα από κάθε τρομοκρατική επίθεση, αλλά και σε σχέση με το προσφυγικό.

Μερικοί ενδεικτικοί τίτλοι είναι οι εξής: «Το Ισλάμ κήρυξε τον πόλεμο στην Ευρώπη», «Ο αντίχριστος θα έρθει από το Ισλάμ», «Η σφαγή των Ευρωπαίων από τους Ισλαμο-φασίστες μόλις ξεκίνησε: Έρχεται κόλαση στην Ελλάδα» (Ελεύθερη Ώρα) ή «Η Ελλάδα στο έλεος των Ισλαμιστών: Τα τζαμιά είναι φυτώρια τρομοκρατών» (Εμπρός).

Το διαδίκτυο είναι ένας από τους προνομιακούς χώρους που αναπτύσσονται και αναπαράγονται αυτού του είδους οι απόψεις. Ιδίως ακροδεξιές ιστοσελίδες όπως το ethnikismos.net [2], stoxos.gr [3], nikosxeiladakis.gr [4], αποτελούν τα κύρια οχήματα για την καλλιέργεια του φόβου και της εχθρότητας προς το Ισλάμ με σαφή άρνηση στην ανέγερση του τζαμιού.

Αναπαράγονται συνήθως στερεότυπα ότι όλοι οι Μουσουλμάνοι θέλουν να επιβληθεί η Σαρία στην Ευρώπη, ότι το Ισλάμ προωθεί την παιδοφιλία, ότι ο ξυλοδαρμός των γυναικών είναι υποχρέωση του Μουσουλμάνου, συνήθως μέσω κατασκευασμένων ή παραποιημένων γεγονότων, κ.ά. Η Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί το τρίτο πεδίο στο οποίο εντοπίζεται Ισλαμοφοβικός λόγος.

Ορισμένοι Μητροπολίτες (Πειραιώς Σεραφείμ, Καλαβρύτων Αμβρόσιος) εκφράζονται συχνά εναντίον του Ισλάμ θεωρώντας το τη μεγαλύτερη απειλή για την Ελλάδα και τη Δύση και στρέφονται εναντίον της ανέγερσης του τζαμιού ή του Τμήματος Ισλαμικών Σπουδών στο ΑΠΘ. Υποστηρίζουν ότι το Ισλάμ είναι αποκειστικά επιθετικό, βίαιο, φονταμενταλιστικό και ότι το Κοράνι διδάσκει τη βία και τον ιερό πόλεμο εναντίον των απίστων προκειμένου να επικρατήσει (Σεραφείμ).

Σε άλλη περίπτωση (Αμβρόσιος) έχει υποστηριχθεί ότι «σε 2-3 δεκαετίες οι ισλαμιστές-μετανάστες θα κυριαρχήσουν στην Ελλάδα και οι Έλληνες θα γίνουν ξένοι στη χώρα τους. Όλα τα χωριά και οι πόλεις θα είναι γεμάτα μιναρέδες και τζαμιά». Παρόμοιες απόψεις εκφράζονται και από κατώτερους κληρικούς σε άρθρα στα οποία υποστηρίζεται ότι η κριτική σκέψη δεν υπάρχει στο Ισλάμ και ότι εάν συνεχιστεί η παράνομη είσοδος μεταναστών το μέλλον της Ελλάδας θα είναι μαύρο και το «Αλλάχ Ακμπάρ» θα ακούγεται στις γειτονιές της Αθήνας, αλλά τότε θα είναι αργά για δάκρυα. Το κύριο πρόβλημα με την Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ότι δεν καταδικάζει αυστηρά αυτού του είδους τις απόψεις.

Oμάδες πολιτών εμφανίζονται να δραστηριοποιούνται κατά της ανέγερσης του τζαμιού (και με ομάδα στο Facebook) και εντός του 2015 διοργάνωσαν δύο συγκεντρώσεις μια μπροστά στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όπου εκδικαζόταν σχετική προσφυγή και μια στο Πολεμικό Μουσείο. Η Ισλαμοφοβία, όμως, εντοπίζεται και στην καθημερινή ζωή των Μουσουλμάνων με επιθέσεις σε χώρους προσευχής, για παράδειγμα με εμπρησμούς τζαμιών στην Κρήτη και στην Κομοτηνή, αλλά και μέσω φραστικών κυρίως επιθέσεων, όπως αναφέρουν οι ίδιοι.

Οι ειδικοί μιλούν στην «Εφ.Συν.»

Χαράλαμπος Πουλόπουλος, 
Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Εργασίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης 

Ζούμε στην εποχή των (πραγματικών και κατασκευασμένων) κινδύνων

Η ισλαμοφοβία άρχισε να παίρνει διαστάσεις μετά την καταστροφή των δίδυμων πύργων στη Νέα Υόρκη και μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες κλιμακώνεται.

Οι καταστροφές, οι επιθέσεις, οι απειλές δημιουργούν τρόμο και φέρνουν στην επιφάνεια συλλογικούς φόβους του παρελθόντος για το Ισλάμ. Φόβοι που είναι καταγεγραμμένοι εδώ και αιώνες στο συλλογικό ασυνείδητο σε μεγάλο μέρος της δυτικής κοινωνίας και σχετίζονται με σφαγές και αφανισμό. Έτσι, κάποιοι επιβεβαιώνουν την αντίληψή τους για το ανηλεές και απάνθρωπο πρόσωπο του Ισλάμ, το οποίο ταυτίζουν με το απόλυτο κακό.

Στα μάτια τους όλοι οι μουσουλμάνοι είναι ίδιοι. Πάνω στο φόβο οικoδομείται ένα κατασταλτικό σύστημα ελέγχου των πολιτών από την οικονομική και πολιτική εξουσία, η οποία συνεπικουρείται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ορισμένοι επωφελούνται οικονομικά από την αύξηση των στρατιωτικών εξοπλισμών, των συστημάτων ασφαλείας και των επενδύσεων για μεγαλύτερη αστυνόμευση και καταστολή των πολιτών.

Κάποιοι άλλοι ενισχύουν την εξουσία τους, αποδυναμώνοντας, με άλλοθι τη δημόσια ασφάλεια, τους μηχανισμούς λογοδοσίας. Συντηρητικές ακροδεξιές κοινωνικές και πολιτικές ομάδες καλλιεργούν περαιτέρω τον φόβο, ο οποίος διαχέεται στα άτομα και στην κοινωνία σε σημείο που η γνωστική επεξεργασία της κατάστασης και η ανάλυση των αιτιών και παραγόντων που οδηγούν στη σύγκρουση μπλοκάρεται ή καταργείται.

Οι αποσπασματικές εικόνες που προβάλουν τα μέσα ενημέρωσης κυριαρχούν στη φαντασία των πολιτών και εκτρέφουν τον απόλυτο τρόμο. Ζούμε πλέον στην εποχή των κινδύνων και των απειλών, πραγματικών και κατασκευασμένων.

Κωστής Τσιτσελίκης,
πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου 

Η ισλαμοφοβία ως ακραία εκδοχή της εθνικής ορθότητας

Η ισλαμοφοβία έχει παγιωθεί τα τελευταία 15 χρόνια ως ιδεολογικό αντανακλαστικό που συνέχεται με το ίδιο το ισλάμ αλλά και κυρίως με το μεταναστευτικό φαινόμενο.

Επικάθεται σε ακόμα βαθύτερες και παγιωμένες αντιλήψεις που συνδέονται με τα συστατικά του εθνικού εαυτού που συγκροτήθηκε ιστορικά επί του αντι-οθωμανισμού ή του αντι-τουρκισμού. Η σύγχρονη ισλαμοφοβία δημιουργεί πολιτικές διαχωριστικές γραμμές που καθορίζουν το «εμείς» απέναντι στους «άλλους» οι οποίοι αξιωματικά μας «απειλούν». Η απειλή αφορά ένα αξιακό σύστημα που εδράζεται στην ανωτερότητα του «εμείς» και το οποίο απειλείται να αλλοιωθεί ή να μολυνθεί από την επαφή, την συνύπαρξη και την προοπτική κάθε είδους συμβίωσης.

Αφού λοιπόν οι μετανάστες/πρόσφυγες είναι οι «φορείς» αυτού του χαρακτηριστικού, «εμείς» πρέπει να προστατευτούμε με τη μικρότερη δυνατή επαφή. Πολιτικά, το ιδεολόγημα, που θεωρεί ουσιοκρατικά αναλλοίωτη στο διηνεκές την φύση των λαών, υλοποιείται από εκείνους που έχουν πατεντάρει και χρησιμοποιούν την ισλαμοφοβία: η ακραία εθνικιστική ρητορική διατρέχει ένα συνεχές του εθνικού χώρου από τμήματα της ορθόδοξης εκκλησίας αλλά και των παλαιοημερεολογιτών μέχρι την Χρυσή Αυγή.

Ενίοτε, η ιδέα της επιμόλυνσης από το ισλάμ χρησιμοποιείται και από άλλους πολιτικούς χώρους. Η ισλαμοφοβία έτσι, ενεργοποιεί και ενεργοποιείται από την πανταχού παρούσα εθνική ορθότητα που διαπερνά τις βασικές αρχές της δημοκρατίας μας εκεί που τελικά καταδεικνύει την αδυναμία της.

Ότι γίνεται ανεκτή όσο και αν κανείς υπομειδιά με το γκροτέσκο της έκφρασής της. Τους πύρινους λόγους κάποιου μητροπολίτη ή τις γουρονοκεφαλές που εκτοξεύουν έξαλλοι συμπολίτες. Η ισλαμοφοβία, ως ακραία εκδοχή της εθνικής ορθότητας, είναι μεν περιθωριακή αλλά λειτουργεί ως μηχανισμός κοινωνικής υποταγής μέσα από μια άκαμπτη και αδιάλλακτη υπενθύμιση της «δικής μας» εθνοθρησκευτικής καθαρότητας που οφείλουμε να διατηρήσουμε.

