Πριν τρεις μέρες ποστάραμε σχετικά με το Θέατρο του Καταπιεσμένου και τη Σαββατιάτικη παράσταση «Όχι στον ρατσισμό από την κούνια» από την Ομάδα Αφρικανών Γυναικών. Διάβασε την παρακάτω καταγγελία από το blog της Ένωσης Αφρικανών Γυναικών. Συνέβη καθ΄οδόν προς την πρόβα της Δευτέρας.
“Μη μιλάς καρι**λα, εδώ είναι Ελλάδα”
Αστυνομικοί προσήγαγαν τρεις γυναίκες μέλη της Ένωσης Αφρικανών Γυναικών, τις Λορέττα Μακόλιν, Άουα Σάνκο και Μόνικα Άσκεντον παρ’ ότι οι τελευταίες επέδειξαν τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα.
Η αναίτια προσαγωγή έγινε Δευτέρα βράδυ στις 9μμ στον Κεραμεικό, έξω από το χώρο όπου οι τρεις γυναίκες συμμετείχαν σε θεατρική πρόβα της μεικτής ομάδας της ‘Ενωσης Αφρικανών Γυναικών και της Ακτιβιστικής Ομάδας Θεάτρου του Καταπιεσμένου. Στις επίμονες ερωτήσεις των ίδιων και των υπόλοιπων παρευρισκομένων για τους λόγους της προσαγωγής, οι αστυνομικοί απαντούσαν προκλητικά ότι τις θεωρούν ύποπτες (χωρίς, προφανώς, να αναφέρουν το αδίκημα!). Οι αστυνομικοί,που δεν έφεραν διακριτικά, αρνήθηκαν να δώσουν τα ονόματά τους. Το μόνο που καταγράφηκε ήταν ο αριθμός κυκλοφορίας της κλούβας (ΕΑ 20281).
Οι τρεις γυναίκες κρατήθηκαν για δυο ώρες στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής στην οδό Πέτρου Ράλλη. Η δικηγόρος τους απειλήθηκε από τον αστυνομικό διευθυντής Καλύβα “θα σου περάσω χειροπέδες αν δε φύγεις τώρα”, αφού κόλλησε το πρόσωπό του στο πρόσωπό της.
“Μας οδήγησαν εμάς, τρεις γυναίκες, σε ένα δωμάτιο με άλλους 35 άντρες, τους μέτρησα. Όταν ρώτησα τον αστυνομικό αν υπάρχει άλλο δωμάτιο για γυναίκες, μου απάντησε “μη μιλάς καριόλα, εδώ είναι Ελλάδα. Αν ήσουν άντρας θα σε είχα βουτήξει από τα μαλλιά!”
Η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν εντελώς αχρείαστη. Με ένα τηλέφωνο, ένας αστυνόμος που διενεργεί έλεγχο μπορεί να ενημερωθεί από το τμήμα αλλοδαπών, χωρίς να χρειαστεί καμία προσαγωγή.
“Είναι άδικο. Γιατί μας δίνουν νόμιμα έγγραφα; Δεν υπάρχει κανένας λόγος αφού δεν τα σέβονται. Μετά από 32 χρόνια στην Ελλάδα, δε μπορώ να πιστέψω σε τι κράτος ζούμε. H κόρη μου δε μπορούσε να το πιστέψει.”
«Η Αυθεντική Αντίδραση: ένας διάλογος για την ομοφοβία και την τρανσφοβία»
18ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας
Κυριακή 6 Ιουλίου, 2014 – 7.00 – 9.00 μμ
Τι είναι η ομοφοβία και η τρανσφοβία; Πως την βιώνουν οι άνθρωποι που είναι ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι και τρανς; Πως τη βιώνουν οι οικογένειες τους και η σχολική κοινότητα; Ποιος είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών στην αντιμετώπιση της; Αυτά είναι μερικά από τα αρχικά ερωτήματα που έγιναν αφορμή για αυτήν την δράση την οποία και σχεδιάσαμε αξιοποιώντας την εμπειρία μας με δουλειά στην κοινότητα.
Το πρώτο μέρος είναι ένα θεατρικό δρώμενο που αποτυπώνει πραγματικές εμπειρίες και ιστορίες που αφορούν ανθρώπους της ΛΟΑΤ κοινότητας, γονείς και εκπαιδευτικούς. Ακολουθεί διεργασία ομάδας/συζήτηση με τους παρευρισκόμενους, όπου και θα εξερευνήσουμε τις δυναμικές και τους ρόλους που δημιουργούνται γύρω από την ομοφοβία και την τρανσφοβία. Στόχος μας είναι η βαθύτερη κατανόηση των εμπειριών, η εξερεύνηση των διαφορετικών ρόλων και η ενθάρρυνση δημιουργίας σχέσης ανάμεσα σε όλες τις πλευρές.
Έφυγε από τη ζωή η Maya Angelou, ποιήτρια, συγγραφέας και ακτιβίστρια. Γενιές ολόκληρες μεγάλωσαν με τα λόγια της, με τη σοφία και το παράδειγμα της. Καλοτάξιδη να είναι η ψυχή της. Ευγνωμοσύνη για όλα όσα μας έδωσε…
Still I Rise Maya Angelou, 1928
You may write me down in history
With your bitter, twisted lies,
You may trod me in the very dirt
But still, like dust, I’ll rise.
Does my sassiness upset you?
Why are you beset with gloom?
‘Cause I walk like I’ve got oil wells
Pumping in my living room.
Just like moons and like suns,
With the certainty of tides,
Just like hopes springing high,
Still I’ll rise.
Did you want to see me broken?
Bowed head and lowered eyes?
Shoulders falling down like teardrops,
Weakened by my soulful cries?
Does my haughtiness offend you?
Don’t you take it awful hard
‘Cause I laugh like I’ve got gold mines
Diggin’ in my own backyard.
You may shoot me with your words,
You may cut me with your eyes,
You may kill me with your hatefulness,
But still, like air, I’ll rise.
Does my sexiness upset you?
Does it come as a surprise
That I dance like I’ve got diamonds
At the meeting of my thighs?
Out of the huts of history’s shame
I rise
Up from a past that’s rooted in pain
I rise
I’m a black ocean, leaping and wide,
Welling and swelling I bear in the tide.
Leaving behind nights of terror and fear
I rise
Into a daybreak that’s wondrously clear
I rise
Bringing the gifts that my ancestors gave,
I am the dream and the hope of the slave.
I rise
I rise
I rise.
Υπάρχουν πράγματα που χρειάζεται να αλλάξουν σε θεσμικό επίπεδο όπως περιγράφει ο Δημήτρης Χριστόπουλος πολύ καθαρά στο άρθρο του.
Υπάρχει κι ένας ουσιαστικός διάλογος σε αναμονή…
Υπάρχουν τουλάχιστον δύο πλευρές που εμπλέκονται σε αυτό το θέμα, οι άνθρωποι που αγωνίζονται να επιβιώσουν, που παλεύουν για τη ζωή τους και οι άνθρωποι που υψώνουν τοίχος, κυριολεκτικά και μεταφορικά, στην ουσία τρομοκρατημένοι από το ασταμάτητο, τεράστιο κύμα ανθρώπων που έρχονται, ανήσυχοι για την δική τους επιβίωση σε ένα κόσμο που αντιλαμβάνονται ως κόσμο με περιορισμένες πηγές τροφοδότησης.
Και οι δύο αυτές φωνές χρειάζεται να ακουστούν. Όσοι μπορούμε, χρειάζεται να κάνουμε χώρο για αυτήν την συνδιαλλαγή και να φέρουμε επίγνωση όχι μόνο του περιεχομένου αλλά και των βαθύτερων συναισθημάτων και των σωματικών εμπειριών των ανθρώπων καθώς συναλλάσσονται.
Αυτές οι φωνές κι αυτή η συνδιαλλαγή χρειάζεται να γίνει μεταξύ μας ως κάτοικοι αυτού του πλανήτη, αλλά και μέσα μας, η καθεμιά και καθένας, με στήριξη όλων των πλευρών μας, και αναζήτηση μιας αίσθησης πρεσβύτερου που μπορεί να αγκαλιάσει κατά κάποιο τρόπο όλους, ως παιδιά της και παιδιά του…
Γράφω αμήχανος. Ακόμη δεν ξέρουμε πόσoι είναι οι μετανάστες-θύματα του νέου ναυαγίου. Και, εξίσου ανησυχητικό, η ελληνική κοινή γνώμη αρχίζει να εθίζεται στην κοινοτοπία του θανάτου. Όπως μαθαίνει για τα παιδιά που πεθαίνουν από την πείνα στην Αφρική, τους νεκρούς από τις εκρήξεις στο Πακιστάν και το Ιράκ, τους νεκρούς παντού εκεί όπου ο απρόσμενος θάνατος είναι κομμάτι της καθημερινότητας. Εκεί που το δυστύχημα παύει να είναι είδηση.
