Jun 072011
 

Υπόδειγμα δημόσιας συζήτησης η χθεσινή βραδιά στην Πλατεία Συντάγματος. Για τέσσερεις ώρες, άλλοι στην πλατεία, άλλοι κολλημένοι στους υπολογιστές και την απ’ ευθείας μετάδοση από την πλατεία, παρακολουθήσαμε μια υποδειγματική συζήτηση. Με θέσεις ξεκάθαρες, διαφωνίες ουσίας και υποδειγματικό διάλογο.

Πηγή: Ελευθεροτυπία

Οι αγανακτισμένοι ρωτάνε, οι ειδικοί απαντούν

του Αλέξανδρου Κυριακόπουλου

Στους χώρους της πλατείας Συντάγματος που γεννιέται η αμεσοδημοκρατία, επιχειρήθηκε χθες να γεννηθεί ένα αντίστοιχο μοντέλο και για την οικονομία. Μετά και τη μεγαλειώδη συγκέντρωση της Κυριακής, χθες ήταν μέρα για συζήτηση και περισυλλογή.

Στην πλατεία, για άλλη μία φορά δεν έπεφτε καρφίτσα, αφού στην «Ημέρα διαβούλευσης και ενημέρωσης για το χρέος» με προσκεκλημένους συνταγματολόγους και οικονομολόγους, εκατοντάδες έσπευσαν να ακούσουν αλλά και να συνομιλήσουν μαζί τους. Η εκδήλωση ήταν υποδειγματική. Ο κόσμος καθόταν σε προκαθορισμένο χώρο αφήνοντας διαδρόμους ανοιχτούς για τους περαστικούς. Οι ομιλητές κάθονταν στη μία άκρη της πλατείας και ο συγκεντρωμένος κόσμος έφτανε ώς την άλλη, μέχρι και πάνω στα σκαλιά στριμώχνονταν για να ακούσουν. Οσοι κάθονταν μπροστά είχαν προνοήσει να πιάσουν θέσεις πολύ πριν από τις επτά το απόγευμα που θα ξεκινούσε η εκδήλωση η οποία αποτελούσε την υλοποίηση της απόφασης της λαϊκής συνέλευσης της Τρίτης 31/5.

Μίλησαν τέσσερις

Παρ’ όλο που το κάλεσμα για συνταγματολόγους και οικονομολόγους ήταν ανοιχτό, στη χθεσινή εκδήλωση μίλησαν ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Θράκης, Γιώργος Κατρούγκαλος, ο Γιάννης Βαρουφάκης, καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οικονομολόγος και αναλυτής Δημήτρης Καζάκης και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστημίου Αθηνών. Προτού δώσει ο συντονιστής της συζήτησης τον λόγο στους ομιλητές είπε πως «μας αποκαλούν αγανακτισμένους, είμαστε όμως αποφασισμένοι». Κάθε ομιλητής είχε στη διάθεσή του 14 λεπτά, ενώ μετά ακολούθησαν ερωτήσεις από τον κόσμο.

Πρώτος πήρε τον λόγο ο Γιώργος Κατρούγκαλος, ο οποίος ανέλυσε τη δανειακή σύμβαση που έχουμε συνάψει αλλά και όλα τα προβλήματα συνταγματικότητας που παρουσιάζει η διεθνής αυτή συνθήκη. Συμπέρανε, ωστόσο, πως «έχουμε παραδώσει την εθνική κυριαχία και τα κλειδιά της χώρας μας στους δανειστές», ενώ αναφέρθηκε και σε όλες τις ρήτρες που περιλαμβάνουν την παραίτησή μας από τη διεθνή κυριαρχία, αλλά και πως δεν μπορούμε να καταγγείλουμε τη σύμβαση αυτή σε διεθνή δικαστήρια.

Στη συνέχεια ο Γιάννης Βαρουφάκης αναφέρθηκε σε ένα διεθνή «μηχανισμό ανακύκλωσης πλεονασμάτων» που έχει στηθεί και στο πώς επανεπενδύονται τα πλεονάσματα σε ελαττωματικές οικονομίες/χώρες. Οι προβλέψεις του, πάντως, ήταν ιδιαίτερα δυσοίωνες αφού, όπως είπε, «εμείς δεν μπορούμε να βγούμε από την κρίση».

Ο Δημήτρης Καζάκης είπε, με τη σειρά του, πως «η χώρα πουλήθηκε. Στόχος ήταν να οδηγηθούμε σε τέτοιο αδιέξοδο ώστε να έρθουν μετά οι εταίροι μας και να πουν πουλήστε».

Τελευταίος ομιλητής, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μίλησε για «συνδετικούς κρίκους» με άλλες χώρες που έχουν αντίστοιχα προβλήματα με εμάς και αναζήτησε ένα αντίστοιχο οικονομικό μοντέλο με αυτό της αμεσοδημοκρατίας που έχει αρχίσει αυτές τις μέρες στο Σύνταγμα. «Με ένα εκατομμύριο ανθρώπους στους δρόμους κατά τη μέρα ψήφισης του μεσοπρόθεσμου θα μπορούμε να τα καταφέρουμε». Τέλος, «ανάπτυξη δεν είναι ο πλούτος στους λίγους αλλά η ευημερία και όχι το δεύτερο ipad. Να έχει η κοινωνία όνειρα».

 

 

Υπόδειγμα δημόσιας συζήτησης η χθεσινή βραδιά στην Πλατεία Συντάγματος. Για τέσσερεις ώρες, άλλοι στην πλατεία, άλλοι κολλημένοι στους υπολογιστές και την απ’ ευθείας μετάδοση από την πλατεία, παρακολουθήσαμε μια υποδειγματική συζήτηση. Με θέσεις ξεκάθαρες, διαφωνίες ουσίας και υποδειγματικό διάλογο.

http://www.enet.gr/?i=news.el.ellada&id=282202

Οι αγανακτισμένοι ρωτάνε, οι ειδικοί απαντούν

του Αλέξανδρου Κυριακόπουλου

Στους χώρους της πλατείας Συντάγματος που γεννιέται η αμεσοδημοκρατία, επιχειρήθηκε χθες να γεννηθεί ένα αντίστοιχο μοντέλο και για την οικονομία. Μετά και τη μεγαλειώδη συγκέντρωση της Κυριακής, χθες ήταν μέρα για συζήτηση και περισυλλογή.

Στην πλατεία, για άλλη μία φορά δεν έπεφτε καρφίτσα, αφού στην «Ημέρα διαβούλευσης και ενημέρωσης για το χρέος» με προσκεκλημένους συνταγματολόγους και οικονομολόγους, εκατοντάδες έσπευσαν να ακούσουν αλλά και να συνομιλήσουν μαζί τους.