Κωστής Παπαϊωάννου, 
Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Το σχολείο του ενός και οι άλλοι

Η συμμετοχή μαθήτριας με μαντήλα στη σχολική παρέλαση προσφέρεται για χρήσιμους προβληματισμούς. Κατά τη γνώμη μου, μείζον ζήτημα αποτελεί η ίδια η ύπαρξη σχολικής παρέλασης σε μια ευρωπαϊκή χώρα το 2016.

Εξίσου όμως σημαντική είναι η επίδραση της τζιχαντικής τρομοκρατίας στο εσωτερικό των δυτικών κοινωνιών, δηλαδή η επίδραση του βίαιου φονταμενταλισμού στις σχέσεις μας με το Ισλάμ στο εσωτερικό των κοινωνιών μας και μάλιστα σε συνδυασμό με την εγκατάσταση των νέων προσφύγων στη χώρα μας. Ποιο απόθεμα φυλετικού και θρησκευτικού μίσους μπορεί να απελευθερώσει αυτός ο συνδυασμός;

Ενόψει της αυξημένης πιθανότητας ενός κύματος ισλαμοφοβίας, είναι σημαντικό να δούμε εάν προετοιμάζεται η κοινωνία και οι οργανωμένοι θεσμοί, με πρώτη την εκπαίδευση, για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου.

Ειδικά δε το σχολείο, που καλείται να υποδεχτεί κάποιες χιλιάδες αλλόγλωσσους -και επί το πλείστον αλλόθρησκους- μαθητές, είναι αντιμέτωπο με την πρόκληση της ανατροπής επαναλαμβανόμενων στερεοτύπων στον δημόσιο λόγο περί Μουσουλμάνων.

«Είναι όλοι ίδιοι», «έχουν όλοι μοναδικό κίνητρο τη θρησκεία», «είναι πολιτισμικά και ηθικά κατώτεροι», «αποτελούν απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια». Και βέβαια, όλα τα προηγούμενα οδηγούν στο «η συνεργασία μαζί τους είναι αδύνατη». Αποτελεί σήμερα η αποδόμηση αυτών των στερεοτύπων καθημερινό στόχο της εκπαιδευτικής πράξης; Φοβούμαι πως όχι. Τουλάχιστον όχι στο σχολείο του ενός: ένα έθνος, ένας πολιτισμός, μια θρησκεία.

Αυτή όμως η πρόκληση είναι μπροστά μας. Και γίνεται ακόμα δυσκολότερη από την ανάγκη να καταπολεμήσουμε την ισλαμοφοβία χωρίς αξιακές εκπτώσεις, χωρίς δηλαδή το σχολείο να πάψει να υπηρετεί –έστω στο βαθμό που την υπηρετεί- μια ανοιχτή δημοκρατική κοινωνία.

Αλεξάνδρα Βασιλείου,
Δρ. Κοινωνικής Ψυχολογίας 

Το αντίδοτο στον φόβο

Ο φόβος προστατεύει, η φοβία απομονώνει – εν δυνάμει σκοτώνει. Δεν θα επιβιώναμε χωρίς φόβο. Ο φόβος προειδοποιεί για πιθανό κίνδυνο, βοηθά να υπολογίζουμε το ρίσκο που παίρνουμε, μας κάνει πιο προσεκτικούς. Αλλά ο εγκέφαλος μας δεν έχει εξελιχθεί αρκετά ώστε να μπορεί να διαχωρίσει τον πραγματικό από τον φανταστικό κίνδυνο.

Η έρευνα δείχνει επίσης ότι ο εγκέφαλος καταγράφει εκείνους που θεωρούμε ότι είναι ξένοι περισσότερο ως αντικείμενα, παρά ως ανθρώπους.

Έτσι, σε συνδυασμό με την τρομολαγνεία πολλών ΜΜΕ, που προβάλουν κάθε διαφορετικότητα ως απειλή στην ταυτότητά μας, αυξάνεται το μίσος. Ο ανεπεξέργαστος φόβος περιορίζει την αντίληψη μας, δημιουργεί παράλογες σκέψεις και υπεραπλουστευμένες γενικεύσεις. Εύκολα γίνεται φοβία. Ωστόσο, ο άνθρωπος έχει την ικανότητα για ενσυναίσθηση και μια φυσική περιέργεια για κάθε τι καινούργιο.

Αυτό λειτουργεί ως αντίδοτο στο φόβο. Η δημιουργία σχέσης με τον ‘άλλο’, η διαπραγμάτευση των προσωπικών, διαπροσωπικών και κοινωνικών συγκρούσεων που πιθανά αναδύονται, μπορούν να γίνουν πολύτιμος πλούτος και δύναμη για την ταυτότητα.

—-

[1] http://www.islamophobiaeurope.com/

[2] http://ethnikismos.net

[3] http://stoxos.gr

[4] http://nikosxeiladakis.gr
 

 

Jan 122016
 

ppepoll

Η φίλη και συνάδελφος Julie Diamond έχει ασχοληθεί για πολλά χρόνια με το θέμα της ισχύος. Πρόσφατα κυκλοφόρησε και το καινούργιο της βιβλίο, ένα ‘εγχειρίδιο χρήσης’ της ισχύος.

Ενώ είναι σχετικά εύκολο να περιγραφούν αποτυχίες ηγεσίας και κατάχρηση ισχύος (καθώς και οι αιτίες τους και οι συσχετισμοί), είναι πολύ πιο δύσκολο να οριστεί η υγιής και αποτελεσματική χρήση ισχύος, καθώς και το πώς μπορεί αυτή να διδαχθεί, να μαθευτεί και να αναπτυχθεί.

Η Julie, μαζί με συναδέλφους ακαδημαϊκούς, συμβούλους και coaches έχει δημιουργήσει το site Power in the Public Eye όπου οι επισκέπτες της ιστοσελίδας μπορούν να ‘ψηφίσουν’ σχετικά με την συμπεριφορά των υποψήφιων για το χρίσμα του υποψηφίου προέδρου στις επερχόμενες εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών. Το ερώτημα που απαντούν οι επισκέπτες της σελίδας είναι ‘ποιος υποψήφιος/ποια υποψήφια κάνει την καλύτερη χρήση ισχύος;’.

Η ερώτηση απευθύνεται σε όλους κι όλες μας, όχι μόνο στους ψηφοφόρους των ΗΠΑ. Αν παρακολουθείς τις διαδικασίες ανάδειξης υποψηφίων για τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ και θες να εκφράσεις τη γνώμη σου, κάνε ένα κλικ στο Power in the Public Eye και απάντησε τις ερωτήσεις. Θα συμβάλεις έτσι στην ερευνητική δουλειά μιας ομάδας αξιόλογων ανθρώπων.

Mar 052014
 

vwo

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Γυναικεία κακοποίηση: «Ένας φαύλος κύκλος που συνεχίζεται»

Μία στις τρεις γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πέσει θύμα σωματικής ή σεξουαλικής επίθεσης, σύμφωνα με μελέτη του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ρυθμός της βίας κατά των ενήλικων γυναικών αλλά και των κοριτσιών κάτω των 15 ετών είναι παρόμοιος σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης .

Μία στις τρεις γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πέσει θύμα σωματικής ή σεξουαλικής επίθεσης, σύμφωνα με μελέτη του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εδρεύει στη Βιέννη. Μάλιστα, όπως προέκυψε από τα στοιχεία αυτής της μελέτης, ο ρυθμός της βίας κατά των ενήλικων γυναικών αλλά και των κοριτσιών κάτω των 15 ετών είναι παρόμοιος σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο διευθυντής του ευρωπαϊκού οργανισμού, Μόρτιν Κιάερουμ, δήλωσε σχετικά ότι «είναι ένα κακό σε όλη την Ευρώπη. Οι γυναίκες δεν είναι ασφαλείς στον δρόμο, δεν είναι ασφαλείς στον χώρο εργασίας τους, και τέλος, δεν είναι ασφαλείς ούτε μέσα στο σπίτι τους».

Υπολογίζεται ότι 13 εκατ. γυναίκες έχουν υποστεί κάποιο είδος σωματικής βίας. Από αυτές, ένας αριθμός περίπου 3,7 εκατ. έπεσαν θύματα βιασμού ή σεξουαλικής επίθεσης κατά τους 12 μήνες πριν από τη μελέτη, όπως διευκρίνισε ο οργανισμός Δικαιωμάτων.

Βορράς και Νότος

Σύμφωνα με την έρευνα, η Δανία, η Φινλανδία και η Σουηδία ήταν οι χώρες με τον υψηλότερο αριθμό των γυναικών που δηλώνουν ότι έχουν υποστεί βία, όπως ξυλοδαρμό, κάψιμο, στραγγαλισμό, βιασμό ή άλλες μορφές βίας. Κατ” αντιστοιχία οι τρεις αυτές χώρες έχουν ποσοστά βίας 52%, 47% και 46%, ενώ η Πολωνία, η Αυστρία και η Κροατία έχουν το χαμηλότερο ποσοστό βίας κατά των γυναικών περίπου στο 20%. Αλλά ακόμη και σε αυτές τις χώρες με τα πιο χαμηλά ποσοστά, τα ευρήματα μόνο θετικά δεν είναι, όπως υποστήριξε η επικεφαλής ερευνήτρια της οργάνωσης, Τζοάνα Γκούντεϊ. «Τα χαμηλότερα ποσοστά είναι μία στις πέντε. Αυτό δεν είναι ένα καλό εύρημα».

Στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα, η βία κατά των γυναικών κυμαίνεται κάτω από τον μέσο όρο του 33% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, οι μελετητές δηλώνουν ότι παρά τις μεγάλες εθνικές διαφορές στα ποσοστά βίας δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι άνδρες είναι πιο βίαιοι στον βορρά ή ότι η κατάσταση είναι καλύτερη στον νότο. Οι γυναίκες στις σκανδιναβικές χώρες μιλούν πιο ανοιχτά για περιστατικά που μπορεί να εξακολουθεί να θεωρούνται ταμπού σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης στον ευρωπαϊκό βορρά περισσότερες γυναίκες έχουν αμειβόμενη εργασία, κάτι που τις εκθέτει σε κινδύνους στον χώρο εργασίας τους, σημείωσαν οι ερευνητές της μελέτης.

Ενδοοικογενειακή βία

Σύμφωνα με τη μελέτη, ούτε η οικογένεια προσφέρει μεγάλη προστασία, καθώς μία στις πέντε γυναίκες που έχει δεχτεί επίθεση δήλωσε ότι ο σύντροφός της ήταν ο δράστης. Μάλιστα σε αυτές τις περιπτώσεις μεγάλος αριθμός θυμάτων ήταν σε κατάσταση εγκυμοσύνης όταν δέχτηκε την επίθεση, ενώ για πολλές γυναίκες η τραγική αυτή δοκιμασία ξεκινά σε νεαρή ηλικία.

Συγκεκριμένα, περισσότερο από το ένα τέταρτο των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν δεχτεί επίθεση πριν από την ηλικία των 15 ετών, κυρίως από έναν από τους γονείς τους . Ποσοστό 12% έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά στην τρυφερή ηλικία της ενηλικίωσης, πιο συχνά από άγνωστους άντρες, ενώ οι γυναίκες που βιώνουν τη βία σε παιδική ηλικία είναι πιο πιθανό να κακοποιηθούν από τον σύντροφό τους ως ενήλικες, όπως έδειξαν τα στοιχεία.

«Υπάρχει ένας φαύλος κύκλος που συνεχίζεται», υποστήριξε η Γκούντεϊ. Ο οργανισμός ζήτησε επίσης από τις γυναίκες να αποτυπώσουν την εμπειρία τους και για τη σεξουαλική παρενόχληση, με το 45% αυτών να λέει ότι κάποιος τις έχει αγγίξει παρά τη θέλησή τους, δέχτηκαν σεξιστικά-προσβλητικά αστεία, μηνύματα ή πορνογραφικό υλικό.

Ψυχοσωματικές επιπτώσεις

Οι γυναίκες που έχουν δεχτεί κάποιο είδος βίας φέρουν όχι μόνο σωματικές πληγές, αλλά και ψυχολογικά τραύματα. Το ένα τρίτο των κακοποιημένων ή σεξουαλικά κακοποιημένων γυναικών υποφέρουν από κατάθλιψη, άγχος ή κρίσεις πανικού, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Υπό το φως αυτών των ευρημάτων, ο FRA κάλεσε τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ξεκινήσουν μακροχρόνια εκστρατεία για την ευαισθητοποίηση σχετικά με το πρόβλημα, ιδίως μεταξύ των νέων γυναικών.

Η οργάνωση ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν πολύ λίγες υπηρεσίες υποστήριξης για τα θύματα και πως πρέπει να δαπανηθούν περισσότερα χρήματα για την εξειδικευμένη εκπαίδευση των γιατρών και των αστυνομικών. Επίσης η έρευνα καταδεικνύει πως πολλά νεαρά θύματα κατήγγειλαν την κακοποίησή τους στην αστυνομία χρόνια αφότου έπεσαν θύματα βίας.

Ένα κλικ εδώ για να διαβάσεις το ενημερωτικό δελτίο της έρευνας (ελληνικά)…

Jan 092014
 

Πηγή: Φύλο Συκής

Έρευνα για τα χαρακτηριστικά των γυναικών θυμάτων έμφυλης βίας

Την έρευνα που ακολουθεί, μας έστειλε για δημοσίευση η ερευνήτρια κ. Τζαμαλούκα, ερευνήτρια, Δρ. Κοινωνική Ψυχολόγος, συνεργάτης του Εργαστηρίου Μελέτης Συμπεριφορών Υγείας και Οδικής Ασφάλειας, μετά από πρόσφατη γνωριμία μας και την ευχαριστούμε. Στην έρευνα συμμετείχαν και οι κυρίες Γ.Γαλάτη και Γ. Κοσματοπούλου, κοινωνικοί λειτουργοί των ΤΕΙ – Κρήτης.

Στόχος της έρευνας ήταν η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των στερεοτυπικών ανδρόγυνων χαρακτηριστικών σε δείγμα 310 γυναικών με τις πιθανότητες βίαιης συμπεριφοράς εναντίον αυτών των γυναικών από τους συντρόφους τους. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το 2008 στους Δήμους Ν. Φιλαδέλφειας και Χολαργού με την τεχνική της τυχαίας στρωματοποίησης.

Φυσικά το θέμα είναι από τα σημαντικά ενδιαφέροντα της Φεμινιστικής Πρωτοβουλίας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των γυναικών, το δε Φύλο Συκής φιλοξενεί τακτικά ειδήσεις και αναλύσεις πάνω σ’ αυτό το θέμα, πιστεύοντας ότι συμβάλλει στη συνειδητοποίηση της σοβαρότητας του φαινομένου και στην παρουσία και συζήτησή του στο δημόσιο χώρο. Συχνά ο τρόπος προσέγγισης των στερεοτύπων για τα φύλα και η διαχείρισή τους μπορεί να διαφέρουν, με συνέπεια να αναπτύσσεται μια συζήτηση που μπορεί πάντα να οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση.

Σίσσυ Βωβού

——————————

Τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά των γυναικών – προστασία από την κακοποίηση

Κύριος άξονας αυτής της εργασίας ήταν η μελέτη των δυναμικών χαρακτηριστικών που μπορεί να διαθέτει μια γυναίκα. Λέγοντας δυναμικά χαρακτηριστικά εννοούμε  τα «θετικά στερεοτυπικά αντρικά χαρακτηριστικά». Για την κατανόηση της παραπάνω έννοιας, είναι σκόπιμο να αναφέρουμε τα γενικά αντρικά στερεοτυπικά χαρακτηριστικά  τα οποία είναι: ανεξαρτησία, ανταγωνιστικότητα, αποδοτικότητα, δυνατή προσωπικότητα, φιλοδοξία, επιθετικότητα, ηγετικές ικανότητες, δυναμισμός, αυτοεκτίμηση, οργανωτικότητα, σιγουριά, ασφάλεια, ρεαλισμός, σκληρότητα, ανωτερότητα.

Έτσι, είναι σωστό να προσθέσουμε ότι η υψηλή αυτοεκτίμηση, η ανεξαρτησία και η αποδοτικότητα είναι τα κύρια δυναμικά χαρακτηριστικά μιας γυναίκας και ότι οι γυναίκες με αυτά τα στοιχεία προέρχονται από οποιοδήποτε μορφωτικό, οικονομικό, πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο και δεν ανήκουν σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία, είτε ανώτερη είτε κατώτερη.

Τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά είναι ένας συνδυασμός στερεοτυπικών αντρικών και θηλυκών τύπων ή συμπεριφορών (συναισθηματικών και εκφραστικών). Παραδοσιακά, κάποιες συγκεκριμένες συμπεριφορές είναι σχετισμένες με τους άντρες (π.χ επιθετικός,  ανεξάρτητος), ενώ άλλες με τις γυναίκες (π.χ ευαίσθητη, κοινωνική). Η παραδοσιακή ανδρογυνία φέρεται ως μια ταυτότητα φύλου που εμπεριέχει μια ισορροπία από θετικά θηλυκά και  αρσενικά χαρακτηριστικά.

Πολλοί άνθρωποι είναι αρσενικοί ή θηλυκοί, ορισμένοι όμως, είναι αρσενικοί και θηλυκοί ταυτόχρονα. π.χ. μια γυναίκα που διαθέτει έναν συνδυασμό αντρικών και θηλυκών χαρακτηριστικών (είναι ανεξάρτητη, ήρεμη και σίγουρη) και θεωρείται ανδρόγυνος τύπος.

Έρευνες έχουν δείξει ότι γυναίκες που κατέχουν κάποια από τα στερεοτυπικά αντρικά χαρακτηριστικά  έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για ψυχική υγεία και ευεξία. Γνωρίζουμε επίσης ότι η ψυχική υγεία και η ευεξία συνδέονται με τα δυναμικά χαρακτηριστικά μιας γυναίκας και ότι η κακοποίηση ενδέχεται να επιδρά αρνητικά σ’ αυτούς τους δύο τομείς ζωής.

Η ανδρόγυνη συμπεριφορά συνδέεται και με την δημιουργικότητα ενός ατόμου. Ευρήματα  στηρίζουν την άποψη ότι η δημιουργικότητα απαιτεί το ίδιο αντρικά και θηλυκά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα ανεξαρτησία σκέψης κι ευαισθησία. Σε νεότερη έρευνα επικυρώνεται η παραπάνω θέση, δηλαδή ότι άνθρωποι που διαθέτουν συνδυασμό αντρικών και θηλυκών χαρακτηριστικών είναι και πιο δημιουργικοί.

Πέρα από την δημιουργικότητα, τα άτομα που παρουσιάζουν ανδρόγυνη συμπεριφορά έχουν πιο υψηλούς δείκτες αυτοεκτίμησης.

Τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά, αναφέρονται σε θηλυκούς και αντρικούς τύπους συμπεριφοράς, που μπορεί να διαθέτει ταυτόχρονα ένα άτομο, αντίθετα από εκείνο που διαθέτει κυρίως θηλυκούς παραδοσιακούς τύπους ή αντίστοιχα αρσενικούς. «Θηλυκό» άτομο χαρακτηρίζεται εκείνο που διαθέτει τα στερεοτυπικά γυναικεία χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα τρυφερότητα, ντροπαλότητα, υψηλή έκφραση συναισθημάτων κ.λ.π. Αντίθετα, «αρσενικό» άτομο εκείνο που έχει τους στερεοτυπικούς αντρικούς ρόλους, όπως: δυναμισμό, αποφασιστικότητα, σκληρότητα κ.λ.π.

