Δημοκρατία Under Construction

(αφίσα από το dikaioma.gr)

Η συνέλευση την πλατεία καλά βαστά. Κάθε βράδυ εκατοντάδες άνθρωποι κάθονται οκλαδόν, στέκουν γύρω, και για ώρες συζητάνε. Μια ιδιόμορφη συζήτηση, δεν είναι ακριβώς διάλογος. Είναι τοποθετήσεις των 1-2 λεπτών ανθρώπων που ζητάνε ένα χαρτάκι με νούμερο και κληρώνονται. Ο διάλογος γίνεται μέσα από τις τοποθετήσεις. Η διαδικασία είναι ένα πρώτο βήμα δημοκρατίας, αφού οι ομιλητές δεν χρειάζεται να διεκδικήσουν το μικρόφωνο με πειθώ ή με δύναμη. Αρκεί να ζητήσουν ένα χαρτάκι με νούμερο, και μετά να έχουν την τύχη να κληρωθούν. [πρακτικά των λαϊκών συνελεύσεων του Συντάγματος στα link: 25 Μαϊου, 26 Μαϊου, 30 Μαϊου, 31 Μαϊου, 1 Ιουνίου, 2 Ιουνίου]

Θέλει υπομονή η δημοκρατία. Θέλει πολλή υπομονή. Ο μεγαλύτερος εχθρός μου στη συνέλευση είναι η ανυπομονησία μου. Η ερώτηση που τριβελίζει το νου μου συνέχεια, ‘ποιο είναι το επόμενο βήμα; Να καταρρεύσει αυτό που γίνεται, ναι. Αλλά με τι θα το αντικαταστήσουμε;’. Και όσο περνάνε οι μέρες συνειδητοποιώ ότι δεν ακούω την απάντηση, γιατί δεν υπάρχει ακόμα τέτοια απάντηση. Τουλάχιστον όχι με τη μορφή που την ψάχνω. Το επόμενο βήμα είναι ακριβώς αυτό που γίνεται. Κόσμος στην πλατεία, κόσμος σε κάθε πλατεία, να κουβεντιάζει, να μοιράζεται, να προτείνει, και η ζύμωση αυτή να παράγει κάτι καινούργιο.

Σε άλλη γωνιά της πλατείας, γίνεται κουβέντα με οικονομολόγους. Μια πρόχειρα κατασκευασμένη μικρή εξέδρα, ένας προβολέας, ένα μικρόφωνο. Χθες ήταν εκεί ο Γιάννης Βαρουφάκης. Κάποιος μου είπε οτι προχθές ήταν ο Δημήτρης Καζάκης.  Ήρεμοι ομιλητές και οι δυο, με την ικανότητα να εξηγούν σύνθετα οικονομικά θέματα με απλά λόγια. Ο κόσμος άκουγε με προσοχή, έβαζε ερωτήματα. Μια τόσο αναγκαία συζήτηση.

Λείπουν μερικές φωνές από τη συνέλευση στην πλατεία. Η φωνή αυτών που πιστεύουν ότι το μνημόνιο είναι αναγκαίο, η φωνή του κόσμου που στηρίζει την κυβέρνηση ή τις αποφάσεις του ΔΝΤ. Αν μπουν και αυτές οι φωνές στην εικόνα ο διάλογος θα γίνει ακόμα πιο πλούσιος. Αλλά δεν είμαστε έτοιμοι ακόμα για αυτό. Ο κόσμος έχει κακοποιηθεί τόσο πολύ από την ισχύ αυτών που εκπροσωπούν αυτήν τη φωνή, που είναι δύσκολο να δημιουργήσει χώρο για αυτήν. Η κατάχρηση ισχύος δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο των πολιτικών και των τραπεζιτών. Κι εμείς την κάνουμε, με άλλο τρόπο, με διαφορετικά αποτελέσματα.

Τα θέματα που διαπραγματεύεται η Ελλάδα αυτήν τη στιγμή δεν είναι μόνο οικονομικά. Είναι βαθιά κοινωνικά. Το πρόβλημα μας δεν είναι μόνο το χρέος, αλλά το κοινωνικό έλλειμμα διαλόγου, κοινού χώρου και δημοκρατίας. Οι τελευταίες μέρες στο Σύνταγμα έχουν δείξει ότι η Αθήνα είναι γεμάτη ανθρώπους που ζητάνε αυτόν το διάλογο. Ζητάνε να νιώσουν οικείο το δημόσιο χώρο, να βρουν τη φωνή τους μέσα σε αυτόν. Μαζί με τη τσίκνα από τα σουβλάκια και τα λουκάνικα, τα laser πάνω στη Βουλή, τους μικροπωλητές με τις Ελληνικές σημαίες, τα γηπεδικά συνθήματα.

Φεύγοντας από την πλατεία χθες πέρασα δίπλα από μια παρέα που κοιτούσε λίγο αμήχανα γύρω. Έμοιαζαν να κατεβαίνουν για πρώτη φορά. Γύρισε ένα παλληκάρι και είπε στην κοπέλα δίπλα του ‘ρε συ… είναι ωραία εδώ… δεν το περίμενα’. Ναι, κάπως έτσι μοιάζει η δημοκρατία υπό κατασκευή. Λίγο χύμα, λίγο χαώδης, πολύ συναίσθημα, περίεργη αισθητική, λίγο γήπεδο, και πολλή, μα πολλή κουβέντα.