Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ήρθε στην Ελλάδα για να σπουδάσει, τη δεκαετία του ΄70. Ύστερα από κάποια χρόνια έφερε και τη μητέρα μου. Από τα παιδικά μου χρόνια δεν θυμάμαι πολλά πράγματα. Στο δημοτικό τα πήγαινα μια χαρά με τα άλλα παιδιά. Μόνο όταν τσακωνόμασταν στο ποδόσφαιρο με στολίζανε με βρισιές του τύπου «αράπης» και τα σχετικά. Ήμουν ο μόνος μαύρος στο σχολείο μου. Θυμάμαι επίσης ένα σκηνικό. Μια μέρα, έπειτα από τσακωμό, κάποια παιδιά με είχαν βάλει στη μέση και με έβριζαν. Τότε ένα παιδί που τον έλεγαν Ηλία όρμησε εναντίον τους για να με υπερασπιστεί. Από τότε γίναμε κολλητοί φίλοι. Τα πρώτα χρόνια στο σπίτι μιλούσαμε νιγηριανά και αγγλικά. Αυτό όμως με εμπόδιζε για τα μαθήματα. Μέχρι που ο δάσκαλος κάλεσε τους γονείς μου και τους είπε ότι έπρεπε να μιλήσουμε ελληνικά στο σπίτι. Με τα χρόνια επικράτησαν τα ελληνικά στο σπίτι μας.
Ελληνικά και hiphop. Από εννέα χρόνων μιλώ μόνο ελληνικά. Μιλώ επίσης άψογα αγγλικά, ενώ τα νιγηριανά τα καταλαβαίνω αλλά δεν τα μιλώ πια. Το πάθος για τη μουσική το «κόλλησα», ίσως, επειδή μεγάλωσα ανάμεσα σε διάφορους γλωσσικούς ήχους. Στο γυμνάσιο παθιάστηκα με τα γκράφιτι, τη hip-hop και τη Dram΄Ν΄ Βase. Είναι χρόνια που περνούν διοργανώνοντας πάρτι και ανταλλάσσοντας κασέτες με τα φιλαράκια. Εκείνη την περίοδο μπήκε έντονα η θρησκεία στη ζωή μου. Μαζί της και η πρώτη υπαρξιακή σύγκρουση. Γιατί η θρησκεία έλεγε «ειρήνη υμίν», ενώ το hip-hop μιλούσε για εξέγερση. Η θρησκεία ήταν ευχή, το hip-hop δράση. Το hip-hop και τα γκράφιτι ήταν για μένα ένα είδος ξεσπάσματος. Τότε, για πρώτη φορά, άρχισα να γράφω στίχους. Έγραφα και για τον ρατσισμό. Ξαφνικά συνειδητοποίησα κάτι που είχα απωθήσει: το χρώμα της επιδερμίδας μου.
Το να είσαι μαύρος. Εγώ είμαι περήφανος που είμαι μαύρος. Το να είσαι μαύρος όμως σημαίνει ότι συναντάς μπροστά σου έναν τοίχο. Σημαίνει ότι πρέπει να ξοδεύεις πολλή ενέργεια για να πείσεις τους γύρω σου ότι δεν είσαι γεννημένος μόνο για να πουλάς CD και να παίξεις μπάσκετ. Ότι μπορείς να γίνεις γιατρός, λογοτέχνης, σχεδιαστής μόδας, οτιδήποτε. Το να είσαι μαύρος σημαίνει ότι ζεις με αυτό το χρώμα, το αναπνέεις, ότι δεν σε αφήνουν ποτέ να νιώσεις αόρατος. Τη μεγαλύτερη έκπληξη την προκαλείς όταν μιλάς ελληνικά χωρίς προφορά. Παθαίνουν πλάκα. Μερικοί κάθονται με το στόμα ανοιχτό και σε κοιτάνε σαν εξωγήινο. Τέλος πάντων…
Ένα καλοκαίρι στη Σύρο. Η ανατροπή στη ζωή μου συνέβη ένα καλοκαίρι στη Σύρο. Μόλις είχα τελειώσει το λύκειο. Ήθελα τότε να μπω στη Σχολή Καλών Τεχνών και άρχισα να κάνω ιδιαίτερα μαθήματα ελευθέρου σχεδίου. Το καλοκαίρι πήγα στη Σύρο για να δουλέψω στο εργαστήριο της δασκάλας μου. Έκανα βόλτα ένα απόγευμα, όταν ξαφνικά μπροστά στα πόδια μου σταμάτησε ένα αστυνομικό τζιπ. Βγήκαν έξω δυο αστυνομικοί και μου ζήτησαν τα χαρτιά. Είχα μαζί μου τη ληξιαρχική πράξη γέννησης. Θεωρούσα ότι ήταν αρκετή, αφού είχα γεννηθεί στην Ελλάδα. Με πήγαν στο Τμήμα. Μου είπαν ότι τα χαρτιά μου είναι ελλιπή.
Ένας από τους αστυνομικούς μού είπε ότι θα με απελάσουν. «Πού θα με απελάσετε;» ρώτησα. «Στα σύνορα και να πας από εκεί που ήρθες», μου απάντησε. «Εγώ δεν ήρθα από πουθενά. Έχω γεννηθεί στην Ελλάδα», είπα. Δεν πήρα απάντηση. Απέλαση, σύνορα, όλα αυτά μου φαίνονταν σαν ταινία. Έφυγε η γη κάτω από τα πόδια μου και είχα κατατρομάξει. Έμεινα εκεί τρεις μέρες, στο σκοτάδι, κοιμόμουν χάμω, σε ένα μικροσκοπικό κελί με δυο Πακιστανούς που δεν μιλούσαν ούτε ελληνικά ούτε αγγλικά. Αυτές οι τρεις μέρες ανέτρεψαν τα πάντα μέσα μου. Με τη μεσολάβηση φίλων και δικηγόρων με άφησαν ελεύθερο. Τότε άρχισαν να με βασανίζουν τα ερωτήματα. Ποιος ήμουν; Τώρα καταλάβαινα γιατί δεν με καλούσαν φαντάρο, όπως συνέβαινε με όλους τους φίλους μου. «Φίλε μου, εσύ είσαι ξένος», έλεγα στον εαυτό μου. Και πάλι δεν ήθελα να το πιστέψω όμως. Σκεφτόμουν ότι οι αστυνομικοί είχαν κάνει λάθος. Ήταν ένας μηχανισμός άμυνας για να μη διαλυθώ.
Τα χαρτιά, τα χαρτιά, τα χαρτιά. Όταν εισέβαλε στη ζωή μου η λέξη χαρτιά και αλλοδαπός όλα καθάρισαν πλέον. Ρώτησα τους υπαλλήλους στον δήμο εάν μπορώ να βγάλω ελληνική ταυτότητα επειδή έχω γεννηθεί εδώ. Μου απάντησαν κοφτά: «όχι». Μετά ήρθαν οι ουρές, οι βεβαιώσεις, τα ένσημα, τα γραφεία, οι υπάλληλοι, η ατελείωτη αναμονή. Και όταν βγαίνει η άδεια παραμονής είναι ληγμένη. Ξανά ουρές, βεβαιώσεις, ένσημα, γραφεία, υπάλληλοι, ατελείωτη αναμονή. Με αυτά θα φας όλη τη ζωή σου. Τα καλύτερα χρόνια σου φεύγουν κυνηγώντας τα χαρτιά. Δεν μπορείς να πας πουθενά. Τα όνειρα για το πανεπιστήμιο τα εγκατέλειψα γιατί κυνηγούσα τα χαρτιά. Με κάλεσαν το 2002 στη Γαλλία για να εκπροσωπήσω την Ελλάδα σε ένα φεστιβάλ θεάτρου δρόμου. Δεν πήγα γιατί δεν είχα χαρτιά. Ήθελα να ανοίξω μια δική μου δουλειά, δεν μπόρεσα γιατί δεν είχα χαρτιά.
Ο Ααρόν Σουόρτς, ένας πρόωρα ανεπτυγμένος και ασυμβίβαστος ακτιβιστής, αυτοκτόνησε με τραγικό τρόπο την προπερασμένη Παρασκευή. Ηταν μόλις 26 ετών.
Ο Σουόρτς σαφέστατα άγγιξε τις ζωές εκείνων που τον ήξεραν καλά, με μοναδικούς και υπέροχους τρόπους, και τα αφιερώματα που αναρτώνται στη μνήμη του (www. rememberaaronsw.com) αποτελούν μαρτυρίες για έναν ξεχωριστό άνθρωπο. Αλλά κι αυτοί που δεν τον γνώρισαν ποτέ, επηρεάστηκαν εξίσου – μέσω των τεχνολογιών που ανέπτυξε, της συμβολής του σε εγχειρήματα όπως η Wikipedia και το Internet Archive, καθώς και των ακούραστων προσπαθειών του να δημιουργήσει μια νέα κατανόηση των ψηφιακών δικαιωμάτων και της ψηφιακής ιδιοκτησίας, κυρίως βοηθώντας στη δημιουργία των Creative Commons.
SOPA
Τον περσινό Φεβρουάριο μας είχε δώσει μια συνέντευξη για τη φιλοσοφία του και για την εμπλοκή του στην καμπάνια εναντίον της SOPA, ενός νομοσχεδίου που επρόκειτο να επιβάλει αυστηρότερους κανόνες για το διαμοιρασμό της ψηφιακής πληροφορίας στο Ιντερνετ. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τις ιδέες του στο «Αντάρτικο Μανιφέστο περί Ανοιχτής Πρόσβασης» («Guerilla Open Access Mani-festo»), γραμμένο το 2008, και θα βρείτε περισσότερα γραπτά του ) σε μια συλλογή που δημιουργήθηκε από το Internet Archive.
Στα πολλά επιτεύγματα του Σουόρτς περιλαμβάνονται αφενός η βοήθεια που προσέφερε για τη δημιουργία της πρώτης εκδοχής του RSS, ιδρύοντας μια εταιρεία που συγχωνεύθηκε με το Reddit, η οποία στη συνέχεια εξαγοράστηκε από την Conde Nast, αφετέρου η δημιουργία του πλαισίου διαδικτυακών εφαρμογών Web.py.
e-προβοκάτορας
Αλλά ο ρόλος του ως ψηφιακού προβοκάτορα ήταν εκείνος στον οποίο έλαμψε περισσότερο. Δουλεύοντας πάνω στα πρότυπα για τα Creative Commons, βοήθησε να επεκταθεί και σε άλλα δημιουργικά εγχειρήματα το νομικό πλαίσιο που κρύβεται πίσω από το κίνημα του ελεύθερου λογισμικού. Ο σχετικός αντίκτυπος είναι αισθητός σε όλο το Ιντερνετ και βοήθησε στο μετασχηματισμό της κατανόησης του κοινού περί των δικαιωμάτων ψηφιακής ιδιοκτησίας γενικότερα.
Ο Σουόρτς υποστήριζε επίσης με πάθος την απελευθέρωση της πληροφορίας η οποία πληρώνεται σήμερα με δημόσιο χρήμα αλλά και την ενθάρρυνση και ενδυνάμωση των απλών ανθρώπων ώστε να επιφέρουν πολιτική αλλαγή. Ιδρυσε την Demand Progress, μια οργάνωση που χρησιμοποιεί την τεχνολογία για να προωθήσει πολιτικά δικαιώματα και πολιτικές μεταρρυθμίσεις.
