blog

 

Πηγή: Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ

Ένας εργαζόμενος πατέρας, μια εργαζόμενη μητέρα, δυο παιδιά που αναγκάζονται να δουλεύουν για να βγάλουν τα προς το ζην, εγκαταλείπουν τον τόπο τους που έχει γίνει επικίνδυνος, τη ζωή τους που έχει γίνει αβίωτη, τις οικογένειές τους που δεν μπορούν να ακολουθήσουν, για να αρχίσουν μια ζωή που θα τους επιτρέπει να σκέφτονται όχι πια με τη μέρα και τον μήνα, αλλά να σχεδιάσουν το μέλλον τους εν ειρήνη, να δουλέψουν, να σπουδάσουν, να ζήσουν ανάμεσά μας με ίσα δικαιώματα στη συμμετοχή, στη δημοκρατία, στην κοινωνία, στον πολιτισμό. Οι ιστορίες είναι βασισμένες σε πραγματικές αφηγήσεις προσφύγων που συναντήσαμε στην Αθήνα και στο Βερολίνο. Ιστορίες τυχαίες, χωρίς ιδιαίτερες κορυφώσεις. Διαλέξαμε να τις μετατρέψουμε σε κόμικς για να ξεγελάσουμε τη δραματικότητα χωρίς να χάσουμε τη λεπτομέρεια της αφήγησης. Τα βασικά πρόσωπα των ιστοριών μας είναι άνθρωποι που θα μπορούσαν ίσως να είναι μέλη της οικογένειάς μας, φίλοι μας, γείτονες. Είναι όμως σίγουρα άνθρωποι που στο κοντινό μέλλον θα γίνουν οι συνάνθρωποί μας στις κοινωνίες μας, στους τόπους μας. Ας τους υποδεχτούμε.

Το Παράρτημα Ελλάδας του Ιδρύματος έχει ήδη εκδώσει το βιβλιαράκι Η μετανάστευση στην Ελλάδα: Έντεκα μύθοι και περισσότερες αλήθειες, γραμμένο από την Ελένη Τάκου και τον Βασίλη Παπαστεργίου, το οποίο αποδομεί τους συνήθεις μύθους που κυκλοφορούν και διαδίδονται στην ελληνική κοινωνία. Το κείμενο εκείνο εξετάζει το διάστημα έως και τις αρχές του 2015. Με την απότομη αύξηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, θεωρήσαμε αναγκαίο να συμβάλουμε εκ νέου στον δημόσιο διάλογο, με μια έκδοση που στρέφεται σε πραγματικές ιστορίες ανθρώπων. Η έκδοση συμπληρώνεται από ένα λογοτεχνικό κείμενο και δύο μικρά δοκίμια για τη μετανάστευση.

Το κόμικ, όπως και όλες οι εκδόσεις του Ιδρύματος, διατίθεται δωρεάν. Για αντίτυπα, ελάτε σε επαφή με το Παράρτημα Ελλάδας.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Εκδήλωση για την κατασκευή της επικινδυνότητας το Σάββατο

«Η κοινωνική κατασκευή της επικινδυνότητας και οι δομές “υψίστης ασφαλείας”» είναι το θέμα της επίκαιρης συζήτησης που διοργανώνει το Σάββατο η Πρωτοβουλία για ένα πολύμορφο κίνημα στην ψυχική υγεία με τη συμμετοχή ειδικών αλλά και “πρωταγωνιστών” κρατουμένων και ασθενών. Η εκδήλωση θα γίνει στο κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών (Προπύλαια, αίθουσα Δρακόπουλου) από τις 9 το πρωί.

«Όλο και πιο συχνά σε πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες, στα κεντρικά δελτία των ειδήσεων, στον πολιτικό και δικαστικό λόγο αρθρώνεται η λέξη ‘επικινδυνότητα’ και τα παράγωγα της. Την τελευταία διετία έχει επανέλθει πιο ηχηρά από ποτέ ένας λόγος που φαίνεται να στοχοποιεί ως εν δυνάμει επικίνδυνες διάφορες κοινωνικές ομάδες με το πρόσχημα ότι αποτελούν ‘δημόσιο κίνδυνο’».

