Η Ελληνοαμερικανική Ένωση παρουσιάζει στo πλαίσιo του Athens Pride 2023 την προβολή του αμερικανικού βραβευμένου ντοκιμαντέρ “Cured” (2020, 80’) των Bennett Singer, Patrick Sammon. Η ταινία προβάλλεται την Πέμπτη 8 Ιουνίου, 19.00 με ελεύθερη είσοδο για το κοινό στο θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22, Αθήνα).
Το ντοκιμαντέρ περιγράφει τις κινητοποιήσεις της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας για να αφαιρεθεί η ομοφυλοφιλία από τις λίστες των ψυχικών διαταραχών του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου των Ψυχικών Διαταραχών (DSM). Όταν επιτεύχθηκε αυτό, το 1973, μετά από έναν σκληρό αγώνα Δαυίδ εναντίον Γολιάθ, ήταν ένα μεγάλο βήμα για τη διεκδίκηση των ίσων δικαιωμάτων.
Η ταινία έχει λάβει τα βραβεία:
Βραβείο Κοινού για Καλύτερο Ντοκιμαντέρ, Frameline San Francisco International LGBTQ+ Film Festival 2020
Βραβείο Κοινού για Καλύτερο Ντοκιμαντέρ, NewFest: The New York LGBTQ Film Festival 2020
Βραβείο Κοινού για Καλύτερο Ντοκιμαντέρ, ImageOut: The Rochester LGBT Film Festival 2020
Βραβείο Κριτικής Επιτροπής Καλύτερου Ντοκιμαντέρ, Movies International Film Festival in North Carolina 2020
Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με τα μέλη της OrlandoLGBT+ : Αλεξάνδρα Βασιλείου και Νάνσυ Παπαθανασίου.
Η Αλεξάνδρα Βασιλείου είναι επαγγελματίας του Processwork και εκπαιδεύτρια ενηλίκων. Είναι κάτοχος διδακτορικού (Ph.D.) στην Κοινωνική Ψυχολογία και διπλώματος Processwork. Δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ως ψυχοθεραπεύτρια, εκπαιδεύτρια ενηλίκων, σύμβουλος οργανισμών, καθώς και συντονίστρια σε δράσεις στην κοινότητα (community work).
Η Νάνσυ Παπαθανασίου είναι Κλινική Ψυχολόγος (Διδακτορικό Δίπλωμα και Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης, ΕΚΠΑ), και έχει κάνει επιπλέον μεταπτυχιακές σπουδές στην διαμεσολάβηση συγκρούσεων και την οργανωτική αλλαγή (MA in Conflict Facilitation & Organizational Change, Processwork Institute, Portland, OR, ΗΠΑ, 2004-2007). Είναι επιστημονικά υπεύθυνη στη Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης 11528 για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, τις οικογένειές τους και εκπαιδευτικούς και εκπαιδεύτρια ατόμων, ομάδων και οργανισμών σε ζητήματα σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας, χαρακτηριστικών και έκφρασης φύλου.
Ημερομηνία προβολής
8Ιουνίου 2023, 19:00
Διεύθυνση
Θέατρο Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, Μασσαλίας 22, 10680, Αθήνα
Οι συναντήσεις Διεργασίας Ομάδας στηρίζονται σε μια συναισθηματική στάση “Βαθιάς Δημοκρατίας” και είναι ανοιχτές σε όσα άτομα επιθυμούν να εξερευνήσουν σε βάθος θέματα και προβλήματα που αφορούν την ζωή μας, ως κοινωνικά και πολιτικά άτομα, στα πλαίσια της ομάδας. Το θέμα επιλέγεται στην κάθε συνάντηση από την ομάδα.
Κόστος: δεν υπάρχει χρηματικό κόστος για αυτές τις συναντήσεις – απαιτείται εγγραφή.
Όσο παραμένει ανοιχτή η φόρμα εγγραφής, υπάρχουν ακόμη θέσεις διαθέσιμες, είναι επιβεβαιωμένη η συμμετοχή σας. Την ημέρα της συνάντησης θα σας αποσταλεί ο κατάλληλος σύνδεσμος zoom.
Η ζωή σε έναν κόσμο, που είναι συνεχώς παρούσες οι δυνάμεις της βίας, κάνει απαραίτητη τη δουλειά με το τραύμα. Ταυτόχρονα παρούσα είναι και η ανάγκη για ελευθερία, έκφραση, δημιουργικότητα. Η αίσθηση της αδυναμίας από τη μια και του ονειρέματος από την άλλη, μπορούν να συνυπάρξουν ταυτόχρονα στις/στους επιζήσασες/αντες.
Σε αυτό το Σαββατοκύριακο, θα εστιάσουμε στο τραύμα και πως επιδρά εσωτερικά, στις σχέσεις, στον κόσμο, στην ποιότητα της ζωής μας, στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα.
Το σεμινάριο είναι βιωματικό και θα δουλέψουμε με το σώμα, τη μνήμη, τον εσωτερικό κριτή.
Εγγραφή: Για να εγγραφείτε στείλτε Δήλωση Συμμετοχής με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στη διεύθυνση processworkhub@gmail.com αναφέροντας τα παρακάτω στοιχεία:
Δήλωση Συμμετοχής για το σεμινάριο “Τραύμα: Μια διαδρομή προς την ελευθερία”
Ονοματεπώνυμο:
Τηλέφωνο κινητό:
Email:
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τις υπεύθυνες του σεμιναρίου στέλνοντας μήνυμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση processworkhub@gmail.com
Την Κυριακή 29/01/23 το Processwork Hub (@ 18.00–21.00) φιλοξενεί μια παρουσίαση του βιβλίου. Μετά την παρουσίαση θα ακολουθήσει συζήτηση και διεργασία ομάδας πάνω στους προβληματισμούς που θα προκύψουν από την ομάδα.
Η συνάντηση θα γίνει υβριδικά (δια ζώσης, με ταυτόχρονη μετάδοση στο διαδίκτυο μέσω πλατφόρμας zoom). Θα γίνει παρουσίαση του βιβλίου (για όσα άτομα είναι στο χώρο του Processwork Hub και μέσω πλατφόρμας Zoom) και θα ακολουθήσει συζήτηση και διεργασία ομάδας πάνω στους προβληματισμούς που θα προκύψουν από την ομάδα (για όσα άτομα είναι στο χώρο του Processwork Hub).
Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο Λυκούργος Καρατζαφέρης (Ψυχίατρος), ο Γιώργος Κεσίσογλου (Ψυχολόγος, Συστημικός ψυχοθεραπευτής), η Κατερίνα Κουνή (Συντονίστρια ομάδας αυτοβοήθειας φίλων και συγγενών Ηearing Voices) και η Ράνια Φιλίνδρα (Ψυχολόγος, Συστημική ψυχοθεραπεύτρια). Τη διεργασία ομάδας θα συντονίσουν συνεργάτιδες του Processwork Hub.
Σημαντική σημείωση: καθώς ο χώρος στο Processwork Hub είναι περιορισμένος, χρειάζεται να δηλώσετε συμμετοχή για την παρουσία σας δια ζώσης. Συμπληρώστε τη δήλωση συμμετοχής στον σύνδεσμο: https://forms.gle/ubt8GYrxym2fYKoZ6
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:
Το βιβλίο εκδίδεται ως αποτέλεσμα μια συλλογικής δουλειάς ανθρώπων που είχαν το μεράκι να συνεισφέρουν αφιλοκερδώς και την επιθυμία να διατηρούν μια κριτική ματιά στα ζητήματα ψυχικής υγείας. Ως μέλη ή/και συνεργάτες με το ευρύτερο Δίκτυο «Ακούγοντας Φωνές» κουβαλάμε μια ποικιλομορφία απόψεων, θέσεων, στάσεων, προβληματισμών. Η ποικιλομορφία αυτή μας εμπλουτίζει και ταυτόχρονα μας προ(σ)καλεί σε ένα συνεχές προσωπικό, συλλογικό και επαγγελματικό ταξίδι επιλέγοντας να διατηρούμε μια κριτική στάση απέναντι στο κυρίαρχο ιατροκεντρικό ψυχιατρικό αφήγημα και τη, συχνά, υπεραπλουστευμένη και άκρως παραπλανητική αναγωγή κοινωνικών ζητημάτων σε υποτιθέμενες βιολογικές ανωμαλίες. Μια κριτική στάση δε σημαίνει άρνηση αλλά ούτε και άνευ όρων κατάφαση. Σημαίνει αμφισβήτηση, αναγνώριση της άγνοιας και αναζήτηση ερευνητικών, συλλογικών, συνεργατικών δρόμων υπέρβασης αυτής.
