blog

πηγή: Το Βήμα της Κυριακής

Πέτερ Λέμαν- «Επέζησα από τα ψυχιατρεία καί έγινα… ψυχολόγος»

Έλλη Ισμαηλίδου

Ο μοναδικός στον κόσμο διδάκτωρ Ψυχολογίας που είναι πρώην τρόφιμος ψυχιατρείου μιλάει στο «Βήμα» για μιαν άλλη αντιμετώπιση της ψυχιατρικής και των μεθόδων της

Συγγραφέας μεταφρασμένος σε δεκάδες γλώσσες. Διακεκριμένο μέλος του κινήματος της «ανθρωπιστικής αντι-ψυχιατρικής». Ερευνητής της Κοινωνικής Παιδαγωγικής και από τον περασμένο Σεπτέμβριο επίτιμος διδάκτωρ Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Και όμως η ακαδημαϊκή πορεία του γερμανού δρος Πέτερ Λέμαν δεν ξεκίνησε στα πανεπιστημιακά έδρανα αλλά στο… ψυχιατρείο. Για την ακρίβεια, στο Δημόσιο Ψυχιατρείο της Στουτγάρδης όπου εγκλείστηκε παρά τη θέλησή του και χωρίς δικαστική απόφαση στην ηλικία των 27 ετών. Η κατάστασή του χαρακτηρίστηκε βαριά: σχιζοφρένεια, ηβηφρένεια, παράνοια, κατατονία ήταν μόνο τέσσερις από τις συνολικά δεκαπέντε(!) διαφορετικές διαγνώσεις. Ακολούθησαν η φρίκη του εγκλεισμού, οι υψηλές δόσεις ψυχοφαρμάκων και ο αγώνας να απεξαρτηθεί από αυτά, η επάνοδος στη ζωή και η διαρκής προσπάθεια να κινητοποιήσει άλλους να κάνουν το ίδιο. Τριάντα χρόνια αργότερα ο δρ Λέμαν, ο μοναδικός στον κόσμο διδάκτωρ Ψυχολογίας που έχει περάσει από ψυχιατρείο, μιλάει στο «Βήμα» για μια άλλη ψυχιατρική που θα έχει επίκεντρο τον άνθρωπο αντί για τις χημικές ουσίες.

«Δεν μου έδωσαν βοήθεια, μου έδωσαν μόνο ψυχοφάρμακα. Είχα καταλήξει σαν φυτόπαίρνοντας καμιά εικοσαριά χάπια την ημέρα.Οι γιατροί πίστευαν ότι ήμουν ξεγραμμένος και δεν μου επέτρεπαν καν να έχω πρόσβαση στον ψυχιατρικό μου φάκελο. Και όμωςκατάφερα να επιβιώσω. Οχι χάρη στα φάρμακααλλά χάρη στις δικές μου δυνάμεις και στους (ελάχιστους) φίλους που μου είχαν απομείνει όταν με “πέταξαν” έξω από το ψυχιατρείο εν μια νυκτί» διηγείται ο δρ Λέμαν.

Ωστόσο η προσωπική του ανάρρωση και η επάνοδος στη «φυσιολογική» ζωή δεν ήταν αρκετές. Επρεπε να κινητοποιήσει κι άλλους. Λίγους μήνες μετά την επιστροφή του στο πανεπιστήμιο εγκαταλείπει μια θέση διδακτορικού φοιτητή στην Κοινωνική Παιδαγωγική για να αφοσιωθεί στην οργάνωση του κινήματος της «αντι-ψυχιατρικής» και στη συγγραφή βιβλίων που θα συγκέντρωναν αληθινές ιστορίες ανθρώπων που απεξαρτήθηκαν από τα ψυχοφάρμακα. Αρθρογραφεί ενάντια σε βίαιες πρακτικές όπως το ηλεκτροσόκ και το ινσουλινοσόκ. Καταγγέλλει παραβιάσεις δικαιωμάτων των εγκλείστων και ενθαρρύνει τους γερμανούς πολίτες να συντάξουν ειδικά νομικά έγγραφα- διεθνώς χρησιμοποιείται ο όρος «advanced directive», που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «εκ των προτέρων εντολή»- όπου θα προσδιορίζουν λεπτομερώς τις πρακτικές στις οποίες συναινούν σε περίπτωση νοσηλείας τους.