Η Ελλάδα πάει να μπει για τα καλά πλέον στον χάρτη των κρατών όπου ο θάνατος δεν εκπλήσσει. Ξεθωριάζει σαν είδηση. Δεν θυμώνει. Δεν ανησυχεί. Δεν στενοχωρεί. Δεν κινητοποιεί. Ο θάνατος των μεταναστών, αυτός ο θάνατος, γίνεται ρουτίνα. Δεν χρειάζονται καν δολοφονίες, όπως είχε ζητήσει ο κ. Θανάσης Πλεύρης… Η «φύση» κάνει από μόνη της τη δουλειά της, όταν οι ελληνικές αρχές με κάθε μέσο και κάθε κόστος επαναπροωθούν και σπρώχνουν τους ανθρώπους πίσω, με απόλυτη επίγνωση της επικινδυνότητας αυτής της πρακτικής. Αυτό, νομικά, ονομάζεται ενδεχόμενος δόλος: «Η πρόθεση του δράστη όταν αυτός προβλέπει το ενδεχόμενο αποτέλεσμα της πράξης του, δεν το επιδιώκει αλλά το αποδέχεται ή ελπίζει απλώς ότι δε θα συμβεί»…
Δεν ξέρω ακόμη, και ούτε είμαι βέβαιος αν τελικά θα μάθουμε τι έγινε ακριβώς στο Αιγαίο στην τελευταία τραγική ιστορία της Σάμου. Έχω φτάσει στο σημείο όμως να πιστεύω ότι δεν έχει πλέον και τόση σημασία. Διότι όσο η συζήτηση περιορίζεται στις υποκειμενικές ποινικές ευθύνες στελεχών του Ελληνικού Λιμενικού, τόσο χάνουμε το κρίσιμο. Το δάσος. Και το δάσος εδώ είναι ότι συνειδητά η ελληνική πολιτεία, υπό την ανοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει πάρει τις αποφάσεις της σε σχέση με τους ανθρώπους αυτούς.
Εκθέτοντας τους ανθρώπους που έρχονται στον κίνδυνο πνιγμού, τους θέτουμε ενώπιον του διλήμματος αν αξίζει να το δοκιμάσουν. Αυτό μας το λένε πλέον με παρρησία αρμόδια χείλη. Είτε πρόκειται για το χάλι των κέντρων κράτησης είτε για την εξευτελιστική μεταχείριση από τις αστυνομικές αρχές είτε, τέλος, ακόμη πιο τρομακτικά και πειστικά, για τον κίνδυνο να περάσεις το Αιγαίο με ένα παιδί αγκαλιά σε ένα σαπιοκάραβο στα μποφόρια, το μήνυμα είναι το ίδιο: «Μην το τολμήσεις. Δεν θα σου φταίμε εμείς, αν ζήσεις σε νέα κόλαση ή αν, απλώς, πνιγείς».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήθελε να φτιάξει στην Ελλάδα ένα «σταθμό πρώτων βοηθειών» για τους μετανάστες. Για τον λόγο αυτό τη χρηματοδοτεί. Σκοπός του σταθμού αυτού είναι να μην μπορούν οι άνθρωποι να περάσουν στο κυριλέ «ευρωπαϊκό νοσοκομείο» του Βορρά. Η Ελλάδα, με τη σειρά της, δεν θέλει να γίνει σταθμός πρώτων βοηθειών, και για τον λόγο αυτό έχει μετατραπεί σε νεκροτομείο μεταναστών. Τόσο κυνικά. Σταδιακά, οι υπόλοιποι ευρωπαίοι εταίροι πείθονται, με τα πολλά, ότι τελικώς εδώ δεν χωρατεύουμε. Και αρχίζουν και υιοθετούν την ελληνική λογική του «όσο χειρότερα για τους μετανάστες, τόσο καλύτερα για εμάς». Διότι, σε τελευταία ανάλυση, και η Ε.Ε. που θέλει να εμφανίζει «πάνω απ’ όλα τον άνθρωπο» –τρομάρα της– μια χαρά βολεύεται με αυτή τη λογική. Αυτήν, εξάλλου, είχε υιοθετήσει σε διμερή συμφωνία ο Καντάφι με τον Μπερλουσκόνι πριν κάμποσα χρόνια: «Κρατήστε τους με κάθε κόστος μακριά από μας»…
Θα εκδοθούν φυσικά ανακοινωθέντα για τον χαμό τόσων ανθρώπων στη Σάμο… Και την ερχόμενη φορά θα εκδοθούν… Και ξανά και ξανά. Όσο όμως συνηθίζουμε το «πνιγείτε!» για τους μετανάστες τόσο γινόμαστε το φόντο αυτής της θλιβερής εικόνας. Απλώς, αυτό που δεν έχουμε καταλάβει ακόμη είναι ότι όσο εξοικειωνόμαστε με το κυριολεκτικό «πνίξου» στους ανθρώπους αυτούς, τόσο θα ανεχόμαστε και το μεταφορικό «άι πνίξου» σε μας. Το «άει πνίξου» ενός κράτους χωρίς καμία κοινωνική ευθύνη:
Θέλεις να μορφωθείς; Ευχαρίστως, αν τα καταφέρεις εσύ.
Θέλεις να γιατρευτείς; Ευχαρίστως, αν το αντέχει η τσέπη σου.
Θέλεις δουλειά ; Ευχαρίστως, ψάξε βρες.
Θέλεις να φύγεις; Πήγαινε όπου θέλεις.
Κοινώς: Άι πνίξου!
Όταν το «άι πνίξου» γίνεται κυριολεκτικός κανόνας για τη ζωή των μεταναστών και αποκαλυπτική μεταφορά για τις ζωές των λοιπών εξ ημών, τότε κάτι δεν πάει καθόλου καλά. Δεν είναι απλώς ένα σχήμα λόγου. Είναι σχήμα ζωής.
Γυναικεία κακοποίηση: «Ένας φαύλος κύκλος που συνεχίζεται»
Μία στις τρεις γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πέσει θύμα σωματικής ή σεξουαλικής επίθεσης, σύμφωνα με μελέτη του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο ρυθμός της βίας κατά των ενήλικων γυναικών αλλά και των κοριτσιών κάτω των 15 ετών είναι παρόμοιος σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης .
Μία στις τρεις γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πέσει θύμα σωματικής ή σεξουαλικής επίθεσης, σύμφωνα με μελέτη του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εδρεύει στη Βιέννη. Μάλιστα, όπως προέκυψε από τα στοιχεία αυτής της μελέτης, ο ρυθμός της βίας κατά των ενήλικων γυναικών αλλά και των κοριτσιών κάτω των 15 ετών είναι παρόμοιος σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο διευθυντής του ευρωπαϊκού οργανισμού, Μόρτιν Κιάερουμ, δήλωσε σχετικά ότι «είναι ένα κακό σε όλη την Ευρώπη. Οι γυναίκες δεν είναι ασφαλείς στον δρόμο, δεν είναι ασφαλείς στον χώρο εργασίας τους, και τέλος, δεν είναι ασφαλείς ούτε μέσα στο σπίτι τους».
Υπολογίζεται ότι 13 εκατ. γυναίκες έχουν υποστεί κάποιο είδος σωματικής βίας. Από αυτές, ένας αριθμός περίπου 3,7 εκατ. έπεσαν θύματα βιασμού ή σεξουαλικής επίθεσης κατά τους 12 μήνες πριν από τη μελέτη, όπως διευκρίνισε ο οργανισμός Δικαιωμάτων.
Βορράς και Νότος
Σύμφωνα με την έρευνα, η Δανία, η Φινλανδία και η Σουηδία ήταν οι χώρες με τον υψηλότερο αριθμό των γυναικών που δηλώνουν ότι έχουν υποστεί βία, όπως ξυλοδαρμό, κάψιμο, στραγγαλισμό, βιασμό ή άλλες μορφές βίας. Κατ” αντιστοιχία οι τρεις αυτές χώρες έχουν ποσοστά βίας 52%, 47% και 46%, ενώ η Πολωνία, η Αυστρία και η Κροατία έχουν το χαμηλότερο ποσοστό βίας κατά των γυναικών περίπου στο 20%. Αλλά ακόμη και σε αυτές τις χώρες με τα πιο χαμηλά ποσοστά, τα ευρήματα μόνο θετικά δεν είναι, όπως υποστήριξε η επικεφαλής ερευνήτρια της οργάνωσης, Τζοάνα Γκούντεϊ. «Τα χαμηλότερα ποσοστά είναι μία στις πέντε. Αυτό δεν είναι ένα καλό εύρημα».