Ομάδα Ι – Επόπτριες: Λένα Ασλανίδου, Αλεξάνδρα Βασιλείου, Λίλη Βασιλείου
Ομάδα ΙΙ – Επόπτριες: Λένα Ασλανίδου, Λίλη Βασιλείου
Σε αυτές τις επιμορφωτικές συναντήσεις εστιάζουμε στην ανάλυση περιστατικών βάσει της οπτικής του Processwork. Σε κάθε συνάντηση, τρία με τέσσερα μέλη της ομάδαςέχουν τη δυνατότητα να εστιάσουν σε θέματα εποπτείας που αφορούν συγκεκριμένα περιστατικά από τη δουλειά τους. Η εποπτεία θα γίνεται εναλλάξ από μια από τις συντονίστριες. Οι θέσεις είναι περιορισμένες. Απαραίτητη η προεγγραφή.
Εγγραφή: Για να εγγραφείτε στείλτε Δήλωση Συμμετοχής με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στη διεύθυνση processworkhub@gmail.com αναφέροντας τα παρακάτω στοιχεία: ονοματεπώνυμο, τηλέφωνο κινητό, email.
Σημείωση: η Ομάδα Ι έχει ήδη συμπληρώσει τις διαθέσιμες θέσεις. Η Ομάδα ΙΙ έχει περιορισμένο αριθμό διαθέσιμων θέσεων. Εγγραφές έως 31/12/22.
Μένει Να Αποφασίσουμε! Λένα Ασλανίδου ~ ‘Aννη Βασιλείου ~ Βέρα Λάρδη Μια συνεργασία του Processwork Hub με την Kalivaland και το Art in Perspective
Οκτώβριος 2022 – Ιούνιος 2023
7 συναντήσεις (4 σε ολομέλεια & 3 σε μικρές ομάδες)
Πού συναντιούνται άραγε η φύση, η κοινωνία και η τέχνη; Θα συν-δημιουργήσουμε ένα εργαστήρι αναζήτησης τρόπων και εργαλείων που θα μας επιτρέψουν
… να καλλιεργήσουμε κοινό έδαφος,
… να σπείρουμε σπόρους επίγνωσης,
…να καρποφορήσουμε νέους τρόπους συμβίωσης του ανθρώπινου είδους με όλες τις μορφές ζωής του πλανήτη, και
… να γευτούμε τους καρπούς της μεταξύ μας αλληλοεπικονίασης.
Το εργαστήρι απευθύνεται σε όσους/ες/α από μας θέλουν να εξερευνήσουν τη δυνατότητα που έχουμε—ως άτομα κι ως μέλη της κοινωνίας—να ανταποκριθούμε στα δύσκολα καλέσματα της εποχής μας.
Πρόσκληση συνάντησης: Ενήλικες κάθε φύσης, έφηβα άτομα 12+ με συνοδεία ενήλικα Κόστος εργαστηρίου: Ενήλικες 150€, έφηβα άτομα δωρεάν
Στην πρώτη συνάντηση της ολομέλειας σχηματίζονται μικρές ομάδες που
συναντιούνται σε δικό τους χώρο και χρόνο ανάμεσα στις συναντήσεις της ολομέλειας.
Ημερομηνίες ολομέλειας: Φθινόπωρο 23/10/22, Χειμώνας 15/1/23, Aνοιξη 2/4/23, Καλοκαίρι 11/6/23 Ώρες: Κυριακή 11.00 π.μ. – 3.00 μ.μ. Τόπος: Στην ύπαιθρο της Αθήνας, σε τόπο που θα ανακοινώνεται πριν από κάθε συνάντηση Εγγραφή: Για να εγγραφείτε στείλτε Δήλωση Συμμετοχής στη διεύθυνση
processworkhub@gmail.com, για το εργαστήριο “Μένει Να Αποφασίσουμε!”.
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τις υπεύθυνες του σεμιναρίου στέλνοντας μήνυμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση processworkhub@gmail.com
Ευχόμαστε να είστε καλά και να βρήκατε στιγμές ξεκούρασης και ανανέωσης μέσα στο καλοκαίρι.
Ευχόμαστε επίσης, τη χρονιά που μας έρχεται να μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τις δραστηριότητές μας δια ζώσης. Ωστόσο τα δεδομένα είναι ακόμη άγνωστα και πιθανά και αυτή τη χρονιά να χρειαστεί ευελιξία για να προσαρμοστούμε στις συνθήκες που θα επικρατούν στην κάθε στιγμή.
Η κατάσταση στον πλανήτη μας συνεχίζει να δημιουργεί ένα αίσθημα αβεβαιότητας το οποίο εντείνεται από την κλιματική κρίση, το βίωμα του covid-19 και άλλων ιών και των συνεπειών που έχουν στις ζωές μας, τους πολέμους, την εντεινόμενη οικονομική δυσκολία, την αγωνία για επερχόμενη επισιτιστική κρίση στον πλανήτη και την έλλειψη νερού.
Οι συνεχείς κοινωνικές εντάσεις που προκαλούνται από τις κοινωνικές ανισότητες και κατάφορες αδικίες που βιώνουν περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες, δημιουργούν ένα κλίμα όπου κυριαρχεί ο πόνος, ο φόβος, ο θυμός, και το συνεχές στρες με όλα τα επακόλουθά του, για το σώμα, τις σχέσεις και τον κόσμο.
Σε ένα τέτοιο κλίμα, είναι περισσότερο από ποτέ, απαραίτητη η σύνδεσή μας με το ονείρεμα, και με τις δεξιότητες εσωτερικής και εξωτερικής δουλειάς που μας βοηθούν να ισορροπούμε και να βρίσκουμε νέες δημιουργικές λύσεις ως άτομα και ως ομάδες.
Οι καιροί απαιτούν από εμάς αφύπνιση, προσωπική αλλαγή και δράση, αλλά και γείωση σε κάτι που μας οδηγεί, που δίνει μια ευρύτερη οπτική, που νοηματοδοτεί. Για να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις του τόπου και του πλανήτη μας απαιτείται επίγνωση και ενσυναίσθηση, αλλά και συνειδητή προσπάθεια για να δημιουργούμε και να διατηρούμε ζωντανές, ανθεκτικές και βιώσιμες κοινότητες. Διατηρούμε ζωντανή την ελπίδα ότι κάθε προσπάθεια για έναν κόσμο πιο αλληλέγγυο και δίκαιο μπορεί να αποδώσει καρπούς.
Φέτος, θα έχουμε τη χαρά να φιλοξενήσουμε διαδικτυακά τους Amy και Arny Mindell τον Οκτώβριο. Οι επιμορφωτικές δράσεις μας εμπλουτίζονται με νέες συνεργάτιδες απο το χώρο της τέχνης, της ψυχοθεραπείας και της εμψύχωσης. Συνεχίζουμε και φέτος να επικεντρώνουμε στην επιμόρφωση στο χώρο της ψυχικής υγείας και της εκπαίδευσης, καθώς και σε δράσεις στην κοινότητα, όπως ανοιχτές διεργασίες ομάδας και ανοιχτά φόρουμ, εποπτεία και επαγγελματική επιμόρφωση εργαζόμενων σε Μ.Κ.Ο., οργανισμούς και εθελοντές σε δομές αλληλεγγύης. Συνεχίζουμε επίσης τις συνεργασίες μας με φορείς εκπαίδευσης στο Processwork και άλλους φορείς επαγγελματικής επιμόρφωσης στο εξωτερικό, καθώς και με το διεθνές δίκτυο συνεργατών του Go Deep project.
Με το καλό να βρεθούμε στις δραστηριότητες του Processwork Hub!