«Ο αγώνας για την ευτυχία είναι προσωπικός»

Τα λόγια του δρος Λέμαν αποκαλύπτουν μια ψυχιατρική πραγματικότητα σχεδόν τρομακτική, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει σχεδόν 30 χρόνια από τον εγκλεισμό του. «Η σύγχρονη κοινωνία έχει εθιστεί στα ψυχοφάρμακα ως την εύκολη λύση και δυστυχώς οι ψυχίατροι υποστηρίζουν αυτή τη νοοτροπία.Αυτό που δεν μας λένεωστόσοείναι ότι τα εν λόγω χημικά,πρώτον,έχουν σοβαρότατες παρενέργειες, δεύτερον προκαλούν σοβαρό εθισμό και,τρίτον, μακροπρόθεσμα καταπολεμούν απλώς τα συμπτώματαχωρίς να λύνουν τα προβλήματα που υποβόσκουν». Το κίνημα της «αντι-ψυχιατρικής», αντιθέτως, ρίχνει το βάρος στον προσωπικό σκληρό αγώνα του καθενός μας απέναντι στα ψυχικά του προβλήματα. «Αυτό όμως είναι δύσκολο.Και στις ημέρες μας ψάχνουμε την εύκολη λύση:φάρμακα.Για τα παιδιά που δεν συγκεντρώνονται εύκολα, για τις γυναίκες που πιέζονται συναισθηματικά σε μια φαλλοκρατική κοινωνία,για τους ηλικιωμένους που βυθίζονται στην κατάθλιψη,για τα ζευγάρια που είναι δυστυχισμένα στον γάμο τους.Η λίστα δεν έχει τέλος» τονίζει ο δρ Λέμαν. Σε αντίθεση με την κοινή παρανόηση, η «αντι-ψυχιατρική» δεν τάσσεται ενάντια στον ρόλο του ψυχιάτρου ούτε υποβαθμίζει τη σημασία του επαγγελματία στον χώρο της Υγείας. «Προχωρεί ένα βήμα πιο πέρα και αναπροσδιορίζει τον ρόλο του επαγγελματία. Ο ψυχίατρος είναι εκεί για να σε βοηθήσει, να σε καθοδηγήσει, να είναι συνοδοιπόρος στην ανάρρωση. Οχι για να “ναρκώσει” τα προβλήματά σου μέσω των φαρμάκων. Η χημική αντιμετώπιση πρέπει πάντα να αποτελεί την έσχατη λύση» καταλήγει ο δρ Λέμαν.

Οι έλληνες Επιζώντες Ψυχιατρικής μιλούν για την εμπειρία τους

Η ψυχιατρική εμπειρία αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί ταμπού για την ελληνική κοινωνία. Οσοι έχουν γνωρίσει το ψυχιατρείο εκ των έσω προσπαθούν να το αποκρύψουν,αν όχι να το…ξεχάσουν.Υπάρχει όμως ένα δίκτυο ανθρώπων που δεν διστάζουν να μιλήσουν ανοιχτά για τις εμπειρίες τους από τον εγκλεισμό,τα ψυχοφάρμακα και τον αγώνα για αποϊδρυματοποίηση. Πρόκειται για το Δίκτυο Πρώην Χρηστών και Επιζώντων Ψυχιατρικής,το οποίο μέσω της αλληλεγγύης και της κοινής εμπειρίας των μελών του προωθεί την αποασυλοποίηση και την ανεξαρτητοποίηση των πρώην τροφίμων. «Είναι ελάχιστοι οι ψυχίατροι που θα στηρίξουν τον πρώην τρόφιμο στην προσπάθεια για αυτοδιάθεση. Τα ταμπού και οι προκαταλήψεις συνεχίζονται και η αρχική διάγνωση είναι σαν “ταφόπλακα” για το μέλλον σου»σχολιάζει ο εκπρόσωπός του Δικτύου κ.Γιώργος Γιαννουλόπουλος.Ο 55χρονος ιδιωτικός υπάλληλος κατόρθωσε να επιστρέψει στη «φυσιολογική» ζωή έπειτα από…είκοσι ολόκληρα χρόνια εγκλεισμού.«Μπήκα στο ψυχιατρείο στα είκοσι και βγήκα στα σαράντα,έχασα τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου.Κανείς ποτέ δεν με ενθάρρυνε να ανεξαρτητοποιηθώ,να κοινωνικοποιηθώ.Αλλωστε, η ιδρυματοποίηση συμφέρει οικονομικά το σύστημα.Γι΄ αυτό και είναι ελάχιστοι αυτοί που καταφέρνουν να ξεφύγουν»καταλήγει.