Στις χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα, η βία κατά των γυναικών κυμαίνεται κάτω από τον μέσο όρο του 33% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, οι μελετητές δηλώνουν ότι παρά τις μεγάλες εθνικές διαφορές στα ποσοστά βίας δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι άνδρες είναι πιο βίαιοι στον βορρά ή ότι η κατάσταση είναι καλύτερη στον νότο. Οι γυναίκες στις σκανδιναβικές χώρες μιλούν πιο ανοιχτά για περιστατικά που μπορεί να εξακολουθεί να θεωρούνται ταμπού σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης στον ευρωπαϊκό βορρά περισσότερες γυναίκες έχουν αμειβόμενη εργασία, κάτι που τις εκθέτει σε κινδύνους στον χώρο εργασίας τους, σημείωσαν οι ερευνητές της μελέτης.
Ενδοοικογενειακή βία
Σύμφωνα με τη μελέτη, ούτε η οικογένεια προσφέρει μεγάλη προστασία, καθώς μία στις πέντε γυναίκες που έχει δεχτεί επίθεση δήλωσε ότι ο σύντροφός της ήταν ο δράστης. Μάλιστα σε αυτές τις περιπτώσεις μεγάλος αριθμός θυμάτων ήταν σε κατάσταση εγκυμοσύνης όταν δέχτηκε την επίθεση, ενώ για πολλές γυναίκες η τραγική αυτή δοκιμασία ξεκινά σε νεαρή ηλικία.
Συγκεκριμένα, περισσότερο από το ένα τέταρτο των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν δεχτεί επίθεση πριν από την ηλικία των 15 ετών, κυρίως από έναν από τους γονείς τους . Ποσοστό 12% έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά στην τρυφερή ηλικία της ενηλικίωσης, πιο συχνά από άγνωστους άντρες, ενώ οι γυναίκες που βιώνουν τη βία σε παιδική ηλικία είναι πιο πιθανό να κακοποιηθούν από τον σύντροφό τους ως ενήλικες, όπως έδειξαν τα στοιχεία.
«Υπάρχει ένας φαύλος κύκλος που συνεχίζεται», υποστήριξε η Γκούντεϊ. Ο οργανισμός ζήτησε επίσης από τις γυναίκες να αποτυπώσουν την εμπειρία τους και για τη σεξουαλική παρενόχληση, με το 45% αυτών να λέει ότι κάποιος τις έχει αγγίξει παρά τη θέλησή τους, δέχτηκαν σεξιστικά-προσβλητικά αστεία, μηνύματα ή πορνογραφικό υλικό.
Ψυχοσωματικές επιπτώσεις
Οι γυναίκες που έχουν δεχτεί κάποιο είδος βίας φέρουν όχι μόνο σωματικές πληγές, αλλά και ψυχολογικά τραύματα. Το ένα τρίτο των κακοποιημένων ή σεξουαλικά κακοποιημένων γυναικών υποφέρουν από κατάθλιψη, άγχος ή κρίσεις πανικού, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Υπό το φως αυτών των ευρημάτων, ο FRA κάλεσε τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ξεκινήσουν μακροχρόνια εκστρατεία για την ευαισθητοποίηση σχετικά με το πρόβλημα, ιδίως μεταξύ των νέων γυναικών.
Η οργάνωση ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν πολύ λίγες υπηρεσίες υποστήριξης για τα θύματα και πως πρέπει να δαπανηθούν περισσότερα χρήματα για την εξειδικευμένη εκπαίδευση των γιατρών και των αστυνομικών. Επίσης η έρευνα καταδεικνύει πως πολλά νεαρά θύματα κατήγγειλαν την κακοποίησή τους στην αστυνομία χρόνια αφότου έπεσαν θύματα βίας.
Αυτό ήταν το κεντρικό σύνθημα σε πανό που ανάρτησαν οροθετικοί στις ΗΠΑ πριν από λίγα χρόνια διαμαρτυρόμενοι για την έλλειψη κοινωνικής ασφάλισης που τους οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια στο θάνατο. Παρατηρώντας τα τεκταινόμενα στην καταρρέουσα ελληνική κοινωνία το υιοθετούμε απερίφραστα. Παντού γύρω μας μυρίζει θάνατο και δυστυχία. Από το έγκλημα που διαπράχθηκε κοντά στο Φαρμακονήσι εναντίον δυστυχισμένων Αφγανών και Σύριων προσφύγων, όπου οι άνδρες του λιμενικού σώματος οδήγησαν σε πνιγμό μικρά παιδιά, από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης – κράτησης ανεπιθύμητων κοινωνικών ομάδων, από τις συνεχόμενες διώξεις και φυλακίσεις όσων τολμάνε να αντιστέκονται, μέχρι τις επιχειρήσεις «Ξένιος Δίας» και «Θέτις», κατανοούμε ότι δεχόμαστε μια άνευ όρων επίθεση.
Ο κυνισμός των πολιτικών εκπροσώπων της κυβέρνησης μαριονέτας του ΔΝΤ για όσα έγιναν ανοιχτά του Φαρμακονησίου, οι δηλώσεις του Πλεύρη ότι «η φύλαξη των συνόρων δεν μπορεί να υφίσταται αν δεν υπάρχουν απώλειες και για να γίνω κατανοητός αν δεν υπάρχουν νεκροί, η φύλαξη των συνόρων θέλει νεκρούς», μέχρι τις προεκλογικές εξαγγελίες του πρωθυπουργού για ανακατάληψη των πόλεων από τους μετανάστες, μας εξοργίζουν αφάνταστα πολύ. Και δεν μας αφήνουν καμιά απολύτως αμφιβολία για το τι πρόκειται να επακολουθήσει εναντίον μας, εναντίων των απεξαρτημένων, των τοξικομανών, των οροθετικών, των μεταναστών, των εκδιδόμενων ατόμων, όσων με τον έναν ή τον άλλο τρόπο παρεκκλίνουν από τη νόρμα της κανονικότητας και εξοργίζουν τους αποκτηνωμένους μικροαστούς – συνένοχους την καθημερινή βαρβαρότητα που ζούμε. Μας προκαλεί θλίψη και οργή αυτό που συνέβη στο Φαρμακονήσι, αλλά δεν μας προκαλεί καμιά απολύτως έκπληξη. Μας είναι χρόνια γνωστό το τι γίνεται στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα του ελληνικού κράτους, πόσα εγκλήματα έχουν διαπραχθεί από νάρκες, από πνιγμούς και από λυσσασμένους συνοριοφύλακες και λιμενικούς. Ξέρουμε με ποιους έχουμε να κάνουμε.
Όσο το τέρας της φτώχειας σβήνει ολόκληρα κομμάτια του πληθυσμού από τον κοινωνικό χάρτη τόσο η καταστολή γίνεται αγριότερη. Όσο οι άνθρωποι θα αντιστέκονται και θα ριζοσπαστικοποιούνται τόσο θα ξεχύνονται τα ναζιστικά τάγματα εφόδου – όπως αυτό που βεβήλωσε το μνημείο για τον Π. Φύσσα και επιτέθηκε στο αυτοδιαχειριζόμενο στέκι «ρεσάλτο» – για να τον κατατρομοκρατήσουν.
Εμείς περάσαμε τα προηγούμενα χρόνια κάθε είδους δεινά και ανείπωτες δυστυχίες και στο 18Ανω επανακτήσαμε την συνείδησή μας και διαμορφώσαμε έναν συνεκτικό πολιτικό λόγο. Αυτή λοιπόν είναι η συνείδηση η οποία δε μας επιτρέπει να μείνουμε απαθείς για κανένα λόγο στον κόσμο απέναντι στη διάχυτη τρομοκρατία της εξουσίας. Αυτός ο συνεκτικός λόγος είναι που σπάει καθημερινά τη σιωπή που πάει να μας επιβληθεί, «εμείς δεν πρόκειται να πεθάνουμε σιωπηλά», δεν είμαστε πια στον κόσμο των ουσιών και της παθητικότητας, είμαστε στο δρόμο της αντίστασης και του αγώνα.