Με τον Σουόρτς είχα επικοινωνήσει αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια και μου έδινε την εντύπωση ενός ξεχωριστού αλλά ταπεινού ανθρώπου. Θυμάμαι την πρώτη φορά που διάβασα γι’αυτόν πριν από 12 χρόνια, όταν στην ηλικία των 14 ήταν μέλος μιας ομάδας που είχε αναπτύξει τις εξειδικεύσεις του RSS 1.0, ενός συναρπαστικού νέου προτύπου που θα έδινε τη δυνατότητα να λαμβάνει κανείς αυτόματες ανανεώσεις από ιστοσελίδες. Ακόμη και τότε, εκείνος έμοιαζε να αντιπροσωπεύει την υπόσχεση του ισότιμου Ιντερνετ. Είναι αφόρητα λυπηρό που δεν είναι πια εδώ για να εκπληρώσει αυτή την υπόσχεση.
Παίρνω μια ανάσα βλέποντας την οργάνωση και το πέρασμα διαχωριστικών γραμμών για κοινή δράση, την εναντίωση κι ανάληψη ευθύνης για αυτό που γίνεται γύρω μας, την προσπάθεια να κάνουμε κάτι διαφορετικό, να σταθούμε ενάντια στην στόχευση και το διωγμό, την δολοφονική βία, τρομοκράτηση κι αποκλεισμό συγκεκριμέων κοινωνικών ομάδων. Μα κι ανησυχώ. .Εάν μείνουμε μόνο σε αυτό, το απαραίτητο και πρωταρχικό – την αντίδραση, την εναντίωση, την ξεκάθαρη τοποθέτηση της θέσης μας – θα συντείνουμε στην κλιμάκωση της σύγκρουσης.Η συσπείρωσή μας ενάντια σε αυτό που μας απειλεί, σπρώχνει σε περαιτέρω συσπείρωση του. Όταν απειλείσαι συσπειρώνεσαι για να πολεμήσεις την “απειλή”.Χρειάζεται ταυτόχρονα (;) μετέπειτα (;) και κάτι άλλο για να μην παραμείνουμε δυο πλευρές, η μια συσπειρωμένη ενάντια στην άλλη, τροφοδοτώντας με την συσπείρωσή μας μια κλιμακούμενη ένταση που θα ξεσπάσει σε πόλεμο μεταξύ μας.
Η αρχική σύγκρουση δεν είναι απαραίτητα “κακή”. Διαφορετικές πραγματικότητες κι ανάγκες αναζητάνε χώρο έκφρασης και ύπαρξης..
Χρειάζεται με κάποιο τρόπο να προχωρήσουμε μέσα από τη σύγκρουση στην δημιουργία συνθηκών συνύπαρξης..
Πως θα δημιουργήσουμε το κόσμο που θέλουμε;
Πως να σταθούμε ΕΝΑΝΤΙΑ σε αυτούς που απειλούν την ύπαρξη μας, ΧΩΡΙΣ να τους διαγράψουμε σαν ανθρώπους…
Πως να κάνουμε αυτήν την υπέρβαση, να ξεχωρίσουμε την συμπεριφορά από τον άνθρωπο, να πούμε όχι στη συμπεριφορά αλλά ναι στο άνθρωπο, ναι στο δικαίωμά ύπαρξης του; Πως να κάνουμε χώρο στις ανάγκες που τον διακινούν;
Έχω την αίσθηση οτι η δυνατότητα μιας τέτοιας υπέρβασης βρίσκεται στην “δικιά” μας πλευρά
αλλά είναι απλά δυνατότητα, αν δεν την κάνουμε δεν θα γίνει..
και χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον για να την κάνουμε, γιατί οι στιγμές που έχουμε μια λίγο πιο ευρύτερη ματιά και μια συναισθηματική στάση που βλέπει όλη αυτήν την κατάσταση σαν το ‘σπίτι’ μας κι όλους σαν ‘παιδιά’ μας είναι κάτι μικροδευτερόλεπτα…
Πρόσφυγες και μετανάστες: Tα ανεπιθύμητα θύματα της λήθης μας
της Μελίνας Σπαθάρη
Η Νερμίν, 16 ετών, ξεκίνησε από ένα βομβαρδισμένο, ετοιμόρροπο σπίτι στη Βόρεια Συρία. Για έξι μήνες αυτή, οι γονείς της και τα επτά της αδέρφια προσπαθούσαν να γλιτώσουν από τις συγκρούσεις, μετακινούμενοι από το ένα μέρος στο άλλο σε μια από τις φτωχότερες περιοχές της πατρίδας της ώστε να γλιτώσουν από τους βομβαρδισμούς. Η περίπτωσή της είναι σταγόνα στον ωκεανό, αφού 1,2 εκατομμύρια συμπατριώτες της έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους από τότε που άρχισε ο πόλεμος.
Οι περισσότεροι δεν λαμβάνουν σχεδόν καμιά βοήθεια, ενώ οι ανθρωπιστικές ανάγκες τους μεγαλώνουν. «Είδα πολλές οικογένειες και πολλούς γείτονες να φεύγουν οδικώς, κουβαλώντας τα ρούχα τους, ό,τι μπορούσαν. Τα σπίτια όλων μας είχαν βομβαρδιστεί..» γράφει κάπου στο ημερολόγιό της που βρέθηκε από τις ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στους καταυλισμούς Σύριων προσφύγων στην Τουρκία*. Και συνεχίζει: «Τώρα μένουμε σε μια ακατοίκητη περιοχή, σε ένα άδειο σπίτι, Βρισκόμαστε εδώ από τις 19 Σεπτεμβρίου, και θα μείνουμε μέχρι…». Έτσι απότομα τελειώνει το ημερολόγιό της Νερμίν. Πιθανώς κατάφερε να επιστρέψει στη χώρα της. Άλλα κορίτσια της ηλικίας της όμως επιλέγουν το δρόμο της μετανάστευσης προς την Ευρώπη προκειμένου να επιβιώσουν, και σε έναν ενδιάμεσο σταθμό, φτάνουν σε κάποιο από τα νησιά του Αιγαίου. Όπως η Σαμίρα.
Η 17χρονη Σαμίρα έφτασε με βάρκα στη Λέσβο ένα πρωί του Δεκέμβρη, την εβδομάδα που ακραίες καιρικές συνθήκες έπλητταν το νησί. Περιφερόταν άστεγη και βρεγμένη στην πόλη μαζί με τη μητέρα της, την αδελφή της και άλλους συμπατριώτες της, ώσπου μεταφέρθηκε στο «αυτοσχέδιο» κέντρο υποδοχής προσφύγων που οι ντόπιοι έστησαν για να διαχειριστούν τις ανάγκες των ευάλωτων αυτών πληθυσμών. Εκεί, καθώς και σ’ άλλα σημεία στο νησί, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στις αρχές Νοέμβρη άρχισαν να προσφέρουν πρωτοβάθμια περίθαλψη και να διανέμουν είδη πρώτης ανάγκης σε όσους έφταναν σε αυτό και σε άλλα νησιά, μέσα από ένα δίκτυο τοπικών συνεργατών και φορέων. Η Σαμίρα εγκατέλειψε πριν μήνες την ιστορική και πολύπαθη περιοχή Γκάζνι του Αφγανιστάν, απ’ όπου πολλοί συμπατριώτες της φεύγουν για να γλιτώσουν από τις επιθέσεις των Ταλιμπάν.
«Σκότωσαν τον πατέρα μας, βίασαν την μητέρα μου και τις δύο μου αδελφές, μόνο εγώ γλίτωσα» αφηγείται καθώς εξετάζεται από τον γιατρό των MSF. «Έτσι αποφασίσαμε με τη μαμά και τις αδελφές μου να φύγουμε. Για μήνες διασχίζαμε βουνά μέσα στο σκοτάδι και το κρύο μέχρι να φτάσουμε ως εδώ σε ακραία εξάντληση. Στα σύνορα με το Ιράν μάς χωρίσανε με την άλλη μου αδελφή, την έβαλαν σε άλλο φορτηγό, και έκτοτε τη χάσαμε», αφηγείται. Η Σαμίρα δεν ξέρει ποιος είναι ο τελικός προορισμός τους. «Κάπου που να έχει ειρήνη, που να μην κινδυνεύουμε» λέει. Ενδιάμεσος σταθμός σ’ αυτό το ταξίδι, η Αθήνα, απ’ όπου γράφει, δέκα μέρες μετά τη Λέσβο: «Αυτή η πόλη έχει πολύ κόσμο, κι όλα τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα και πολύ ακριβά, φοβάμαι ακόμη και να περπατήσω στο δρόμο..». Δύο μέρες μετά, έχασα τα ίχνη της.
Κανείς δεν γνωρίζει αν η Νερμίν συνάντησε ή θα συναντήσει ποτέ τη Σαμίρα σε κάποιο καταυλισμό προσφύγων ή άλλο «σταθμό» της περιπέτειάς τους. Ωστόσο, μοιάζει να συνδέονται κατά κάποιον τρόπο με μια κοινή μοίρα, με μια κοινή ταυτότητα. Αυτή του «ανεπιθύμητου» πρόσφυγα, του ανθρώπου που στην προσπάθειά του να επιβιώσει από συνθήκες που επεβλήθησαν βίαια ανατρέποντας τη ζωή του στη χώρα του, αναγκάζεται να τεθεί σε «κίνηση» και να αναζητήσει ασφαλές καταφύγιο μακριά.
H μετανάστευση ήταν πάντα ένα σταθερό φαινόμενο στην ανθρώπινη ιστορία. Ωστόσο, οι ολοένα αυξανόμενες διαφορές βιοτικού επιπέδου μεταξύ χωρών, τα πιο σύγχρονα μέσα μεταφοράς, οι πόλεμοι, η φτώχεια και οι φυσικές καταστροφές έχουν συμβάλει ώστε όλο και περισσότεροι άνθρωποι να εγκαταλείπουν τις εστίες τους. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, ο αριθμός των μεταναστών υπολογίζεται από περίπου 150 εκατομμύρια που ήταν το 2000, σε 214 εκατομμύρια σήμερα. Δηλαδή, ένας στους 33 ανθρώπους σήμερα στον κόσμο έχει εγκαταλείψει το μόνιμο τόπο κατοικίας του. Στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας οι χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου και όχι οι πλούσιες χώρες –όπως πιστεύεται- είναι αυτές που δέχθηκαν το μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας μετανάστευσης. Σήμερα υπολογίζεται ότι οι πλούσιες χώρες δέχονται λιγότερο από το 40% των ανθρώπων που μεταναστεύουν από τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μάλιστα, την προηγούμενη δεκαετία οι πλούσιες χώρες -μεταξύ αυτών και κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης- υιοθέτησαν περιοριστικές πολιτικές για τη μετανάστευση παρά το τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν (υπογεννητικότητα, έλλειψη εργατικού δυναμικού). Κι αυτό διότι η μεταναστευτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνδέεται πρωτίστως με την ατζέντα της ασφάλειας και λιγότερο της οικονομικής ανάπτυξης ενώ στο δημόσιο λόγο οι μετανάστες όλο και περισσότερο προβάλλονται με αρνητικό τρόπο. Οι πολιτικές περιορισμού της μετανάστευσης περιλαμβάνουν το «σφράγισμα» των συνόρων, συμφωνίες συνεργασίας με χώρες προέλευσης και διέλευσης και επιστροφές (απελάσεις) ή επαναπροωθήσεις.