Ο 35χρονος κ.Μιχάλης Ν., έτερο μέλος του Δικτύου,μιλάει για την ανάγκη του για ουσιαστική επικοινωνία με τους επαγγελματίες υγείας,η οποία πάντα έμενε ανεκπλήρωτη. «Είχα ανάγκη να με ακούσουν,να μου κρατήσουν το χέρι,να με βοηθήσουν να πιστέψω στην ανάρρωση. Οχι τρία λεπτά εξέταση,μια συνταγή και τέλος»λέει στο «Βήμα».Από την άλλη,ο 39χρονος κ.Νίκος Γ., ο οποίος νοσηλεύτηκε ήδη από την ηλικία των 20 ετών με τη διάγνωση της ψυχωσικής συνδρομής,αναφέρει ότι η πρώτη φορά που ένιωσε ουσιαστική επαφή ήταν όταν συμμετείχε σε ομάδα αυτοβοήθειας πρώην εγκλείστων. «Μιλάμε για τις εμπειρίες μας,για τα προβλήματα και το πώς τα αντιμετωπίσαμε.Παίρνουμε κουράγιο ο ένας από τον άλλον.Στην ομάδα παρίσταται και ψυχολόγος,ο οποίος λειτουργεί ως συντονιστής και καθοδηγητής στη νέα μας ζωή» σχολιάζει.

Οι Έλληνες ακτιβιστές επέστρεψαν στις 3.οο τα ξημερώματα στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Ο δημοσιογράφος Άρης Χατζηστεφάνου περιγράφει στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ τη δική του εμπειρία από την επιδρομή στο Mavi Marmara.

Πηγή: Arny and Amy Mindell’s Website

The Relationship between the Helper and the Client and What is Healing?
Interview with Arny Mindell
interviewed by Tamara Scarlett-Lyon

How do you define “healing”?

I don’t use the word in therapy because I don’t consider people to be sick. But people say they are. In consensus reality when people have body symptoms they feel something is wrong. So if something hurts I will address the Consensus Reality symptoms or issues. In CR, healing is when the person can say, “I don’t like what is happening but am learning to get along with it”. Nobody was interested in my approach about this stuff at first! Almost everyone doesn’t like some of what is happening to them and wants to get rid of their pains and symptoms so I will try and do what I can- I’ll try anything at the CR level, but if that doesn’t work I help people go deeper.

Are you a healer?
Yes and no. Yes, if it means saying about a symptom, “this is me” along with all the other parts I like and the parts I don’t like in myself. I identify as being “someone who follows nature”.

What attitudes/qualities in a client or facilitator are conducive to healing?
Anybody’s attitude is conducive. Whatever a person says provides the right condition. For example, a woman I once worked with had a brain tumor but she was not interested in getting rid of it. She said, “I am sick, dying and hate my kids.” So I worked with her on her relationships with her kids. Afterward her head felt better and she needed less medication and was less groggy. She had a “bad” attitude yet her symptoms improved. As facilitator I feel it important to notice what you hate and like about yourself and make note of it. AWARENESS is key. With awareness you are a little bit better off.

How do we develop awareness?
By supporting yourself and others in doing it! Ask yourself and others, “what are you noticing right now?” We also seem made to program ourselves to do this thing or that (he giggles and chuckles as he says this)! (Tam’s note- in other words, yes, we can develop awareness, but there is also something in us that can easily follow habits which makes it difficult at times to be aware) “There is only 1 disease and it is ‘not noticing'”.

What do you see as your role when you work with others?
To notice what is happening with myself and the other person. Also, my role varies- sometimes I am a relationship counselor, sometimes I help people die. But “getting along with process” is what I tend to help people with.