Μετά από πρόσκληση του Κέντρου Συστημικής Θεραπείας και Συμβουλευτικής, η Αλεξάνδρα Βασιλείου συντόνισε επιμορφωτική συνάντηση ευαισθητοποίησης για θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου στην συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία. Στην διαδικτυακή συνάντηση συμμετείχαν συνεργάτιδες του κέντρου και εκπαιδευόμενα άτομα. Προβληματιστήκαμε, αναρωτηθήκαμε, αποδομήσαμε, χτίσαμε εκ νέου…
Στο κλείσιμο της συνάντησης, όπως συχνά ρωτάμε … “κάτι που κρατάω, που παίρνω μαζί μου φεύγοντας από τη συνάντηση;” η ομάδα απάντησε: Αυθεντικότητα… Αναζήτηση και εξέλιξη… Νέοι δρόμοι… Σεβασμός στον άνθρωπο… Δικαίωμα να είμαι ότι επιθυμώ!… Αποδοχή… Προβληματισμός… Δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού… “Όλα μας”… Ξεκαθάρισμα… Ύπαρξη και γοητεία… Άνοιγμα… Δύναμη… Πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων γιατί είμαστε συστημικοί… Σεξουαλικός προσανατολισμός vs σεξουαλική συμπεριφορά… Βοήθεια… Να ακούω την εσωτερική φωνή!
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο ΚΕ.ΣΥ.ΘΕ.Σ. και στην Βάσω Παπαδιώτη για την πρόσκληση κι ευχές για καλή αντάμωση από κοντά!
Με βαθιά συγκίνηση και μεγάλη χαρά ανακοινώνουμε την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης τους στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Processwork Hub για το Δίπλωμα στο Process Work των Μαρία Ψαρράκη και Άννα Αποστολέλλη.
Η Ελληνική και διεθνής κοινότητα του Process Work σας καλωσορίζει και σας γιορτάζει!
Σας ευχαριστούμε για όλα όσα προσφέρατε στην ομάδα του εκπαιδευτικού προγράμματος και προσμονούμε σε όλα όσα έχετε να προσφέρετε με τον συνδυασμό των νέων σας εργαλείων και των μοναδικών δώρων που φέρει η κάθε μια σας.
Είναι τιμή για εμάς να σας έχουμε συναδέλφισσες και συνοδοιπόρισσες!
Το Έργο ακολουθεί έναν διετή σχεδιασμό, προτείνοντας έναν νέο καλλιτεχνικό-εκπαιδευτικό κώδικα, που στοχεύει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γύρω από την εμπειρία ΛΟΑΤΚΙ ατόμων εφηβικής ηλικίας μέσα στη σχολική κοινότητα, την οικογένεια, το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Πώς γεννήθηκε το πρόγραμμα
«Από την πρώτη συνάντηση το 2014 που με κάλεσαν να στήσω το εργαστήρι στη δραματική σχολή βάλαμε στο τραπέζι πως το θέατρο είναι ένα μέσο κοινωνικής αλλαγής και ανάπτυξης επίγνωσης, τι δυναμική μπορεί να έχει σε όλες τις ηλικίες και πώς μπορούμε να κάνουμε τέτοια προγράμματα», αφηγείται η Μαρία Όλγα Αθηναίου, υπεύθυνη του Εργαστηρίου Θεατρικής Αγωγής ΔΣΩΑ, πρακτικός του θεάτρου και Processworker.
«Ο σπόρος υπήρχε. Μας πήρε κάποια χρόνια να φτάσουμε εδώ… Είναι ένα έργο που έχει γεννηθεί μέσα από τα σωθικά του εργαστηρίου και όχι τόσο από μια διανοητική σκέψη. Βγήκε μέσα από τη ζύμωση μας με τα παιδιά, αφουγκραζόμενοι τη φωνή τους, τις ανάγκες τους, τους προβληματισμούς και τις ελπίδες τους και ταυτόχρονα αναγνωρίζοντας ως ενήλικο πλαίσιο γύρω από τα παιδιά τα δικά μας ελλείμματα, τη δουλειά που χρειάζεται να κάνουμε εμείς για να σχετιστούμε όσο πιο αυθεντικά μπορούμε με τα παιδιά του σήμερα».
Οι βασικές δράσεις του Έργου
Επιστημονικά έγκυρες επιμορφώσεις από τον εταίρο σε όλες τις ομάδες που εμπλέκονται με το έργο, για θέματα που αφορούν ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητες
Εκπαίδευση επιλεγμένης ομάδας αποφοίτων της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών στην θεατρική αγωγή, όπως αυτή εφαρμόζεται στο Εργαστήρι Θεατρικής Αγωγής της σχολής
Συγγραφή πρωτότυπου θεατρικού έργου
Θεατρικές παραστάσεις για τρία δημόσια σχολεία της Αττικής και παραστάσεις ανοιχτές στο κοινό
DIY Ντοκιμαντέρ που ακολουθεί την πορεία του Έργου από την αρχή ως το τέλος
«Οι επιμορφώσεις, η εκπαίδευση, η ειδική προετοιμασία των ηθοποιών, η έρευνα, η συγγραφή, η προετοιμασία του κοινού… Όλα καταλήγουν σε μια θεατρική παράσταση, που θα έχει ραμμένες επάνω της κάποιες συμμετοχικές δράσεις, χρησιμοποιώντας αρχές του ProcessDrama** και του Processwork***», μας εξηγεί η Μαρία ‘Ολγα Αθηναίου.
«Η παράσταση θα ξεκινά και θα τελειώνει σε έναν κύκλο, και ανάμεσα σε αυτά τα δυο σημεία θα γεννηθεί η μαγεία την οποία μπορεί να φέρει το θέατρο από το πουθενά στο εδώ και τώρα! Θα ακολουθεί διεργασία ομάδας, συντονισμένη συζήτηση με το κοινό, με σκοπό να δώσουμε χώρο και φωνή στα έφηβα άτομα να επεξεργαστούν την πολύ πυκνή εμπειρία που θα έχει προηγηθεί. Να αποστάξουν νοήματα προσωπικά και συλλογικά. Να ενώσουμε κάπως την εμπειρία της παράστασης με το εκεί έξω».
Γιατί ένα πρότζεκτ για ΛΟΑΤΚΙ εφήβους;
Στον τίτλο του προγράμματος υπάρχει η φράση «προάσπιση δικαιωμάτων ΛΟΑΤΚΙ ατόμων εφηβικής ηλικίας». Προάσπιση επειδή προηγείται μια καταπάτηση.
Το 2018 έγινε η πρώτη πανελλήνια έρευνα για το σχολικό κλίμααπό την Color Youth που απεικονίζει με πολύ καίριο τρόπο αυτό που συμβαίνει: ένα τεράστιο έλλειμμα στο οποίο είναι εγκλωβισμένοι και οι εκπαιδευτικοί και τα παιδιά και όλοι μας. Δεν υπάρχει η δομή που θα υποστηρίξει τη σχολική κοινότητα.
«Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα ψυχολογικό στρες, την πιθανή εγκατάλειψη του σχολείου, του σπιτιού, ακόμα και τον αυτοτραυματισμό. Αυτά συμβαίνουν βέβαια και στον δρόμο, στην πλατεία, στο πάρτυ, όχι μόνο εντός της σχολικής κοινότητας», διευκρινίζει η Μαρία Όλγα Αθηναίου.
«Εμείς καταθέτουμε μία πρόταση μέσα από το συγκεκριμένο έργο… Δεν είναι ο σκοπός μας να κάνουμε μια θεατρική παράσταση, αλλά μια καλλιτεχνική παρέμβαση, στη σχολική κοινότητα και στην κοινωνία», εξηγεί.
Και μιά εκ των επιστημονικών συμβούλων του έργου, η Αλεξάνδρα Βασιλείου, διδάκτωρ κοινωνικής ψυχολογίας και Processworker, προσθέτει: «Ενώ το πρόγραμμα αναφέρεται στα ΛΟΑΤΚΙ άτομα εφηβικής ηλικίας, ουσιαστικά αφορά στην προάσπιση των δικαιωμάτων όλων των ατόμων εφηβικής ηλικίας. Γιατί η καταπίεση και η περιθωριοποίηση είναι εξίσου βλαπτική για την ψυχική υγεία και την ανάπτυξη όλων των παιδιών».