Το ανθρώπινο κόστος αυτών των πρακτικών κατά κανόνα δεν αποτιμάται από τους υπεύθυνους ούτε γίνεται γνωστό στο ευρύ κοινό. Η ανθρωπιστική πλευρά του ζητήματος αποσιωπείται συστηματικά και οι αφίξεις των μεταναστών παρουσιάζονται συστηματικά ως απειλή για τη σταθερότητα και την ευημερία της Ελλάδας και της Ευρώπης. Σήμερα, στην Ελλάδα, μετανάστες, πρόσφυγες από εμπόλεμες χώρες, εκτοπισμένοι από περιοχές που έχουν υποστεί φυσικές καταστροφές, αντιμετωπίζουν με την είσοδό τους κράτηση που μπορεί να φτάσει τους 12 μήνες, σε συνθήκες που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει κρίνει απάνθρωπες και εξευτελιστικές. Είναι σ’ αυτό το σημείο που «μπαίνουν στο κάδρο» οργανώσεις ιατρικές, ανθρωπιστικές όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, στην προσπάθειά τους να καλύψουν άμεσες ιατρικές και ανθρωπιστικές ανάγκες των ευάλωτων αυτών ανθρώπων, χωρίς διακρίσεις εθνικότητας, φύλου ή πεποιθήσεων ακολουθώντας τον παγκόσμιο κώδικα ιατρικής ηθικής.
Η Σαμίρα, αφού καταγράφηκε από τις αρχές αφέθηκε ελεύθερη από τις αρχές λόγω της περιορισμένης χωρητικότητας των χώρων κράτησης και ελλείψει κάποιου ειδικού χώρου υποδοχής. Αλλά ακόμη κι όταν η κράτηση είναι σύντομη, το μέλλον γι’ αυτούς τους ανθρώπους δεν είναι ευοίωνο. Η πρόσβαση στο σύστημα ασύλου παραμένει εξαιρετικά δύσκολη ενώ οι πιθανότητες χορήγησης διεθνούς προστασίας εξαιρετικά μικρές. Η κάθε «Νερμίν» ή «Σαμίρα» θα δυσκολευτεί πολύ να βρει το πολυπόθητο και ασφαλές «Ελ Ντοράντο» που θα της παράσχει άσυλο. Αυτό που συνήθως βρίσκει στη χώρα μας είναι κοινωνικός αποκλεισμός (έλλειψη πρόσβασης στην περίθαλψη), στιγματισμός, ρατσιστικές επιθέσεις ή επιχειρήσεις- σκούπα όπως η Ξένιος Δίας που συνεπάγεται εκ νέου κράτηση και πιθανώς απέλαση μετά από πολλούς μήνες εγκλεισμού. Αυτές οι πρακτικές εντείνουν εκ νέου την ξενοφοβία και τελικά όχι μόνο δεν καταπραΰνουν αλλά τρέφουν φαινόμενα ρατσιστικής βίας, ακραίας πόλωσης της κοινής γνώμης και χειραγώγησης της ενημέρωσης. Γιατί οι «άλλοι» θα συνεχίσουν να φτάνουν όσο υπάρχει πόλεμος, ανασφάλεια και ανέχεια, όπως και «εμείς» αναζητούμε ένα αύριο με μεγαλύτερη αξιοπρέπεια αλλού.
Και όσο πιο σκληρά μέτρα εφαρμόζονται για την αποτροπή των μεταναστευτικών ροών τόσο πιθανότερες και συχνότερες είναι οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο κίνδυνος για τη ζωή αυτών των ανθρώπων. Χωρίς ασφαλείς και νόμιμες εναλλακτικές αναγκάζονται να επιλέγουν όλο και πιο επικίνδυνα περάσματα και πολύ συχνά δεν έχουν επιλογή από το να εμπιστευτούν τη ζωή τους σε διακινητές που εκμεταλλεύονται την ευάλωτη κατάστασή τους συχνά με τραγικά αποτελέσματα.
Γιατί η Σαμίρα και οι υπόλοιποι «ανεπιθύμητοι» συμπατριώτες της, παρά την εξαθλίωση που υφίστανται, ουσιαστικά είναι ακόμη οι «τυχεροί». Αυτοί που ακόμη επιζούν. Σύμφωνα με τις Αρχές, τον περασμένο χειμώνα, μέσα σε ένα μόλις μήνα, τρία άτομα δεν κατάφεραν να περάσουν τα σύνορα, έχασαν τη ζωή τους στα παγωμένα νερά του Έβρου ενώ άλλοι οκτώ αγνοούνταν. Ένα 9χρονο κορίτσι μαζί με τον 55χρονο παππού του από το Αφγανιστάν χάθηκαν στα νερά του ποταμιού όταν η βάρκα τους ανατράπηκε.
Όταν η θερμοκρασία έπεσε στους -10, ένας Παλαιστίνιος έχασε τη ζωή του από υποθερμία περιμένοντας ώρες μαζί με άλλους δεκατέσσερις συνοδοιπόρους σε ένα μικρό νησί του ποταμού όπου τους εγκατέλειψε ο δουλέμπορος οδηγός της βάρκας τους. Το περασμένο καλοκαίρι, λίγο έξω από τη Σμύρνη, 60 επιβάτες από τη Συρία, κυρίως γυναίκες και παιδιά, πνίγηκαν. Και πολύ πρόσφατα, μια βδομάδα μετά την άφιξη της Σαμίρα, 28 άτομα πνίγηκαν όταν η βάρκα τους βυθίστηκε λίγο έξω από τις ακτές της Λέσβου. Ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων που χάθηκαν, πνίγηκαν ή πέθαναν από το κρύο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στην προσπάθειά τους να διασχίσουν σύνορα από την ξηρά ή δια θαλάσσης μόνο κατά προσέγγιση μπορεί να υπολογιστεί. Είναι τα «ξεχασμένα» θύματα ενός σιωπηλού πολέμου. Οι μάρτυρες της εκούσιας λήθης μας.
Παρά τη εξαθλίωση στην οποία τους οδηγεί η αδιαφορία των κυβερνήσεων μας για την οποία συνυπεύθυνοι είμαστε όλοι μας, εξακολουθούμε να αντιλαμβανόμαστε την κάθε «Νερμίν» ή «Σαμίρα», τον κάθε μετανάστη ή πρόσφυγα ως απειλή, μετατρέποντάς τον σε «αποδιοπομπαίο τράγο» ή σε συλλογικό εχθρό, υπεύθυνο για τις εθνικές κακοτυχίες μας. Το γεγονός ότι πλέον στην Ελλάδα αυξάνεται και η δική μας «ευαλωτότητα», και δίνουμε πλέον κι εμείς οι ίδιοι και τα παιδιά μας μάχη για να κρατηθούμε μέσα σε ένα περιβάλλον που υφίσταται ακραίους κοινωνικοπολιτικούς κραδασμούς, δεν φαίνεται να μετρά όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον «ξένο».
Όλοι γνωρίζουμε ότι παίρνει χρόνο, ενέργεια και πόνο για να χτιστεί μια ζωή και να συντηρηθεί. Και μαθαίνουμε με οδυνηρό τρόπο ότι το κλειδί στην επιβίωση είναι η αλληλεγγύη. Τότε γιατί αποκλείουμε αυτούς τους ανθρώπους από την υποστήριξή μας; Γιατί τους κρίνουμε ως ανεπιθύμητους, στιγματίζοντάς τους και στερώντας τους αγαθά που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα σε μια ανθρώπινη κοινωνία; Πόσος χρόνος χρειάζεται για να ωριμάσει στον εθνικό μας «ψυχισμό» η συναίσθηση του πόνου του «άλλου», του «ξένου», και να απαλλαγούμε από προκαταλήψεις χρώματος, φυλής, θρησκείας, κουλτούρας;
Κι αν ακόμη δεν είμαστε σε θέση να δώσουμε συλλογικά απαντήσεις, τουλάχιστον ας μπορούμε να θέτουμε καθημερινά, υπεύθυνα στους εαυτούς μας τις ερωτήσεις. Είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε για να κρατήσουμε ζωντανό το πρώτο και πλέον απαραίτητο κύτταρο ενός πολιτισμού: την αλληλεγγύη.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουν ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε μετανάστες και πρόσφυγες στην Ελλάδα από το 2008. Από τα μέσα του Νοέμβρη αναπτύσσουν σε ολόκληρη την Ελλάδα την εκστρατεία ευαισθητοποίησης και ανεύρεσης πόρων «Παστίλιες για τον πόνο του άλλου» για τα προβλήματα των ευάλωτων, κοινωνικά αποκλεισμένων ασθενών στην Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο.
Τα ονόματα σ’ αυτό το άρθρο έχουν αλλαχθεί.
Η Μελίνα Σπαθάρη είναι Υπεύθυνη Τμήματος Επικοινωνίας στο ελληνικό τμήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα
“Το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών απονεμήθηκε, μετά θάνατον, στους δύο Πακιστανούς Hamayun Anwar, 18 ετών και Wakar Ahmed, 32 ετών, για υπέρτατη πράξη αυτοθυσίας, καθώς βρήκαν τραγικό θάνατο στην προσπάθειά τους να απεγκλωβίσουν ένα ηλικιωμένο ζευγάρι από τις ράγες του τρένου”.
Με αφορμή αυτήν την ανακοίνωση, ένα άρθρο γραμμένο τον Αύγουστο του 2012, από το Intellectum
«Εκεί βαθιά στο κύτος του αεροσκάφους, στο κοίλο αμπάρι με τις αποσκευές των ταξιδιωτών και τα εμπορεύματα… είναι κι αυτά τα δυο φέρετρα, φτηνά και λιτά όπως πρέπει να ’ναι όλα τα οχήματα προς το βασίλειο της απόλυτης ισότητας και της απόλυτης συνώνυμής της, της σκλαβιάς.»
Ήταν λίγους μόνο μήνες πριν που το ημερολόγιο έδειχνε Παρασκευή 6 Απριλίου 2012 και το ρολόι 12:31 το μεσημέρι. Μπορεί να έχει μαζευτεί κόσμος αρκετός, είκοσι με τριάντα Έλληνες νοματαίοι, Κρυονερίτες ως επί το πλείστον, αλλά τέσσερις Πακιστανοί είναι αυτοί που μπαίνουν στις ράγες του τρένου και αναλαμβάνουν να βγάλουν «τα κάστανα από τη φωτιά». Τα ονόματά τους Αχμάντ, Μασοούντ, Ανγουάρ (Χομαγιούν) και Αχμέντ (Βακάρ).
Το πρόβλημα; Ένα αυτοκίνητο, με επιβάτες δύο ηλικιωμένους έχει κολλήσει στις ράγες του τρένου την ώρα που κάνει το σύνηθες δρομολόγιό του το Ιντερσίτι από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη. Ο οδηγός του αυτοκινήτου είτε από υπερβολική ταχύτητα είτε εξαιτίας κάποιου προγενέστερου ατυχήματος πέφτει πάνω στις γραμμές με την δεξιά πλαϊνή του πλευρά και οι δύο ηλικιωμένοι επιβαίνοντες βρίσκονται μέσα σ’ αυτό εγκιβωτισμένοι.