«Ειδικότερα στο χώρο της ψυχικής υγείας έχει αναζωπυρωθεί μια συζήτηση που στοχεύει στο να επαναφέρει το ζήτημα του επικίνδυνου ‘ψυχασθενή’ ταυτοποιώντας ανθρώπους που φέρουν συγκεκριμένες διαγνώσεις ως ‘εν δυνάμει επικίνδυνους’. Με φόντο την κατάρρευση κάθε ίχνους κοινωνικής πρόνοιας και φροντίδας, παράλληλα με μια διαρκώς επιδεινούμενη εξαθλίωση των ζωών μας και απαξίωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας οικοδομείται ένα κράτος ασφάλειας. Όμως είναι πλέον γνωστό ότι στο νεοφιλελευθερισμό η ασφάλεια εξαγοράζεται με τη στέρηση της ελευθερίας μας και το προσφερόμενο από τους κρατικούς θεσμούς αίσθημα ασφάλειας εξαργυρώνεται με περιορισμό, εγκλεισμό και κοινωνικό αποκλεισμό” αναφέρει στην πρόσκλησή της η Πρωτοβουλία που θέτει μια προοπτική συνάντησης των κοινωνικών κινημάτων ορίζοντας ως κοινό τόπο την ψυχική υγεία».

Σύμφωνα με το πρόγραμμα οι ενότητες που θα συζητηθούν είναι:

• Η Επικινδυνότητα και το Δικαστικό Ψυχιατρείο” με ομιλητές τους Αφροδίτη Κουκουτσάκη, Θόδωρο Μεγαλοοικονόμου, Γιάννη Αλεξάκη.

• Η διαρκής παραβίαση των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, των τοξικοεξαρτημένων, των οροθετικών (αναγκαστική νοσηλεία κλπ) στην οποία θα μιλήσουν οι Γ. Κοκκινάκος, Βάσω, Λεμονιά, Ντία Κ, Μανώλης Κριτσωτάκης, Δέσποινα Δημητριάδου, Νίνα Κατσαρού, Χριστόφορος Παπαδάκης, Δάφνη, Γιώργος, Στάθης, Διονυσία.

• Το «κράτος ασφάλειας», μέσα από τα κέντρα κράτησης και τις φυλακές τύπου Γ. με τοποθετήσεις από τους Γιώτα Μασουρίδου, Βίκυ Μαγκλάρα, Aboul Hossein, Sakibul Islam Riaz, Amar Sadik.

Δίνοντας ψήγματα του προβληματισμού της καθώς εντείνονται οι συζητήσεις για την ίδρυση ενός ειδικού ψυχιατρείου (δικαστικού ψυχιατρείου) ή σε άλλες περιπτώσεις η θέσπιση της υποχρεωτικής κατ’ οίκον νοσηλείας για ‘ασθενείς’ για τους  οποίους η ‘επικινδυνότητα’ τους  αξιολογείται αυξημένη η Πρωτοβουλία αναφέρει:

«Πέρα από το γεγονός ότι πολλοί και πολλές από εμάς έχουμε άμεσα ή έμμεσα εμπλακεί με σχετικούς θεσμούς, πιστεύουμε ότι η υγεία και ειδικότερα η ψυχική μας υγεία δεν αφορά, ή τουλάχιστον δεν αφορά μόνο, τις γνώσεις κάποιου εξειδικευμένου επαγγελματία αλλά αποτελεί ένα μείζον κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα. (…). Όμως, καθώς σήμερα τα όρια ανάμεσα στον κοινωνικό αποκλεισμό και τον εγκλεισμό είναι πολύ λεπτά, όσο περισσότερο βαθαίνει ο αποκλεισμός, τόσο περισσότερο τα αποκλεισμένα άτομα κινδυνεύουν να καταλήγουν πιο συχνά (ή εκ νέου) στον εγκλεισμό».