Και γιατί θέατρο;
«Βλέπουμε το θέατρο σαν έναν χώρο ανάμεσα στην πραγματικότητα όπως είναι και όπως θα θέλαμε να είναι. Έναν χώρο ανάμεσα στο γνωστό και στο άγνωστο, όπου μπορούμε να συναντήσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους αλλιώς και να ανακαλύψει ο καθένας για τον εαυτό του κάτι ακόμα που δεν το είχε ακόμα στην επίγνωση του», μας εξηγεί η εμπνεύστρια του έργου.
«Το κοινό κάθε φορά μαζί με τους συντονιστές και τους ηθοποιούς φτιάχνει μια κοινότητα. Είμαστε πολίτες ενός μη τόπου για τρεις ώρες. Και σε αυτόν τον μη τόπο προκύπτουν χειρονομίες που ξεκινούν εκεί, αλλά δεν τελειώνουν. Μπορεί να συνεχίσουν να υπάρχουν στο διηνεκές. Η τάση για αλλαγή ξεκινάει εκεί και κάνει το ταξίδι της μαζί με κάθε άνθρωπο που θα την πάρει μαζί της».
Και η Δέσποινα, μέλος της ομάδας εκπαιδευομένων ηθοποιών αποφοίτων της Δραματικής Σχολής Ωδείου Αθηνών που συμμετέχει στο έργο, συμπληρώνει: «”Γιατί θέατρο;” μας ρώτησε στην πρώτη μας συνάντηση η Μαρία Όλγα. Μας τάραξε τα νερά. Αυτή η ερώτηση έτσι όπως μεγαλώνει και δημιουργεί αυτές τις δονήσεις των νερών, μπορεί πια να απαντηθεί… Από την αρχαία Ελλάδα το θέατρο ήταν ο χώρος της αποδοχής της ετερότητας, της ορατότητας, της συμπερίληψης, της αποδοχής. Στο πλαίσιο του κύκλου, της Αγοράς της πόλης των Αθηνών. Μπορεί λοιπόν κανείς να καταλάβει τη σημασία που έχει ο τωρινός δικός μας κύκλος αλλά και ο κύκλος του θεάτρου».
Λίγα λόγια για – και από – τους συντελεστές
Στο πλευρό της Μαρίας Όλγας Αθηναίου, που έχει την συνολική εποπτεία του Έργου, ενώνοντας προσεγγίσεις της θεατρικής πρακτικής με το εκπαιδευτικό θέατρο και την Process Oriented Psychology, στέκονται μία σειρά από εκλεκτούς συνεργάτες.
Η Λένα Ασλανίδου, κοινωνική λειτουργός και Processworker, η Αλεξάνδρα Βασιλείου, διδάκτωρ κοινωνικής ψυχολογίας και Processworker, η Λίλη Βασιλείου, κοινωνική λειτουργός, διδάκτωρ ψυχολογίας και Processworker αποτελούν το Processwork Hub, έναν από τους πολλούς κόμβους του διεθνούς και ελληνικού δικτύου του Processwork. Το Processwork Hub είναι εταίρος του Ωδείου Αθηνών για το Έργο, υποστηρίζει την επιστημονική εγκυρότητα γύρω από θέματα ΛΟΑΤΚΙ ταυτοτήτων και εφαρμόζει τεχνικές Processwork σε διαφορετικά στάδια του Έργου.
«Αυτό που μας συνδέει ηθικά και αξιακά και επιστημονικά είναι η βαθιά πεποίθηση ότι η προσωπική αλλαγή και η κοινωνική πάνε χέρι χέρι. Πρώτα πρέπει να κοιτάξεις μέσα σου για να μπορείς να κάνεις κάτι και προς τα έξω», σχολιάζει μιλώντας για την ομάδα πίσω από το πρότζεκτ η Αλεξάνδρα Βασιλείου. «Προσωπικά φέρνω στο έργο την εμπειρία μου ως επόπτρια της γραμμής 11528 από το 2012 που δημιουργήθηκε. Επίσης, 15 χρόνια εκπαίδευσης επαγγελματιών ψυχικής υγείας σε ΛΟΑΤΚΙ θέματα και πάνω από 20 χρόνια επιμορφώσεις εκπαιδευτικών. Κάλυψα λοιπόν την ψυχοθεραπεία, τους εκπαιδευτικούς και τους επαγγελματίες, αλλά με τους εφήβους άμεσα δεν είχα έως τώρα ασχοληθεί. Και τώρα μου δόθηκε η ευκαιρία!»
Για την αιτία της δικής της εμπλοκής με το έργο, η Λίλη Βασιλείου αναφέρει: «Η πιθανότητα να προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι με έφερε εδώ. Μια διαφορετική ατμόσφαιρα που επιτρέπει ένα διαφορετικό σχετίζεσθαι. Ταίριαξε πολύ με μια ερώτηση που ένιωθα μέσα μου: τι είναι αυτό που θέλω να κάνω σε αυτή τη δεδομένη συγκυρία του κόσμου και του πλανήτη μας, τι έχω να προσφέρω; Πώς μπορώ να αξιοποιήσω αυτό που έχω γίνει, τον εαυτό που έχω βρει και όλα όσα έχω μάθει; Πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή η δημιουργία χώρου για να μπορέσουμε να συνδιαλλαγούμε, να ακούσουμε πιο βαθιά τις διάφορες εμπειρίες, αυτό που δημιουργεί τη βία, είναι πολύ δύσκολο αλλά και πολύ απαραίτητο».
«Αυτό που με κινητοποιεί εμένα περισσότερο είναι ότι ζούμε σε έναν κόσμο με μεγάλη και συνεχή βία και πολύ πόνο που δημιουργείται από αυτήν», συμπληρώνει η Λένα Ασλανίδου. «Συγχρόνως όμως υπάρχουν και πολλές δράσεις που προσπαθούν να τον θεραπεύσουν. Μια από αυτές είναι και αυτή εδώ. Έχω πίστη ότι αυτές οι μικρές κοινότητες δρουν αντισταθμιστικά σε αυτό που βιώνουμε. Το θέατρο έχει μεγάλη δύναμη και ενδεχομένως να φέρει μια ορατή αλλαγή στην καθημερινότητα των σχέσεων που έχουν οι έφηβοι μεταξύ τους και να απαλύνει λίγο τις δυσκολίες, τον πόνο και την περιθωριοποίηση που δημιουργείται».
Η Άννα Αποστολέλλη, Processworker, είναι παρούσα στην καθημερινότητα της δημιουργικής διαδικασίας και έχει την συνολική εποπτεία του ερευνητικού υλικού ως σύμβουλος Queer θεωρίας και τέχνης.
«Μου αρέσει πολύ να κάθομαι στη φωτιά, εκεί που καίνε τα πράγματα, και εκεί για εμένα είναι η ελπίδα ότι κάτι μπορούμε να κάνουμε αλλιώς. Αυτό το έργο είναι ένα κάλεσμα να καθίσουμε μαζί στη φωτιά!», μας εξηγεί. «Δουλεύω πολλά χρόνια στο να προσπαθώ να αποκλίνω τον πόνο που προκαλεί η ομοφοβία και η τρανσφοβία στην κοινωνία μας, αλλά και να αναδεικνύω τις συγκινητικές δυνατότητες που εμφανίζει η ζωή έξω από τη νόρμα που φέρνει η ΛΟΑΤΚΙ εμπειρία μέσα στον κόσμο. Και με συγκινεί επίσης πολύ ότι η Μαρία Όλγα καλεί ανθρώπους από διαφορετικά πεδία να καθίσουν μαζί και να συνεργαστούν, και κάπως έτσι να ανθίζουμε μαζί, κάτι που μου δίνει ελπίδα».
Η Μαρία Γιαγιάννου, συγγραφέας με εργογραφία που περιλαμβάνει θέατρο, πεζογραφία, δοκίμιο και παιδικό βιβλίο, γράφει το θεατρικό έργο προσανατολισμένο στο σήμερα, σμιλεμένο μέσα από πολύμηνη έρευνα και ομαδική διεργασία της ομάδας Έργου.