Η εκδήλωση ήταν υποδειγματική. Ο κόσμος καθόταν σε προκαθορισμένο χώρο αφήνοντας διαδρόμους ανοιχτούς για τους περαστικούς. Οι ομιλητές κάθονταν στη μία άκρη της πλατείας και ο συγκεντρωμένος κόσμος έφτανε ώς την άλλη, μέχρι και πάνω στα σκαλιά στριμώχνονταν για να ακούσουν. Οσοι κάθονταν μπροστά είχαν προνοήσει να πιάσουν θέσεις πολύ πριν από τις επτά το απόγευμα που θα ξεκινούσε η εκδήλωση η οποία αποτελούσε την υλοποίηση της απόφασης της λαϊκής συνέλευσης της Τρίτης 31/5.

Μίλησαν τέσσερις

Παρ’ όλο που το κάλεσμα για συνταγματολόγους και οικονομολόγους ήταν ανοιχτό, στη χθεσινή εκδήλωση μίλησαν ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Θράκης, Γιώργος Κατρούγκαλος, ο Γιάννης Βαρουφάκης, καθηγητής Οικονομικής Θεωρίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οικονομολόγος και αναλυτής Δημήτρης Καζάκης και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστημίου Αθηνών. Προτού δώσει ο συντονιστής της συζήτησης τον λόγο στους ομιλητές είπε πως «μας αποκαλούν αγανακτισμένους, είμαστε όμως αποφασισμένοι». Κάθε ομιλητής είχε στη διάθεσή του 14 λεπτά, ενώ μετά ακολούθησαν ερωτήσεις από τον κόσμο.

Πρώτος πήρε τον λόγο ο Γιώργος Κατρούγκαλος, ο οποίος ανέλυσε τη δανειακή σύμβαση που έχουμε συνάψει αλλά και όλα τα προβλήματα συνταγματικότητας που παρουσιάζει η διεθνής αυτή συνθήκη. Συμπέρανε, ωστόσο, πως «έχουμε παραδώσει την εθνική κυριαχία και τα κλειδιά της χώρας μας στους δανειστές», ενώ αναφέρθηκε και σε όλες τις ρήτρες που περιλαμβάνουν την παραίτησή μας από τη διεθνή κυριαρχία, αλλά και πως δεν μπορούμε να καταγγείλουμε τη σύμβαση αυτή σε διεθνή δικαστήρια.

Στη συνέχεια ο Γιάννης Βαρουφάκης αναφέρθηκε σε ένα διεθνή «μηχανισμό ανακύκλωσης πλεονασμάτων» που έχει στηθεί και στο πώς επανεπενδύονται τα πλεονάσματα σε ελαττωματικές οικονομίες/χώρες. Οι προβλέψεις του, πάντως, ήταν ιδιαίτερα δυσοίωνες αφού, όπως είπε, «εμείς δεν μπορούμε να βγούμε από την κρίση».

Ο Δημήτρης Καζάκης είπε, με τη σειρά του, πως «η χώρα πουλήθηκε. Στόχος ήταν να οδηγηθούμε σε τέτοιο αδιέξοδο ώστε να έρθουν μετά οι εταίροι μας και να πουν πουλήστε».

Τελευταίος ομιλητής, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μίλησε για «συνδετικούς κρίκους» με άλλες χώρες που έχουν αντίστοιχα προβλήματα με εμάς και αναζήτησε ένα αντίστοιχο οικονομικό μοντέλο με αυτό της αμεσοδημοκρατίας που έχει αρχίσει αυτές τις μέρες στο Σύνταγμα. «Με ένα εκατομμύριο ανθρώπους στους δρόμους κατά τη μέρα ψήφισης του μεσοπρόθεσμου θα μπορούμε να τα καταφέρουμε». Τέλος, «ανάπτυξη δεν είναι ο πλούτος στους λίγους αλλά η ευημερία και όχι το δεύτερο ipad. Να έχει η κοινωνία όνειρα».

Jun 062011
 

… από τον Γιάννη Βαρουφάκη

Πηγή: protagon.gr

Αγαπητέ Γιώργο

Λίγο μετά τις εκλογές του 2009 δήλωνες ότι “είμαστε αντιεξουσιαστές στην εξουσία”. Η πλειοψηφία των υπουργών σου σε στραβοκοιτούσαν και οι αντίπαλοί σου σε χλεύαζαν. Ήσουν μόνος εκείνη την στιγμή. Όμως, στον βαθμό που σε γνωρίζω, ήσουν αυθεντικός.

Από τότε κύλησε πολύ μολυσμένο νερό στο αυλάκι. Τις ουτοπικές δηλώσεις τις παρέσυρε η αγωνία για την διάσωση της χώρας. Σε ανάγκασε όχι μόνο να σφίξεις τα δόντια, πνίγοντας την ουτοπική σου πλευρά, αλλά και να αποκηρύξεις βασικές σου πεποιθήσεις για το τι πρέπει να γίνει και τι όχι. Πιστεύω, στον βαθμό που σε γνωρίζω, ότι τις αποφάσεις που έλαβες τις πήρες θεωρώντας ότι ήταν οι βέλτιστες μιας γκάμας απαίσιων εναλλακτικών. Και φαντάζομαι ότι ενέτειναν την μοναξιά σου.

Έτσι ήρθαμε στον Μάιο του 2010 όπου σε περίμενε η μεγαλύτερη απόφαση που αναγκάστηκε να πάρει έλληνας πρωθυπουργός σε καιρό ειρήνης. Ξέρεις ότι διαφωνούμε για την ορθότητά της. Δεν έχει σημασία. Σου είπαν ότι ήταν ένα σωσίβιο που μας εξαγόραζε χρόνο ώστε να βρούμε τον δρόμο μας προς στέρεο έδαφος μετά από ένα συγκλονιστικό ναυάγιο. Θεώρησα ότι ήταν ένα τεράστιο βαρίδι που μας σπρώχνει, τόσο εμάς όσο και την υπόλοιπη ευρωζώνη, στον πάτο. Επέλεξες τις συμβουλές των ισχυρών και εκείνων που σε έπεισαν πως, αν μη τι άλλο, το Μνημόνιο αγοράζει πολύτιμο χρόνο. Στον βαθμό που σε γνωρίζω, ξέρω πόσο σε στενοχώρησε η επιλογή σου.