Και εξηγεί τους λόγους αυτής της συζήτησης: «Σήμερα, που πολλοί πανηγυρίζουν για το κλείσιμο των ψυχιατρείων, η αναζήτηση των σχεσιακών εκείνων διεργασιών που ενδέχεται να παράγουν έναν κίνδυνο τείνουν να αποσιωπούνται ενώ τα όρια του ψυχιατρικού ασύλου επεκτείνονται επικίνδυνα μέσα στην κοινότητα και γίνονται λιγότερο ευδιάκριτα. Γιατί σε αυτό ακριβώς το θόλωμα των ορίων ίσως να κρύβεται ένας από τους πολλούς κινδύνους της κυρίαρχης αφήγησης για την υγεία μας και την ασφάλειά μας. Προφανώς οι κίνδυνοι είναι πολλοί περισσότεροι, όπως και οι φόβοι που μας προκαλούν.  Οι οροθετικές γυναίκες τον Απρίλιο του 2012 παραμονές των εκλογών το ζήσανε και το ζούνε καθημερινά, το ίδιο και οι πρόσφυγες στα κέντρα κράτησης. Στην ίδια λογική ευθυγραμμίζεται, κατά την άποψή μας, και η θέσπιση φυλακών τύπου γ, για τους κρατούμενους ‘ειδικής κατηγορίας και εξέχουσας επικινδυνότητας’, όπου οι κρατούμενοι θα βιώνουν μια φυλακή μέσα στη φυλακή. Με αυτά κατά νου διοργανώνουμε δημόσια εκδήλωση με θέμα την ‘επικινδυνότητα’. Σας καλούμε να συμμετάσχετε στη συζήτηση είτε προσωπικά είτε συλλογικά, να συνεισφέρετε ιδέες και προτάσεις σε μια ζωντανή συζήτηση για μια κοινωνία χωρίς περιφράξεις και κοινωνικούς αποκλεισμούς».

 

Τις τελευταίες ημέρες βιώνουμε (για άλλη μια φορά) το ρατσισμό που αναδύεται μέσα από τις συντονισμένες (;) κινήσεις κυβέρνησης, ΜΜΕ και μερικών ΜΚΟ. Τρία άρθρα, τροφή για σκέψη. Πότε θα γίνει ένας σοβαρός διάλογος σε αυτήν τη χώρα για τον κοινωνικό αποκλεισμό, το ρατσισμό και τις επιπτώσεις του;

Πηγή: Omniatv blogs

Ένα ρατσιστικό «Χαμόγελο» του κράτους

Παρακολουθήσαμε όλοι το ρατσιστικό show κατά των Ρομά που έστησαν media και κυβέρνηση με τις ευλογίες του «Χαμόγελου του παιδιού».

Όλα ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια ενός αστυνομικού ελέγχου σε σπίτια Ρομά, όταν διαπιστώθηκε πως εκεί υπάρχει ένα κορίτσι που δε προσομοιάζει στα «φυλετικά χαρακτηριστικά» των Ρομά. Η προκατάληψη κατά των Ρομά οδήγησε την αστυνομία στο να προσπαθήσει να αποδείξει ότι το εν λόγω κοριτσάκι (ηλικίας τελικά 5-6 χρονών) αποτελούσε θύμα απαγωγής.

Έτσι ο εισαγγελέας διέταξε την πραγματοποίηση εξετάσεων DNA, που απέδειξαν ότι δεν επρόκειτο για τους βιολογικούς γονείς του κοριτσιού. Επρόκειτο λοιπόν για μια ακόμη παράτυπη υιοθεσία, πρακτική στην οποία προφανώς και οδηγούνται πολλά αντρόγυνα στην Ελλάδα, δεδομένου ότι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες στέκονται εμπόδιο σε μια νομότυπη διαδικασία υιοθεσίας.

Οι γονείς του κοριτσιού ανέφεραν πως πήραν το παιδί από μια γυναίκα που δεν είχε τη δυνατότητα να το μεγαλώσει.

Παρ’ όλα αυτά, οι γονείς – θύματα μιας αλματώδους λογικής – κρίθηκαν προφυλακιστέοι, κατηγορούμενοι για απαγωγή. Το παιδί σίγουρα απέκτησε ένα τεράστιο χαμόγελο, αφού πάρθηκε από τους οικείους του και οδηγήθηκε σε χώρο της ΜΚΟ «Χαμόγελο του Παιδιού», ενώ “ποιός νοιάζεται” για τα υπόλοιπα (μη λευκά) παιδιά της οικογένειας, που θα μεγαλώσουν με φυλακισμένους γονείς.