«Έχω την χαρά και την ευθύνη να είμαι η συγγραφέας αυτού του υποσχόμενου θεατρο- παιδαγωγικού προγράμματος», δηλώνει. «Το έργο θα είναι μόνο μια από τις κορυφώσεις αυτού του πολυεπίπεδου πρότζεκτ για την προάσπιση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στην εφηβεία. Όταν δέχτηκα την πρόταση της Μαρίας Όλγας Αθηναίου, σκέφτηκα ότι αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί παρά να έχει κάτι εξαιρετικό στο μυαλό του και είπα πως ήμουν έτοιμη για ένα σάλτο μορτάλε! Η κεφάτη υπερηφάνεια μου δεν είναι αμιγής. Είναι ανάμεικτη με την επίγνωση ότι έχω να αντιμετωπίσω τρεις τουλάχιστον απαιτητικές περιοχές της σύγχρονης δραματουργίας και ελληνικής κοινωνίας: Εφηβικό θέατρο, εκπαιδευτικό θέατρο, το ζήτημα της εμπειρίας των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων από σκηνής. Νιώθω τυχερή που μέσα σε αυτό το δίκτυο αλλά και προσωπικά θα συνεισφέρω στη δημιουργία τέχνης υπέρ της ποικιλομορφίας, της καλλιέργειας και της ομορφιάς των νέων ανθρώπων».
Η Κατερίνα Τσεσμετζή, είναι επιμελήτρια σπουδών της Δραματικής Σχολής και project manager του Έργου.
«Εγώ βρίσκομαι εδώ καπως φυσικά, όπως όλα έχουν γίνει σε αυτό το έργο, έτσι γεννήθηκε η συνεργασία…», μας εξηγεί. «Εδώ μαζί μας είναι μεγάλο μέρος της επαγγελματικής οικογένειας μας, έχουμε αποφοίτους και σπουδαστές της σχολής κοντά μας. Μας βλέπω μαζί, πού μπορούμε να φτάσουμε τα πράγματα και είναι πολύ συγκινητικό. Είμαι μέσα σε αυτό που συμβαίνει, αλλά στέκομαι κι απέξω καμία φορά και το κοιτώ και χαίρομαι πολύ για αυτό!»
Με τα λόγια των παιδιών του Εργαστηρίου
Για την μέχρι τώρα εμπειρία τους στη διαδικασία, μιλούν θερμά και οι απόφοιτοι της Δραματικής Σχολής του Ωδείου που συμμετέχουν στο έργο.
Όπως ο Έκτορας, που επικαλείται ένα αφρικάνικο παραμύθι για να μιλήσει για μια αξία που διαπνέει το έργο Humanitas:
«Μια φορά κι έναν καιρό είχε πάρει φωτιά ένα δάσος και έτρεχαν όλα τα ζώα να σωθούν. Εκτός από ένα κολιμπρί το οποίο πετούσε προς τη φωτιά έχοντας στο ραμφάκι του μια σταγόνα νερό. “Τι νομίζεις ότι κάνεις; Είσαι τρελό; Δεν θα σταματήσεις την φωτιά!”, του φώναζαν τα άλλα ζώα. “Το ξέρω”, απάντησε το κολιμπρί, “κάνω όμως αυτό που μου αναλογεί”. Κι εγώ αναρωτιέμαι συχνά τι μου αναλογεί, ποιο είναι το μερίδιο της ευθυνης μου. Εδώ το βρίσκω. Παίρνουμε κάποια εργαλεία για να μπορέσουμε να ενώσουμε το θέλω μας με την πράξη μας!»
«Μεγάλη χαρά και ευεργεσία να συμμετέχω! Η πολύμηνη εμπειρία μου σε αυτό το εργαστήρι έχει την αξία του πώς αλλάζω εγώ ήδη μέσα από αυτό, ανεξάρτητα από το σκοπό της επιτέλεσης της παράστασης», διατρανώνει από την πλευρά της η Δέσποινα.
«Η αλλαγή είναι ήδη μεγάλη και ορατή στο πλαίσιο του πώς σχετίζομαι στην καθημερινότητα μου. Η επίδραση είναι τέτοια ώστε για παράδειγμα στο ταξί ένας άνθρωπος που μπορεί να προσβάλει έναν άλλον συνάνθρωπο μας, έχω πια το θάρρος να ρωτήσω “κύριε, τι ακριβώς είναι αυτό που φοβάστε;” Η φωτιά που έχει αυτό το ρίσκο μας καλεί να δώσουμε χώρο σε εμάς, να αφουγκραστούμε και ο καθένας να αναλάβει αυτό το μερίδιο ευθύνης, που μπορεί έστω να φέρει ένα μπουκαλάκι νερού στη φωτιά. Είναι μεγάλη η ευεργεσία μέσα από το θέατρο εντελώς πρακτικά να βλέπουμε αυτήν την αλλαγή σε εμάς και στην κοινωνία».
[φωτογραφίες: «Το τοτέμ του ενεργού πολίτη», όπως προέκυψε από τη διάδραση των συμμετεχόντων στην παρουσίαση του πρότζεκτ: Ουτοπία, αγάπη, δέχομαι τον Άλλον όπως είναι, ακούω, συμμετοχή, θυσία ή ευτυχία, εμείς / εκείνοι, παίρνω θέση, δρω, αγκαλιά, βήμα, ο κύκλος, ενσυναίσθηση, πρόοδος, ενώνομαι, δικαιοσύνη, δύναμη, προσπαθώ να καταλάβω, παρούσα, να κοιτάω χωρίς προκατάληψη…]
Η τελική παράσταση θα πραγματοποιηθεί μέσα στο 2023 αρχικά σε τρία συνεργαζόμενα σχολεία και ύστερα σε ανοιχτό κοινό.
**Εκπαιδευτικό Θέατρο/ Process Drama: Θεατρική παράσταση η οποία έχει ενσωματωμένες συμμετοχικές δράσεις για τ@ν θεατή. Ο/η ηθοποιός είναι και συντονιστής/συντονίστρια, ο/η θεατής είναι και συμμετέχων/συμμετέχουσα. Εργάζονται μαζί, εντός και εκτός ρόλου ώστε να εξερευνήσουν ένα θέμα δια μέσου της τέχνης.
***Process Οriented Psychology (Processwork): Διεπιστημονική και πολυεπίπεδη προσέγγιση της ανθρώπινης εμπειρίας, με σκοπό την κατάλυση συγκρούσεων και την επίτευξη προσωπικών και κοινωνικών αλλαγών μέσω της ανάπτυξης της επίγνωσης. Οι ρίζες της προσέγγισης εντοπίζονται στην αναλυτική ψυχολογία του C. Jung, στην κβαντική φυσική και στον Ταοϊσμό. Αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970′ από τον κβαντικό φυσικό και γιουγκιανό αναλυτή Arrnold Mindell και τους συνεργάτες του.
Πλησιάζει η ώρα για άλλη μια Διαδικτυακή Ανοιχτή Διεργασία Ομάδας.Καθώς η δια ζώσης συνάντηση μεγάλης ομάδας δεν είναι εφικτή, θα συναντηθούμε – για άλλη μια φορά – διαδικτυακά.
Την Παρασκευή 27/5/22 @ 7.00 – 9.30 μ.μ., μέσω πλατφόρμας zoom.
“Βαθιά Δημοκρατία είναι η αίσθηση ότι ο κόσμος είναι εδώ για να μας βοηθήσει να γίνουμε ολόκληροι και ότι εμείς είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε τον κόσμο να γίνει ολόκληρος” — Arnold Mindell
Οι συναντήσεις Διεργασίας Ομάδας στηρίζονται σε μια συναισθηματική στάση “Βαθιάς Δημοκρατίας” και είναι ανοιχτές σε όσους και όσες επιθυμούν να εξερευνήσουν θέματα και προβλήματα που αφορούν την ζωή μας, ως κοινωνικά και πολιτικά άτομα, στα πλαίσια της ομάδας. Οι συναντήσεις αυτές είναι χωρίς οικονομικό κόστος.