Μήνες τώρα γνωρίζω ότι ξέρεις πως, τελικά, η πορεία του Μνημονίου απέτυχε επειδή η αποτυχία βρισκόταν στο DNA του εγχειρήματος (κι όχι επειδή δεν εφαρμόστηκε όπως μπορούσε να έχει εφαρμοστεί). Εμείς οι οικονομολόγοι, όπως γνωρίζεις εκ πείρας, διαφωνούμε σχεδόν για όλα. Όμως δύο πράγματα μας έχει διδάξει η ιστορία: (1) Τον πτωχευμένο δεν τον σώζεις δίνοντάς του ακριβά δάνεια, και (2) η βαριά λιτότητα δεν μπορεί ποτέ να μειώσει τα ελλείμματα μιας μακρο-οικονομίας που βρίσκεται σε ύφεση και η οποία δεν μπορεί να υποτιμήσει το νόμισμά της (ιδίως όταν το διεθνές περιβάλλον είναι υφεσιακό).

Μπορεί να ήλπιζες σε κάποιο θαύμα οικονομικό (π.χ. μιας γρήγορη ανάπτυξη της διεθνούς οικονομίας) ή πολιτικό (την επιφοίτηση της κας Μέρκελ από το άγιο πνεύμα) που θα απέτρεπε την σημερινή κατάληξη. Δεν έγινε όμως. Και τώρα καλείσαι, για δεύτερη φορά σε ένα μόλις χρόνο, να πας ακόμα πιο αντίθετα στα πιστεύω σου, στις γνώσεις σου, στο ένστικτό σου. Σου λένε, όπως και πριν ένα χρόνο: “Σκεφτείτε κ. πρωθυπουργέ τι θα γίνει αν δεν πάρουμε τα νέα δάνεια. Πως θα πληρωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις;” Στον βαθμό που σε ξέρω, γνωρίζω πως δαγκώνεσαι.

Μήνες αρκετοί έχουν περάσει που έχεις λάβει γνώση μιας εναλλακτικής πρότασης (εκείνη που καταθέσαμε με τον Stuart Holland σε διάφορα fora). Από όσο γνωρίζω θεωρείς πως, τόσο από τεχνικής όσο και πολιτικής πλευράς, η πρόταση είναι άρτια: Σε τρία απλά βήματα, τα οποία δεν απαιτούν καμία ουσιαστική παρέμβαση στην Συνθήκη της Λισαβόνας, (α) αντιμετωπίζεται η τραπεζική κρίση της ευρωζώνης, (β) αποδυναμώνεται η κρίση δημόσιου χρέους και (γ) ξεκινά ένα νέο Σχέδιο Marshall για ολόκληρη της ευρωζώνη έτσι ώστε να γίνει πράξη η ανάπτυξη που θα ‘δολοφονήσει’ την Κρίση. Αν απλώς διαφωνούσες με αυτή την πρόταση, δεν θα αναφερόμουν σε αυτήν. Το κάνω επειδή φοβάμαι ότι… συμφωνείς.

Θα μου πεις: “Πώς μπορώ ως πρωθυπουργός μιας μικρής και καταπτωχευμένης χώρας να πάω στις Βρυξέλλες και να τους προτείνω μια πρόταση για την ανάπλαση της ευρωζώνης ολάκερης; Ιδίως όταν οι δικοί μου σύμβουλοι μου λένε να το ξεχάσω;”

Θα σου απαντήσω: Πώς μπορείς ως πρωθυπουργός μιας μικρής και καταπτωχευμένης χώρας να πάς στις Βρυξέλλες για να αποδεχθείς ένα νέο, ογκώδες δάνειο το οποίο σε καμία των περιπτώσεων (ακόμα κι αν αποδεχθούμε ότι θα επιτευχθούν όλοι οι στόχοι του μεσοπρόθεσμου προγράμματος) δεν πρόκειται ούτε καν να επιβραδύνει την εκρηκτική πορεία του δημόσιου χρέους; Πως θα αντιμετωπίσετε σε ένα χρόνο από σήμερα, εσύ και οι υπόλοιποι ηγέτες της ΕΕ, την κρίση νομιμοποίησης σε Βορρά και Νότο που αναπόφευκτα θα προκύψει καθώς οι εγγυήσεις και τα δάνεια των γερμανών και ολλανδών φορολογούμενων καταλήγουν (μέσω του Υπουργείου Οικονομικών μας) στις ημι-πτωχευμένες τράπεζες, την ώρα που το ελληνικό χρέος συνεχίζει να αυξάνεται, το ΑΕΠ μας να μειώνεται και οι έλληνες να εξαθλιώνονται χωρίς κανένα όφελος;

Θα με ρωτήσεις: “Και τι να κάνω τότε;”

Θα σου πω κάτι που θα ακουστεί ίσως ουτοπικό αλλά το οποίο πιστεύω είναι η μοναδική ρεαλιστική εναλλακτική που σου απομένει. Αν κάποιος μπορεί να εκτιμήσει τον ρεαλισμό αυτού που θα σου προτείνω, αυτός είσαι εσύ: Πάρε απόψε το βράδυ το ποδήλατό σου, μόνος σου, και κατέβα στην Πλατεία Συντάγματος. Εκεί, μπορεί να σε γιουχάρουν στην αρχή, αλλά βλέποντάς σε μόνο και αποφασισμένο, θα παραμερίσουν να περάσεις. Ζήτα τον λόγο και μίλησε στον συγκεντρωμένο κόσμο.

Πες τους ότι ήρθε η ώρα να πάρουμε όλοι μαζί πίσω την χαμένη μας αξιοπρέπεια. Εξάγγειλε ότι δεν θα δεχθούμε άλλα δάνεια όσο η ευρωζώνη αρνείται να συζητήσει καν την αναμόρφωσή της σε μια λογική και βιώσιμη βάση. Ότι, αν αναγκαστεί, η Ελλάδα θα πορευτεί, εντός μεν της ευρωζώνης, αλλά άνευ δανείων. Αν σε ρωτήσουν ποια είναι αυτή η λογική και βιώσιμη βάση, την απάντηση την ξέρεις. Την έχεις ήδη μελετήσει. Εξήγησέ την στον κόσμο. Και πες ότι μέχρι να ξεκινήσει μια τέτοια συζήτηση στις Βρυξέλλες, μια συζήτηση που έχουν προτείνει έτσι κι αλλιώς σοβαροί άνθρωποι όπως ο Tremonti και ο Yuncker, εσύ δεν θα δεχθείς ούτε ένα ευρώ από τους εταίρους μας. Απαίτησε μια συζήτηση επί της αρχής της ιδέας για το ευρωομόλογο και για την πρόταση ενεργοποίησης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (κάνοντας χρήση των ευρωομολόγων) στο πλαίσιο ενός νέου Σχεδίου Marshall. Ξεκαθάρισε ότι μέχρι αυτή η συζήτηση να δημιουργήσει μια νέα προοπτική για την Ελλάδα και την ευρωζώνη, η Ελλάδα θα κάνει αυτό που έπρεπε να έχει κάνει εδώ και χρόνια: Να ζει μετρημένα και εντός των ορίων των δυνατοτήτων της. Αν σε ρωτήσουν για τους μισθούς και τις συντάξεις απάντησε ότι, αν αναγκαστούμε, θα τους καταβάλουμε αφού μειώσουμε όλους τους ανώτερους μισθούς (υπουργών, βουλευτών, καθηγητών πανεπιστημίων κλπ) στα €1000 και για όσο καιρό χρειάζεται. Θα αναστείλουμε όλες τις εξοπλιστικές δαπάνες. Θα κάνουμε ότι πρέπει ώστε να μην χρειαστεί να προσθέσουμε ένα ακόμα τοκογλυφικό δάνειο στο χρέος της χώρας.