Ψυχιατρείο και Νοσοκομείο Φυλακών Κορυδαλλού: Εικόνες που με κατατρέχουν
της Βασιλικής Κατριβάνου
Μου παίρνει πάντα χρόνο να συνέλθω από επισκέψεις σε κέντρα κράτησης και φυλακές. Από την τελευταία επίσκεψη που κάναμε, ως επιτροπή της Βουλής για το σωφρονιστικό, την Τρίτη 21 Ιανουαρίου, στο νοσοκομείο και το ψυχιατρείο των φυλακών του Κορυδαλλού, οι εικόνες μένουν ανεξίτηλες, με κυνηγούν…
Στο ψυχιατρείο των φυλακών Κορυδαλλού. Με παιδεύει η εικόνα ενός ανθρώπου ψυχικά ασθενούς, κλεισμένου σε ένα δωμάτιο απομόνωσης, με τοίχους επενδυμένους με νοβοπάν (υλικό μαλακότερο από το τσιμέντο για να μη σπάσει το κεφάλι του, αλλά αρκετά σκληρό για να μην το ξηλώσει), γυμνός –για να μην προξενήσει, λέει, κακό στον εαυτό του, προσπαθώντας π.χ. να επιχειρήσει να στραγγαλιστεί–, στο πάτωμα, χωρίς στρώμα. Στην ερώτησή μου πόσο μπορεί να μείνει εκεί, ένας φύλακας μου απάντησε ίσως και πέντε μέρες. Αν θέλει να πάει τουαλέτα και είναι σε θέση να κτυπήσει την πόρτα βγαίνει, αλλιώς τουαλέτα γίνεται το δωμάτιο. Υπάρχουν τρία τέτοια δωμάτια απομόνωσης, γνωστά και ως «μπλε δωμάτια».
Η πρακτική να μπαίνουν στην απομόνωση σε τέτοια δωμάτια άνθρωποι που βρίσκονται σε ψυχική διέγερση εφαρμόζεται και σε κάποια ψυχιατρεία, στη χώρα μας και το εξωτερικό. Είναι αμφιλεγόμενο αν είναι προτιμότερη από την πρακτική της καθήλωσης, στην οποία έχουμε καλύτερη επιτήρηση και όχι τέτοια απομόνωση· σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρέπει να χρησιμοποιείται σε ακραίες περιπτώσεις, με αυστηρούς όρους και πρωτόκολλο. Στις άλλες δομές που εφαρμόζεται, ο άνθρωπος δεν είναι γυμνός, υπάρχει στρώμα στο πάτωμα και δεν παραμένει στην απομόνωση για τόσο καιρό. Η εγκατάλειψη του ανθρώπου στον εαυτό του δεν είναι θεραπεία· είναι απλώς ένας τρόπος διαχείρισης της κατάστασης της διέγερσης, όταν δεν ξέρεις τι να τον κάνεις.
Η νοσηλεύτρια μάς είπε ότι οι κρατούμενοι δείχνουν την ευγνωμοσύνη τους στο προσωπικό, φιλώντας του τα χέρια. Εγώ σκέφτομαι ότι αυτές είναι βάναυσες πρακτικές ασύλου. Ένας άνθρωπος τρελαίνεται ή αποτρελαίνεται, αν μένει απομονωμένος για μέρες σε τέτοιες συνθήκες. Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα, καθώς υπάρχουν καταγγελίες ότι η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται ως καψόνι ή τρόπος «πειθάρχησης». Πρόκειται για μια πρακτική που έχει τα χαρακτηριστικά της απομόνωσης του ψυχιατρείου και της πειθαρχικής απομόνωσης του κελιού. Οι άνθρωποι υπόκεινται στις δυσμένειες και των δύο, χωρίς τα δικαιώματα ούτε του ψυχικά ασθενούς ούτε του ποινικού κρατούμενου.
Στο Ψυχιατρείο της φυλακής του Κορυδαλλού νοσηλεύονται αυτή τη στιγμή 259 άτομα, ενώ η χωρητικότητα είναι 160. Ανάμεσά τους υπάρχουν και 4 ανήλικοι, που κρατούνται μαζί με τους ενήλικους.
Υπάρχουν και βαριά περιστατικά -τάσεις αυτοκτονίας, σχιζοφρένεια, βαριά κατάθλιψη, διπλή διάγνωση (ψυχιατρική και τοξικοεξάρτησης)-, αλλά δεν υπάρχει μόνιμος ψυχίατρος· μόνο εφημερεύοντες και μια ομάδα από γιατρούς, που επισκέπτονται τους ασθενείς δύο φορές την εβδομάδα. Αδιανόητο είναι ένα ψυχιατρείο χωρίς ψυχίατρο. Και επίσης χωρίς ψυχολόγο. Σ’ έναν τέτοιο χώρο, οι ασθενείς χρειάζονται συνεχή παρακολούθηση, ψυχολογική φροντίδα, υποστήριξη, σε πολλές περιπτώσεις και ψυχοθεραπεία – και όχι απλώς συνταγογράφηση. Υπάρχουν μόνο τρεις νοσοκόμοι, ο ένας από τους οποίους ηλικιωμένος, και έτσι κάποιοι σωφρονιστικοί τελούν χρέη νοσοκόμου. Για τους τοξικοεξαρτημένους δεν υπάρχουν προγράμματα απεξάρτησης, παρά μόνο συνταγογράφηση και άπειρα ηρεμιστικά για τη διαχείριση των ανθρώπων. Το 18 ΑΝΩ επισκέπτεται το ψυχιατρείο μια φορά την εβδομάδα, όχι όμως για θεραπεία αλλά για ενημέρωση και κάποια ψυχολογική υποστήριξη. Με λίγα λόγια, το Ψυχιατρείο των φυλακών δεν πληροί τους όρους της νοσηλείας και της θεραπείας, αλλά περισσότερο του στοιβάγματος των ανθρώπων και της διαχείρισής τους.
Στο νοσοκομείο των φυλακών. Νοσηλεύονται σ’ αυτό 209 ασθενείς, ενώ υπάρχουν μόνο 60 κλίνες. Πώς γίνεται αυτό το μαγικό; Οι 128 οροθετικοί στοιβάζονται σε διπλά κρεβάτια, πάνω-κάτω, με ελάχιστη απόσταση μεταξύ τους. Σε ένα δωμάτιο με προδιαγραφές για 7 άτομα νοσηλεύονταν 17 οροθετικοί, οι οποίοι μπορεί και να εκτίσουν όλο το διάστημα της ποινής στους σ’αυτό τον χώρο. Οι οροθετικοί, λόγω των μειωμένων αντιστάσεων του ανοσοποιητικού τους συστήματος, είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι: η γρίπη ή η ίωση του ενός εξαπλώνεται σε όλους, καθώς βέβαια και η ηπατίτιδα. Είδαμε ασθενείς να τρώνε στο κρεβάτι, μιας και στους θαλάμους δεν υπάρχουν αρκετές καρέκλες και τραπέζια. Κάποιος ασθενής μάς έδειξε ένα ρολό πεπιεσμένου χαρτιού πάνω στο οποίο καθόταν, αντί καρέκλας.
Πολλοί μας μίλησαν για τις μεγάλες καθυστερήσεις. Αργούν πολύ, μας είπαν, να φτάσουν τα φάρμακά τους ή τα αποτελέσματα των εξετάσεών τους. Και, όπως ξέρουμε, είναι πολύ επικίνδυνο για την υγεία ενός οροθετικού να διακόψει τη θεραπεία, γιατί δεν έχει έρθει έγκαιρα το φάρμακό του.
Νοσηλεύονται, ακόμα, άνθρωποι με πολυανθεκτική φυματίωση, η οποία θεραπεύεται δύσκολα και ενδέχεται να είναι θανατηφόρα. Κινδυνεύουν να κολλήσουν άλλοι κρατούμενοι και το σωφρονιστικό προσωπικό, ενώ ιδιαίτερα κινδυνεύουν οι οροθετικοί. Υπάρχουν, επιπλέον, περιπτώσεις φυματικών που συγχρόνως είναι και οροθετικοί.
Υπάρχει και η συνέχεια. Όταν έρθει η στιγμή να αποφυλακιστεί κάποιος που εκτίει την ποινή του στο νοσοκομείο, πάσχοντας από πολυανθεκτική φυματίωση, αν είναι φτωχός και ανασφάλιστος, όπως συμβαίνει πολύ συχνά, βγαίνει από τη φυλακή χωρίς καμία μέριμνα και δυνατότητα να συνεχίσει τη θεραπεία του, με κίνδυνο για τη δική του υγεία και ζωή, αλλά και του περίγυρού του.
Σοβαρό επίσης είναι το πρόβλημα με την ηπατίτιδα C, με αυξημένο αριθμό κρουσμάτων, και στους κρατούμενους και στους σωφρονιστικούς υπαλλήλους.