Δεν είναι ηλεκτρονικό παιχνίδι, δεν μπορείς να πατήσεις το κουμπί της «παύσης» και δεν έχεις επιπλέον ζωές για να πειραματιστείς. Ο χρόνος τρέχει αδυσώπητα και το Ιντερσίτι πλησιάζει με ταχύτητα που το άγχος και η πίεση τη μετατρέπουν σε ταχύτητα υπεργαλαξιακού κομήτη.
Για να γίνουν τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα, ο οδηγός της αμαξοστοιχίας δεν φαίνεται να είναι αρκούντως παρατηρητικός ή να βρίσκεται στην καμπίνα του οδηγού εκείνη τη στιγμή: το τρένο δεν σφυρίζει προειδοποιητικά και η ταχύτητά του δεν ελαττώνεται.
Επίσης οι τέσσερις Πακιστανοί αποδεικνύεται ότι έχουν εστιάσει ολόκληρή τους την ύπαρξη στο αυτοκίνητο και στους δύο εγκλωβισμένους ηλικιωμένους. Δεν ακούνε ούτε βλέπουν το τρένο να πλησιάζει ολοένα και πιο επικίνδυνα όπως ένας σιδερόφρακτος άγγελος θανάτου. Έχουν αναποδογυρίσει το όχημα και σπάζοντας τα τζάμια ο Αχμέντ προσπαθεί να απελευθερώσει τη γυναίκα από το όχημα και να την απομακρύνει από τις ράγες, την ώρα που ο Ανγουάρ επιχειρεί να κάνει το ίδιο με τον ηλικιωμένο οδηγό.
Το τρένο πλησιάζει κι άλλο και οι θεατές που κι αυτοί είχαν στραμμένη την προσοχή τους στην πακιστανική επιχείρηση του απεγκλωβισμού των ηλικιωμένων Ελλήνων ξαφνικά διαπιστώνουν ότι σε λίγα δευτερόλεπτα οι νεκροί θα πολλαπλασιαστούν, αφού το τρένο βρίσκεται λίγες μόνο δεκάδες μέτρα μακριά.
Αρχίζουν να φωνάζουν «φύγετε, φύγετε, έρχεται τρένο». Η απόφαση είναι καθαρά ενστικτώδης. Ο Αχμάντ και ο Μασοούντ προλαβαίνουν ελπιδοφόρα να απομακρυνθούν και τραυματισμένοι να σωθούν. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο για τον Ανγουάρ και τον Αχμέντ που δεν προλαβαίνουν να σώσουν τις ζωές τους ρισκάροντας ως το τελευταίο κλάσμα του δευτερολέπτου την ίδια τους την ύπαρξη για να σώσουν τους Έλληνες ηλικιωμένους.
Λίγες μέρες μετά ο θείος του Ανγουάρ, Κασέρ, ο οποίος θα συνοδέψει τις σορούς στο Πακιστάν συγκινημένος δηλώνει: «Είμαστε περήφανοι για τα παιδιά μας. Πέθαναν βοηθώντας».
Κανείς από την επίσημη πολιτεία δεν σπεύδει να δώσει ένα παράσημο, να τιμήσει τους επιζώντες και τους συγγενείς των θανόντων δίνοντάς τους τουλάχιστον την ελληνική υπηκοότητα ή νομιμοποιώντας έστω την παραμονή τους στην Ελλάδα. Ούτε φυσικά μέλη της Χρυσής Αυγής πηγαίνουν να ξεπροβοδίσουν τους δύο ξαπλωμένους στα φέρετρα Πακιστανούς στη νέα τους ουράνια κατοικία.
Λίγους μήνες μετά στην Πάρο, ένα 15χρονο κορίτσι πέφτει θύμα ληστείας (και ενδεχομένως βιασμού) από έναν 19χρονο Πακιστανό, ενώ σήμερα ένας δεύτερος Πακιστανός συνελήφθη επειδή φέρεται ότι αποπειράθηκε να βιάσει Αγγλίδα τουρίστρια στα περίφημα Μάλλια (άλλο να τ’ ακούς και άλλο να τα δεις από κοντά).
Κάπως έτσι οι Πακιστανοί γίνονται αμέσως τα σύγχρονα τέρατα της ελληνικής επικράτειας. Ξεχνούμε να μάθουμε πόσοι Πακιστανοί έχουν πέσει θύματα ρατσιστικού ομαδικού ξυλοδαρμού ή αναλογικά πόσοι από αυτούς απασχολούν πραγματικά τις ελληνικές αρχές (αν εξαιρέσουμε το αδίκημα της λαθρομετανάστευσης, οι Πακιστανοί στην Ελλάδα δεν διαπράττουν κανένα άλλο αδίκημα).
Η λήθη κυριαρχεί παντού και τώρα έχει άρωμα από Πακιστάν.
Τελικά, στο μέλλον οι ιστορικοί μπορούν κάλλιστα να ονομάσουν την εποχή αυτή ως εποχή των «Μνημονίων της Λήθης», γιατί οι Έλληνες σοκαρισμένοι από την οικονομικοκοινωνική πραγματικότητα ξεχνούν πολύ γρήγορα σχεδόν τα πάντα.
Στη λέξη φιλανθρωπία υπάρχει μια βαθιά αντίφαση, στα όρια του οξύμωρου. Ο άνθρωπος είναι απλώς άνθρωπος, δεν μπορεί να είναι φιλάνθρωπος. Όπως ο λύκος δεν μπορεί να είναι φιλόλυκος, ούτε η κότα φιλόκοτα και ο σκύλος φιλόσκυλος. Ο σκύλος, ναι, μπορεί να είναι φιλάνθρωπος, ως το κατεξοχήν κατοικίδιο που έχει μια σχεδόν αυτοκαταστροφική προσκόλληση στο είδος μας. Η κότα δεν θα μπορούσε να είναι ποτέ φιλάνθρωπη, αν είχε μια ελάχιστη επίγνωση του προορισμού της ως σούπας ή κοκκινιστής. Η γάτα, αν και εξίσου προσκολλημένη στον άνθρωπο και τα ενδιαιτήματά του, δεν είναι φιλάνθρωπη. Είναι απλώς φίλαυτη. Κι επειδή αγαπάει τον εαυτό της περισσότερο από οτιδήποτε άλλο- αν μπορεί να αποκληθεί αγάπη το ένστικτο αυτοσυντήρησης που έχει κάθε ον-, συμβιβάζεται με την αναγκαστική συνύπαρξή της με τον άνθρωπο. Είναι μια κατεξοχήν φιλόγατα που συνδέεται με μνημόνιο κατανόησης με τον άνθρωπο, αν υποθέσουμε ότι η βάση της συνύπαρξής της μ’ αυτόν είναι να πιάνει ποντίκια ή να προσφέρει το σώμα της στην ανθρώπινη ανάγκη για τρυφερότητα και χάδι.
Ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι φιλάνθρωπος. Μπορεί να είναι φιλόζωος ή ζωόφιλος – ας μην μπλέξουμε με την αυθεντική έννοια των δυο ταυτόσημων λέξεων, ποια σημαίνει την αγάπη για τη ζωή και ποια για τα ζώα. Φιλάνθρωπος μπορεί να είναι μόνον ο άνθρωπος που θεωρεί πως μόνος αυτός -άντε, και μερικοί ακόμη φίλοι, συγγενείς, άτομα της τάξης του, της αισθητικής του, της ιδεολογίας του- έχει ξεφύγει από την κατάσταση του ζώου και αντιμετωπίζει τους άλλους του είδους του ως ζώα, που έχουν την ανάγκη της φιλανθρωπίας του (ή της ζωοφιλίας του) και του οφείλουν ευγνωμοσύνη γι’ αυτήν.
Ακόμη κι αν αποδεχθεί κανείς τη χριστιανική αντίληψη της φιλανθρωπίας, πρέπει να εκκινήσει από τη βάση της, που είναι η φιλαυτία. «Αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν», λέει το ευαγγελικό πρόταγμα.
Αλλά αυτό προϋποθέτει, πρώτον, να αγαπάς τον εαυτό σου. Δεύτερον, να αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου σε μια κατάσταση ισότητας με τον πλησίον. Τρίτον, να νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε μια ενότητα με τον πλησίον. Δηλαδή, να αντιλαμβάνεσαι την ανθρώπινη φύση σου, έτσι όπως την αντιλαμβανόταν ο Hobbes στον «Λεβιάθαν» του: «Η φύση έχει κάνει σε τέτοιο βαθμό τους ανθρώπους ίσους ως προς τις ικανότητες του σώματος και του νου, ώστε (…) η διαφορά των ανθρώπων δεν είναι τόσο αξιοσημείωτη που να μπορεί κανείς να αξιώνει για τον εαυτό του οποιοδήποτε ωφέλημα το οποίο κάποιος άλλος να μη μπορεί εξίσου καλά να το αξιώσει».
Η φιλανθρωπία είναι η άλλη όψη της έκπτωσης από τη φυσική κατάσταση ισότητας. Πριν γίνουμε «φιλάνθρωποι», έχουμε αποδεχθεί το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι είναι κατώτεροι από μας, έχουν χάσει ωφελήματα που για μας είναι αυτονόητα ή φυσικά: το σπίτι τους, μια πατρίδα, ένα αξιοπρεπές εισόδημα, μια δουλειά. Έχουμε, δηλαδή, αποδεχθεί μια αφύσικη κατάσταση ανισότητας. Στην οποία μπορεί και να έχουμε συμβάλει. Με την απληστία μας, την ανοχή μας ή τη σιωπή μας.
Σιχαίνομαι τη φιλανθρωπία. Έστω κι αν σπάνια αντιστέκομαι στον πειρασμό ν’ αγοράσω ένα πακέτο χαρτομάντιλα από τα φανάρια, να υποστώ το καθάρισμα του παρμπρίζ του αυτοκινήτου ή να δώσω στο αποστεωμένο «τζάνκι» το ευρώ με το οποίο υποτίθεται θα αγοράσει τυρόπιτα και δεν θα τσοντάρει για την επόμενη δόση του. Εξαγοράζω τις τύψεις μου για το γεγονός ότι εγώ ακόμη είμαι «εντός», όταν τόσοι άλλοι είναι «εκτός», όπως οι χριστιανοί με τον οβολό τους θαρρούν ότι διαγράφουν μια από τις αμαρτίες τους και κερδίζουν ένα μέτρο στον μαραθώνιο προς τον παράδεισο. Είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας. Διόλου αθώα και ανιδιοτελής, πρέπει να ομολογήσω.