Βροντοφώναξε πως δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να εγκαλείται επειδή ζούσε με δανεικά και, τώρα που πτώχευσε, να της επιβάλουν κι άλλα δανεικά τα οποία εκείνοι που της τα επιβάλουν γνωρίζουν ότι δεν μπορούμε να τα ξεπληρώσουμε. Κλείσε λέγοντας ότι αυτό θυμίζει τις χειρότερες πρακτικές της Wall Street στην περίοδο των subprime στεγαστικών δανείων, τότε που οι τράπεζες πάσχιζαν να πείσουν πτωχευμένα νοικοκυριά να δανείζονται ποσά που δεν υπήρχε πιθανότητα να επιστρέψουν. Μόνο που τώρα το παιχνίδι αυτό αφορά μια ολόκληρη χώρα. Κι όχι μόνο. Πες ότι ως Ευρωπαίος πολίτης, αλλά και ως Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, δεν δικαιούσαι να συνυπογράψεις άλλη μια δανειακή συμφωνία που απειλεί με κατάρρευση όχι απλώς μερικές τράπεζες ή μια μικρή μεσογειακή χώρα αλλά ακόμα και την ιδέα μιας ενωμένης, δημοκρατικής Ευρώπης.

Κάποια στιγμή, προς το τέλος της ομιλίας σου, κοίταξε κατευθείαν κάποια κάμερα της οποίας το βίντεο, να είσαι σίγουρος, θα αναρτηθεί αμέσως στο Διαδίκτυο και, απευθυνόμενος στον Γερμανό ψηφοφόρο, πες στα αγγλικά: “Είναι σκανδαλώδες εσείς οι σκληρά εργαζόμενοι Γερμανοί να πρέπει να δίνετε δάνεια στο κράτος μας, όχι για να τα επενδύουμε παραγωγικά, αλλά για να αποπληρώνουμε πτωχευμένες τράπεζες που, καθώς ξέρουν σε τι οικτρή κατάσταση είναι τα λογιστικά τους βιβλία, δεν δανείζουν και που, έτσι, λειτουργούν ως μαύρες τρύπες που καταπίνουν την οικονομική ενέργεια που παράγεις εσύ, ο γερμανός εργαζόμενος, την ώρα που ο έλληνας συνάδελφός σου υποφέρει χωρίς μέλλον.”

Αμέσως μετά χαιρέτησε τον κόσμο και κινήσου προς το ποδήλατό σου. Και τότε, για πρώτη φορά μετά από καιρό, δεν θα νιώθεις μόνος σου. Ίσως για πρώτη φορά θα έχεις συμμετάσχει σε μια συγκλονιστική στιγμή της Συμμετοχικής Δημοκρατίας για την οποία έχουμε πασχίσει μαζί, ξοδεύοντας μελάνι και πολλές ώρες συνεδριάσεων. Στο Σύνταγμα αυτές τις μέρες μπορεί να μην έχουμε Άμεση Δημοκρατία (κάτι που απαιτεί όχι μόνο συμμετοχικούς θεσμούς αλλά και άσκηση εκτελεστικής εξουσίας) όμως έχουμε μια αναβίωση της Αρχαίας Αγοράς στην οποία ο αντιεξουσιαστής Γιώργος θα ένιωθε σαν στο σπίτι του.

Σε περιμένουμε.

ΥΓ. Τώρα που το σκέπτομαι ίσως είναι καλύτερα να μην έρθεις μόνος σου. Πάρε μαζί σου τον συμφοιτητή σου από την Αμερική, τον Αντώνη – εφόσον θέλει να έρθει. Και πηγαίνετε μαζί. Να πείτε λίγο-πολύ τα ίδια. Στην ίδια συνέλευση της Πλατείας Συντάγματος. Συναίνεση θέλουν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας σε αυτή την δύσκολη καμπή της Κρίσης; Συναίνεση να τους δώσουμε.

Ένα κλικ εδώ για το κείμενο στα Αγγλικά

Jun 042011
 

Σκέφτομαι την αντίδραση ανθρώπων γύρων μου – αλλά και δικιά μου – για το Σύνταγμα, ότι τείνει να γίνει «ένα μεγάλο πανηγύρι» και σκέφτομαι οτι το πανηγύρι στη ρίζα του ενέχει κοινότητα – στα πανηγύρια ο κόσμος βρισκότανε έξω όλοι μαζί. Δεν είναι αναγκαστικά “κακό” το ότι το Σύνταγμα μοιάζει με πανηγύρι – παιχνίδι, ζωή, συνεύρεση… Πανηγυριού ατμόσφαιρα ήτανε χτες για μένα όταν περάσανε οι ποδηλάτες!! Ένα κύμα χαράς πλημμύρισε την ατμόσφαιρα… Σχεδόν «άσχετο» μου φάνηκε το “κλέφτες-κλέφτες” που φώναξαν σε μια στιγμή κάποιοι από την ομάδα των ποδηλατών. Και σκέφτηκα, δεν είναι αυτό η ουσία αυτού που κάνουνε! Αυτό που μας αγγίζει όλους που στεκόμαστε και συμμετέχουμε σε αυτή τη χαρά και τους χειροκροτούμε, τους χαμογελάμε είναι η χαρά της συνεύρεσης, η χαρά της κατάληψης και της ιδιοχρησίας ξανά των δημόσιων χώρων, η χαρά του να μιλάς και να γελάς με κόσμο που πριν 1 λεπτό δεν ήξερες και τώρα τους μιλάς λες και τους ξέρεις. Είναι κι αυτό μια πτυχή της ατμόσφαιρας «πανηγυριού» του Συντάγματος, πιθανά μέρος της αλλαγής που αποζητάμε στο σχετίζεσθαι, μέρος της αναζήτησης για αίσθηση «κοινότητας»…