Σε ανοιχτή επιστολή τους, οι Συντονιστές Εκπαίδευσης Προσφύγων (δομές Αστικού Ιστού Λιβαδειάς, Ελαιώνα, Ριτσώνας, Φιλιππιάδας, Δράμας, Κατσικά Ιωαννίνων, Πολυκάστρου, Σχιστού, Διαβατών, Δολιανών, Αστικού Ιστού Ανατολικής Αττικής, Διαβατών, Αστιτκού Ιστού Δυτικής Θεσσαλονίκης, Αστικού Ιστού Κρήτης/Ηράκλειο, Αστικού Ιστού Ανατολικής Θεσσαλονίκης, ΚΥΤ Λέσβου, Αστικού Ιστού Ιωαννίνων) επισημαίνουν τα σοβαρά προβλήματα που δημιουργεί το κλείσιμο των δομών και η μεταφορά προσφυγόπουλων από δομή σε δομή στη μέση της σχολικής χρονιάς, όπως και η τοποθέτηση μέτρων υψίστης ασφαλείας που προσιδιάζουν σε φυλακές για ποινικούς καταδίκους (τσιμεντένια τείχη, πύλες τουρνικέ, ρομποτικές κάμερες, drones κλπ).
Εκφράζουν επίσης έντονο προβληματισμό για το διαχωρισμό μεταξύ “πραγματικών προσφύγων” από την Ουκρανία και των υπόλοιπων, που δεν αντιμετωπίζονται ισότιμα και θέτουν ερωτήματα για τη συνεργασίας του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου με τη UNICEF, που παρακάμπτει το αρμόδιο υπουργείο Παιδείας και στερεί το δρόμο των προσφυγόπουλων προς την επίσημη εκπαίδευση, επιτείνοντας την ιδρυματοποίησή τους και μάλιστα σε συνθήκες εγκλεισμού.
«Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι εφαρμόζεται μια σειρά μέτρων που όχι μόνο δε διευκολύνουν αλλά δημιουργούν μάλιστα προσκόμματα στη φοίτηση και άρα, στην ομαλή σχολική-κοινωνική ένταξη του μαθητικού προσφυγικού πληθυσμού, αποστερώντας αυτά τα παιδιά από τα θεμελιώδη δικαιώματά τους», επισημαίνουν.
Υπογραμμίζουν ότι η η υποχρεωτική μετεγκατάσταση των οικογενειών από την μία περιοχή σε άλλη όταν κλείνουν οι δομές φιλοξενίας, όπως σημειώθηκε την περασμένη εβδομάδα με τη μετακίνηση οικογενειών από τον Ελαιώνα στη δομή του Σχιστού, έχει αποτέλεσμα την ιλιγγιώδη άυξηση της σχολικ΄ής διαρροής. «Ό,τι μένει από την παρουσία τους στο ελληνικό σχολείο είναι η εικόνα ενός διαρκώς μετακινούμενου πληθυσμού που παράγει άσκοπη, επιπρόσθετη γραφειοκρατία και «απλά» ανεβάζει τα ποσοστά της σχολικής διαρροής. Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά-πρόσφυγες παραμένουν «μέτοικοι/-ες»: οι απρόσωποι/-ες ξένοι/-ες που δε θα δημιουργήσουν ποτέ δεσμούς ούτε με τη σχολική κοινότητα αλλά ούτε και με την τοπική κοινωνία στο σύνολό της», σημειώνουν.
Και θέτουν το ερώτημα αν το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου Μετανάστευσης και της UNICEF «σηματοδοτεί τελικά τη μετάβαση της εκπαίδευσης των αιτούντων άσυλο παιδιών αποκλειστικά σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και μάλιστα υπό καθεστώς εγκλεισμού. Μια τέτοια εκδοχή, πέρα από την έμμεση παραβίαση του δικαιώματός τους σε ισότιμη εκπαίδευση, με ψυχοκοινωνικούς όρους, θα ενέτεινε την ιδρυματοποίηση και την απομόνωσή τους, ξαναγυρνώντας τις τοπικές κοινότητες σε εποχές μισαλλοδοξίας και μονοπολιτισμικού φανατισμού».
Ολόκληρη η επιστολή:
Αναφορικά με τις ραγδαίες εξελίξεις στο προσφυγικό ζήτημα, σε σχέση με την εκπαίδευση των παιδιών-προσφύγων
Οι παρακάτω υπογράφουσες/οντες Συντονίστριες/ες Εκπαίδευσης Προσφύγων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων παρατηρώντας τις προσφυγικές ροές από την Ουκρανία να αυξάνονται εξαιτίας του πολέμου κι έχοντας υπόψη ότι μεγάλο μέρος των άνω των 18.000 Ουκρανών προσφύγων που έχουν εισέλθει στη χώρα μας μέχρι σήμερα είναι παιδιά, αισθανόμαστε την ανάγκη να εκφράσουμε την ανησυχία μας για τη συνθήκη παροχής ισότιμης, συμπεριληπτικής και ποιοτικής εκπαίδευσης σε όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά-πρόσφυγες εκ μέρους της ελληνικής πολιτείας.
Σε μια περίοδο που το θέμα της Ουκρανίας ορθώς μονοπωλεί τα φώτα της δημοσιότητας, παρατηρούμε πως αρθρώνεται ένας νέος, επιλεκτικά ανθρωπιστικός δημόσιος λόγος που στην πραγματικότητα εντείνει τις υφιστάμενες διακρίσεις και παράγει νέους αποκλεισμούς. Στην Ελλάδα ύστερα από επτά σχεδόν χρόνια υποδοχής μεγάλου αριθμού αιτούντων άσυλο, μετά λύπης μας ακούσαμε τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου (Υ.Μ.Α.), κ. Νότη Μηταράκη, να διαχωρίζει δημοσίως τους /τις πρόσφυγες/σες σε «κανονικούς/-ές» και «μη-κανονικούς/-ές». Έτσι, ενόσω εδραιώνεται έμμεσα ο διαχωρισμός μεταξύ του «κανονικού» πρόσφυγα (που αξίζει την αμέριστη συμπαράστασή μας) και του «μη κανονικού», οι υπάρχουσες δομές διαμονής αιτούντων άσυλο αρχίζουν να θωρακίζονται με μέτρα προστασίας που συναντάμε μόνο σε φυλακές υψίστης ασφαλείας για ποινικούς καταδίκους, με τσιμεντένια τείχη, με πύλες Τουρνικέ, με ρομποτικές κάμερες, drones, κ.λπ. Αναρωτιόμαστε λοιπόν ποιο θα είναι το μέλλον και γι’ αυτούς/-ες τους/τις άλλους/-ες τους/τις «μη- κανονικούς»…
Ως γνωστόν, πρόσφυγες, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης (1951) είναι όλα τα άτομα που, εξαιτίας δικαιολογημένου φόβου προσωποποιημένης δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ορισμένη κοινωνική ομάδα ή λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων, βρίσκονται εκτός της χώρας καταγωγής τους και δεν μπορούν ή λόγω του φόβου αυτού, δεν επιθυμούν να επιστρέψουν σε αυτήν. Μεταγενέστερα νομοθετήματα επέκτειναν το δικαίωμα σε διεθνή προστασία και στα άτομα που τρέπονται σε φυγή λόγω της επικράτησης γενικευμένης βίας, συγκρούσεων ή/και πολεμικών συρράξεων στα μέρη όπου διαβιούν (κοινώς αποκαλούμενα ως «πρόσφυγες πολέμου»).
Οι Ουκρανοί πρόσφυγες, πέρα από την υπαγωγή τους στην ανωτέρω κατηγορία, είναι δικαιούχοι «προσωρινής προστασίας». Το δικαίωμα αυτό προκύπτει από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2001/55/ΕΚ, η οποία δυστυχώς δεν εφαρμόστηκε για τους πρόσφυγες της Συρίας ή άλλους πρόσφυγες πολέμου και η οποία προβλέπει τη δωδεκάμηνη παραμονή στις χώρες της Ε.Ε. χωρίς να είναι απαραίτητο το αίτημα ασύλου.