Η κυβέρνηση συνέχισε το παιχνίδι της, εκμεταλευόμενη όπως πάντα θέματα που ευαισθητοποιούν την τηλεορασόπληκτη κοινωνία, πραγματοποιώντας show μηδενικής ανοχής, εναντίον του νέου «εσωτερικού εχθρού» που πλέον είναι οι Ρομά.

Είναι η πρώτη φορά φορά που οι αρχές αντιμετωπίζουν με προκατάληψη οικογένειες Ρομά με τις ευλογίες της ΜΚΟ «Χαμόγελο του Παιδιού»;

Τον Μάιο του 2008 μια γυναίκα Ρομά βρέθηκε στο αστυνομικό τμήμα της Ορεστιάδας, έντρομη ζητώντας βοήθεια. Δυο παιδιά της, ο Αμέτ και ο Αϊχάν ηλικίας 8 και 6 ετών αντίστοιχα, εξαφανίστηκαν. Η γυναίκα αντιμετωπίζεται με προκατάληψη. Η αστυνομία την ανακρίνει και ισχυρίζεται ότι έχει ομολογήσει ότι πούλησε τα παιδιά της. Ο πατέρας της οικογένειας κρίνεται προφυλακιστέος, ενώ η ΕΛ.ΑΣ. ανακαλύπτει συνεργούς στην πώληση των παιδιών.

Οι έρευνες στρέφονται σε εντελώς λάθος κατεύθυνση και αρκετές μέρες αργότερα τα παιδιά εντοπίζονται νεκρά σε μπλοκαρισμένο ασανσέρ ακατοίκητης πολυκατοικίας, σε απόσταση 100 μέτρων από το αστυνομικό τμήμα Ορεστιάδας και 40 μέτρων από την κεντρική πλατεία.

Γράφει τότε ο «Ιός»:

Το μοιραίο κρυφτό του ρατσισμού

Μεσημέρι στο Παγκράτι. Ο Γιωργάκης παίζει με την Αννούλα και η μητέρα τους δουλεύει στο σπίτι. Τα παιδιά παρασυρμένα από το παιχνίδι χάνονται και η μάνα τρελαμένη ζητάει βοήθεια από την αστυνομία. Ξεσηκώνεται αμέσως όλη η γειτονιά. Ψάχνουν παντού, φωνάζουν δημοσιογράφους για να κάνουν τις περιγραφές των παιδιών. Ο επικεφαλής των ερευνών εισαγγελέας είναι δίπλα στη μάνα και της δίνει κουράγιο. Χτενίζουν όλη την περιοχή. Μια μέρα αργότερα βρίσκουν τα παιδιά ταλαιπωρημένα και φοβισμένα σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από το σπίτι τους. Είχαν παγιδευτεί σε ένα αφύλαχτο φρεάτιο και δεν μπορούσαν να βγούνε…

Μεσημέρι στην Ορεστιάδα. Ο Αχμέτ παίζει με τον Αιχάν. Τα παιδιά παρασυρμένα από το παιχνίδι χάνονται και η τσιγγάνα μάνα τρελαμένη ζητάει βοήθεια. Ανακρίνεται και «ομολογεί», δεν μιλάει καλά ελληνικά, είναι τρομοκρατημένη, φοβάται μήπως φταίει ο πατέρας. Ο πατέρας φυλακίζεται ενώ αρνείται τα πάντα. Η αστυνομία βρίσκει και συνεργούς. Κινητοποιούνται όλοι μέσα από τα γραφεία τους και τα τηλέφωνά τους. Ψάχνουν στα σύνορα. Η γειτονιά βλέπει τηλεόραση ανατριχιασμένη. Ωσπου τα παιδιά πεθαίνουν από θερμοπληξία 100 μέτρα από το αστυνομικό τμήμα Ορεστιάδας και 40 μέτρα από την κεντρική πλατεία.