Όπως μας ενημέρωσαν οι γιατροί, στην πρότασή τους όλοι οι κρατούμενοι να κάνουν εξέταση αίματος όταν μπαίνουν στη φυλακή, το Υπουργείο απαντάει ότι δεν υπάρχει το ανάλογο κονδύλι και εργαστήρια. Και, ακόμα, λέει, ότι μετά δεν θα ξέρουν τι να κάνουν τους (πολλούς) οροθετικούς που θα προκύψουν! Ας σημειωθεί, μόνο, ότι η εξέταση αίματος στοιχίζει μόλις 2,5 ευρώ ανά άτομο, την ίδια στιγμή που διατίθενται μεγάλα κονδύλια για τη δημιουργία φυλακών υψίστης ασφαλείας…
Επίσης, οι γιατροί θεωρούν απαραίτητο οι ασθενείς κατά την εισαγωγή να κάνουν οπωσδήποτε εξέταση πτυέλων και ακτινογραφία θώρακος, πράγμα που δεν συμβαίνει. Και, βέβαια, όλοι τονίζουν την αναγκαιότητα περαιτέρω φροντίδας και θεραπείας όσων απολύονται με φυματίωση και είναι ανασφάλιστοι.
Κατά τη γνώμη των γιατρών, από τους 128 οροθετικούς, οι 110 θα μπορούσε να μη βρίσκονται στο νοσοκομείο, αλλά να παραμένουν στη φυλακή, σε καλές συνθήκες διαβίωσης, να παρακολουθούνται από μονάδες λοιμώξεων του νοσοκομείου της περιοχής, να τους βλέπουν οι δικοί τους και να μην απομονώνονται.
* * *
Μετά απ’ αυτήν την εμπειρία μόνο αγανάκτηση νιώθω ακούγοντας τον συνεχή θόρυβο περί ασφάλειας, για την ανάγκη δημιουργίας φυλακών υψίστης ασφαλείας, παρακολουθώντας την όλη τρομολαγνία και τον «ηθικό πανικό» για το ζήτημα των αδειών. Αγανάκτηση, γιατί η πραγματική ασφάλεια έγκειται στην αλλαγή των απάνθρωπων και εξευτελιστικών συνθηκών κράτησης, καθώς και στην εξασφάλιση της υγείας των φυλακισμένων, του σωφρονιστικού προσωπικού και της δημόσιας υγείας συνολικά.
Άμεσα μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την κοινωνική ένταξη των Ρομά ζητά ο Συνήγορος του Πολίτη
Η υπόθεση της ανήλικης που η αστυνομία απομάκρυνε από ζεύγος Ρομά στα Φάρσαλα ανέδειξε σημαντικότατες αδυναμίες της διοίκησης, ως προς την προστασία των ανηλίκων αλλά και ως προς την προστασία από τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη μισαλλοδοξία ολόκληρων ομάδων του πληθυσμού όπως οι Ρομά, επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη. Επιπλέον, η ανεξάρτητη αρχή τονίζει ότι η μεγάλη δημοσιότητα που έλαβε η υπόθεση, συνοδεύτηκε από σειρά παραβιάσεων δικαιωμάτων ανηλίκων και ενηλίκων. Παραβιάσεις που σχετίζονται αφενός με την ανεπάρκεια της Πολιτείας να εξασφαλίσει τον σεβασμό των δικαιωμάτων της ανήλικης, αφ ετέρου δε από την αναπαραγωγή, ιδίως από ορισμένα μέσα ενημέρωσης, στερεοτύπων και ρατσιστικών στάσεων. Παράλληλα, ο Συνήγορος σημειώνει ότι την ίδια στιγμή που η Πολιτεία αδυνατεί να διασφαλίσει σε ανήλικους και ενήλικους Ρομά την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων τους στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην κατοικία, στην εργασία και στην κοινωνική συμμετοχή, συνεχίζονται, εντείνονται και τυγχάνουν ιδιαίτερης προβολής αστυνομικές επιχειρήσεις «σκούπα» σε οικισμούς Ρομά ανά την επικράτεια.
Ο Συνήγορος του Παιδιού τα λέει έξω από τα δόντια, αλλά ποιος ακούει; Ο ΣΚΑΪ πάντως, όχι. Γιατί έκοψε τη σύνδεση τόσο γρήγορα;
Με αφορμή την υπόθεση της μικρής Μαρίας και την “υστερία” των ΜΜΕ, που στοχοποίησαν τους Ρομά, μιλάει στον ΣΚΑΪ ο Συνήγορος του Παιδιού, Γιώργος Μόσχος.Χαρακτηρίζει “φιάσκο” και “μυθοπλασίες” τα όσα παρουσιάστηκαν και καταγγέλλει την τρομοκρατία σε βάρος των Ρομά. Αναφέρεται στην ανάγκη μιας ουσιαστικής κοινωνικής πολιτικής με στόχο η πληθυσμιακή αυτή ομάδα, με τις ιδιαίτερες ανάγκες και αξίες, να ενταχθεί καλύτερα στην κοινωνία, χωρίς να απολέσει τα πολιτιστικά της στοιχεία.Επίσης, κάνει κριτική στο θεσμό της υιοθεσίας -και συγκεκριμένα στις ιδιωτικές υιοθεσίες. Αναφερόμενος στο εμπόριο βρεφών, επισημαίνει την ανάγκη να τεθούν ως προτεραιότητα της κοινωνίας τα δικαιώματα του παιδιού, με την υιοθέτηση από την Πολιτεία ενός εθνικού σχεδίου δράσης.
Toν Μάιο του 2012, πριν τις εθνικές εκλογές, οι Ελληνικές αρχές προσήγαγαν εκατοντάδες γυναίκες από τους δρόμους της Αθήνας.
Τους έγιναν εξαναγκαστικά rapid τεστ για HIV.
Όσες διαγνώστηκαν θετικές κατηγορήθηκαν για πορνεία και την πρόθεση να μεταδώσουν τον ιό.
Οι φωτογραφίες τους, τα ονόματα και προσωπικά τους δεδομένα δημοσιεύτηκαν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Προφυλακίστηκαν.
Και έγιναν άθελά τους πιόνια σε ένα πολιτικό παιχνίδι από ένα σύστημα που αναζητούσε αποδιοπομπαίους τράγους.
Σε σκηνοθεσία της Ζωής Μαυρουδή, το Ερείπια περιλαμβάνει αποκλειστικές συνεντεύξεις με δυο από τις γυναίκες, δυο από τις μητέρες τους, δικηγόρους, δημοσιογράφους, γιατρούς και ακτιβιστές που πάλεψαν για την αποφυλάκισή τους.
Το Ερείπια είναι στο τελικό στάδιο του μοντάζ και θα προβληθεί το Σεπτέμβρη του 2013. Είναι το πρώτο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ σε παραγωγή της κοινότητας εθελοντών δημοσιογράφων του radiobubble.
Στηρίξτε την καμπάνια χρηματοδότησής μας και βοηθήστε μας να συνεχίσουμε
Ευχαριστούμε το Union Solidarity International και το σωματείο Unite the Union που παρείχαν την βασική χρηματοδότηση χωρίς την οποία αυτό το ντοκιμαντέρ δεν θα είχε πραγματοποιηθεί.
Το Ερείπια έγινε με την ανεκτίμητη προσφορά των ακτιβιστριών της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης Διωκόμενων Οροθετικών Γυναικών.
Άρθρο του Βοηθού Συνηγόρου για τα Δικαιώματα του Παιδιού Γιώργου Μόσχου, με αφορμή την πρόσφατη υπόθεση εξαφάνισης και στη συνέχεια εντοπισμού της 13χρονης από τα Σπάτα, που απασχόλησε την πανελλήνια κοινή γνώμη.
Η ιστορία της απαγωγής της 13χρονης ανέδειξε ορισμένα σημαντικά ζητήματα σχετικά με το δικαίωμα των ανηλίκων στην ιδιωτική ζωή. Ένα δικαίωμα που καθιερώνεται από την ίδια τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ν. 2101/92, άρθρο 16), το οποίο όμως τίθεται υπό περιορισμούς, με βάση τη στάθμιση και την προστασία άλλων θεμελιωδών τους δικαιωμάτων.
Αν είναι να σωθεί λίγη αξιοπρέπεια σε αυτόν τον τόπο, κάτι άνθρωποι σαν τον Γιώργο Μόσχο, Συνήγορο του Παιδιού, θα την έχουν κρατήσει ζωντανή… Διάβασε και θα καταλάβεις.