Η ανδρογυνία είναι μια ισορροπία αυτών των χαρακτηριστικών από τις δύο πλευρές, ένας συνδυασμός αντρικών και θηλυκών στερεοτυπικών ρόλων. Στην σύγχρονη κοινωνία βλέπουμε καθαρά θηλυκούς τύπους ή αρσενικούς, αλλά και ανδρόγυνους. Η ανδρογυνία σε σχέση με άλλους τομείς της καθημερινής ζωής του ανθρώπου έχει μελετηθεί από μια σειρά ερευνητών.

Χαρακτηριστικά ανδρογυνίας ως αποτρεπτικοί παράγοντες γυναικείας κακοποίησης

Η παρούσα έρευνα εστίασε το ενδιαφέρον της στη μελέτη των ανδρόγυνων χαρακτηριστικών των γυναικών και κατά πόσον αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να αποτελέσουν προστατευτικούς παράγοντες από την βία των συντρόφων τους.

Αναλυτικότερα, σκοπός της έρευνας αυτής ήταν:

α) να διερευνήσει τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά ενήλικων γυναικών αστικού πληθυσμού που συμβιώνουν με το άλλο φύλο,

β) να καταγράψει περιστατικά Σωματικής, Ψυχολογικής, Συναισθηματικής και Σεξουαλικής κακοποίησης, έτσι όπως αυτά δηλώθηκαν από τις γυναίκες -θύματα.

γ) να αναζητήσει ενδεχόμενες συσχετίσεις ανάμεσα στα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά των γυναικών με τις τέσσερις μορφές κακοποίησης που υπέστησαν.

Η ταυτότητα της έρευνας

Μελετήθηκε ένα δείγμα 310 γυναικών στους Δήμους Ν. Φιλαδέλφειας και Χολαργού με την τεχνική της τυχαίας στρωματοποίησης. Ως κριτήρια επιλογής των ερωτηθέντων ήταν η ηλικία και η συμβίωση με το άλλο φύλο για ένα τουλάχιστον έτος. Οι γυναίκες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις κλειστού τύπου. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2008.

Χρησιμοποιήθηκαν κλίμακες μέτρησης της ανδρογυνίας (Bem,1974) και της κακοποίησης (Tzamalouka et.al., 2007)  προκειμένου να ελεγχθεί η υπόθεση ότι γυναίκες με χαμηλούς δείκτες ανδρόγυνων (ανδρικών και γυναικείων) χαρακτηριστικών επιτρέπουν στους συντρόφους τους οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης.

Μέτρηση ανδρόγυνων χαρακτηριστικών

Χρησιμοποιήθηκαν 40 ερωτήσεις για να εκτιμήσουν την ύπαρξη ανδρόγυνων χαρακτηριστικών στην προσωπικότητα των γυναικών που μελετήσαμε.

Πιο αναλυτικά:

  • 16 ερωτήσεις αφορούσαν σε στερεοτυπικά αρσενικά χαρακτηριστικά, (π.χ. δυναμική, ανεξάρτητη, ηγέτης, επιθετική)
  • 14 ερωτήσεις αναφερόντουσαν σε στερεοτυπικά θηλυκά χαρακτηριστικά (π.χ. αποδοτική, χαρούμενη, αφελής, τρυφερή κ.λ.π) και
  • 10 ερωτήσεις εκτιμούσαν τα ουδέτερα χαρακτηριστικά (π.χ. μυστικοπαθής, σκυθρωπή, φιλική, απρόβλεπτη κ.λ.π)
  • Όσοι ερωτηθέντες απαντούσαν τείνοντας προς το 7 σε αρσενικά και θηλυκά χαρακτηριστικά, προσδιορίζονταν ως ανδρόγυνοι.
  • Όσοι ερωτηθέντες απαντούσαν τείνοντας προς το 1 σε αρσενικά και θηλυκά χαρακτηριστικά, προσδιορίζονταν ως αδιαφοροποίητοι.
  • Όσοι απαντούσαν τείνοντας προς το 7 σε αρσενικά χαρακτηριστικά, προσδιορίζονταν ως αρσενικοί.
  • Όσοι ερωτηθέντες απαντούσαν τείνοντας προς το 7 σε θηλυκά χαρακτηριστικά, προσδιορίζονταν ως θηλυκοί. (Bem, 1981)

Συμπεριφορές κακοποίησης (σωματικής, σεξουαλικής, και ψυχολογικής)

Οι διαφορετικές μορφές κακοποίησης διερευνήθηκαν με 30 ερωτήσεις που υποβλήθηκαν στις γυναίκες και περιέγραφαν συμπεριφορές που υιοθετούσαν οι σύντροφοι απέναντι στις ερωτηθείσες, σε καθημερινά θέματα.

Πιο συγκεκριμένα, υποβλήθηκαν:

  • 4 ερωτήσεις που αφορούσαν καταστάσεις σωματικής βίας που τους ασκήθηκε όπως: «κούνημα, άρπαγμα, χαστούκι, δαγκώματα, χτυπήματα» κ.λ.π.
  • 6 ερωτήσεις που αναφέρονταν σε καταστάσεις σεξουαλικής βίας όπως: «πρόκληση πόνου στην διάρκεια της σεξουαλικής πράξης παρά την θέλησή τους, έλλειψη σεξουαλικής ικανοποίησης, υποτιμητικά σεξουαλικά υπονοούμενα» κ.λ.π.
  • 12 ερωτήσεις που εκτιμούσαν την άσκηση συναισθηματικής βίας, όπως: «στέρηση της προσωπικής σας ζωής, υποχρεωτικά καθήκοντα, βρίσιμο, χυδαιολογία, ειρωνεία» κ.λ.π.
  • 7 ερωτήσεις που μετρούσαν την άσκηση ψυχολογικής βίας, όπως: «ψυχολογική πίεση ή εκβιασμός για τα οφέλη των συζύγων, απειλές παρακράτησης παιδιών, κατηγορία για φλέρτ με άλλους άντρες» κ.λ.π.

Η αθροιστική επίδοση όλων των παραπάνω μεταβλητών-ερωτήσεων, συνέθεσε τους αντίστοιχους δείκτες μέτρησης των συμπεριφορών σωματικής, σεξουαλικής, συναισθηματικής και ψυχολογικής κακοποίησης.

Αποτελέσματα

Πίνακας 1. Κατανομή του δείγματος ως προς το κοινωνιολογικό του προφίλ

  Μεταβλητές Συχνότητα Ποσοστό  %
Επάγγελμα    
Δημόσια υπάλληλος

101

32,6

Ιδιωτική υπάλληλος

84

27,1

Έμπορος

13

4,2

Οικιακά

46

14,8

Φοιτήτρια

32

10,3

Άνεργη

4

1,3

Επιστήμονες κ.λπ

30

9,6

Οικογενειακή κατάσταση    
Άγαμη

107

34,5

Έγγαμη

182

58,7

Άλλο

21

6,7

 

Μ.Τ

Σ.Α

Ηλικία

34,7

10,1

Έτη σπουδών

12,7

3,98

Έτη συμβίωσης

10,11

10,0

 

Πίνακας 2. Απλές κατανομές αυτο-αναφορών αρσενικών, θηλυκών και ουδέτερων ανδρόγυνων χαρακτηριστικών (%)

  Ανδρόγυνα χαρακτηριστικά Ποτέ εως Σπάνια Συνήθως ναι εως σχεδόν πάντα       Μ.Τ. *
  Αρσενικά      
1. Έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας; 15,3 84,8 5,1
2. Υπερασπίζεστε τα πιστεύω σας; 8,0 92,0 5,5
3. Είστε ανεξάρτητη; 16,0 84,0 5,0
4. Είστε αθλητικός τύπος; 51,3 48,7 3,7
5. Υποστηρίζετε τους άλλους; 5,4 94,6 5,5
6. Έχετε δυνατή προσωπικότητα; 18,7 81,3 5,0
7 Είστε δυναμική; 19,4 80,6 5,0
8. Έχετε ηγετικές ικανότητες; 39,9 60,1 4,1
9. Παίρνετε ρίσκο στη ζωή σας; 38,7 61,3 4,2
10. Παίρνεται εύκολα αποφάσεις; 35,3 64,7 4,3
11. Νιώθετε επαρκής με τον εαυτό σας; 32,0 68,0 4,4
12. Είστε επιθετική; 82,0 18,0 2,5
13. Συμπεριφέρεστε σαν αρχηγός; 72,0 28,0 2,8
14. Είστε ατομικίστρια; 90,6 9,4 2,0
15. Είστε συγκαταβατική; 46,0 54,0 4,0
16. Είστε φιλόδοξη; 34,6 65,4 4,6
  Θηλυκά      
17. Είστε αποδοτική στη δουλειά σας; 5,40 94,6 5,7
18. Είστε χαρούμενη; 20,7 79,3 4,8
19. Είστε ντροπαλή; 73,4 26,6 2,8
20. Είστε κολακευτική; 71,3 28,7 2,9
21. Είστε πιστή; 2,6 97,4 6,5
22. Είστε φεμινίστρια; 48,0 52,0 3,8
23. Είστε συμπονετική; 5,3 94,7 5,8
24. Νοιάζεστε για τις ανάγκες των άλλων; 2,7 97,3 5,8
25. Έχετε κατανόηση για τους άλλους; 4,7 95,3 5,7
26. Είστε συναισθηματική; 13,3 86,7 5,3
27. Είστε τρυφερή; 10,7 89,3 5,3
28. Είστε αφελής; 84,6 15,4 2,4
29. Έχετε παιδαριώδη συμπεριφορά; 91,3 8,7 1,9
30. Αγαπάτε τα παιδιά; 1,3 98,7 6,6
  Ουδέτερα      
31. Βοηθάτε τους άλλους; 3,4 96,6 5,7
32. Είστε σκυθρωπή; 90,7 9,3 2,5
33. Νοιάζεστε για τους άλλους; 4,6 95,4 5,8
34. Είστε απρόβλεπτη; 48,0 52,0 4,0
35. Είστε αξιόπιστη; 2,0 98,0 5,8
36. Ζηλεύετε; 70,7 29,3 3,1
37. Είστε μυστικοπαθής; 84,7 15,3 2,4
38. Είστε αλαζονική; 86,6 13,4 2,0
39. Είστε φιλική με τους άλλους; 5,4 94,6 5,6
40. Είστε μη αποδοτική; 97,4 2,6 1,7