How do you know when something you notice is “yours” rather than the client’s “stuff” or issues?
Awareness that nothing is just mine or just theirs (in the realm of non-locality) is important, but I rely on feedback- it is only just “me” or my stuff in the moment if I bring up something and get no reaction from the other person. But if I say something and the person’s face lights up, or they breathe deeply, or they say yes, then it is also theirs. At this point it really doesn’t matter if it is mine or who’s it is- as long as the person is feeling better!

Do you believe in miracles?
I don’t believe in them, I SEE them. A miracle is something helpful that happens beyond the every day mind’s understanding. The Process Mind allows stuff to happen. Some may call it, “divine intervention”. A day without at least 1 miracle is a bad day!

Do you believe in spirits or other non-consensus reality based entities?
Sometimes. When working with people who hold those types of belief systems I also often feel or see spirits or things like that in the atmosphere. Is it my fantasy? Yes, but I also sometimes bring in what I see and ask people if what I am noticing is significant for them. For example- I worked once with someone and became aware of “Uncle Fritz” so I asked the client if he knew an Uncle Fritz and the man said, yes, his Uncle fritz had died 4 months ago. Another example- I had a sort of fantasy where I saw a sort of fog going by that reminded me of my mother (who died some yrs ago), and so I talked to the fog as if it was her. I follow the moment.

How do you deal with ego or rank in relation to others?
If I go to a doctor and my doctor has too much rankfulness, I don’t feel well- like it’s not my own body any more. In my practice some people who don’t know me may come because of my reputation and say, “I have a problem, what should I do?” I don’t participate in this because I feel the person is in danger of giving his or her Self away. Instead I say we are going to follow what your body tells us to do. Their body is the director. If there is a relationship issue between me and the other person, I will address it, otherwise I just follow what is happening. This approach borders on political action and community consciousness. For me, political action requires rank consciousness and respect for the other and myself. Community consciousness occurs when all its parts and feelings are in our awareness. Thus, body problems and therapy in general are places to learn about politics and community.

Do you feel any edges around charging money for your services?
My feelings vary depending on the person. I used to think of it like I was similar to a carpenter- if a carpenter does something for you, you pay him. This is in the background. If someone does something for you, you pay them in some way. However, the 1st time I see people I can’t charge them due to an agreement I made with my 1st therapist. When I first went for therapy I had no money to pay. The therapist agreed to see me if I agreed to never charge others for the 1st session as a sort of repayment to my teacher. I see a lot of people only 1 time and so I do a lot of “free” sessions!

Can you mention any of your most wonderful healers?
The Kenyan shamans who worked with us were totally authentic. They gave us a big hug, and the community gave hugs, and the experience was integrated into their whole community. The shamans went into trance, came out and delivered helpful information to us. The only part I disagreed with was when they asked if Amy and I wanted protection. I said no. I don’t want to be protected. I don’t want protection from my enemy- I want relationship with everybody! I don’t want to hurt my enemies. I love people. To “heal me” you have to help me and others with our relationships.

Πηγή: Somatic Perspectives on Psychotherapy

Η σειρά συνεντεύξεων ‘Somatic Perspectives’ απευθύνεται σε θεραπευτές που εμπλουτίζουν τη γνώση τους από την έκθεση σε διαφορετικές προσεγγίσεις. Κάθε μήνα παρουσιάζει μια νέα συνέντευξη, μια νέα οπτική. Αυτόν τον μήνα, παρουσιάζει τον Arny Mindell και το Process Work (Process Oriented Psychology).

”Dr. Arny Mindell is in private practice in Portland, Oregon. He is known for his development of the “dreambody” and “process work” (process oriented psychology). He is the author of 19 books in 21 languages, including Dreambody, The Shaman’s Body, Quantum Mind, and Quantum Mind and Healing. Arny has an M.S. from M.I.T., was a Jungian training analyst, and has a Ph.D. in psychology. He is also known in the area of conflict management for his Sitting in the Fire and for his integration of psychology and physics, work on dreams, bodywork, relationships, and for interventions in near death situations.”

Κάνε κλικ εδώ για να ακούσεις τη συνέντευξη…

Αρχείο Adobe pdf με την απομαγνητοφώνηση της συνέντευξης (Αγγλικά)