Αστυνομία, τηλεοπτικές εκπομπές ανεύρεσης επιζώντων, εισαγγελείς, δημοσιογράφοι αλλά και το Χαμόγελο του Παιδιού βολεύτηκαν με το σενάριο ότι τα παιδιά πουλήθηκαν από τους ρομά γονείς τους. Από κοντά και τα μέσα ενημέρωσης: «Τσιγγάνα μάνα πουλάει τα παιδιά της», «ο πατέρας πούλησε τα παιδιά με τον κουνιάδο», «κυκλώματα τσιγγάνων εκμεταλλεύονται μικρά παιδιά». Ολα αυτά μαζί με τις υστερικές φωνές αγανακτισμένων πολιτών. Των πολιτών εκείνων που σωπαίνουν όταν δίπλα τους κάποιος γονιός χτυπάει το παιδί του ή το κακοποιεί πάνω σε ένα μεθύσι ή ακόμα και το βιάζει. Η συλλογική αυτή σιωπή μπροστά στην «ιερή οικογένεια» δεν ισχύει όμως για τα παιδιά μεταναστών ή Ρομά. Εκεί ξεφωνίζονται όλα. Ακόμα και μετά το θάνατο των παιδιών οι ηθικοί αυτουργοί του συλλογικού εγκλήματος επιμένουν στα κυκλώματα διακίνησης παιδιών και στα αστυνομικά θρίλερ για να μην υποχρεωθούν να ομολογήσουν ότι άλλο ένα ρατσιστικό έγκλημα διαπράχτηκε κάτω από τα μάτια μας. Αντί να κάνουν όλοι το προφανές, να τρέξουν, να ψάξουν τα δυο παιδιά που έπαιζαν, αντί να θυμηθούν την περίπτωση του Αλέξ, άρχισαν να ερευνούν τα σύνορα και να ενοχοποιούν τους γονείς. Οι αστυνομία απέσπασε ομολογία της μάνας, οι εισαγγελείς προφυλάκισαν τον πατέρα, οι οργανώσεις ψάχνανε τα διεθνή κυκλώματα, οι δημοσιογράφοι ζητούσαν αυστηρότερους νόμους και οι πολίτες έβλεπαν τηλεόραση αγανακτισμένοι με τη συμπεριφορά των τσιγγάνων γονιών.

Μέχρι που τα νεκρά παιδιά άρχισαν να μυρίζουν. Μια μυρωδιά που απλώθηκε σε όλη την Ελλάδα του ρατσισμού και της αδιαφορίας.

Με μια αναζήτηση “Τσεριμπαση πούλησαν” θα οδηγηθείτε στο εμετικό κλίμα που δημιούργησαν τα ΜΜΕ εκείνο το χρονικό διάστημα.

Το άρθρο του «Ιού»

Η εμετική φωτογραφία

Πηγή: tvxs

Πραγματικό παιδί των δυο Ρομά η Ιρλανδέζα «μικρή Μαρία»

Τα τεστ DNA απέδειξαν ότι το ζευγάρι των δύο Ρομά στο Δουβλίνο είναι όντως οι γονείς του επτάχρονου ξανθού κοριτσιού, για το οποίο γείτονες και αστυνομία είχαν «αμφιβολίες» επηρεασμένοι – όπως εκτιμάται – από την υπόθεση της 4χρονης Μαρίας που βρέθηκε σε καταυλισμό Ρομά στα Φάρσαλα.

Το ίδιο έδειξαν τα τεστ DNA και για δεύτερο ξανθό παιδί άλλης οικογένειας Ρομά στην Ιρλανδία. Tα δύο παιδάκια, η επτάχρονη της οικογένειας από το Δουβλίνο και ένα δίχρονο αγόρι οικογένειας από άλλο σημείο της χώρας, είχαν απομακρυνθεί για δύο νύχτες από τους γονείς τους. Oι δύο οικογένειες επέμεναν εξαρχής πως μοναδικός λόγος που προέκυψαν οι «αμφιβολίες» ήταν η υπόθεση της μικρής Μαρίας στα Φάρσαλα, η οποία έχει απασχολήσει εκτενώς τον ευρωπαϊκό τύπο.