Αλλά η οργανωμένη βιομηχανία φιλανθρωπίας, στην οποία συνωθούνται θύτες και θύματα, μου είναι απεχθής. Είναι μια κολοσσιαία απάτη. Ανοίγεις το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, την εφημερίδα κι είσαι μπροστά σε μια παρέλαση δημίων που περιθάλπουν τα θύματά τους λίγο πριν τα καρατομήσουν. Ή και έπειτα απ’ αυτό. Άλλος μαζεύει ρούχα, άλλος λεφτά, άλλος φάρμακα, άλλος τρόφιμα, αφού πρώτα έγδυσε, ξάφρισε, αρρώστησε και άφησε νηστικό τον αποδέκτη της αλληλεγγύης του. «Όλοι μαζί μπορούμε», «κανείς μόνος του στην κρίση». Γιατί δεν επεδείκνυαν προληπτικά την αλληλεγγύη τους, πριν η κρίση ξεβράσει τα θύματά της στο περιθώριο; Τι είπαν και τι έκαναν όταν περικόπτονταν οι μισθοί, όταν οι συντάξεις έπεφταν στα όρια της πείνας, όταν θερίζονταν τα προνοιακά επιδόματα, και μάλιστα με το ανάθεμα της επαίσχυντης εύνοιας σε «κηφήνες», όταν το ΕΣΥ και τα Ταμεία λεηλατούνταν, όταν η τρόικα πετσόκοβε το ανάπηρο κοινωνικό κράτος κι όταν η μνημονιακή ύφεση πλημμύριζε με λουκέτα και ανέργους τα οικονομικά ερείπια; Σε ποιο μέτρο κοινωνικής καταστροφής λένε «όχι» ακόμη και σήμερα οι πρωταθλητές της φιλανθρωπίας; Το αντίθετο ακριβώς συνέβη και συμβαίνει. Οι φανατικότεροι φιλάνθρωποι είναι οι κάτοχοι του μνημονιακού πρωταθλήματος. Αυτό θα μπορούσε λαϊκά να εκφραστεί και ως εξής: «Να σε κάψω, Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι». Ή «πρώτα μας χέζουν και μετά μας σκουπίζουν».
Σας ακούγεται χυδαίο; Όμως, δεν είναι πιο χυδαίο να απαιτούν την αναδιανομή της δυστυχίας των θυμάτων επειδή τους είναι αδιανόητη η αναδιανομή του πλούτου των θυτών; Δεν είναι πιο χυδαίο να απαιτούν να οικοδομηθεί στα ερείπια του κοινωνικού κράτους που οι ίδιοι κατεδάφισαν ένα εθελοντικό υποκατάστατό του; Δεν είναι πιο χυδαίο οι χρυσοδάκτυλοι της διαπλοκής και του πλιάτσικου στον κοινωνικό πλούτο να διαγκωνίζονται σε «μαραθώνιους της αλληλεγγύης»;
Η κοινωνία δεν χρειάζεται «ανιματέρ» του ανθρωπισμού, ούτε «σελέμπριτι» του πλούτου και της «γκλαμουριάς» για να αφυπνιστούν τα ανθρωπιστικά ανακλαστικά της. Χρειάζεται μηχανισμούς εξάλειψης της φτώχειας, της ανισότητας και της περιθωριοποίησης. Συζητάει κανείς γι’ αυτό; Όχι. Αλλά, όταν θεωρείται αδιανόητο να μείνει ανεξόφλητος ο ομολογιούχος -κατά κανόνα μέλος του πλουσιότερου 1% του παγκόσμιου πληθυσμού που ευθύνεται για την εξαθλίωση του φτωχότερου 30%- και αυτονόητο να «κουρευτεί» ο συνταξιούχος των 600 ευρώ, το αποτέλεσμα είναι θα είναι αυξάνονται επικίνδυνα οι επαίτες και αποδέκτες της φιλανθρωπίας. Κι είναι μάλλον απίθανο να εξαγοραστούν η επικινδυνότητα και η σιωπή τους με τα ψίχουλα της επαιτείας.
Αλλά η βιομηχανία της φιλανθρωπίας προτιμά ακριβώς αυτό: να καταστήσει τους ανθρώπους, ακόμη και τους φτωχότερους και δυστυχέστερους, συνενόχους της φτώχειας και της δυστυχίας τους. Να τους πείσει ότι οι αναξιοπαθούντες πλησίον τους είναι θύματα μιας «φυσικής ανισότητας», εξίσου ακατανίκητης με τις θεομηνίες ή τις φυσικές καταστροφές. Έτσι, δεν αγαπούν τον πλησίον τους ως σεαυτόν. Απλώς, τον οικτίρουν και τον απομακρύνουν σε απόσταση ασφαλείας. Τον αντιμετωπίζουν ως απειλή που πρέπει να εξευμενιστεί. Κατ’ ουσίαν τον μισούν γιατί υπάρχει, παρ’ ότι η εξαθλίωση του άλλου είναι προϋπόθεση της δικής τους -υπαρκτής ή φανταστικής- ευδαιμονίας, καθιστώντας τη φιλανθρωπία μια αυθεντική μισανθρωπία.
Να μια ακραία αλλά αυθεντική εκδοχή της μισάνθρωπης φιλανθρωπίας: ο Τζορτζ Σόρος, από τους πλουσιότερους και πιο αδίστακτους κερδοσκόπους στον κόσμο, άμεσα υπεύθυνος εκτεταμένων ανθρωπιστικών καταστροφών που προκάλεσε το παιχνίδι του με τα νομίσματα, τις μετοχές ή τα εμπορεύματα, είναι και «ιδιοκτήτης» ενός από τα μεγαλύτερα δίκτυα «φιλανθρωπίας» στον κόσμο. Αν κάθε χρόνο εκπονεί και κάποιου είδους ισολογισμό των αλληλοαναιρούμενων δράσεών του, με τη φιλοδοξία να ισοσκελίσει τα μεγέθη της καταστροφής και της σωτηρίας, υποθέτω ότι θα τρομάζει κι ο ίδιος με το τερατώδες έλλειμμα στο ισοζύγιο του οίκτου του.
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ
ΠΗΤΣΑΜ: Λαμβάνω την τιμή να συστηθώ: Ιερεμίας Ιωνάθαν Πήτσαμ, της Α. Ε. Πήτσαμ Κόμπανυ. Δουλειά της εταιρείας είναι να ξυπνά στους ανθρώπους τη λύπηση για τον άνθρωπο. Και το δηλώνω ξεκάθαρα… Η επιχείρηση πάει κατά διαόλου. Και σας το λέω εγώ, ο Ιερεμίας Πήτσαμ, που ελέγχω τα δύο τρίτα των ζητιάνων του Λονδίνου και κάτι ξέρω από ανθρώπινο οίκτο. Τι συγκινεί λοιπόν σήμερα τον άνθρωπο; Τίποτα. Γιατί και το πιο μαύρο χάλι, άντε και το συνηθίσει ο άλλος, δεν του λέει τίποτε. Κανένας δεν λυπάται κανέναν. Γίναμε αναίσθητοι και, μη σας κακοφανεί, γίναμε και γουρούνια. Βλέπεις στη γωνία έναν ωραίο γερό άνδρα με στρατιωτικό αμπέχονο και κομμένο το δεξί του χέρι, τρομάζεις, σαστίζεις, βγάζεις και του δίνεις τρία σελίνια. Τη δεύτερη φορά να σου πάλι ο κουλός στη γωνία του δρόμου, βγάζεις και του ακουμπάς δύο σελίνια. Άντε και βρεθεί ο κουλός μπροστά σου για τρίτη φορά, σου τη δίνει και τον καρφώνεις στον μπασκίνα της γειτονιάς. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ταμπέλες (πιάνει από το ράφι μια ταμπέλα και τη δείχνει στο κοινό). ΕΣΥ ΕΧΕΙΣ, ΕΓΩ ΔΕΝ ΕΧΩ. Ωραία κουβέντα, ωραία ταμπέλα, τι να την κάνεις που ξέφτισε σε δύο βδομάδες. Άλλη ταμπέλα: ΑΓΑΠΑ ΜΕ, ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ ΕΣΥ. Καλό, ε; Δύσκολο να το πιάσεις, αλλά όμορφο. Δούλεψε πάνω από δύο μήνες, αλλά πάει κι αυτό, ξέφτισε… Τελειώνουνε κι οι όμορφες κουβέντες, τι νομίζεις; Ο κόσμος άλλαξε, θέλει καινούργια πράγματα.
Πηγή: Ανθρωπόλυκος (το blog του σκιτσογράφου Soloup)
Το Ξύλο βγήκε απ’ την …Μπενάκη
(γράμμα σε μπουκάλι)
Το ξύλο σε καιρούς κρίσης φαίνεται πως γίνεται της μόδας. Εγώ βέβαια δεν είμαι απ’ τους τυχερούς με τζάκι, ούτε προνόησα να πάρω ξυλόσομπα. Πράγμα που προφανώς αγνοούσαν οι ξυλοκόποι που μου προσέφεραν απλόχερα ξύλο στη στράτα μου. Πάντως, δεν μπορώ να πω, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ζεστάθηκα!
Το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου μετά την παρουσίαση του βιβλίου μου και μια πολύ όμορφη βραδιά, αποφασίσαμε με φίλους να συνεχίσουμε για ένα ποτό. Όταν έμεινα μόνος στη μηχανή μου (οι υπόλοιποι έφυγαν με ταξί), στο φανάρι της οδού Μπενάκη και Μεταξά στο ύψος της πλατείας Εξαρχείων, δέχθηκα επίθεση από 5 με 6 μασκοφόρους.
Με περικύκλωσαν και πριν προλάβω να ξεκινήσω, με έριξαν από τη μηχανή κι άρχισαν να με χτυπούν βρίζοντας με.
Έχοντας κατά νου πως το κράνος μου είναι άσπρο και ίδιας μάρκας με αυτό που φοράνε οι περισσότεροι μοτοσυκλετιστές της αστυνομίας, (το είχα βρει προσφορά 100 ευρώ λιγότερα, τώρα καταλαβαίνω το γιατί) υπέθεσα πως αυτό ήταν το …πρόβλημα και προσπάθησα να βγάλω το κράνος φωνάζοντας «δεν είμαι μπάτσος- δεν είμαι μπάτσος!». (Ανεπανάληπτες στιγμές! Θα μπορούσα να είμαι και ήρωας σε κόμικς).
Τη στιγμή εκείνη- Σάββατο βράδυ με μπαράκια κι εστιατόρια στην περιοχή-, υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που κυκλοφορούσαν γύρω μας. Περαστικοί που άρχισαν να φωνάζουν όλοι μαζί εν χωρώ: «αφήστε τον» και «δεν είναι μπάτσος».
Έχοντας βγάλει πλέον το κράνος, κάποιοι με αναγνώρισαν και άρχισαν να φωνάζουν «αφήστε τον, δουλεύει στο Ποντίκι, είναι ο Soloup, ο σκιτσογράφος του Ποντικιού» και άλλα τέτοια όμορφα που με έκαναν να νιώσω- παρά την ιδιαιτερότητα της περίστασης- διάσημος!
Το ίδιο λοιπόν άρχισα να κάνω κι εγώ. Επαναλάμβανα με χαρά την ιδιότητά μου και το που δουλεύω, ενώ παρέλειψα καθώς υποχωρούσα σφαλιαριζόμενος προς το απέναντι πεζοδρόμιο – από τρακ θέλεις; από μετριοφροσύνη; από ταπεινότητα;- να διαφημίσω και το καινούργιο μου βιβλίο.