Jun 032011
 

(αφίσα από το dikaioma.gr)

Η συνέλευση την πλατεία καλά βαστά. Κάθε βράδυ εκατοντάδες άνθρωποι κάθονται οκλαδόν, στέκουν γύρω, και για ώρες συζητάνε. Μια ιδιόμορφη συζήτηση, δεν είναι ακριβώς διάλογος. Είναι τοποθετήσεις των 1-2 λεπτών ανθρώπων που ζητάνε ένα χαρτάκι με νούμερο και κληρώνονται. Ο διάλογος γίνεται μέσα από τις τοποθετήσεις. Η διαδικασία είναι ένα πρώτο βήμα δημοκρατίας, αφού οι ομιλητές δεν χρειάζεται να διεκδικήσουν το μικρόφωνο με πειθώ ή με δύναμη. Αρκεί να ζητήσουν ένα χαρτάκι με νούμερο, και μετά να έχουν την τύχη να κληρωθούν. [πρακτικά των λαϊκών συνελεύσεων του Συντάγματος στα link: 25 Μαϊου, 26 Μαϊου, 30 Μαϊου, 31 Μαϊου, 1 Ιουνίου, 2 Ιουνίου]

Θέλει υπομονή η δημοκρατία. Θέλει πολλή υπομονή. Ο μεγαλύτερος εχθρός μου στη συνέλευση είναι η ανυπομονησία μου. Η ερώτηση που τριβελίζει το νου μου συνέχεια, ‘ποιο είναι το επόμενο βήμα; Να καταρρεύσει αυτό που γίνεται, ναι. Αλλά με τι θα το αντικαταστήσουμε;’. Και όσο περνάνε οι μέρες συνειδητοποιώ ότι δεν ακούω την απάντηση, γιατί δεν υπάρχει ακόμα τέτοια απάντηση. Τουλάχιστον όχι με τη μορφή που την ψάχνω. Το επόμενο βήμα είναι ακριβώς αυτό που γίνεται. Κόσμος στην πλατεία, κόσμος σε κάθε πλατεία, να κουβεντιάζει, να μοιράζεται, να προτείνει, και η ζύμωση αυτή να παράγει κάτι καινούργιο.

Σε άλλη γωνιά της πλατείας, γίνεται κουβέντα με οικονομολόγους. Μια πρόχειρα κατασκευασμένη μικρή εξέδρα, ένας προβολέας, ένα μικρόφωνο. Χθες ήταν εκεί ο Γιάννης Βαρουφάκης. Κάποιος μου είπε οτι προχθές ήταν ο Δημήτρης Καζάκης.  Ήρεμοι ομιλητές και οι δυο, με την ικανότητα να εξηγούν σύνθετα οικονομικά θέματα με απλά λόγια. Ο κόσμος άκουγε με προσοχή, έβαζε ερωτήματα. Μια τόσο αναγκαία συζήτηση.

Λείπουν μερικές φωνές από τη συνέλευση στην πλατεία. Η φωνή αυτών που πιστεύουν ότι το μνημόνιο είναι αναγκαίο, η φωνή του κόσμου που στηρίζει την κυβέρνηση ή τις αποφάσεις του ΔΝΤ. Αν μπουν και αυτές οι φωνές στην εικόνα ο διάλογος θα γίνει ακόμα πιο πλούσιος. Αλλά δεν είμαστε έτοιμοι ακόμα για αυτό. Ο κόσμος έχει κακοποιηθεί τόσο πολύ από την ισχύ αυτών που εκπροσωπούν αυτήν τη φωνή, που είναι δύσκολο να δημιουργήσει χώρο για αυτήν. Η κατάχρηση ισχύος δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο των πολιτικών και των τραπεζιτών. Κι εμείς την κάνουμε, με άλλο τρόπο, με διαφορετικά αποτελέσματα.

Τα θέματα που διαπραγματεύεται η Ελλάδα αυτήν τη στιγμή δεν είναι μόνο οικονομικά. Είναι βαθιά κοινωνικά. Το πρόβλημα μας δεν είναι μόνο το χρέος, αλλά το κοινωνικό έλλειμμα διαλόγου, κοινού χώρου και δημοκρατίας. Οι τελευταίες μέρες στο Σύνταγμα έχουν δείξει ότι η Αθήνα είναι γεμάτη ανθρώπους που ζητάνε αυτόν το διάλογο. Ζητάνε να νιώσουν οικείο το δημόσιο χώρο, να βρουν τη φωνή τους μέσα σε αυτόν. Μαζί με τη τσίκνα από τα σουβλάκια και τα λουκάνικα, τα laser πάνω στη Βουλή, τους μικροπωλητές με τις Ελληνικές σημαίες, τα γηπεδικά συνθήματα.

Φεύγοντας από την πλατεία χθες πέρασα δίπλα από μια παρέα που κοιτούσε λίγο αμήχανα γύρω. Έμοιαζαν να κατεβαίνουν για πρώτη φορά. Γύρισε ένα παλληκάρι και είπε στην κοπέλα δίπλα του ‘ρε συ… είναι ωραία εδώ… δεν το περίμενα’. Ναι, κάπως έτσι μοιάζει η δημοκρατία υπό κατασκευή. Λίγο χύμα, λίγο χαώδης, πολύ συναίσθημα, περίεργη αισθητική, λίγο γήπεδο, και πολλή, μα πολλή κουβέντα.

 

May 302011
 

‘¨Εχω θυμώσει!’ Αυτό λένε οι αγανακτισμένοι στις πλατείες σε όλη την Ελλάδα. Τι θα τον κάνουμε το θυμό; Ελπίζω δράση κι όχι αντίδραση, κοινότητα και όχι εμφύλιο, ανατροπή κι όχι καταστροφή. Είδα αυτό το βίντεο στο The Press Project και μοιάζει κατάλληλο για το τι γίνεται αυτες τις τελευταίες μέρες γύρω μας…

 

Mad As Hell! Kinetic Typography from Aaron Leming on Vimeo.


 

May 302011
 

(η φωτογραφία από το ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ στο facebook)

Έχω μια αδυναμία στον SilentCrossing. To blog του είναι τρυφερό και μαχητικό ταυτόχρονα. Αναδημοσιεύω την ανάρτηση του για τις ΄Μέρες Αγανάκτησης στα Χανιά’

Μέρες Αγανάκτησης στα Χανιά

Στη Λαϊκη Συνέλευση της Πλατείας Αγοράς Χανίων αυτές τις μέρες κυκλοφορεί ένα σχολικό τετράδιο στο οποίο οι πολίτες δίνουν τις απαντήσεις τους στην ερώτηση “Για ποιο λόγο είσαι εδώ;” Μερικές από αυτές:

Γιατί επιτέλους, το μαχαίρι έφτασε στο κόκαλο, αλλά αυτό το κόκαλο είναι το δικό μας…Η υπομονή μας και η ανοχή μας εξαντλήθηκαν.