Το απαράδεκτο της μακροχρόνιας διοικητικής κράτησης ανηλίκων και την ανάγκη, βάσει και των προβλέψεων των διεθνών συμβάσεων, να περιοριστεί αυτή στον ελάχιστο δυνατό χρόνο που είναι αναγκαίος για την καταγραφή των στοιχείων τους και την παραπομπή τους σε χώρο φιλοξενίας ή συνένωση τους με συγγενικά τους πρόσωπα, επεσήμανε σε επιστολή του προς τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη ο Συνήγορος.
Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει διαπιστώσει ότι τα τελευταία χρόνια μεγάλος αριθμός ασυνόδευτων ανηλίκων, που προέρχονται από τρίτες χώρες, συλλαμβάνονται από τις αρχές για παράνομη είσοδο και κρατούνται διοικητικά για σημαντικό χρονικό διάστημα και σε ακατάλληλο περιβάλλον, μέχρι να ληφθεί απόφαση για την τοποθέτησή τους σε κάποιο χώρο φιλοξενίας ή να αφεθούν ελεύθεροι.
Στις αρχές του έτους ο Συνήγορος επισκέφθηκε τον Χώρο Κράτησης Αλλοδαπών Ανηλίκων στην Αμυγδαλέζα Αττική, όπου διαπίστωσε ότι κρατούνταν ανήλικοι έως και 4 μήνες. Ανάμεσα σε αυτούς περιλαμβάνονταν και δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, με βάση τη Σύμβαση της Γενεύης, ενώ υπήρχε αβεβαιότητα για τους χρόνους και το πλαίσιο της απελευθέρωσης και της προνοιακής φροντίδας τους.
Για τον λόγο αυτό, η Αρχή τόνισε στο Υπουργείο ότι «οι συνθήκες διαβίωσης των ανηλίκων στους χώρους κράτησης απέχουν από αυτές που ανταποκρίνονται στις ηλικιακές ανάγκες και τα δικαιώματα τους», πρότεινε δε την τροποποίηση της διάταξης του ΠΔ 116/2012, που προβλέπει δυνατότητα παράτασης της διοικητικής κράτησης ανηλίκων μέχρι και τους 12 μήνες, έτσι ώστε οι ανήλικοι να παραπέμπονται το ταχύτερο δυνατό σε κατάλληλες προνοιακές δομές.
Υπάρχουν καταστάσεις που δεν σηκώνουν πολλά λόγια μα και πάλι απαιτούν να μιλήσουμε για αυτές, απαιτούν να μην σιωπούμε.
Χτες μέχρι αργά το βράδυ είχαμε στην Καλλονή πρόσφυγες από Σομαλία και Συρία. Έφτασαν στα βόρεια του νησιού και τους πήρε 11 ώρες να κατηφορίσουν στο λεκανοπέδιο. Εφτασαν κομμάτια έξω από την παλιά εφορία και κουκούβισαν στο προαύλιο.
Χτες είδα πάλι να παίζεται το δράμα του Χριστού, αν και με τους θεούς δεν τα πήγαινα ποτέ καλά.
Τον είδα όμως τον ίδιο Ναζωραίο πάλι να λέει, “Ξένος ήμουν, γυμνός ήμουν, πεινασμένος”…Τον είδα μέσα στα κόκκινα από την κούραση μάτια τους, πρόβαλλε από τις σχισμές των τριμμένων ρούχων τους.
Φαίνεται όμως πως από τις 7 το απόγευμα μέχρι τις 10 κανείς άλλος δεν έβλεπε τον Χριστό εκεί γύρω. Οι εκκλησιαζόμενοι πήγαιναν να ακουσουν το τροπάρι της Κασιανής, καλοντυμένοι αφού πια είχαν αγοράσει τα χρειαζούμενα για τις γιορτές. Εριχναν ένα απότομο βλέμμα στους πρόσφυγες (στη Σομαλία και στη Συρία εμφύλιος!) και ψιθύριζαν μεταξυ τους διάφορα λες και κινδύνευαν λες και κάτι απαράδεκτο ήρθε στην πόλη τους. Δεν έκαναν καμιά κίνηση. Ο εμφύλιος, ο πόνος, η ελεημοσύνη, η αδερφοσύνη (“αφού το κάνατε αυτό σε έναν από τους αδερφούς μου, ειναι σαν να το κανατε σε εμένα !”) ολα υποκρισία, όλα φόβος. Ας κάνουμε μεγάλο-μεγάλο τον σταυρό μας στο “Δι ευχών”.
Ο Παπά-Στρατής δίπλα μου είχε σπάσει πάλι τα τηλέφωνα να ξεσηκώνει το λιμενικο, την αστυνομία, υπουργεία, κάθε φορά τα ίδια, κάθε φορά τα χέρια όλων δεμένα από έναν αόρατο Πόντιο Πιλάτο. Οταν κανείς πια δεν αναλάμβανε καμιά ευθύνη (είμαστε σε αυτό το στάδιο πλέον) πήραμε τους ανθρώπους και τους βάλαμε στο προαύλιο του Ναού. Ένα πρόχειρο γεύμα, μερικά είδη υγιεινής…Αυριο; Ταξί δεν τους παίρνει. Το λεωφορείο δεν τους παίρνει. Λιμενικό, αστυνομία, ο ένας στέλνει στον άλλο. Θα πρέπει να κάνουν άλλα 45 χιλιόμετρα με τα πόδια μέχρι Μυτιλήνη. Μετά; Τίποτα. Τους το εξηγήσαμε. “Θα περπατήσουμε, τι να γίνει;”
Μεσάνυχτα αφήσαμε τους Σομαλούς να ξεκουραστούν (πόσο να ξεκουραστεί κανείς πάνω στο τσιμέντο κάτω από το βραδινό αγιάζι) και πήγαμε να βρούμε την ομάδα Σύριων που είχε και παιδιά. Φτάσαμε με το αμάξι μέχρι τις Αλυκές, κανείς. Σε κάποιον παράδρομο θα ήταν, κάπου εκεί έξω…Γυρίσαμε πίσω. Ολο το βράδυ εφιάλτες.
Ο παπά Στρατής σε κάποια φάση όταν τους καληνυχτίσαμε, ζήτησε συγνώμη εκ μέρους της χώρας, της πατρίδας του, του νησιού που αγαπάει αλλά τον πικραίνει με κάθε ευκαιρία. “Ζητώ συγνώμη που αυτές τις άγιες μέρες το μόνο που έχουμε να σας προσφέρουμε σαν Έλληνες είναι ένα τοστ και έναν χυμό. Ζητώ συγνώμη που το καλύτερο μέρος που μπορώ να σας βάλω είναι εδώ”. Εγώ μετέφραζα με έναν μεγάλο κόμπο στον λαιμό, έτοιμος να…δεν ξέρω τι. Θυμός λύπη, όλα.
Η ίδια κατάσταση χρόνια τώρα. Από το 2009. Ένας από τους Σομαλούς κατάλαβε την αμηχανία μας και με χτύπησε στον ώμο. “Πες του παπά πως εδώ ειναι ξενοδοχείο πολυτελείας. Ειναι χίλιες φορές καλύτερο από εκεί που ερχόμαστε. Καλύτερα δεν γίνεται” και χαμογελούσε. Χαμογελούσε ένας άνθρωπος που δεν έχει τίποτα αυτήν την στιγμή στον κόσμο παρά εκατό δολάρια στην τσέπη, τα ρούχα που φορά και το σώμα του.
Και χαμογελούσε ΓΙΑ ΕΜΑΣ τους πολιτισμένους, που τα έχουμε όλα, επειδή μας είδε να έχουμε θλίψη. Τέτοιο δώρο δεν μου έχει κάνει άνθρωπος.
Να πω ένα τελευταίο. Καθώς ήταν στον δρόμο οι πρόσφυγες μπροστά από την εφορία, τρεις άνθρωποι, εκτός από εμάς, είχαν το θάρρος και την παρρησία και ήρθαν κοντά τους. Ενα ζευγάρι νέων ανθρώπων, έφερε μια κούτα χυμό και μπισκότα. Μας τα έδωσε και είπαν “κουράγιο” στους ανθρώπους. Ένας ακόμα, ανθρωπος απλός με το φανελάκι, μεσόκοπος, προχειροντυμένος ήρθε με μια πλαστική σακούλα με λίγα φρούτα και ένα μπουκάλι νερό. “Δεν ήξερα τι να φέρω”, μου είπε, “λίγο νερό να πιουν”.
Σταυρώνεται αιώνια ο Χριστός, μέρα νύχτα. Η ανάστασή του δεν διαρκεί παρά όσο μια αστραπή. Για αυτό το λίγο φως που βαστά μια στιγμή μονάχα, για αυτό το λίγο φως κάνουμε αγάντα και βαστούμε.