Το παράξενο είναι πως, ενώ πλέον οι μασκοφόροι με έβλεπαν πολύ καθαρά και ήξεραν ποιος και τι είμαι, συνέχισαν την επίθεση σ’ εμένα, κλοτσώντας παράλληλα και τη μηχανή για να της προκαλέσουν ζημιές. Τέλος, ο ένας στάθηκε ακριβώς απέναντί μου, και ενώ με κοίταζε κατάματα κρυμμένος πίσω απ’ την κουκούλα του (προς στιγμήν νόμιζα πως ήταν κάποιος κρυφός θαυμαστής μου) με μια κίνηση σταθερή (θα το λέγαμε δεξί ντιρέκτ) μου έριξε μια γροθιά στα γυαλιά, ανάμεσα στα μάτια και τη μύτη.
Χάνοντας την ισορροπία μου έπεσα κάτω κι ενώ ο κόσμος συνέχιζε να φωνάζει υπέρ του διάσημου καλλιτέχνου, αυτός άρχισε να με κλοτσάει επίμονα στα πόδια και στον μηρό.
Ύστερα από λίγο και έχοντας ολοκληρώσει την ξυλουργική, αποχώρησαν φωνάζοντας στο κοινό μας: «κάτω τα κεφάλια» και «μη μας ακολουθήσει κανένας γιατί θα πεθάνει». Αλλά αυτό που με πλήγωσε πραγματικά και με πόνεσε περισσότερο καθώς υποχωρούσαν, ήταν που δεν αναφώνησαν όλοι μαζί οι ξυλοκόποι μου «ζήτω ο Soloup!».
Προς τον άνθρωπο που μου έριξε το…ντιρέκτ.
Αγαπητέ νεαρέ μου φίλε, αφού ήξερες πια ότι δεν ήμουν αυτό που αρχικά υπέθεσες απ’ το κράνος μου, τόσος «χαφιεδίστικη» σου φάνηκε η δουλειά μου που επέμεινες να με ξυλοφορτώσεις; Να μου σμπαραλιάσεις μύτη και γυαλιά (που με αυτά κυκλοφορώ και δουλεύω και που θα μου κοστίσει 300-400 ευρώ για να τα αντικαταστήσω), να μου σακατέψετε το πόδι και να μου κάνετε με τους φίλους σου ζημιές στη μηχανή (μια παλιά transalp που την αγόρασα μεταχειρισμένη και την συντηρώ με ιμιτασιόν ανταλλακτικά); Γιατί χρειαζόμουν τέτοια «τιμωρία»;
Όπως είδες, δεν ήμουν και τόσο μεγάλο κατόρθωμα. Ένας σκιτσογράφος χωρίς κομματική ομπρέλα ή άλλες πλάτες που πίνω τον καφέ μου ελεύθερα στα Εξάρχεια και ονειρεύομαι πολύ πριν γεννηθείς εσύ. Σωματικά ένας λαπαδάκος που έκατσε και τις έφαγε φιλότιμα, και που δεν χρειαζόσασταν 5-6 για να τον κάνετε καλά.
Όμως μιας και το ‘φερε η τύχη να διασταυρωθούμε (Μπενάκη και Μεταξά γωνία), θα ήθελα να σου χαρίσω δυο κόμικς απ’ τα παλιά τα χρόνια για να’ χεις κάτι να με θυμάσαι. (Καθόλου τυχαία) τον «Μήτσο Κυκλάμινο» και τον «Ανθρωπόλυκο». Και ίσως, που ξέρεις αφού όλοι οι άνθρωποι μεγαλώνουμε, κάποια μέρα μπορεί να δείχνεις τα αλμπουμάκια μου στα παιδιά σου και να τους λες: «εγώ αυτόν τον τύπο στα νιάτα μου τον σακάτεψα».
Θα τα αφήσω στη διασταύρωση Τζαβέλα και Μεσολογγίου σε έναν φάκελο που θα γράφει επάνω «συστημένο- Soloup, υπόψιν αυτού που μου έριξε το ντιρέκτ στη Μπενάκη και Μεταξά» και, ελπίζω χέρι με χέρι απ’ όποιον το βρει, να φτάσει κάποια στιγμή και στα δικά σου χέρια. Μην φοβάσαι. Δεν θα’χω μέσα κριμένους μικροπομπούς και τίποτα μυστήρια GPS. Έτσι, για να μείνει και κάτι ευχάριστο από την όλη υπόθεση.
(Παράκλησις. Αν κάποιος από εσάς που διαβάζει αυτό το γράμμα ζηλέψει και θελήσει αλμπουμάκι, θα προτιμούσα να το ζητήσει πιο ευγενικά απ’ τον ξυλοκόπο μου).
Αγαπητέ κύριε Σαμαρά, αγαπητέ κύριε Βενιζέλο (αφορά κι εσάς αγαπητέ κύριε Κουβέλη), αν φτάσει στα μάτια σας αυτό το γράμμα, σας παρακαλώ μην τρέξετε να «καταδικάσετε την βία απ’ όπου κι αν προέρχεται». Γιατί απ’ όπου κι αν προέρχεται (από την «Χρυσή Αυγή», από τους «κουκουλοφόρους» ή από τις διμοιρίες σας – γιατί δεν έχω δει να προέρχεται από κάπου αλλού), νομίζω ότι σας βολεύει μια χαρά για να μας τρομοκρατείτε και την αφήνετε αυτήν την βία να σας υπηρετεί. Μια βία που στρέφεται πάντα στους ίδιους ανθρώπους και τακιμιάζει με μιαν άλλη, επίσημη Βία. Την Βία που νοιώθουν οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες όταν τους πετάτε έξω από τα ιδρύματα, οι νεφροπαθείς όταν τους στερείτε την αξιοπρέπεια, οι συνταξιούχοι όταν μένουν χωρίς φάρμακα, οι άνθρωποι που ξεπαγώνουν χωρίς θέρμανση, οι απολυμένοι, οι άνεργοι, οι μαγαζάτορες που έβαλαν λουκέτο, οι νέοι που δεν βρίσκουν με τίποτα δουλειά, αυτοί που αυτοκτόνησαν, αυτοί που προσπαθούν ν’ αυτοκτονήσουν, οι άνθρωποι που κατάφεραν να κάνουν παιδιά, οι άνθρωποι που δεν πρόλαβαν να κάνουν παιδιά, τα παιδιά που δεν έχουν τα βασικά στο σχολείο τους, τα Πανεπιστήμια που κλείνετε για ν’ ανοίξετε φυλακές και να βάλετε μέσα όσους δεν πλήρωσαν την ΔΕΗ, τα ταμεία ασφάλισης που κλέψατε, τα δάση που κόβετε για χρυσό εις βάρος των ντόπιων κατοίκων και της φύσης για να γίνουν κάποιοι πλουσιότεροι.
Και κάτι ακόμα, μέρες που είναι. Θα εκτιμούσαμε ιδιαίτερα όλοι εμείς που νιώθουμε στο πετσί μας την Βία σας, να μην μας ευχηθείτε την άλλη εβδομάδα «Άγιες Μέρες». Ξέρετε πολύ καλά πως οι μέρες που μας επιφυλάσσετε είναι άγριες.
ΥΓ. Ευχαριστώ ειλικρινά όλους τους περαστικούς που βρέθηκαν εκείνη τη στιγμή στο φανάρι της Μπενάκη και μου συμπαραστάθηκαν. Το ευχαριστώ είναι σε αυτές τις στιγμές ελάχιστο.
Το να είσαι παιδί στην Ελλάδα του σήμερα είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Τορπιλίζεσαι από παντού από μηνύματα ανασφάλειας, αγωνίας, απειλών και βίας.
Βλέπεις διαρκώς τριγύρω σου εικόνες από ανθρώπους που ταλαιπωρούνται, που διαμαρτύρονται, που είναι θυμωμένοι και πολλούς που ξεσπάν στο διπλανό τους, ψάχνοντας να βρουν έναν εχθρό, υπεύθυνο για όσα άσχημα συμβαίνουν στην κοινωνία μας. Μέσα σε όλα αυτά, όλο και περισσότεροι άνθρωποι, μικροί και μεγάλοι, γίνονται θύματα βίας επειδή κατάγονται από μια ξένη χώρα ή επειδή έχουν διαφορετικό χρώμα δέρματος ή εμφάνιση. Και αυτό, γιατί κάποιοι υποστηρίζουν ότι «αν διώξουμε τους ξένους, οι υπόλοιποι θα επιβιώσουμε καλύτερα».
Αλίμονο όμως, αν για κάθε πρόβλημα, διώχναμε αυτόν που είναι διαφορετικός. Δεν θα χωρούσε στην κοινωνία μας ούτε ποικιλία, ούτε ανταλλαγή, ούτε ανθρωπιά.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα καθιερώθηκαν παγκοσμίως για να υπερασπίσουμε τη δυνατότητα να υπάρχουμε όλοι μαζί και να σεβόμαστε ο καθένας τη διαφορετικότητα, την προσωπικότητα και τις ανάγκες του άλλου. Και ειδικότερα, τα δικαιώματα του παιδιού ανακηρύχθηκαν ως προτεραιότητα των κοινωνιών, για να καταλάβουμε όλοι ότι η παιδική ηλικία είναι περισσότερο ευαίσθητη αλλά και εξ ίσου σημαντική από την άποψη της συμμετοχής των παιδιών στην διαμόρφωση των αποφάσεων που αφορούν τα ίδια τα παιδιά και τον κόσμο στον οποίο ζουν.
Σήμερα, που η Ελλάδα περνάει αυτή την φοβερή κρίση οικονομίας και αξιών, θα πρέπει τα παιδιά να προστατευθούν με κάθε τρόπο από την κοινωνική αναταραχή και τις πρακτικές που οδηγούν σε διαχωρισμούς, διαμάχες και άσκηση κάθε μορφής βίας, ιδίως μάλιστα ρατσιστικής. Πρακτικές, που εξαπλώνονται και ανάμεσα σε παιδιά και εφήβους, όπως πληροφορείται από πρώτο χέρι ο Συνήγορος του Παιδιού, μέσα από τις υποθέσεις που χειρίζεται και τις επαφές του με μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς.
Απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα, ο Συνήγορος αντιτάσσει μια άλλη λογική. Τονίζει ότι η παιδική ηλικία θα πρέπει να πάρει την αξία και την προτεραιότητα που της αξίζει και να αναπτύξει την δική της υγιή δυναμική έκφρασης και αντίστασης σε όσα λάθη της κληρονομούνται από τις προηγούμενες γενιές και σε όσες ιδέες διαδίδονται για να χωρίζουν τους ανθρώπους και όχι να τους φέρνουν κοντύτερα μεταξύ τους.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, τα σχολεία μας χρειάζεται να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στις ανθρώπινες σχέσεις, στα συναισθήματα, τις ανάγκες και τις αγωνίες των παιδιών. Να γίνουν αγωγοί βιωματικής μάθησης για την ειρηνική συνύπαρξη και τον σεβασμό των δικαιωμάτων. Να δοθεί δυνατότητα στα ίδια τα παιδιά να ανακαλύψουν και να χαρούν τον πλούτο της συνάντησης, της σύνθεσης, της δημιουργίας, της ανταλλαγής και της από κοινού διεκδίκησης αλλαγών. Να μιλήσουν, να καταλάβουν και να συναισθανθούν τον πόνο που προκαλείται σε έναν άνθρωπο που γίνεται θύμα βίας, που βασανίζεται, που αποκλείεται και περιθωριοποιείται. Και ακόμα, να εκπαιδευτούν ώστε να λειτουργούν ως μεσολαβητές και συμφιλιωτές στις εντάσεις και τις βίαιες ενέργειες μεταξύ των συνομηλίκων τους.