 

Πίνακας 3. Απλές κατανομές αυτο-αναφορών  Συναισθηματικής, Ψυχολογικής, Σωματικής και Σεξουαλικής κακοποίησης (%)

 

    Ποτέ Σπάνια εως πολύ Συχνά  

     Μ.Τ.*

  Συναισθηματική κακοποίηση      
1 Στέρηση της προσωπικής σας ζωής 35,3 64,7 2,2
2 Υποχρεωτικά καθήκοντα (μαγείρεμα ,πλύσιμο κλπ)  29,3 70,7 2,8
3 Βρίσιμο ,χυδαιολογία ,ειρωνεία ,κλπ  72,7 27,3 1,4
4 Προσβολή, απαξίωση (π.χ. για το παρελθόν 81,3 18,7 1,3
5 Αγάπη, τρυφερότητα υπό όρους (π.χ. «θα σε αγαπάω αν κάνεις αυτό που θέλω») 73,3 26,7 1,4
6 Απαγόρευση δραστηριοτήτων εξέλιξης (π.χ. επαγγελματική, κοινωνική εξέλιξη) 68,0 32,0 1,6
7 Γκρίνιες ,παράπονα 14,7 85,3 3,1
8 Παραμέληση προς εσάς ,αδιαφορία για την κατάστασή σας σε δύσκολες στιγμές  61,3 38,7 1,7
9 Απόδοση κατηγοριών ,ευθυνών σε εσάς 34,0 66,0 2,3
10 Επίκληση στο συναίσθημα μετά από σύγκρουση (π.χ. κλάμα, μετάνοια, δώρα, αλλαγή συμπεριφοράς) 56,7 43,3 1,8
11 Συνεχείς διαφωνίες σε καθημερινά θέματα 28,0 72,0 2,6
12 Απαίτηση για διαχείριση των οικονομικών σας 75,3 24,7 1,4
  Ψυχολογική κακοποίηση      
13 Ψυχολογική πίεση ή εκβιασμός για τα δικά του οφέλη 81,3 18,7 1,3
14 Απειλές παρακράτησης παιδιών (π.χ. «αν χωρίσουμε θα έχω εγώ τα παιδιά») 95,3 4,7 1,1
15 Απειλές για φυσική ή συναισθηματική κακοποίηση (π.χ. απειλητικό βλέμμα ,εύκολη απώλεια ψυχραιμίας) 83,3 16,7 1,3
16 Επιμονή όταν διαφωνείτε να περάσει το δικό του 24,0 76,0 2,9
17 Κατηγορία για φλερτ με άλλους 44,7 55,3 1,9
18 Χρησιμοποίηση της σιωπής ως όπλο 46,7 53,3 2,0
19 Ανικανότητα ή άρνηση επικοινωνίας 65,3 34,7 1,6
20 Απουσία εκδήλωσης συναισθήματος 75,3 24,7 1,3
  Σωματική κακοποίηση      
21 Κούνημα, άρπαγμα, πίεση τσιμπήματα, γρατσούνισμα 90,0 10,0 1,1
22 Χαστούκι, δαγκώματα, χτυπήματα, τράβηγμα μαλλιών, στρίψιμο χεριών 94 6,0 1,1
23 Γρονθοκόπημα, κάψιμο, κόψιμο, πνίξιμο, χρήση όπλων 97,3 2,7 1,1
24 Συμμετοχή σε ανεπιθύμητες πράξεις που προκαλούν δυσφορία ,αηδία κλπ 99,3 0,7 1,0
  Σεξουαλική κακοποίηση      
25 Πρόκληση πόνου στη διάρκεια της σεξουαλικής πράξεις παρά τη θέλησή σας 92,0 8,0 1,1
26 Έλλειψη σεξουαλικής ικανοποίησης 84,0 16,0 1,2
27 Υποτιμητικά σεξουαλικά υπονοούμενα 96,0 4,0 1,1
28 Υποχρεωτικό σεξ 80,7 19,3 1,3
29 Διακοπή ύπνου για σεξ 48,7 51,3 2,0
30 Ενοχλητικά ερωτικά αγγίγματα μπροστά σε τρίτους 92,7 7,3 1,1

 

Ο ρόλος των ανδρόγυνων χαρακτηριστικών στην αποδοχή της κακοποίησης

Βρέθηκαν με αυξημένες πιθανότητες να κακοποιούνται σωματικά και συναισθηματικά από τους συντρόφους τους γυναίκες με χαμηλή βαθμολογία στα αρσενικά και θηλυκά χαρακτηριστικά τους.

Ομοίως, βρέθηκαν με αυξημένες πιθανότητες να κακοποιούνται σεξουαλικά και ψυχολογικά  από τους συντρόφους τους γυναίκες με χαμηλή βαθμολογία στα θηλυκά χαρακτηριστικά τους.

Επίσης, οι έγγαμες γυναίκες και οι γυναίκες που έχουν παιδιά έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν οποιαδήποτε από τις 4 μορφές κακοποίησης.

Το επάγγελμα και το μορφωτικό επίπεδο δεν βρέθηκαν να σχετίζονται με καμία μορφή κακοποίησης.

Συζήτηση

Συμπερασματικά, λοιπόν, με βάση τα ευρήματα της έρευνάς μας, επιβεβαιώθηκε η υπόθεση εργασίας μας και μπορούμε να πούμε ότι όσα λιγότερα «ανδρόγυνα» χαρακτηριστικά έχει μια γυναίκα, τόσο περισσότερο κακοποιείται από τον σύντροφό της- με οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης.

Όταν διαθέτει υψηλή αυτοεκτίμηση, δυναμισμό και έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της (ανδρόγυνα χαρακτηριστικά), νοιώθει επαρκής και δεν έχει καμία ανάγκη προστασίας, καθοδήγησης και υποταγής. Μία γυναίκα τέτοιου τύπου, διαθέτει την ικανότητα να αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής της, έτσι λοιπόν και στην συντροφική της σχέση δεν θα επιτρέψει οποιαδήποτε καταστροφική συμπεριφορά προς αυτήν.

Είναι απαραίτητο να τονίσουμε ότι οι γυναίκες που χαρακτηρίζονται ως άτομα με δυναμική προσωπικότητα, και με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους (στερεοτυπικά αντρικά χαρακτηριστικά), δεν υστερούν από άλλα στοιχεία που διακρίνουν το γυναικείο φύλο, όπως το να είναι δηλαδή τρυφερές, ευαίσθητες και θηλυκές. Θα μπορούσαμε να πούμε, ότι αντιθέτως βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση εφόσον διαθέτουν έναν συνδυασμό στερεοτυπικών αντρικών και γυναικείων χαρακτηριστικών στη συμπεριφορά τους. Μια γυναίκα δηλαδή μπορεί να είναι «θηλυκός τύπος» – εξάλλου είναι ευνόητο κάτι τέτοιο εφόσον αυτή είναι η φύση της – αλλά μπορεί να διαθέτει και αντρικά χαρακτηριστικά τα οποία θα την βοηθούν να είναι πιο διεκδικητική στη σχέση της.

Συγκριτικά με τις έρευνες Dutton et all (1994), βρήκαμε πως μια γυναίκα με αντρικούς στερεοτυπικούς τύπους συμπεριφοράς και μέσα σ’ αυτούς και την υψηλή εικόνα του εαυτού, δεν κακοποιείται (η χαμηλή αυτοεκτίμηση θεωρείται θηλυκό στερεοτυπικό χαρακτηριστικό).

Η παρούσα έρευνα, λοιπόν, έδειξε πως γυναίκες που υιοθετούν έστω και κάποια από τα ανδρόγυνα χαρακτηριστικά (αρσενικά, θηλυκά ή ουδέτερα), είναι λιγότερο ευάλωτες στην θυματοποίηση από τον σύντροφό τους. Αυτό φέρνει μια νέα προοπτική και προβληματισμό για την αναζήτηση περισσότερων στοιχείων που θα εμπλουτίσουν και θα επαυξήσουν την συγκεκριμένη άποψη και την στροφή της Κοινωνικής Πολιτικής του κράτους στην καταπολέμηση και εξαφάνιση αυτού του φαινομένου (της κακοποίησης) καθώς και την παρέμβαση σε πρωτοβάθμια εκπαίδευση όσον αφορά την έκφραση ανδρόγυνων χαρακτηριστικών από την παιδική ηλικία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Bem Sandra (1974). The measurement of psychological androgyny. Journal of Consulting and Clinical Psychology 42, 155-162.

Bem,S.L.(1981). Gender schema theory: A cognitive account of sex typing. Psychological Review, 88, 354–364

Dutton, D. G., Saunders, K., Starzomski, A., & Bartholomew, K. (1994). Intimacy anger and insecure attachment as precursors of abuse in intimate relationships. Journal of Applied Social Psychology, 24 (15), 1367-1386.