Ομοίως και στα θέματα της εκπαίδευσης, σύμφωνα με:
τη Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων (1951), Άρθρο 22 (Κύρωση με το Ν.Δ. 3989/1959),
τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989), Άρθρο 28 (Κύρωση με το Ν.2101/1992),
το Π.Δ. 220/2007, Άρθρο 9,
το Π.Δ. 141/2013, Άρθρο 28,
τον Ν. 4251/2014, Άρθρο 21,
τον Ν. 4415/2016, Άρθρο 38,
τον Ν. 4636/2019, Άρθρο 27 & Άρθρο 28
τα παιδιά ανεξαρτήτως καταγωγής, θρησκείας και καθεστώτος παραμονής δικαιούνται να φοιτήσουν στο δημόσιο σχολείο. Κατ’ επέκταση, η ελληνική πολιτεία έχει την υποχρέωση να εξασφαλίσει ισότιμη και ποιοτική εκπαίδευση σε κάθε παιδί.
Ωστόσο, όσον αφορά στην εκπαίδευση των προσφύγων τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι εφαρμόζεται μια σειρά μέτρων που όχι μόνο δε διευκολύνουν αλλά δημιουργούν μάλιστα προσκόμματα στη φοίτηση και άρα, στην ομαλή σχολική-κοινωνική ένταξη του μαθητικού προσφυγικού πληθυσμού, αποστερώντας αυτά τα παιδιά από τα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Μια τέτοια περίπτωση είναι η υποχρεωτική μετεγκατάσταση των οικογενειών από την μία περιοχή σε άλλη όταν κλείνουν οι δομές φιλοξενίας για διάφορους λόγους. Συνέπεια αυτής της αλλαγής είναι η ιλιγγιώδης αύξηση της σχολικής διαρροής λόγω της αναστάτωσης που προκαλείται στην εύθραυστη ρουτίνα των παιδιών. Μέσα σε αυτούς τους πληθυσμούς των παιδιών, υπάρχουν κάποια με Μετατραυματικό Σύνδρομο, με μαθησιακές δυσκολίες αλλά και σοβαρές αναπηρίες που θα βρεθούν εκτός παράλληλης στήριξης, εκτός τάξεων υποδοχής, χωρίς υποστηρικτικό πλαίσιο και θα αναβιώσουν το αφόρητο άγχος και το ίδιο τραύμα της καταδίωξης ξανά και ξανά.
Αντίστοιχα, αυτού του είδους η πολιτική διαχείριση έχει δυσμενείς συνέπειες και στη σχολική κοινότητα υποδοχής των παιδιών-προσφύγων, αφού κάθε προσπάθεια που καταβάλλεται για την ένταξή τους στο υπάρχον, γραφειοκρατικά επιβαρυμένο και οικονομικά αποδυναμωμένο σχολικό πλαίσιο καταλήγει σε ματαίωση μέσω της αποχώρησής τους μετά από σύντομο χρονικό διάστημα. Ό,τι μένει από την παρουσία τους στο ελληνικό σχολείο είναι η εικόνα ενός διαρκώς μετακινούμενου πληθυσμού που παράγει άσκοπη, επιπρόσθετη γραφειοκρατία και «απλά» ανεβάζει τα ποσοστά της σχολικής διαρροής. Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά-πρόσφυγες παραμένουν «μέτοικοι/-ες»: οι απρόσωποι/-ες ξένοι/-ες που δε θα δημιουργήσουν ποτέ δεσμούς ούτε με τη σχολική κοινότητα αλλά ούτε και με την τοπική κοινωνία στο σύνολό της.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, μας προβληματίζουν έντονα οι συνέπειες που θα έχει η απόφαση του Υπουργού, κ. Μηταράκη, να μειώσει περαιτέρω τον αριθμό των ωφελουμένων από το πρόγραμμα ESTIA ΙΙ, το οποίο αποτελεί τη μοναδική επιλογή στέγασης πλαισιωμένης με συνοδευτικές υπηρεσίες που παραμένει ανοιχτή σε περιπτώσεις ευάλωτων οικογενειών αλλά και μεμονωμένων αιτούντων/αιτουσών διεθνούς προστασίας. Το πρόγραμμα αυτό που αρχικά υλοποιούνταν από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, πέρασε τον Ιανουάριο του 2021 στο Υ.Μ.Α. με αποτέλεσμα, κατόπιν πολλαπλών αναβολών, να οδηγήσει το σύνολο των δικαιούχων σε οικονομική εξαθλίωση καθώς καθυστέρησε για πολλούς μήνες την καταβολή του πενιχρού οικονομικού τους βοηθήματος. Έχοντας περάσει ήδη στο στάδιο δραστικής μείωσης των θέσεων διαμονής σε συμβεβλημένα καταλύματα, η κρατική διαχείριση του ESTIA ΙΙ απειλεί πλέον με αστεγία το σύνολο των δικαιούχων. Αναρωτιόμαστε λοιπόν ποια είναι τα σχέδια του Υ.Μ.Α. για τους αιτούντες άσυλο μαθητές/-τριες μας που σε λίγο καιρό θα είναι άστεγοι. Θα υπάρξουν άραγε κάποιες λύσεις που να τους/τις προστατέψουν άμεσα και αποτελεσματικά;
Προσφάτως, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τη Γερμανίδα ομοσπονδιακή Υπουργό Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ στο Βερολίνο, ο Έλληνας Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου εξέφρασε την πρόθεσή του να θεσμοθετήσει τη νέα σχολική χρονιά ειδικές τάξεις στα ουκρανικά ή/και στα ρωσικά στο ελληνικό σχολείο. Η πρόθεση αυτή βρίσκει αρχικά την πλειονότητα ημών των ΣΕΠ, καθώς και όλων των συναδέλφων που έχουν επιστημονική κατάρτιση στη διαπολιτισμική εκπαίδευση απόλυτα σύμφωνους/-ες. Μας γεννά βέβαια παράλληλα το εύλογο ερώτημα αν η συγκυρία αυτή θα αποτελέσει τελικά την αφορμή να θεσπιστεί γενικότερα η διδασκαλία των μητρικών γλωσσών και άλλων πολυάριθμων πληθυσμιακά ομάδων μαθητών/-τριών που φοιτούν στα ελληνικά, δημόσια σχολεία, πράγμα που αποτελεί πάγιο αίτημα μεγάλων εθνικών κοινοτήτων που διαβιούν πλέον εδώ και δεκαετίες στη χώρα μας, όπως π.χ. της Αλβανικής, της Βουλγαρικής, της Γεωργιανής, της Ιρανικής, της Νιγηριανής κτλ.
Επιπλέον, ερωτήματα εγείρει και το επίκαιρο μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε το Υ.Μ.Α. με τη UNICEF που, όπως έχει διατυπωθεί, στοχεύει στο να λειτουργήσει επικουρικά προς την τυπική εκπαίδευση. Αναρωτιόμαστε λοιπόν ποιος είναι ο ρόλος του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων στη σύμπραξη αυτή μιας και, σύμφωνα με τη νομοθεσία, αποτελεί τον καθ’ ύλην αρμόδιο φορέα για να γεφυρώνει, να εποπτεύει και να καθοδηγεί τα προγράμματα τυπικής αλλά και μη τυπικής εκπαίδευσης που γίνονται εκτός και εντός των δομών φιλοξενίας. Λαμβάνοντας υπόψη και όλες τις δυσκολίες που εμποδίζουν τα παιδιά πρόσφυγες να βρουν τον δρόμο τους προς το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα και να παραμείνουν στις σχολικές τάξεις, αναρωτιόμαστε αν η σύμπραξη αυτή σηματοδοτεί τελικά τη μετάβαση της εκπαίδευσης των αιτούντων άσυλο παιδιών αποκλειστικά σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και μάλιστα υπό καθεστώς εγκλεισμού. Μια τέτοια εκδοχή, πέρα από την έμμεση παραβίαση του δικαιώματός τους σε ισότιμη εκπαίδευση, με ψυχοκοινωνικούς όρους, θα ενέτεινε την ιδρυματοποίηση και την απομόνωσή τους, ξαναγυρνώντας τις τοπικές κοινότητες σε εποχές μισαλλοδοξίας και μονοπολιτισμικού φανατισμού.