Άνθρωπος. Μελαχρινό αγόρι 15 ετών. Ήδη το μυαλό σας δημιούργησε την εικόνα κάποιου αγοριού. Ελάτε τώρα να αναδομήσουμε αυτό που δημιουργήσατε. Κάντε το ύψος του 0,80, αφαιρέστε λαιμό, πετάξτε το μισό κεφάλι, το προς τα πίσω… Πώς να σας το πω; Σαν να μην έχει στρογγυλάδα, αλλά να ‘ναι ίσια κομμένο. Αχρηστεύστε τελείως το ένα χέρι, κάντε το και προς τα πίσω από το σώμα. Σπάστε τα δυο πόδια και σαν να ‘ναι από πλαστελίνη γύρτε τα, με τις πατούσες προς τα μέσα, η μια να κοιτάζει την άλλη και η άλλη τον ουρανό. Τα πόδια να ‘ναι σαν από βρέφος αλλά να έχουν τρίχες, πολλές τρίχες, κατάμαυρες, ενήλικα. Αφαιρέστε, μάλλον κάντε τα δόντια τοσοδούλια σαν κίτρινα ρυζάκια, βγάλτε έξω το σαγόνι, μπερδέψτε την άρθρωση, αλλάξτε, αλλάξτε. Βγάλτε ακόμα και ένα κόκαλο έξω από το σώμα σ΄ ένα τσεπάκι στο στήθος. Μη ρωτάτε “γιατί;”. Γιατί έτσι. Και σ΄ όλο αυτό το τερατώδες, το απροσδιόριστο, βάλτε δυο μάτια. Δυο μάτια πανέξυπνα, κάρβουνα. Σας έχω μπερδέψει; Σας έχω αναστατώσει; Σας φρίκαρα; Μπορεί και να δραπετεύσατε από το σημερινό κείμενο της Βιτάλη που σας ανακάτεψε.
Τα ίδια συναισθήματα πέρασε και η μάνα του Παύλου και το ‘σκασε πριν από 15 χρόνια που τον γέννησε. Δεν μπορεί να ήταν δικό της αυτό το… άντε, τερατάκι. Λογικά «θα ‘πρεπε» κάποιο χέρι, κάποιου δίκαιου Θεού, να επέμβει. Να τον πάρει κοντά του. Πόσα χρόνια να ζήσει; Λες να δραπέτευσε και ο Θεός ο ίδιος από ευθύνες; Ο Παύλος. 15 ετών. Το γυάλινο παιδί στο ΠΙΚΠΑ Βούλας. Γυάλινος καθότι εύθραυστος. Μια αρρώστια σπάνια. Παντελής έλλειψη ασβεστίου. Τα κόκαλά του σαν από γυαλί. Σπάνε. Γι΄ αυτό θα έπρεπε να περάσει όλη του τη ζωή ξαπλωμένος. Να μην μετακινείται. Ο γυάλινος άνθρωπος. Ποιος να βρει τόσο κουράγιο να το διαθέσει στην ανατροφή του; Εδώ τη στερούν γονείς από υγιέστατα παιδιά, όχι από… άστο. Ο Παύλος. Κι ωστόσο βρήκε στη ζωή του φύλακες-αγγέλους να παίξουν σε σκυταλοδρομία αγάπης. Γαμώτο… Κοίτα που το λες και τυχερό παιδί!
Αρχικά μια θετή μάνα που του έδωσε αφοσίωση στο ΠΙΚΠΑ Πεντέλης και δεν του τη στέρησε ποτέ και στη συνέχεια ένα ζευγάρι, ο Παντελής και η Πέπη, που του αφοσιώθηκαν μετά από μια επίσκεψη στο ΠΙΚΠΑ Βούλας γιατί «έλαμπαν τα μάτια του» (άκου, πού κοντοστάθηκαν πάνω του!). Στο ΠΙΚΠΑ Βούλας ήμουν προχθές. Κι ήταν μια μέρα μαγική και μια θάλασσα απλώνονταν ασήμι και παρακολούθησα μια ιστορία σκυταλοδρομίας ιδιωτών που νοιάζονται να προσφέρουν… Στα χρόνια της απόλυτης ξηρασίας. Τα εγκαίνια μιας καταπληκτικής παιδικής χαράς, δωρεά της εταιρείας μπισκότων Παπαδοπούλου, που για τον σκοπό αυτό είχε διοργανώσει ένα πάρτι που θα το θυμούνται μέρες και μέρες τα παιδιά και την αμέσως επόμενη μέρα την προσφορά της εταιρείας frozen yogurt YooMoo που θα διέθετε τις εισπράξεις όλων των καταστημάτων της, του Σαββάτου, για την αγορά τροφίμων. Ήταν μια μέρα που ο ουρανός μοίραζε υποσχέσεις αισιοδοξίας σε κείνη την πολιτεία εγκατάλειψης. «Η κρίση αυτή με τσάκισε κανονικά. Έχασα τη δύναμή μου», είπε η διευθύντρια του ιδρύματος. Δυο κουβέντες είπε όλες κι όλες και όλοι καταλάβαμε. Πάντα οι άνθρωποι που προσφέρουν πολλά μιλάνε λίγο. Μουσική λοιπόν, χαρές, τα παιδιά να χορεύουν με τον δικό τους τρόπο της απόλυτης παράδοσης στον ήχο… Τα ζήλεψα! Έτσι καθώς γίνονταν ήχος χωρίς να επεμβαίνει η λογική. Τα παιδιά-ήχος.
Και παρατηρούσα περιπτώσεις ασθενειών που έμοιαζαν να «κουμαντάρονται». Ευγνωμονούσες ότι υπάρχουν δοσμένοι στο πλευρό τους. Έδινες και υπόσχεση ότι θα κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου για τον δικό τους σκοπό. Για μερικά παιδιά δε, προβληματιζόσουν αν έχουν κάποιο πρόβλημα ή όχι. Άμαθη! Δεν είχα ακόμα αντιληφθεί πόσες περιπτώσεις παιδιών βρίσκονταν σε κρεβάτια δωματίων γιατί δεν θα μπορούσαν να παρευρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους… Άμαθη! Θα μάθαινα στη συνέχεια. Θα έβλεπα. Δωμάτια πεντακάθαρα που ωστόσο στα κρεβάτια τους χάνεται η μέρα, η ώρα, ο χρόνος. Άνθρωποι ή ζωάκια. Κάτι απροσδιόριστο. Μάτια που βυθίζονται στο κενό τους; Ναι, στο κενό! Λέω για να ημερώσω την ψυχή μου. “Όχι, δεν καταλαβαίνουν!”, ξεπετάω βιαστικά. Κι αν; ΚΙ ΑΝ; Αυτό το “κι αν;” σε διαλύει. Πολλά σε διαλύουν. Το χέρι που βγαίνει μέσα από το κάγκελο για να σε πιάσει και συ φοβάσαι. Και ντρέπεσαι που φοβάσαι. Αμήχανος… Μα, δεν είναι περίεργο ζώο, είναι άνθρωπος. Δώσε το χέρι σου, στο ζητάει. Εσύ είσαι περίεργο ζώο. Εσύ, Ρέα, μπορεί να είσαι σε κλουβί. Δώσε το χέρι σου. Χαϊδευτείτε! Σπάσε χαμόγελο σε εκείνο το «σ΄ αγαπάω» των παιδιών που το πετάνε σαν πετονιά να ψαρέψουν κάτι από αγάπη. Κάτι από ζεστασιά στη Σιβηρία τους. Πόσο κουράγιο διαθέτουν οι άνθρωποι που χαρίζουν δυνάμεις σε όλα αυτά τα ιδρύματα! Τι ήρωες! Σε ποια τσέπη ψυχής κρύβουν στοκ δύναμης για να έχουν και για τη δική τους ζωή, για τα δικά τους παιδιά, για να χαϊδέψουν άντρα; Σχολάνε ποτέ από τη δουλειά τους;