Είμαι εδώ γιατί θέλω να δω μια ελεύθερη Ελλάδα και έναν ελεύθερο κόσμο. Είμαι εδώ για όλα όσα έχουμε ξεχάσει τόσα χρόνια και τα θεωρούμε αυτονόητα. Είμαι εδώ γιατί η φωνή μου είναι φωνή σου και το ανάποδο.

Είμαι εδώ για να αλλάξω το σύστημα που προϋποθέτει ότι εγώ αλλάζω πρώτα τον εαυτό μου, σκέφτομαι πιο συλλογικά γιατί είμαι κάτοικος αυτού του πλανήτη και όχι μόνο της Ελλάδας.

Σιχάθηκα, βαρέθηκα, αηδίασα!

Γιατί αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να είμαι αλλού!

Γιατί δεν μπορώ άλλο.

Διαφωνώ με την πολιτική που ακολουθείται στο σύνολό της.

Γιατί αγανάκτησα!

Θέλω να είμαι μαζί με τον κόσμο που ξύπνησε!

Είμαι εδώ γιατί δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Ο μόνος δρόμος είναι να παραμείνουμε εδώ μέχρι εσχάτων και να απαλαγούμε από τους δυνάστες που πετούν τον λαό στον ΚΑΙΑΔΑ. Ένας τρόπος να τους φρενάρουμε είναι μποϋκοτάζ των προϊόντων που μας σερβίρουν αναγκαστικά, σε διάρκεια χρόνου ώστε να τους πατήσουμε εκεί που τους πονάει. Εννοώ των ευρωπαίων δυναστών μας.

Για να πέσει το κράτος, ο καπιταλισμός και κάθε είδους εκμετάλλευση από άνθρωπο σε άνθρωπο (και ζώα)! Για ένα κόσμο ελευθερίας-ισότητας και αλληλεγγύης.

Ένα πράγμα με αγχώνει. ΟΛΑ τα άλλα με καταθλίβουν!

Αξιοπρέπεια!!!

Επειδή θέλω η πατρίδα μου να σταματήσει να ξεπέφτει στα μάτια των άλλων χωρών οι οποίες μας κατακρίνουν λες και είναι άγιοι και αναμάρτητοι και η νεολαία να έχει μέλλον.

Δεν είμαι αγανακτησμένη με τα νέα μέτρα. Δεν είμαι αγανακτισμένη για το χρέος που βαραίνει τις πλάτες μας. Δεν είμαι αγανακτησμένη από το Πασόκ ή τους προκατόχους της εξουσίας. Είμαι αγανακτησμένη που βιώνω τον εξαναγκασμό της δουλειάς, της αλλοτρίωσης, τον βομμβαρδισμό των Μ.Μ.Ε., της παραπληροφόρησης, του ρατσισμού, του σεξισμού, του life style και όλων αυτών των όπλων μαζικής καταστροφής -παραγωγής συναίνεσης που χρησιμοποιεί το σύστημα εξαθλιώνοντας τη ζωή τη δική μου και όλων μας. Δεν μ’ενδιαφέρει να αποσυρθούν τα μέτρα, μ’ενδιαφέρει να καταλάβουμε όλοι μας ότι το βάρος που νιώθουμε δεν είναι παρά το βάρος των αλυσίδων μας. “Και να που μάθαμε να κουβεντιάζουμε ήσυχα και απλά… και δεν τραγουδάμε αδερφέ μου για να ξεχωρίσουμε απ’ τον κόσμο, τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο…”

Είμαι εδώ γιατί δεν θέλω να αφήσω την ευκαιρία να πάει χαμένη. Έφτασε πια ο καιρός να διορθωθούν πολλά πράγματα. Ζω σε μια πόλη που οι αναπηρικές συντάξεις είναι σκάνδαλο. Αυτά θα τα πληρώνουν οι έλληνες εργαζόμενοι για πολλά χρόνια. Οι πολιτικοί των Χανίων εξαργύρωσαν ψήφους με αυτές τις συντάξεις. Πια όλα αυτά πρέπει να τελιώσουν κάποτε.

Είμαι εδώ γιατί θέλω πίσω τη ζωή μου και τα όνειρά μου. Είμαι 32 και το μόνο που κάνω κάθε μέρα είναι να δουλεύω για να επιβιώσω την επόμενη μέρα. Βαρέθηκα να με κλέβουν άνετα και εγώ να ιδρώνω για να επιβιώσω απλά. Με έχουν αναγκάσει να μην ξέρω τι να σκεφτώ. Για να μπορέσω να κάνω οικογένεια και να ζήσω αξιοπρεπώς τα παιδιά μου. Τα όνειρά μου έχουν σταματήσει και τα θέλω όλα πίσω. Να φύγουν όλοι και να ξεκινήσουμε από την αρχή. Όρεξη για δουλειά και για ζωή έχουμε. Είμαστε νέοι και μας κάνουν να νιώθουμε 90 χρονών. Είμαι εδώ γιατί θέλω τα όνειρά μου πίσω!!!

Είμαι εδώ. Είμαι εδώ; Αναρωτιέμαι…Θα ήθελα να δω να επαναπροσδιορίζουμε γκρεμίζοντας τον παλιό εαυτό μας και τον παλιό τρόπο κοινωνίας και διαχείρισης. Αφού λοιπόν γκρεμίσουμε τον παλιό, μη λειτουργικό τρόπο, να κοιτάξουμε την αλήθεια μας κατάματα, χωρίς φόβο και ενοχές. Έτσι με σημαία μας την αλήθεια μας και την ειλικρίνεια να χτίσουμε το νέο εαυτό μας, τη συνύπαρξη και την κοινωνία. Θάρρος λοιπόν να βιώσουμε αυτόν τον συμβολικό “εσωτερικό θάνατο” σαν άνθρωποι και σαν κοινωνία. Καλή δύναμη!!! Καλή ανάσταση!!!

Είμαι εδώ, γιατί είστε και εσείς εδώ. Έχω ελπίδα γιατί βλέπω πως και άλλοι θέλουν να ξαναβρούν τα νοήματα. Ευχαριστώ όλους.