Εμείς οι υπογράφοντες/-ες Σ.Ε.Π., πιστοί/ές στο έργο μας εδώ και χρόνια, υπερασπιζόμαστε με κάθε τρόπο το δικαίωμα στην ποιοτική, συμπεριληπτική εκπαίδευση και τη σχολική και κοινωνική ένταξη των παιδιών κάθε θρησκείας, εθνικότητας, χρώματος, σωματικής κατάστασης και σεξουαλικού προσανατολισμού στο ελληνικό σχολείο. Πέρα από τα φαινομενικά μεγαλεπήβολα σχέδια δράσης που προκύπτουν από τις ανά καιρούς συνέργειες διακρατικών οργανώσεων, κρατικών θεσμών και ΜΚΟ και τα οποία ωστόσο μέχρι στιγμής κρίνουμε ότι δεν είχαν κανένα πρακτικό αντίκρισμα στην καθημερινότητα των παιδιών, οι Σ.Ε.Π. προτείνουμε επανειλημμένα κατά τα τελευταία έξι χρόνια, τη δρομολόγηση μιας σειράς αναγκαίων αλλαγών ώστε να βελτιωθεί η πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση και να μειωθεί η διαρροή τους από αυτήν. Κατά την άποψή μας οι αλλαγές που θα συνεισφέρουν σε μια ουσιαστική, ποιοτική αναβάθμιση της εκπαίδευσης των αλλόγλωσσων παιδιών που έχουν υποστεί κακουχίες και αποσχολειοποίηση και θα συμβάλλουν στην ψυχοκοινωνική τους προστασία και στη συμπερίληψή τους είναι οι εξής:
Η εξασφάλιση της απρόσκοπτης και ουσιαστικής φοίτησής τους στα δημόσια σχολεία της γειτονιάς. Για να επιτευχθεί αυτό, είναι απαραίτητο να υπάρξει μια σχετική σταθερότητα στις ζωές των παιδιών και των οικογενειών τους.
Η πρόσληψη σταθερού, μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού στις Τάξεις Υποδοχής όλων των σχολείων όπου έχουν ιδρυθεί Ζ.Ε.Π. (Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας) από την αρχή κάθε σχολικού έτους.
Η ίδρυση περισσότερων Τάξεων Υποδοχής, εν δυνάμει σε κάθε σχολική μονάδα, με ταυτόχρονη κατάργηση των (απογευματινών) Δ.Υ.Ε.Π. που αποτελούν χώρους διαχωρισμού των γηγενών-εγκατεστημένων παιδιών από τα αλλόγλωσσα-μετακινούμενα.
Η παροχή τακτικών ευκαιριών επιμόρφωσης (ακαδημαϊκού και βιωματικού χαρακτήρα) στη διαπολιτισμική εκπαίδευση για όλους/ όλες τους /τις εμπλεκόμενους/-ες εκπαιδευτικούς.
«Κεφαλαιοποίηση» της εμπειρίας: οι συνάδελφοι/-ισσες με σχετική κατάρτιση και προϋπηρεσία να προσλαμβάνονται κατά προτεραιότητα.
Αύξηση του αριθμού των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών και σταθερή τους παρουσία στα σχολεία, με δυνατότητα υποβοήθησής τους από διερμηνείς.
Βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής των σχολείων στα οποία φοιτά μεγάλος αριθμός μαθητών/τριών με προσφυγικό και μεταναστευτικό υπόβαθρο.
Διασαφήνιση των όρων και των προϋποθέσεων συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων (π.χ. των διαφορετικών Υπουργείων, των ΜΚΟ και του δημόσιου σχολείου).
Διδασκαλία των μητρικών γλωσσών των πιο πολυάριθμων κοινοτήτων των παιδιών προσφύγων-μεταναστών.
Έγκαιρη εξασφάλιση της μεταφοράς τους από και προς τα σχολεία όπου παρατηρούνται καθυστερήσεις ή κωλυσιεργίες.
Αξιόπιστη και σταθερή ψυχοκοινωνική παρέμβαση μέσα από ολοκληρωμένα προγράμματα παιδικής προστασίας (child protection) εντός των δομών φιλοξενίας.
Τελικά, είμαστε πεπεισμένοι/-ες ότι ακόμα και οι φαινομενικά μεγαλύτερες δυσκολίες αίρονται όταν υπάρχει η πολιτική βούληση να σχεδιαστούν λύσεις που θα βγάζουν τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες από το αδιέξοδο και την απελπισία που τους προκαλεί η αίσθηση απώλειας οποιασδήποτε προοπτικής για μια αξιοπρεπή διαβίωση.
Τα παιδιά-πρόσφυγες, όπως και οποιαδήποτε παιδιά είναι ένα πολύτιμο ανθρώπινο- πολιτισμικό κεφάλαιο για τη χώρα και την κοινωνία μας.
“Βαθιά Δημοκρατία είναι η αίσθηση ότι ο κόσμος είναι εδώ για να μας βοηθήσει να γίνουμε ολόκληροι και ότι εμείς είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε τον κόσμο να γίνει ολόκληρος” — Arnold Mindell
Οι συναντήσεις Διεργασίας Ομάδας στηρίζονται σε μια συναισθηματική στάση “Βαθιάς Δημοκρατίας” και είναι ανοιχτές σε όσους και όσες επιθυμούν να εξερευνήσουν θέματα και προβλήματα που αφορούν την ζωή μας, ως κοινωνικά και πολιτικά άτομα, στα πλαίσια της ομάδας. Οι συναντήσεις αυτές είναι χωρίς οικονομικό κόστος.
Το TALK TO ME είναι ονλάιν αρτ φεστιβάλ για την Ουκρανία, μια ονλάιν πλατφόρμα που συγκεντρώνει προσωπικές ιστορίες, συναισθήματα, εικόνες, σκέψεις και έργα τέχνης για να καταγράψει την τρέχουσα τραγική στιγμή της ιστορίας.
Θέλουμε να ενώσουμε φωνές από όλον τον κόσμο. Θέλουμε να υποστηρίξουμε τον κόσμο της Ουκρανίας και να δημιουργήσουμε μια πλατφόρμα υποστήριξης και αλληλεγγύης.
Το πρόγραμμα του φεστιβάλ θα περιλαμβάνει έργα τέχνης από περισσότερους από 70 συμμετέχοντες από 22 χώρες. Ένας μεγάλος αριθμός έργων έχει δημιουργηθεί από Ουκρανούς καλλιτέχνες τις τελευταίες 3 εβδομάδες. Πολλοί από αυτούς βρίσκονται τώρα σε πόλεις της Ουκρανίας, οι οποίες καθημερινά υφίστανται καταστροφικούς βομβαρδισμούς και χτυπήματα πυραύλων και κάποιοι άλλοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους.
Η ώρα του φεστιβάλ δεν επιλέχθηκε τυχαία, το βράδυ είναι η ώρα που αρχίζει η απαγόρευση κυκλοφορίας στις πόλεις της Ουκρανίας.
Μετά το φεστιβάλ, τα έργα των συμμετεχόντων θα είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του φεστιβάλ. Το φεστιβάλ προσκαλεί όλους να κάνουν δωρεά για τις ανθρωπιστικές ανάγκες των Ουκρανών. https://helpukraine.center/
Οργάνωση: IST (Institute of Contemporary Art Greece), Andrii Sichkovskyi
Επιμέλεια: Vera Iona Papadopoulou, Andrii Sichkovskyi
Συνεργάτης του φεστιβάλ είναι η Public Odesa (od.suspilne.media)
At the forefront of long-simmering, intersecting issues. Who is allowed in & who is kept out?The recent scenes at the borders of Ukraine with some people being prioritized and allowed to cross, while others being made to wait or stopped, brings to the foreground the issue of borders and all the issues that intersect. Join us in an attempt to focus on this junction point, interact and deepen our dialogue and awareness.
Facilitators: Diane Wong & Lily Vassiliou
Support Team: Pharaoh Saunders, Frank Eason, Jordana Hart, Christina Balch, Amy Palatnick, and Hellene Gronda