Tzamalouka, G., Parlalis, S., Soultatou, P. y Chliaoutakis J. (2007). Applying the concept of lifestyle in association with aggression and violence in Greek couples: Aggressive Behaviour. 33:73-85.

 

Jan 292013
 

Πηγή: Η Εφημερίδα των Συντακτών

Λευκές κόλλες σε μαύρο μέλλον

Του Χρήστου Κάτσικα

Πληθαίνουν οι μαθητές, κυρίως από τα λαϊκά στρώματα (γόνοι αγροτών, εργατών, μικροϋπαλλήλων κ.λπ.), που γυρίζουν την πλάτη στη σχολική εκπαίδευση, η οποία δεν μπορεί πλέον να τους προσφέρει επαγγελματικές προοπτικές

Κάθε χρόνο, τόσο τα υψηλά ποσοστά χαμηλών βαθμολογιών που καταγράφονται στις πανελλαδικές εξετάσεις, όπου περίπου το 1/3 των εξετασθέντων γράφουν κάτω από τη βάση, όσο και τα βαθμολογικά «ναυάγια» (χιλιάδες εξετασθέντες δίνουν σχεδόν λευκή κόλλα) πριμοδοτούν την ανάπτυξη μιας δημόσιας συζήτησης γύρω από την εξήγηση του φαινομένου. Ωστόσο, τα τελευταία 2-3 χρόνια η συζήτηση για τις επιδόσεις των μαθητών έχει «πάρει φωτιά» καθώς ένα μεγάλο τμήμα εκπαιδευτικών επισημαίνει ότι υπάρχει μια ποιοτική διαφορά σε σχέση με το κοντινό παρελθόν.

Οι εκπαιδευτικοί υποστηρίζουν ότι έχουν πληθύνει οι «μαθητές των τελευταίων θρανίων», δηλαδή τα παιδιά εκείνα που νωρίς έχουν εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια, ενώ από την άλλη είναι φανερή διά γυμνού οφθαλμού η συρρίκνωση της ομάδας των μαθητών που πασχίζει για καλά σχολικά αποτελέσματα. Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι που υποστηρίζουν ότι, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, που συνδέονται με την οικονομική κρίση και τις συνέπειές της στις οικογένειες των μαθητών και στην υποχρηματοδότηση της εκπαίδευσης, το ελληνικό σχολείο τείνει να μεταλλαχθεί σε μια «βιομηχανία» ενός ιδιόμορφου αναλφαβητισμού.

Παράλληλα την ίδια ώρα έχει ανοίξει ένα μεγάλο, αγεφύρωτο χάσμα. Χάσμα στις βαθμολογίες, χάσμα στις προσδοκίες! «Αλογα κούρσας» και «ουραγοί»! Παράδοξο και πρωτότυπο; Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια αυτή η κατάσταση παγιώνεται. Τι συμβαίνει; Σαν να αντανακλά η ίδια η κοινωνία πάνω στην κίνηση των βάσεων. Μια κοινωνία όπου οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι. Και στη μέση, σμπαραλιασμένα τα μεσαία στρώματα.

Δίπλα στα όλο και λιγότερα «άλογα κούρσας» με τα 18άρια και τα 19άρια που τινάζουν τις επιδόσεις στον αέρα, διαμορφώνονται οι «ουραγοί», μια μεγάλη ομάδα (ίσως η μεγαλύτερη μετά τη Μεταπολίτευση) παιδιών, κυρίως από τα λαϊκά στρώματα (γόνοι αγροτών, εργατών, μικροϋπαλλήλων κ.λπ.) οι οποίοι έχουν γυρίσει την πλάτη στη σχολική εκπαίδευση σαν απάντηση στο γεγονός ότι η τελευταία δεν έχει πλέον να τους προσφέρει αυτό που απλόχερα, στο πεδίο των επαγγελματικών προοπτικών, πρόσφερε στο παρελθόν.

Πριν από περίπου 30 χρόνια, την ακαδημαϊκή χρονιά 1981/82, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της συντριπτικής πλειονότητας των φοιτητών/τριών που απάντησαν στην ερώτηση «νομίζετε ότι στη σημερινή ελληνική κοινωνία τα άτομα έχουν τη δυνατότητα να μεταπηδούν σε μια κοινωνική τάξη ανώτερη από αυτή στην οποία βρίσκονται οι γονείς τους;» η καταφατική απάντηση συγκέντρωσε συνολικά το 95% των φοιτητών/τριών. Στην ερώτηση «με ποιους τρόπους επιτυγχάνεται η κοινωνική άνοδος στη σημερινή ελληνική κοινωνία;» φοιτητές και φοιτήτριες θεωρούσαν την περίοδο αυτή τη μόρφωση κύριο μέσο κοινωνικής ανόδου, εννοώντας βέβαια ότι οι πανεπιστημιακές σπουδές, ειδικότερα, συντελούν στην κοινωνική άνοδο.

Πρόκειται, βέβαια, για πεποίθηση που «χρωστούσε» τα οικοδομικά υλικά του σχηματισμού της σε εκείνη την περίοδο (και ακόμη προγενέστερα) στην οποία, πράγματι, η εκπαίδευση διαδραμάτισε αποφασιστικό ρόλο στην ένταξη εκατοντάδων χιλιάδων νέων από όλα τα κοινωνικά στρώματα στις πολλαπλές νέες θέσεις εργασίας που «αναφύονταν» κατά χιλιάδες. Οι πανεπιστημιακοί τίτλοι και τα διπλώματα αποκτούν την ίδια περίοδο τη λειτουργία που είχαν παλαιότερα οι «τίτλοι ευγενείας» για την κατάληψη μιας ευνοημένης επαγγελματικής θέσης και φυσικά μαγνητίζουν, ιδιαίτερα, εκείνα τα τμήματα του πληθυσμού που προσπαθούν να «σπρώξουν» τα παιδιά τους -μέσω της εκπαίδευσης- στην «άλλη» πλευρά του λόφου, εκεί όπου απουσιάζουν η χειρωνακτική εργασία, η ανασφάλεια και τα χαμηλά εισοδήματα. Η εκπαίδευση για τους φτωχούς και μεσαίους αγρότες της εποχής ήταν μια επένδυση για τα παιδιά τους προστατευμένη από τον πληθωρισμό που φλόγιζε την ελπίδα να τα δουν να περάσουν στην άλλη όχθη, στα μεσαία και ανώτερα στρώματα. «Να φύγει», «να σπουδάσει», «να γίνει δάσκαλος, γιατρός, καθηγητής, δημόσιος υπάλληλος», «χορτάρι να βοσκήσω, αλλά να σπουδάσει». Η ιδεολογία της κοινωνικής ανόδου αποκτά αυτή την περίοδο μια άνευ προηγουμένου εμβέλεια.

Είκοσι οκτώ χρόνια αργότερα, σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει σημαντικά. Μιλάμε για ανατροπή στις καταστάσεις, στα δεδομένα και στις πεποιθήσεις. Το «κλειδί του παραδείσου», το πανεπιστήμιο, που την προηγούμενη περίοδο πρόβαλε σαν το σκαλοπάτι που έπρεπε ν” ανέβουν τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών για να «αποκατασταθούν-εξασφαλιστούν», δεν υπάρχει πια. Τα πτυχία έχουν χάσει την αποτελεσματικότητα που είχαν στο παρελθόν ως μέσα επαγγελματικής προώθησης καθώς η ολοένα και αυξανόμενη ανεργία «σαρώνει» όλων των ειδών τους τίτλους, ιδιαίτερα όταν δεν συνοδεύονται από υψηλή καταγωγή, «δίκτυο σχέσεων-γνωριμιών» και «κληρονομικά δικαιώματα». Ακόμη παραπέρα. Σε αντίθεση με το παρελθόν όχι μόνο το παιδί μιας εργατικής ή αγροτικής οικογένειας με το πτυχίο της φιλολογίας ή κάποιου τμήματος του Παντείου ή της Νομικής δεν έχει εγγυημένη επαγγελματική προοπτική, αλλά και το παιδί μιας οικογένειας εκπαιδευτικών ή δημοσίων υπαλλήλων ή μικροεμπόρων με το πτυχίο στο χέρι είναι πιθανόν να έχει καθοδική κοινωνική κινητικότητα, να βρεθεί, δηλαδή, σε χειρότερη θέση επαγγελματικά, κοινωνικά, οικονομικά από τους γονείς του οι οποίοι είχαν πετύχει ανοδική κοινωνική τροχιά στην προηγούμενη γενιά.

Είναι απαραίτητο να σημειώσουμε εδώ ότι αυτή η πραγματικότητα σημαίνει και την αναίρεση οποιασδήποτε εγγυημένης δυνατότητας ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας μέσα από την πρόσβαση στον εκπαιδευτικό μηχανισμό, γεγονός που οδηγεί στη σταδιακή διάλυση των παραδοσιακών αντιλήψεων που συγκροτούνταν γύρω από τον εκπαιδευτικό μηχανισμό. Ακυρώνεται έτσι ένα ολόκληρο φάσμα κοινωνικών προσδοκιών, συγκροτημένο εδώ και αρκετές δεκαετίες για τη δυνατότητα εργασιακής απασχόλησης μέσα από την πρόσβαση στην εκπαίδευση και τα διαπιστευτήριά της. Οι προσδοκίες, βέβαια, αυτές την τελευταία 15ετία δέχθηκαν απανωτά χτυπήματα από την εργασιακή αβεβαιότητα, την ετεροαπασχόληση, την υποαπασχόληση, τη μισθολογική υποβάθμιση.