Είμαι εδώ γιατί έτσι γουστάρω κατά του νόμου…πλάκα κάνω! χα χα χα! Είμαι εδώ γιατί πιστεύω στην ανθρώπινη ελευθερία, την ιδιότητα, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την συνείδηση…θεωρώ το να βγαίνει ο κόσμος από το σπίτι του και να αγωνίζεται για τα δικαιώματά του είναι η αρχή του να βγάλει τον εαυτό του από αυτή τη κοινωνική φυλακή…είμαι εδώ γιατί θέλω ένα κόσμο ελέυθερο, ίσο, χωρίς χρήματα, να έχει αγάπη, να υπάρχει συνείδηση και ο κόσμος να μπορεί να έχει την ελευθερία της γνώσης…την ψυχική ελευθερία γενικότερα…Είμαι μια ανώνυμη…

Για να γίνουμε πολλοί.

Είμαι εδώ, όπως προσπαθώ να είμαι σεκάθε κινητοποίηση για μια καλύτερη κοινωνία

Νιώθω ότι είμαι σε αδιέξοδο, θέλω να κάνω κάτι αλλά δεν ξέρω τι. Σκέφτομαι πιο πολύ τα νέα παιδιά, εμείς κάπως θα τα καταφέρουμε, οι νέοι όμως κενό, χωρίς όνειρα.

Διαφωνούμε με την πολιτική της κυβέρνησης, με το μνημόνιο και να φέρουν πίσω τα κλεμμένα.

Είμαι ενάντια στο μνημόνιο, στην κυβέρνηση και στην διάλυση της κοινωνίας.

Θεωρώ ότι λείπουν οι ηθικές αξίες από την κοινωνία μας…Γι’ αυτό το λόγο είμαι εδώ…Για να επιστρέψουμε στις ηθικές αξίες των παπούδων μας.

Είμαι εδώ επειδή είμαι αγανακτησμένος από την κοροϊδία των πολιτικών και θέλω να μάθω τους λόγους της αγανάκτησης των συμπολιτών μου.

Ήρθα γιατί έμενα εδώ κοντά και δε με αφήνετε να κοιμηθώ.

Εγώ είμαι αυτός που δε σε αφήνει να κοιμηθείς. Αύριο θα έρθω εγώ στο σπίτι σου.

Προτάσεις, δράσεις και ψηφίσματα της Λαϊκής Συνέλευσης της Πλατείας Αγοράς Χανίων εδώ

May 302011
 

Έφυγε σε ηλικία 62 ετών ο Gil Scott-Heron – Αμερικάνος ποιητής, μουσικός και συγγραφέας – που έγινε ευρέως γνωστός από το ποίημα / τραγούδι ”The Revolution Will Not Be Televised”. Επίκαιρο το τραγούδι, δυνατοί οι στίχοι του ποιήματος. Καλό ταξίδι GSH…


 

The Revolution Will Not Be Televised

You will not be able to stay home, brother.

You will not be able to plug in, turn on and cop out.

You will not be able to lose yourself on skag and skip,

Skip out for beer during commercials,

Because the revolution will not be televised.

 

The revolution will not be televised.

The revolution will not be brought to you by Xerox

In 4 parts without commercial interruptions.

The revolution will not show you pictures of Nixon

blowing a bugle and leading a charge by John

Mitchell, General Abrams and Spiro Agnew to eat

hog maws confiscated from a Harlem sanctuary.

The revolution will not be televised.

 

The revolution will not be brought to you by the

Schaefer Award Theatre and will not star Natalie

Woods and Steve McQueen or Bullwinkle and Julia.

The revolution will not give your mouth sex appeal.

The revolution will not get rid of the nubs.

The revolution will not make you look five pounds

thinner, because the revolution will not be televised, Brother.

 

There will be no pictures of you and Willie May

pushing that shopping cart down the block on the dead run,

or trying to slide that color television into a stolen ambulance.

NBC will not be able predict the winner at 8:32

or report from 29 districts.

The revolution will not be televised.

 

There will be no pictures of pigs shooting down

brothers in the instant replay.

There will be no pictures of pigs shooting down

brothers in the instant replay.

There will be no pictures of Whitney Young being

run out of Harlem on a rail with a brand new process.

There will be no slow motion or still life of Roy

Wilkens strolling through Watts in a Red, Black and

Green liberation jumpsuit that he had been saving

For just the proper occasion.

 

Green Acres, The Beverly Hillbillies, and Hooterville

Junction will no longer be so damned relevant, and

women will not care if Dick finally gets down with

Jane on Search for Tomorrow because Black people

will be in the street looking for a brighter day.

The revolution will not be televised.

 

There will be no highlights on the eleven o’clock

news and no pictures of hairy armed women

liberationists and Jackie Onassis blowing her nose.

The theme song will not be written by Jim Webb,

Francis Scott Key, nor sung by Glen Campbell, Tom

Jones, Johnny Cash, Englebert Humperdink, or the Rare Earth.

The revolution will not be televised.

 

The revolution will not be right back after a message

bbout a white tornado, white lightning, or white people.

You will not have to worry about a dove in your

bedroom, a tiger in your tank, or the giant in your toilet bowl.

The revolution will not go better with Coke.

The revolution will not fight the germs that may cause bad breath.

The revolution will put you in the driver’s seat.

 

The revolution will not be televised, will not be televised,

will not be televised, will not be televised.

The revolution will be no re-run brothers;

The revolution will be live.

 

May 272011
 

Πηγή: Red Notebook

… μου φαίνεται ελιτίστικο να κατηγορούμε τις συγκεντρώσεις για όσα δεν (πρόλαβαν να) είναι, μου μοιάζει εντελώς αναντίστοιχο το παιχνίδι «βρες πόσες ελληνικές σημαίες ανεμίζουν στην πλατεία» και μου ακούγεται από υπερφίαλη έως αφελής η αγχωτική αξίωση «να το πολιτικοποιήσουμε» – λες κι από εμάς περίμεναν όλοι αυτοί.

Σύνταγμα

tου Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

Bρίσκεται στην εκκίνησή της μια διαδικασία που δεν θα φορά τα ρούχα του Πολυτεχνείου ή του Δεκέμβρη του 2008. Είτε θα την παρατηρεί κανείς και θα τη σχολιάζει απ’έξω, είτε θα μπει για να δει -και να επηρεάσει- δυνατότητες και όρια. Δυνατότητες, όταν μπροστά απ’ το Σύνταγμα κυκλοφορούν μονάχα ΜΑΤ και αυτοκίνητα, δεν υπάρχουν.

Αυτό που γίνεται εδώ και δύο μέρες στο Σύνταγμα δεν οφείλεται στο μέσο κινητοποίησης ή προβολής, στο facebook ή την τηλεόραση – μολονότι αυτά έφεραν κοντά μας την πλατεία Ταχρίρ και την Πουέρτα ντε Σολ, και μολονότι τουλάχιστον τα κυρίαρχα μέσα έχουν λόγους να το ιδιοποιούνται. Αυτό που γίνεται οφείλεται στο γεγονός ότι εκατομμύρια άνθρωποι βλέπουν τη ζωή τους να χειροτερεύει και σιγά-σιγά εγκαταλείπουν τον καναπέ, έχοντας κατά νου ότι «αν γίνεται αλλού, ίσως να γίνεται κι εδώ».