Η ρατσιστική βία, που δυστυχώς εξαπλώνεται στις μέρες μας, δεν πρέπει απλά να τύχει μιας «καταδίκης» που μπορεί να παρασέρνει μαζί της και τα υποκείμενα, όσους δηλαδή την εξασκούν, ιδίως όταν αυτοί είναι παιδιά, που εμπλέκονται στη δίνη της βίας από ενηλίκους, κόμματα ή ατυχείς συγκυρίες. Η ρατσιστική βία πρέπει να βγει από τη ζωή μας με θετικές δράσεις. Μέσα από μια καθημερινή εμπειρία συνάντησης, συνεργασίας και αλληλοτροφοδότησης με τον διπλανό, τον διαφορετικό, τον άλλο. Μέσα από μια έμπρακτη αναγνώριση και εμπέδωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων του παιδιού.
Σας προτείνω, σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία να αντισταθούμε, όχι τόσο φωνάζοντας, όσο νοιώθοντας και ακούγοντας περισσότερο, μπαίνοντας στη θέση του άλλου.
Να ακούσουμε τι έχει να μας πει η ίδια η φύση της παιδικής ηλικίας, πριν διαφθαρεί από τις σκοπιμότητες και τους υπολογισμούς της ωρίμανσης της.
Να ακούσουμε το ΟΧΙ των παιδιών στη ρατσιστική βία, που πηγάζει από το ΝΑΙ στην επιθυμία της ζωής και της άδολης, χαρούμενης και ειρηνικής ύπαρξης και συνύπαρξης.
Έλεγχος, απειλές, προσβολές, υποτίμηση, συναισθηματικός εκφοβισμός, απομόνωση, καταδίωξη, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση… είναι κάποιες από τις όψεις της Βίας μεταξύ Ερωτικών Συντρόφων.
Ταπείνωση, φόβος, ντροπή, θυμός και απόγνωση… είναι κάποια από τα συναισθήματα που νιώθουν οι κακοποιημένες γυναίκες.
…αλλά η Βία μεταξύ Ερωτικών Συντρόφων δεν συμβαίνει σε «κάποιες» γυναίκες… μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε γυναίκα ή έφηβη. Με αφορμή την “Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών”, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας δημοσιοποιεί το ενημερωτικό φυλλάδιο του Σχεδίου Δράσης με τίτλο:
Αντι-Δράσεις κατά της Βίας μεταξύ Ερωτικών Συντρόφων (ΒΕΣ)
Δράσεις υπέρ γυναικών-θυμάτων
Στο φυλλάδιο περιγράφονται οι κύριες δράσεις του προγράμματος που στοχεύουν να συμβάλλουν στην πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή πρόληψη της Βίας μεταξύ Ερωτικών Συντρόφων (ΒΕΣ) μέσω άμεσης και έμμεσης ενημέρωσης και στήριξης των γυναικών και εφήβων που κακοποιούνται στη σχέση τους αλλά και των ατόμων που ενδιαφέρονται για αυτές.
Το φυλλάδιο είναι διαθέσιμο και σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά της Βίας.
Κείμενο που διαβάστηκε στις 14/11/12 στην ορκομωσία της ιατρικής σχολής στο Ηράκλειο
απο φοιτητές που ορκίστηκαν εκείνη την μέρα
Απο σήμερα θεωρούμαστε γιατροί, σε μια χώρα που δεν αναγνωρίζει πλέον το δικαίωμα στην περίθαλψη, που κλεινει τα νοσοκομεία της, που δεν πληρωνει τους γιατρους της, που πειναει. Που διωχνει στο εξωτερικο τη νεολαια της, ιδιως την σπουδασμένη νεολαία της.
Λέγαμε «όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω γιατρός». Δεν ξέραμε οτι θα ηταν αναγκη να το προσδιορισουμε ακομα περισσοτερο. Θέλω να γίνω ΓΙΑΤΡΟΣ. Θέλω να γίνω γιατρος ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΟΥ. Θέλω να δουλεψω σε δημόσιο νοσοκομειο, θελω να μπορω να ειμαι δίπλα σε οποιον με εχει αναγκη, θελω οι ασθενεις μου να μπορουν να φανε και να βρισκουν τα φαρμακά τους. Σ’αυτα τα θελω, εχουμε πολλα να συμβάλλουμε,και οφειλουμε να παλέψουμε.
Πολλες φορες μέσα στην σχολή μας προτάθηκε να φύγουμε στο εξωτερικό. Μας παρουσιαστηκε ως η μονη λύση. «Θα είναι καλύτερα, πιο εκπαιδευτικά, πιο καλοπληρωμένα». Διαφωνούμε. Δεν γίναμε γιατροί για να κανουμε καριέρα, για να αποκτήσουμε θέσεις περιοπής, για να κολυμπήσουμε στο χρήμα εις βάρος ασθενών. Ακόμα περισσοτερο, δεν γίναμε γιατροί για να κλείσουμε τα μάτια μπροστά στην δυστυχία που απλώνεται πλεον φανερά γύρω μας. Θα μείνουμε εδω να το παλέψουμε, απαιτείται αγώνας για να ορθοποδήσει μια χώρα που την έχουν φέρει στο χείλος του γκρεμού, απο αυτο τον αγώνα εμείς δεν θα λείψουμε.
Τρέχοντας για τα παιδιά στο δρόμο, στον Κλασσικό Μαραθώνιο της Αθήνας
Ο 30ος Διεθνής Κλασσικός Μαραθώνιος Δρόμος που διεξάγεται στις 11.11.2012 είναι μια μεγάλη γιορτή του αθλητισμού και παράλληλα μια ευκαιρία για πολλούς δρομείς να βοηθήσουν στη συγκέντρωση χρημάτων για κοινωφελείς σκοπούς και ιδίως για δράσεις που απευθύνονται σε παιδιά που έχουν ανάγκη. Ανάμεσα σε αυτούς, μια ομάδα δρομέων τρέχουν και φέτος υποστηρίζοντας τις δράσεις της ΑΡΣΙΣ για τα παιδιά που εργάζονται στο δρόμο.
Η ΑΡΣΙΣ εδώ και πολλά χρόνια, στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, προσεγγίζει με εθελοντές της παιδιά που εργάζονται στο δρόμο και πουλάν μικροαντικείμενα, παίζουν μουσική ή επαιτούν, και τους προσφέρει τη δυνατότητα ενός ευχάριστου διαλείμματος με παιχνίδια, δημιουργικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Μέσα από αυτές τις δράσεις δημιουργούνται σχέσεις εμπιστοσύνης και σταδιακά γίνεται προσπάθεια για την υποστήριξη της σχολικής φοίτησης των παιδιών και την προστασία τους από την οικονομική εκμετάλλευση. Παράλληλα, με την υλοποίηση εξειδικευμένου προγράμματος που υποστηρίζεται από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στελέχη της οργάνωσης καταγράφουν την έκταση του φαινομένου της παιδικής εργασίας στις δύο πόλεις, προσεγγίζουν τις οικογένειες των παιδιών, όπου αυτό είναι εφικτό, και ανάλογα με την περίπτωση, ενεργούν για την προστασία των δικαιωμάτων τους προς τις αρμόδιες αρχές (σχολεία, κοινωνικές υπηρεσίες, εισαγγελία ανηλίκων, κλπ). Επί πλέον, με το πρόγραμμα Κινητό Σχολείο / Mobile School επισκέπτεται χώρους που βρίσκονται τα παιδιά αυτά και τους προσφέρει ενδιαφέρουσες εμπειρίες μάθησης.
Από τα τέλη του 2010 συγκροτήθηκε μια πρωτοβουλία από δρομείς μεγάλων αποστάσεων, με στόχο την συγκέντρωση χρημάτων για την υποστήριξη των δράσεων της ΑΡΣΙΣ με τα παιδιά που εργάζονται στο δρόμο. Μέσω του site www.running4children.org ανακοινώνονται οι συμμετοχές δρομέων σε αγώνες μεγάλων αποστάσεων και πολίτες που επιθυμούν να ενισχύσουν την προσπάθειά τους, δηλώνουν την υποστήριξή τους και την κατάθεση χρημάτων, εφόσον αυτοί τερματίσουν. Υπάρχει λογαριασμός στον οποίο συγκεντρώνονται τα χρήματα αυτά και αναλυτικός απολογισμός δημοσιεύεται στο τέλος της κάθε χρονιάς.
Η ΑΡΣΙΣ ευχαριστεί θερμά τους δρομείς που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία και καλεί τους πολίτες να δηλώσουν την υποστήριξή τους, μέσω του παραπάνω ιστοχώρου, συμπληρώνοντας την σχετική φόρμα στην υποσελίδα «Υποστηρικτές».
Ο Ξενώνας της ΑΡΣΙΣ «Εστία Προσφύγων» για μονογονεεϊκές οικογένειες με παιδιά από 4 μηνών έως 12 ετών, αντιμετωπίζει τεράστια οικονομικά προβλήματα λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων καταβολής των προβλεπόμενων χρημάτων από το ΕΤΠ 2011.
Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για προσφορά ειδών για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών των ευάλωτων αυτών οικογενειών.
Συγκεκριμένα :
Φρέσκο γάλα μακράς διαρκείας ή γάλα νουνού
Γάλα Noulac για τα παιδιά δεύτερης βρεφικής ηλικία
Πάνες για μωρά 6 μηνών
Σιρόπι depon για παιδιά
Σιρόπι Muscosolvan για παιδιά
Aerolyn inhaler 50άρι
Hansaplast
Οινόπνευμα-Ιώδιο-Βαμβάκι
Σας παρακαλούμε όλες και όλους για την άμεση ανταπόκριση σας.
«Μεταμοντέρνος» ο ρατσισμός και ο φασισμός των ημερών μας
του Κώστα Δουζίνα
Δεν είναι λοιπόν η Χρυσή Αυγή αντισυστημική, αλλά η τελευταία γραμμή άμυνας του συστήματος. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι νεαροί οπαδοί δεν πρέπει να ξεγράφονται ως σκληροπυρηνικοί φασίστες. Μπορεί να είναι ευάλωτοι άνθρωποι που έχουν ανάγκη βοήθεια για να καταλάβουν την ιστορία και την θέση τους.
Είναι αλήθεια ότι σε όλη την Ευρώπη παρατηρείται άνοδος των ρατσιστικών κομμάτων και ιδεολογιών. Το νέο-ναζιστικό κόμμα Jobbik στην Ουγγαρία μετακινήθηκε από το 2% στις εκλογές του 2006 στο 17% το 2012. Το Κόμμα Ελευθερίας του Geerd de Wilder στην Ολλανδία από το 6% το 2006 πήγε στο 16% το 2010 και το Γαλλικό Εθνικό Μέτωπο από το 11% το 2007 στο 18% το 2012. Και φυσικά η Χρυσή Αυγή. Την ίδια περίοδο η ανεργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται πάνω από το 10%, με την ανεργία των νέων στο 22%. Η Ελλάδα βρίσκεται πρώτη στη λίστα, με 55%. Η κρίση και η λιτότητα εξοντώνουν μια ολόκληρη γενιά, διαπράττοντας μια γενοκτονία ή γενιακτονία, για την οποία η συνομοταξία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δε φαίνεται να νοιάζεται πολύ.