Κοιτούσα τον Παύλο. Το «γυάλινο» παιδί. Τον κρατούσε μια νοσηλεύτρια του ΠΙΚΠΑ στην αγκαλιά της. Του μιλούσε, γελούσε, του ψιθύριζε λόγια λες και ήταν το ωραιότερο παιδί στον κόσμο… Πώς λένε οι μάνες «το καμάρι μου!»; Πήγα κοντά. Ο Παύλος μεμιάς σφίχτηκε στην αγκαλιά της. «Δεν θέλω να φοβάσαι. Είμαι εγώ κοντά σου. Μη φοβάσαι, Παυλάκο μου», του είπε και κείνος… Όπως σας το λέω… Έβγαλε τη γλωσσίτσα του. Το μόνο όργανο που διέθετε ατόφιο. Και την έγλυφε στο λακουβάκι του λαιμού της. Σαν σκυλάκι. Την έγλειφε. Και κείνη γελούσε και έλεγε «Βρε, Παύλο! Δεν σου έχω πει να μη γλείφεις; Κοίτα, κοίτα, ποιος έρχεται; Ο Παντελής» και ο Παύλος αμέσως είπε «γελάω, γελάω». Ούτε που φαντάζεστε πόσο συχνά λέει «γελάω». Και ήρθε ο Παντελής με μάτια πατέρα που νοιάζεται… (Δεν έχω δει στη ζωή μου τέτοιο βλέμμα, σας ορκίζομαι) και του είπε «Παυλάκο μου! Σου έφερα το χυμό σου». Κάθε μέρα ο Παντελής και η γυναίκα του Πέπη, εθελοντές αγάπης, περνάνε από τον Παύλο. Ο Παντελής του έχει τάξει ότι πάντα θα του φέρνει έναν χυμό. Πλέον άρχισαν να τον παίρνουν και στο σπίτι τους. Πριν δυο εβδομάδες τον πήρε και αγκαλιά. «Ο Παύλος μπορεί να σπάσει, είναι εύθραυστος. Αλλά σκεφτήκαμε ότι πρέπει να νιώσει κι αυτός την έννοια της ΑΓΚΑΛΙΑΣ. Και με τη βοήθεια του προσωπικού ο Παντελής τον έπιασε στην αγκαλιά του πριν δυο εβδομάδες. Πρόσφατα του έβαλε και ένα μπαλόνι πάνω από το κρεβάτι του και κείνος με το ένα του χέρι, που λειτούργει πια, το χτυπάει και καταδιασκεδάζει». «Γιατί λέτε “λειτουργεί πια;”», «Γιατί όντως άρχισε να λειτουργεί». Η αγάπη αυτό τουλάχιστον το αποκατέστησε. «Χρειάζεται αγάπη. Είναι τόσο απλό. Αγάπη. Αλλά υπεύθυνη». Αχ, βρε Πέπη! «Είναι τόσο απλό»… Το λες απλό;
Ενώ έφευγα, κοντοστάθηκα. Κάτι. Κάτι. Κάτι περίεργο με τράβαγε. Μπήκα σ΄ ένα δωμάτιο. Κατερίνα σε καροτσάκι. Μιλήσαμε. Γελάσαμε. Αγαπηθήκαμε έτσι. Δεν έχει εξηγήσεις γιατί αγαπηθήκαμε. «Τι θέλεις να σου φέρω την άλλη φορά;», «Μια νοσηλεύτρια. Εμείς χωρίς νοσηλευτές δεν υπάρχουμε! Νιώθω ότι πάμε φούντο οικονομικά σε τούτη τη χώρα. Θα το κλείσουν μια μέρα. Και γω τι θα γίνω;». Κατερίνα…. Αχρείοι! Οι ιδιώτες ας σώσουν… Στα χρόνια της ξηρασίας. Στα χρόνια που ξηλώνονται όλα σαν νήμα από πουλόβερ. Αχρείοι!
Y.Γ.: Λόγια Πέπης: «Ο Παύλος έχει μεγάλη αίσθηση χιούμορ. Ακόμα και όταν νοσηλεύεται (πολύ συχνά, λόγω του κόκαλου που πιέζει τους πνεύμονές του) πετάει η καρδιά του για γέλιο. Πάνω απ΄ όλα μας παρηγορεί γιατί είναι εύθραυστος και πολύ δυνατός ταυτόχρονα και αφού μπορεί ο Παύλος μπορούμε όλοι». Αχρείοι! (Δικό μου)
Μια κοινωνία χωρίς κοινωνικούς λειτουργούς ή μια κοινωνία χωρίς ανθρωποφάγους
Οι προτάσεις για κατάργηση του τμήματος Κοινωνικής Εργασίας στην Πάτρα αλλά και συνένωσης των τμημάτων Κοινωνικής Εργασίας και Επισκεπτών Υγείας στο ΤΕΙ της Αθήνας, αν μη τι άλλο, δεν μπορούν να αξιολογηθούν ως κεραυνός εν αιθρία για όσους στοιχειωδώς παρακολουθούν τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στη χώρα μας. Οι προεκτάσεις του συγκεκριμένου ζητήματος υπερβαίνουν κατά πολύ τη συμβατική συζήτηση περί εκλογίκευσης του χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα και σχετίζονται άμεσα με την κοινωνική γενοκτονία των πλέον αδύναμων και ευάλωτων συνανθρώπων μας που απροκάλυπτα συντελείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
Η αποψίλωση της εκπαίδευσης των κοινωνικών λειτουργών είναι συγκλονιστική εξέλιξη όχι μόνο γιατί τα τμήματα κοινωνικής εργασίας αποτελούν τα παλαιότερα τμήματα της ανώτατης τεχνολογικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, ούτε γιατί το επάγγελμα των κοινωνικών λειτουργών βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης για την υπεράσπιση των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας πάνω από 60 χρόνια.
Η ανάγνωση της απόφασης συρρίκνωσης και σταδιακής εξαφάνισης της εκπαίδευσης κοινωνικών λειτουργών στην Ελλάδα είναι συγκλονιστική γιατί αποτελεί κυνική ομολογία του μοντέλου ανάπτυξης που θα οικοδομηθεί στα αποκαΐδια της κοινωνίας.
Είναι προφανές και απολύτως αναμενόμενο πως δεν χωράνε κοινωνικοί λειτουργοί σε μια κοινωνία που
– Μυρίζει θάνατο. Νέοι άνθρωποι δηλητηριάζονται προσπαθώντας να ζεσταθούν με μαγκάλια. Χιλιάδες καρκινοπαθείς και άλλοι σοβαρά ασθενείς πεθαίνουν γιατί δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας ή γιατί δεν μπορούν να πληρώσουν τις «συμβολικές» συμμετοχές στα φάρμακα . Εκατοντάδες άλλοι εξωθούνται στην αυτοκτονία μην μπορώντας να αντέξουν τα χαράτσια, την ανεργία ή το βλέμμα των παιδιών τους που λιποθυμάνε στο σχολειό από ασιτία.
– Παράγει βία και σκοταδισμό. Συμμορίες ναζιστών δολοφόνων κυκλοφορούν ανενόχλητοι και προπηλακίζουν Έλληνες και ξένους ανθρώπους της βιοπάλης. Ο βασανισμός και η διαπόμπευση ανθρώπων στα χέρια του κράτους και του παρακράτους αξιοποιείται απροκάλυπτα ως μέθοδος εκφοβισμού, παραδειγματισμού και εξοικείωσης με την μνημονική πραγματικότητα.
– Θυμίζει Καιάδα. Οι ηλικιωμένοι θεωρούνται οικονομικό βάρος και στην καλύτερη περίπτωση ξυλοφορτώνονται απο τα ΜΑΤ, ενώ στη χειρότερη αφήνονται να πεθάνουν στην απομόνωση (χωρίς συντάξεις και φάρμακα). Τα άτομα με αναπηρία μένουν χωρίς στοιχειώδη κοινωνική και ιατρική ενίσχυση. Τα ειδικά σχολεία κλείνουν ως ασύμφορα. Οι νέες μητέρες δικαιούνται βοηθήματος τοκετού μόνο αν γεννήσουν στο δρόμο ή στο σπίτι τους. Αν το νεογνό πεθάνει, ακόμα καλύτερα…ένας μελλοντικός άνεργος λιγότερος.
Ακριβώς όμως επειδή η κοινωνία για την οποία εμείς αγωνιζόμαστε δε μυρίζει θάνατο, δεν παράγει βία και δε θυμίζει Καιάδα λέμε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο πως στο δικό μας μέλλον δε υπάρχει χώρος για ΕΣΑΣ. Ανθρωποφάγοι των φτωχών, δήμιοι της δημοκρατίας και βιαστές της αξιοπρέπειας δεν χωράτε στην κοινωνία μας.
Εμείς οι κοινωνικοί λειτουργοί θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για κοινωνική δικαιοσύνη, δημόσιο και δωρεάν κράτος πρόνοιας, ισότητα και αξιοπρέπεια. Αυτές είναι και οι βασικές αρχές της κοινωνικής εργασίας. Αυτές είναι και οι αξίες που διδάσκονται, αναπτύσσονται και εμπλουτίζονται στα τμήματα Κοινωνικής Εργασίας που εσείς αποφασίσατε να κλείσετε.
Στην δική σας κοινωνία κοινωνικοί λειτουργοί δεν χωράνε. Στην δική μας κοινωνία δεν θα χωράτε εσείς.