Κάτι για το τέλος, για να μην ξεχνιόμαστε. Η μπαταρία που φόρτιζε την πρώτη μεταπολιτευτική δεκαετία τη σχέση με το σχολείο και τη γνώση των παιδιών από τα λαϊκά στρώματα είχε δύο πόλους: Ο ένας πόλος συνδεόταν με το γεγονός ότι η Αριστερά είχε διεισδύσει βαθιά στη νεολαία και μαζί είχε διεισδύσει και η καλή της σχέση με τα «γράμματα». Ενα μεγάλο τμήμα των μαθητών της περιόδου εκείνης, όσοι κατάφερναν και ξέφευγαν από τους φανερούς και ενισχυμένους ταξικούς φραγμούς, θεωρούσαν τη γνώση δύναμη ανατροπής που συνδεόταν με ένα νήμα με τα «πληθωριστικά» όνειρα για αλλαγή του κόσμου. Γι” αυτό ένα μεγάλο τμήμα τους θριάμβευε σχολικά. Ο άλλος πόλος συνδεόταν με το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί τίτλοι οδηγούσαν κατευθείαν σε εργασία. Αυτό πριμοδοτούσε τις προσδοκίες καθώς «άναβε» το πράσινο φως για «επαγγελματική αποκατάσταση» σε ένα τοπίο κοινωνικής κινητικότητας.

Σήμερα; Οι αριστερές ιδέες εδώ και χρόνια είναι ακόμη αδύναμες μέσα στη νεολαία και μαζί η εμπιστοσύνη για τη γνώση. Την ίδια στιγμή η διευρυμένη ανεργία των πτυχιούχων και το «βάθος» των μισθών αφοπλίζουν τις διαθέσεις και σβήνουν τις προσδοκίες.

………………………………………………………………………………………………………………………………..

Πώς εκτιμούν οι εκπαιδευτικοί σήμερα τις επιδόσεις των μαθητών τους σε σύγκριση με το κοντινό παρελθόν

Αυξάνεται ή μειώνεται ο αριθμός των μαθητών που δεν καταβάλλουν καμιά προσπάθεια σε σχέση με πριν από λίγα χρόνια; 87% 11% 2%

Αυξάνεται ή μειώνεται η ομάδα των μαθητών με υψηλές επιδόσεις σε σχέση με πριν από λίγα χρόνια; 19% 76% 5%

Οι προσδοκίες των μαθητών για εκπαιδευτικές και επαγγελματικές προοπτικές είναι αυξημένες ή μειωμένες σε σχέση με πριν από λίγα χρόνια; 3% 95% 2%

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Ερευνα του Χρήστου Κάτσικα: Αναπαραστάσεις 514 καθηγητών για τις επιδόσεις και τις προσδοκίες των μαθητών τους σε σχέση με το κοντινό παρελθόν. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από 2/11/2012 έως 20/12/2012 σε 515 καθηγητές Γυμνασίων, Λυκείων και ΕΠΑΛ σε Καλλιθέα, Νέα Σμύρνη, Αλιμο, Πειραιά, Ηλιούπολη, Περιστέρι, Αιγάλεω, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Ηράκλειο (Κρήτη), Δράμα, Κέρκυρα, Βέροια.

Oct 032012
 

Έχουν αποτέλεσμα τα αντικαταθλιπτικά; Από την εμφάνιση του Prozac στη δεκαετία του 1980, οι συνταγές για αντικαταθλιπτικά έχουν εκτοξευθεί στα ύψη 400% (στην Αμερική μόνο), με 17 εκατομμύρια Αμερικάνους να λαμβάνουν επί του παρόντος κάποια μορφή του φαρμάκου. Αλλά πόσο καλό κάνει το φάρμακο το ίδιο; “Η διαφορά ανάμεσα στο αποτέλεσμα ενός εικονικού φαρμάκου και την επίδραση ενός αντικαταθλιπτικού είναι ελάχιστη για τους περισσότερους ανθρώπους», λέει ο επιστήμονας του Χάρβαρντ Irving Kirsch. Αξίζει να ακούσεις τη συνέντευξη του στο CBS… Ο διάλογος συνεχίζεται. Είναι πολλά τα λεφτά που επενδύονται στη βιομηχανία ψυχοφαρμάκων – και αυτό δυσκολεύει την αντικειμενική έρευνα, αλλά και σοβαρή η ανακούφιση που χρειάζονται όσοι υποφέρουν από κατάθλιψη.

Sep 132012
 

Πηγή: TVXS

Ένα στα δύο παιδιά σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη, έχουν πέσει θύματα σωματική βίας, ενώ ένα στα δέκα δηλώνει πως έχει δεχτεί και σεξουαλική βία, σύμφωνα με έρευνα της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού.

Τα παραπάνω είναι τα πρώτα στοιχεία της έρευνας που διενήργησε η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού τα τελευταία τρία χρόνια σε 12.000 παιδιά που φοιτούν στην ΣΤ’ Δημοτικού, την Α’ Γυμνασίου και την Α’ Λυκείου σε σχολεία της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Κρήτης. Η έρευνα διεξήχθη στο πλαίσιο του Ερευνητικού Προγράμματος BECAN (Επιδημιολογική Μελέτη για την Κακοποίηση και Παραμέληση του Παιδιού στα Βαλκάνια).

Σύμφωνα με τα στοιχεία ένα στα δύο παιδιά ανέφεραν ότι υπέστησαν στο ενδοοικογενειακό ή κοινωνικό περιβάλλον (εκτός σχολείου) σωματική βία και ένα στα δέκα παιδιά σεξουαλική κατά τη διάρκεια μόνο της τελευταίας χρονιάς.

Τα αντίστοιχα ποσοστά για το σύνολο των εμπειριών τους στη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας είναι ακόμα μεγαλύτερα και ανέρχονται σε 76,8% για σωματική βία και 16,2% για σεξουαλική. Επίσης, ένα σημαντικό ποσοστό των παιδιών ανέφερε πολλαπλές και διαφορετικών ειδών εμπειρίες, με θύματα τα ίδια.

Εντύπωση προκαλεί και το στοιχείο ότι περιπτώσεις κακοποίησης ή παραμέλησης ανηλίκων αναφέρθηκαν στις αρχές σε ποσοστό χαμηλότερο του 1%, γεγονός που, σε συνάρτηση με τις αναφορές των ίδιων των παιδιών, δείχνει τη μεγάλη διαφορά μεταξύ των κρουσμάτων και των καταγγελιών στις αρμόδιες υπηρεσίες.

Η έρευνα πραγματοποιείται σε συνεργασία με 153 φορείς υγείας, πρόνοιας, δικαιοσύνης και δημόσιας τάξης του δημόσιου ή μη κυβερνητικού τομέα σε Αττική και Κρήτη. Από την έρευνα αυτή προκύπτει, εξάλλου, ότι μόνο το 2010 καταγράφηκαν περίπου 4.500 αναφορές κακοποίησης ή παραμέλησης ανηλίκων (μέχρι 18 ετών).

Το ερευνητικό πρόγραμμα BECAN αποτελεί τη μεγαλύτερη έρευνα πεδίου στα Βαλκάνια για τα θέματα της κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών. Η έρευνα έγινε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του γενικού παιδικού πληθυσμού που ανήλθε σε 60.000 παιδιά και τους γονείς τους, μια έρευνα που επιπρόσθετα συμπεριέλαβε πάνω από 1.000 φορείς και οργανισμούς παιδικής προστασίας που δέχονται καταγγελίες κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν πανεπιστήμια και μη κυβερνητικές οργανώσεις βαλκανικών χωρών.

Τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος BECAN για την κακοποίηση και παραμέληση παιδιών σε Ελλάδα, Κροατία, Βουλγαρία, ΠΓΔΜ, Σερβία, Βοσνία Ερζεγοβίνη, Ρουμανία, Τουρκία και Αλβανία θα παρουσιαστούν σε διεθνές συνέδριο με θέμα «Το φάσμα της κακοποίησης- παραμέλησης των παιδιών στα Βαλκάνια και τον κόσμο εν μέσω κρίσης» στις 13 και 14 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα.

Feb 042012
 

Ομάδα Φύλου του Ομίλου για τη Μελέτη της Ιστορίας και της Κοινωνίας

Κύκλος συζητήσεων: «Το φύλο στις (νέες) έρευνες»

Φύλο, Μετανάστευση και Ιδιότητα του Πολίτη: προβληματισμοί γύρω από τις έμφυλες σχέσεις εξουσίας και πρακτικές διεκδίκησης

Αλεξάνδρα Ζαββού, Ph.D. Κοινωνιολογίας

Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2012 στις 20.00

Εκτός των Τειχών, Γραβιάς 10-12, Αθήνα

Η ομιλήτρια μελετά τα τελευταία χρόνια ζητήματα που έχουν σχέση με τους αγώνες των μεταναστών. Θα αναφερθεί στις σχέσεις και πρακτικές που αναπτύσσονται με επίκεντρο τους αγώνες αυτούς, εξετάζοντας στερεοτυπικές αναπαραστάσεις έμφυλων ρόλων και ταυτοτήτων στο δημόσιο λόγο γύρω από τη μετανάστευση. Πιο συγκεκριμένα, ερωτήματα που θα τεθούν στην παρουσίαση είναι μεταξύ άλλων τα εξής:

  • Πώς μπορεί να φωτίσει η προσέγγιση του φύλου την πολιτική σχέση μεταξύ Ελλήνων και μεταναστών.
  • Το φύλο ως σχέση και λόγος στο μεταναστευτικό ζήτημα.
  • Όρια και υπερβάσεις των μεταναστευτικών αγώνων: από την ένταξη σε νέες μορφές πολιτικής υποκειμενοποίησης.
Jan 242012
 

Πηγή: TVXS

Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει το φαινόμενο του εκφοβισμού (bullying) στα ελληνικά σχολεία, όπως καταδεικνύει πανελλήνια έρευνα του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ). Σύμφωνα με την έρευνα, ποσοστό 8,5% των εφήβων αναφέρουν ότι υφίστανται σχολικό εκφοβισμό τουλάχιστον δυο με τρεις φορές το μήνα, ενώ ένας στους έξι, δηλαδή το 15,8%, «ομολογούν» ότι εκφοβίζουν οι ίδιοι άλλους.