Η καταστροφή του κοινωνικών υποδομών μέσω της λιτότητας είναι μια συνήθης αιτία της ανόδου του φασισμού και του ρατσισμού. Ωστόσο, ιστορικές και πολιτικές διαφορές οδηγούν σε διαφορετικές μορφές του. Η υψηλή ανεργία στην Ισπανία δεν έχει οδηγήσει σε άνοδο του φασισμού, ενώ η σταθερή εργασία στην Γαλλία από την άλλη πλευρά συμπίπτει με την άνοδο του Εθνικού Μετώπου. Στην Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Βρετανία, η ακροδεξιά στοχοποιεί τους Μουσουλμάνους και την ισλαμική θρησκεία. Στην Ουγγαρία, όπου υπάρχει μικρή μετανάστευση, στοχοποιεί τους Εβραίους, τους Ρομά και τους ομοφυλόφιλους, ενώ στην Ελλάδα τους μετανάστες και τους ομοφυλόφιλους. Τα κοινά χαρακτηριστικά όλων παραμένουν η επιλογή ενός αδύναμου και ευάλωτου «Άλλου», ο οποίος τότε παρουσιάζεται ως η αιτία όλων των κακών. Αλλά, σε αντίθεση με παλαιότερες περιόδους, όταν ο αντισημιτισμός, ένωνε την ακροδεξιά σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο ρατσισμός και ο φασισμός των ημερών μας είναι «μεταμοντέρνος»: έχει μια πληθώρα στόχων, που μεταβάλλονται από τόπο σε τόπο ακόμη και εντός της ίδια χώρας.
Στη Βρετανία, για παράδειγμα, το μοτίβο του αποδιοπομπαίου τράγου μετακινήθηκε από τους Ασιάτες το ‘60 και το ‘70, στους λεγόμενους «ψευδο-πρόσφυγες» του’ 90 και στους «παράνομους» μετανάστες («λαθρομετανάστες») και πρόσφατα στους μουσουλμάνους. Ο σύγχρονος ρατσισμός είναι δικτυωμένος, οριζόντιος και ευκίνητος. Δίνει έμφαση στην κοινή συμπεριφορά, παρά στην κοινή άποψη ή λογική. Ο Νορβηγός δολοφόνος Μπρέιβικ μπορεί να αποτελεί μια ακραία περίπτωση, αλλά στους ασυνάρτητους συνειρμούς του και στις ανατριχιαστικές δολοφονίες του, συμβολίζει αυτό το πεδίο.
Η ποικιλία ανά τις χώρες συνδέεται επίσης με τις πολιτικές στρατηγικές των αστικών κομμάτων. Ένα κατάλοιπο ιστορικού ρατσισμού ενυπάρχει σε όλες της ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, συνήθως ενσωματώνεται από τα αστικά δεξιά κόμματα. Αυτό τελευταία έχει μεταβληθεί, και ρατσιστικές δηλώσεις και ενέργειες πολιτικών έχουν συντελέσει στην άνοδο της ακροδεξιάς. Ο Βίκτορ Ορμπάν, ο ακροδεξιός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας έχει επιτεθεί στους Ρομά και στους ομοφυλόφιλους, και έχει δημιουργήσει το κλίμα μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε το Jobbik. Οι πολιτικές του Σαρκοζί εναντίον των Ρομά και του Ισλάμ έχουν δώσει μεγάλη ώθηση στο Εθνικό Μέτωπο. Με παρόμοιο τρόπο, η Νέα Δημοκρατία επιτίθεται στους μετανάστες και στις οροθετικές και δημιουργεί μια πολιτική ατζέντα για την Χρυσή Αυγή. Αυτά είναι τα άμεσα αποτελέσματα της μετακίνησης της πολιτικής σε μια τεχνοκρατική διακυβέρνηση και των πολιτικών ελίτ σε έναν ακραίο κυνισμό και μηδενισμό. Η ηθική παρακμή του συστήματος εξουσίας είναι ένα από τα χειρότερα χαρακτηριστικά της «μεταδημοκρατικής κατάστασης». Κι αυτό ακριβώς το ηθικό κενό των ελίτ που αποκαλύπτεται κάθε μέρα προσπαθεί να καλύψει ο φασισμός με τον εθνικισμό, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό, δηλαδή τις πιο επιθετικές μορφές ανηθικότητας.
Αν στραφούμε τώρα στην επιχειρηματολογία που επιστρατεύει ο ρατσισμός και ο φασισμός για να προσηλυτίσουν τους οπαδούς τους, μπορούμε να ανιχνεύσουμε δύο ψυχολογικές στρατηγικές σε λειτουργία. Η πρώτη είναι η πίστη ότι «Άλλος» υφαρπάζει την απόλαυσή μας. Καίτοι φτωχοί και διωκόμενοι, αυτοί οι «Άλλοι» έχουν καλύτερη μουσική και φαγητό, ισχυρές κοινότητες και καλό σεξ, αξιαγάπητα παιδιά και διασκέδαση, αυτού του είδους τα πράγματα που «εμείς» έχουμε χάσει. Μνησικακία, φθόνος και μίσος είναι τα αποτελέσματα. Η εχθρικότατα απέναντι σε αυτούς τους «κατώτερους» άλλους είναι μια στρατηγική άμυνας και μια συμπτωματική αντιστροφή του αισθήματος ότι «εμείς», οι γηγενείς και οι καθαροί, είμαστε στην πραγματικότητα κατώτεροι.
Η δεύτερη στρατηγική είναι σχεδόν η αντίθετη, μια ακραία προσπάθεια «εκλογίκευσης» της κρίσης. Βασισμένη στην πίστη ότι τίποτα δεν υπάρχει χωρίς κάποιο λόγο, προσπαθεί να ανακαλύψει μια κοινή αιτία για όλα τα κακά που μας συμβαίνουν. Η πληθώρα προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε ως άτομα ή συλλογικότητες, οι οικονομικές δυσκολίες, η πολιτική ανικανότητα, η κοινωνική παρακμή, οι οικογενειακές δυσλειτουργίες και η ηθική κατάρρευση ερμηνεύονται ως εάν να έχουν όλα μια κοινή αιτία. Φυσικά τα αίτια της κρίσης είναι πολλά, ποικίλα και συχνά μη συσχετιζόμενα. Αλλά η στρατηγική της «εκλογίκευσης» υποστηρίζει ότι ο «Άλλος», ο «διαφορετικός» , ο «ξένος» βρίσκεται πίσω από τα προβλήματα, τα συνδέει όλα και προσφέρει μια εξήγηση για το σύνολο των δεινών μας. Μια σατανική παρουσία είναι υπεύθυνη για όλα όσα πάνε στραβά. Εδώ ο «Άλλος» λειτουργεί ως συνδετικό στοιχείο το οποίο συνέχει και συνθέτει όλα τα υπόλοιπα κομμάτια του πάζλ, δημιουργώντας το πανόραμα της καταστροφής.
Αλλά υπάρχει ένας επιπλέον παράγοντας ιδιαιτέρως σημαντικός στη στρατολόγηση των νέων. Νεαροί άνδρες νιώθουν αυξανόμενα αποξενωμένοι και απειλούμενοι από την αβεβαιότητα, την έλλειψη ευκαιριών , μια ζωή στα όρια. Η οικογένεια μεγαλώνει τα αγόρια, τους «πρίγκιπες» και «κανακάρηδες», λέγοντάς τους ότι το μέλλον και ο κόσμος είναι δικός τους. Αλλά τώρα πια οι νέες γυναίκες τα καταφέρνουν καλύτερα στις σπουδές και οι παραδοσιακοί ρόλοι του «φύλου» στην εργασία και στην οικογένεια έχουν αρχίσει να αλλάζουν. Μια αίσθηση ανεπάρκειας ακόμη και ένας μίσος προς τον ίδιο του τον εαυτό βρίσκει εκτόνωση σε βίαιες ταινίες και φαντασιώσεις, σε φονικά ηλεκτρονικά και διαδικτυακά παιχνίδια. Αυτή ακριβώς την εύθραυστη ταυτότητα εκμεταλλεύονται οι ακροδεξιές οργανώσεις. Πολλοί νέοι άνδρες που μπορεί να οργανώνονται στη Χρυσή Αυγή δεν είναι κατ’ ανάγκη φασίστες ή ακραίοι εθνικιστές, δεν ξέρουν τίποτε για τον Ναζισμό, τον Χίτλερ, την κατοχή και την αντίσταση. Πράγματι δεν είναι ιδιαιτέρως ιδεολογική η θέση τους στην αρχή. Μπορεί να γίνονται εκ των υστέρων υπό την καθοδήγηση γηραιότερων και ιδεολογικά στρατευμένων στελεχών. Η Χρυσή Αυγή προσφέρει στους νέους άνδρες μια κοινότητα (ρητορικά και ενεργητικά) βίαιων ανδρών με αναγνωρίσιμους στόχους. Αυτό βοηθάει στην απόκρυψη του ενδημικού αυτό-μίσους πίσω από τη «συντροφική αγωνιστικότητα» και τις επιθέσεις εναντίον ανθρώπων οι οποίοι, τους λένε, έχουν ακόμη χαμηλότερο κοινωνικό status.
Η προβολή του Κασσιδιάρη και των άλλων «παλικαριών» είναι ακριβώς το αποτέλεσμα μια τέτοιας κουλτούρας ατομικής απογοήτευσης και πολιτισμικής βίας. Η υφέρπουσα κοινωνική βία που εμφανιζόταν στο παρελθόν με την εγκληματικότητα, τον χουλιγκανισμό και τις φαντασιώσεις βρίσκει τώρα ένα νόμιμο, προβεβλημένο, κοινοβουλευτικό ένδυμα. Έτσι ενώνονται γύρω από τον φασισμό οι «παραδοσιακοί» φασίστες που μέχρι πρόσφατα αναγκάζονταν να εκφράζονται από τα δεξιά «αστικά» κόμματα και οι λατρευτές της βίας που μπορεί να μην έχουν καμιά ιδεολογία. Είναι εκρηκτικό μείγμα που προσελκύει, προσωρινά ελπίζω, κάποιους απελπισμένους και καταστραμμένους της κρίσης. Όπως ξέρουμε βέβαια και από την ιστορία και από την Ελλάδα, οι φασίστες είναι τα τάγματα εφόδου του καπιταλισμού, η ακραία μορφή υπεράσπισης του όταν αισθάνεται απειλούμενος. Δεν είναι λοιπόν η Χρυσή Αυγή αντισυστημική, αλλά η τελευταία γραμμή άμυνας του συστήματος. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι νεαροί οπαδοί δεν πρέπει να ξεγράφονται ως σκληροπυρηνικοί φασίστες. Μπορεί να είναι ευάλωτοι άνθρωποι που έχουν ανάγκη βοήθεια για να καταλάβουν την ιστορία και την θέση τους.