Το facebook είναι ένα μέσο κινητοποίησης και συντονισμού που δεν κοστίζει, δεν προϋποθέτει ιδεολογική συμφωνία μεταξύ αυτών που επικοινωνούν και δεν απαιτεί μακροχρόνια δέσμευση – μπορεί λοιπόν να κάνει αυτό που δεν μπορούν σήμερα, για διάφορους λόγους, τα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα. Τα όρια τέτοιων κινητοποιήσεων τα είδαμε το 2007, με τις συγκεντρώσεις για τις πυρκαγιές. Σήμερα όμως, εκτός από την επίγνωση αυτών των ορίων, υπάρχει και μια βεβαιότητα: σήμερα δεν είναι το 2007.

Το γεγονός ότι οι άνθρωποι που βλέπουν να χειροτερεύει η ζωή τους αφήνουν τον καναπέ και συγκεντρώνονται έξω απ΄τη Βουλή, δείχνοντας πρώτα απ’όλα στην κυβέρνηση ότι δεν τους εκπροσωπεί πια, είναι -με όρους κοινής λογικής- ένα καλοδεχούμενο σημάδι ότι κάτι κινείται. Αν στη συγκυρία αυτή δεν μπορούν να κατεβάσουν μαζικά τον κόσμο στο δρόμο τα κόμματα της Αριστεράς, αν δεν το μπορούν τα συνδικάτα, η άλλη επιλογή γι’αυτόν τον κόσμο είναι είτε να μεταναστεύσει μαζικά, είτε να κατεβαίνει στο δρόμο και να την πληρώνουν οι μετανάστες επειδή «έχουμε κρίση». Χάρη στις συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα, δεν συμβαίνουν αυτά – κι αυτό είναι ένα ακόμα καλοδεχούμενο σημάδι. Είναι, επίσης, και ένα ερέθισμα: ένα επιπλέον ερέθισμα για την Αριστερά να αναρωτηθεί (να αναρωτηθούμε) γιατί έχασε τον πρώτο γύρο και πώς θα είναι αποτελεσματικότερη στον επόμενο.

Προσωπικά με πειράζουν οι βουβές συγκεντρώσεις, αλλά τις προτιμώ απ’τις καθόλου συγκεντρώσεις. Μου είναι ακατανόητες οι συγκεντρώσεις χωρίς πανό (οι συγκεντρωμένοι της Πέμπτης μας θύμισαν, ευτυχώς, ότι πάντα κάποιοι είμαστε και πάντα κάτι ζητάμε από κάποιον…), όμως το πανό μπορεί και να μην προηγείται της συγκέντρωσης –μπορεί και να γράφεται εκεί. Ο όρος «αγανακτισμένος» μου θύμιζε πάντα κάτι κακό από παλιά, αλλά η αγανάκτηση καθεαυτή είναι σημάδι ότι κανείς δεν μπορεί να τα ανέχεται όλα και για πάντα. Δεν εκπροσωπούμαι επ’ουδενί απ’το σύνθημα «κλέφτες-κλέφτες», αλλά στο Σύνταγμα φωνάζουν και «πάρτε το Μνημόνιο και φύγετε από’δώ»: κυβέρνηση «εθνικής ενότητας», υπ’αυτούς τους όρους, (ευτυχώς) δεν γίνεται. Ακούω ότι για το Σύνταγμα κινητοποιήθηκε ο μηχανισμός της ΝΔ· όμως στην πλατεία ήταν και αριστεροί, και αριστεριστές και αναρχικοί που δεν συμπαθούν τον Σαμαρά. Αν με ρωτούσε κανείς, προσωπικά θα ήθελα μια συγκέντρωση και έξω απ’το Χρηματιστήριο ή την Τράπεζα της Ελλάδος (παρά τις εμμονές της Καθημερινής, η κρίση δεν οφείλεται στους αχρείους πολιτικούς –και οπωσδήποτε δεν οφείλεται σε όλους…)· σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, από κάπου πρέπει ν’ αρχίσει κανείς. Εν κατακλείδι: με εκνευρίζει η απροϋπόθετη λατρεία του «αυθόρμητου» και ο αντικομματισμός «απ’όπου κι αν προέρχεται»· με εκνευρίζουν όμως εξίσου η αυταρέσκεια και η αδυναμία να συμβιβαστεί κανείς με την ιδέα ότι η κίνηση της κοινωνίας, πώς να το κάνουμε, δεν είναι και δεν ήταν ποτέ θέμα πολιτικής απόφασης ή –αποκλειστικά- προϊόν οξυδερκούς σχεδιασμού.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, μου φαίνεται ελιτίστικο να κατηγορούμε τις συγκεντρώσεις για όσα δεν (πρόλαβαν να) είναι, μου μοιάζει εντελώς αναντίστοιχο το παιχνίδι «βρες πόσες ελληνικές σημαίες ανεμίζουν στην πλατεία» και μου ακούγεται από υπερφίαλη έως αφελής η αγχωτική αξίωση «να το πολιτικοποιήσουμε» – λες κι από εμάς περίμεναν όλοι αυτοί. Στο Σύνταγμα φτιάχνεται ένας νέος δημόσιος χώρος – πείτε το απ’ το «πλήθος», πείτε το απ’ το «λαό»: άνθρωποι γνωρίζονται, συζητούν, διαφωνούν, βλέπουν δυνατότητες και όρια. Δηλώνουν με την παρουσία τους ότι τα προβλήματά τους δεν είναι μόνο δικά τους και δεν μπορούν να λυθούν στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού τους. Στο Σύνταγμα, λοιπόν, βρίσκεται στην εκκίνησή της μια διαδικασία που, όπως και να το κάνουμε, δεν θα φορά τα ρούχα του Πολυτεχνείου ή του Δεκέμβρη του 2008. Τη διαδικασία αυτή, είτε θα την παρατηρεί κανείς και θα τη σχολιάζει απ’έξω, σαν κάτι εξωτικό και όχι τόσο τέλειο όσο θα όφειλε εξαρχής, είτε θα μπει για να δει -και να επηρεάσει- δυνατότητες και όρια. Δυνατότητες, όταν μπροστά απ’ το Σύνταγμα κυκλοφορούν μονάχα ΜΑΤ και αυτοκίνητα, δεν υπάρχουν.