Χαρακτηριστικό των διαστάσεων που έχει λάβει το φαινόμενο, είναι το γεγονός ότι σε διάστημα οκτώ χρόνων έχει σχεδόν διπλασιαστεί ο αριθμός των θυτών. Σε αντίστοιχη έρευνα, που είχε πραγματοποιηθεί το 2002, θύτης εκφοβισμού δήλωνε το 9,1% των μαθητών ενώ το 2010 το ποσοστό αυτό είχε φτάσει στο 15,8%.

Οι θύτες είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία αγόρια, ενώ τα θύματα προέρχονται και από τα δύο φύλλα. Ο πιο δημοφιλής τρόπος εκφοβισμού είναι τα λεκτικά πειράγματα και ακολουθούν τα πειράγματα – χειρονομίες σεξουαλικού περιεχομένου, η διάδοση φημών και συκοφαντιών και τα πειράγματα – ενοχλήσεις μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή και κινητού τηλεφώνου.

Ένα στα τέσσερα αγόρια, δηλαδή το 23,9%, αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου ήρθε στα χέρια με κάποιον ή κάποιους άλλους, τουλάχιστον τρεις φορές. Το αντίστοιχο ποσοστό στα κορίτσια είναι 8,3%.

Από την έρευνα του ΕΠΙΨΥ προκύπτει επίσης ότι ο εκφοβισμός έχει ταξικά χαρακτηριστικά: οι έφηβοι που προέρχονται από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα πέφτουν θύματα εκφοβισμού σε υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με εκείνους που προέρχονται από τα μεσαία ή ανώτερα οικονομικά στρώματα.

Σημαντικές είναι και οι επιπτώσεις που έχει στην ψυχολογία το bullying. Τα θύματα αναφέρουν, σε υψηλότερα ποσοστά από τους υπόλοιπους μαθητές, ότι έχουν κακή υγεία ή ότι είναι δυσαρεστημένοι από την εξωτερική τους εμφάνιση.

Ψυχολογικές διαταραχές δεν εμφανίζουν πάντως μόνο τα θύματα αλλά και οι θύτες. Οι πρώτοι αναφέρουν σε υψηλότερο ποσοστό ότι έχουν δύσκολη επικοινωνία με τους γονείς τους ή ότι δεν έχουν καλή σχέση με τους συμμαθητές τους και οι δεύτεροι ότι δεν τους αρέσει το σχολείο, ότι απουσιάζουν συχνά από αυτό και ότι έχουν αυστηρούς ή αυταρχικούς γονείς.

Σύμφωνα με πολλές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί για το φαινόμενο του bullying, η θετική αντίληψη των μαθητών για το σχολικό κλίμα, καθώς και το «δέσιμο» που νιώθουν με το σχολείο τους δρουν ως προστατευτικοί παράγοντες στα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού τόσο για τους θύτες όσο και για τα θύματα. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν επίσης οι καλές σχέσεις μέσα στην οικογένεια, ο χρόνος που περνούν οι έφηβοι με τους γονείς τους και η ευκολία στην επικοινωνία μεταξύ γονιών και παιδιών.

Στην έρευνα του ΕΠΙΨΥ συμμετείχαν 4.944 μαθητές εφηβικής ηλικίας (ΣΤ’ Δημοτικού, Β’ Γυμνασίου και Α’ Λυκείου) από 306 σχολικές μονάδες όλων των περιοχών της χώρας.

Ένα κλικ εδώ, για να διαβάσεις την ανακοίνωση του ΕΠΙΨΥ με την περιγραφή της παραπάνω έρευνας για τους εφήβους και τη βία με πιο λεπτομερή αποτελέσματα

Κι ένα κλικ εδώ για πληροφορίες σχετικά με την πανελλήνια έρευνα στους μαθητές εφηβικής ηλικίας για συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία (2010) (Έρευνα HBSC/WHO)

Dec 112011
 

Η ομάδα φύλου του ΟΜΙΚ οργανώνει σειρά διαλέξεων με γενικό τίτλο «Το φύλο στις (νέες) έρευνες». Στις συναντήσεις αυτές θα παρουσιάζονται ερευνητικές συμβολές, οι οποίες αξιοποιούν την αναλυτική κατηγορία του φύλου σε ποικίλες θεματικές/ επιστημολογικές περιοχές και χρονικές περιόδους. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στους τρόπους με τους οποίους το φύλο ως εννοιολογικό εργαλείο μας επιτρέπει να αντιληφθούμε την ιεραρχική διάσταση των κοινωνικών σχέσεων σε όλα τα πεδία της ζωής. Σταθερό ζητούμενο είναι η συνομιλία με νέους/ες ερευνητές/τριες από ένα ευρύ φάσμα πεδίων.

Η ζωή χωρίς εμένα. ‘Εμφυλα υποκείμενα εντός και εκτός κινηματικών χώρων.

Σούλα Μαρινούδη, Ανθρωπολόγος

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου στις 20.00

Στέκι Μεταναστών, Τσαμαδού 13-15, Εξάρχεια

Η ομιλήτρια θα αναφερθεί στις ζωές των φεμινιστών συνομιλητών και φεμινιστριών συνομιλητριών της που βρέθηκαν εντός και εκτός του λεγόμενου ανταγωνιστικού κινήματος. Με τον όρο αυτό περιγράφει τον αντιεξουσιαστικό χώρο και τον χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, που λειτουργούν σύμφωνα με τις αρχές της αυτοοργάνωσης και αυτοδιαχείρισης σε δομές οριζόντιες και μη ιεραρχημένες. Στην πλειοψηφία τους έδρασαν σε ομάδες για τα φύλα και τις σεξουαλικότητες. Πολλές από αυτές τις φεμινιστικές και queer δομές, ωστόσο, υπήρξαν βραχύβιες και προβληματικές. Ο προβληματισμός αυτής παρουσίασης αρθρώνεται στη βάση των φύλων και των σεξουαλικοτήτων που ως ιδιώματα ξενότητας δεν επέτρεπαν την οικείωση ενός τόπου και της κοινωνικότητας που ευνοούσε στο εσωτερικό του.

Λίγα λόγια για τον ΟΜΙΚ

Στα τέλη του 2005, ένας μικρός αριθμός νέων ερευνητών/ριών από τα πεδία των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών (ιστορικών της νεότερης και της αρχαίας ιστορίας, αρχαιολόγων, ιστορικών της τέχνης και παιδαγωγών) ίδρυσε τον Όμιλο για τη Μελέτη της Ιστορίας και της Κοινωνίας (ΟΜΙΚ). Παρότι στις αρχές του 2006 το σωματείο απέκτησε νομική υπόσταση, οι σκοποί της κίνησής μας δεν είχαν ακόμα αποσαφηνιστεί. Η γενική ιδέα, πάντως, ήταν να αντιταχθούμε στην υποβάθμιση των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, να αναπτύξουμε συλλογικές, παρεμβατικές πρακτικές και να αποποιηθούμε, στο πλαίσιο του ΟΜΙΚ, την αυτοαναφορικότητα που ενείχαν οι προσωπικές ερευνητικές μας εργασίες. Στα χρόνια που ακολούθησαν ο όμιλος, «μεγάλωσε» σε ανθρώπινο δυναμικό, διοργάνωσε πολυάριθμες ανοιχτές συζητήσεις, προβολές, διαλέξεις και θεματικούς κύκλους ομιλιών (βλ. συνημμένο χρονολόγιο δραστηριοτήτων). Παράλληλα, συγκρότησε μια δραστήρια ηλεκτρονική λίστα (histomilos@googlegroups.com), που σήμερα μετρά περίπου 350 μέλη, έναν διαδικτυακό χώρο ενημέρωσης, προβληματισμού, συζήτησης και αντιπαράθεσης. Αυτές οι δράσεις προσδιόρισαν με μεγαλύτερη ευκρίνεια ορισμένες από τις βασικές μας επιλογές. Η πρώτη επιλογή κατευθύνεται σε μια διεπιστημονική συνεργασία που να διαλέγεται κριτικά με την εξειδίκευση. Ο κριτικός αυτός διάλογος, ο οποίος επιθυμούμε να συμπεριλάβει ολοένα και περισσότερα επιστημονικά πεδία (ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, πολιτική οικονομία, πολιτική επιστήμη, ψυχολογία, εκπαίδευση, κλπ.), προσδοκούμε ότι θα αντιπαρατεθεί στη μονομέρεια και στην απομόνωση στην οποία οδηγούνται σήμερα οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. Επειδή ο Όμιλος αποτελείται κατά κύριο λόγο από ερευνητές και ερευνήτριες που μελετούν το παρελθόν, η δεύτερη επιλογή μας συνδέεται με την απόπειρα να συνδιαλαγούν δημιουργικά η διαχρονική με τη συγχρονική επιστημονική ματιά.

Jun 202011
 

 

Η ομάδα κατά της ομοφοβίας στην εκπαίδευση διεξάγει μεγάλη ανώνυμη έρευνα για τα ομοφοβικά περιστατικά της σχολικής ζωής μας. Μπορεί να ήταν περιστατικό που είχε στόχο εσένα ή περιστατικό που έγινε μπροστά σου. Με μερικά κλικ και άλλα τόσα λεπτά του χρόνου σου μπορείς να βοηθήσεις τους εκπαιδευτικούς να έχουν μεγαλύτερο δείγμα (άρα και πιο αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα). Το ερωτηματολόγιο αυτό είναι αυστηρά ανώνυμο.

Για να συμπληρώσεις το ερωτηματολόγιο κάνε κλικ εδώ.