Στην περίπτωση της επτάχρονης, οι τοπικές αρχές επιδίωκαν δικαστική διαταγή για παραμονή του κοριτσιού στις κρατικές υπηρεσίες μέχρι τα αποτελέσματα των γενετικών εξετάσεων. Μετά την επανένωση της επτάχρονης με την οικογένειά της, οι γονείς εξέδωσαν ανακοίνωση στην οποία υπογραμμίζουν ότι «δεν υπήρχε σε καμία περίπτωση επαρκής βάση για να πάρουν το παιδί».

Όπως αναφέρουν οι Irish Times, ο Ιρλανδός υπουργός Δικαιοσύνης Άλαν Σάτερ ζήτησε εξηγήσεις από τις τοπικές αστυνομικές αρχές, λέγοντας πως οι αμφιβολίες για τη σχέση των ζευγαριών με τα παιδιά αποδείχθηκαν αβάσιμες. Σημειώνοντας πως δεν αμφισβητεί ότι οι τοπικές αρχές ενέργησαν «καλή τη πίστει», ο υπουργός ανέφερε ότι έχει «ανησυχίες σε σχέση με τις δύο υποθέσεις» και ζήτησε αναφορά σχετικά με το υπόβαθρό τους.

Πηγή: tvxs

(Φωτογραφία: Παναγιώτης Τζάμαρος/FosPhotos)

Η στοχοποίηση των Ρομά και οι επιπτώσεις της.
του Δημήτρη Θ. Ζάχου*

Δύο επεισόδια που σημειώθηκαν στην Ελλάδα και στη Γαλλία έχουν φέρει, για άλλη μια φορά, τους Ρομά στο επίκεντρο του δημόσιου λόγου.

Στην πρώτη, η οποία είναι και η πιο γνωστή στην ελληνική κοινωνία, σε έλεγχο που διεξήγαγαν αστυνομικοί βρήκαν ένα κοριτσάκι, του οποίου τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, αλλά και το γενετικό υλικό -όπως φάνηκε αργότερα- δεν ταίριαζαν μ’ αυτά των φερόμενων ως γονέων του. Το θέμα πήρε μεγάλη και διεθνή διάσταση, ο τρόπος όμως που καλύφθηκε δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με πώς διάφοροι παράγοντες του δημόσιου βίου αντιλαμβάνονται την καταπολέμηση των φαινομένων των προκαταλήψεων και του ρατσισμού. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι φερόμενοι ως δράστες δεν παρουσιάστηκαν ως άτομα που κατηγορούνται για τη συγκεκριμένη πράξη, αλλά, προβλήθηκε κατά κόρον η πολιτισμική / εθνοτική τους ομάδα. Υπάλληλοι κρατικών οργανισμών, στελέχη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και δημοσιογράφοι τόνιζαν το στοιχείο «διαφορετικότητας» των συγκεκριμένων ανθρώπων, δηλαδή τη ρομική τους καταγωγή.

Ένας τέτοιος λόγος όμως, καλλιεργεί και διαιωνίζει τις προκαταλήψεις σε βάρος όλων των Ρομά. Εάν λάβουμε δε υπόψη, ότι παράλληλα με τις ανακρίσεις για το συμβάν της Λάρισας οργανώθηκε μια εκστρατεία έρευνας για προϊόντα ή ενδείξεις παραβατικών συμπεριφορών σε αυτοκίνητα αλλά και καταυλισμούς, τότε η στοχοποίηση της συγκεκριμένης πληθυσμιακής κατηγορίας δεν μπορεί παρά να επιφέρει την άνοδο των ρατσιστικών αντιλήψεων και συμπεριφορών των «άλλων» έναντι των Ρομά και όχι μόνον.

Στη δεύτερη από τις περιπτώσεις που αναφέραμε και στην αρχή του άρθρου, στη Γαλλία νεαρή μαθήτρια ρομικής καταγωγής «αρπάχτηκε» από το σχολείο της για να απελαθεί μαζί με την οικογένειά της στο Κόσσοβο. Το γεγονός προκάλεσε αντιδράσεις και διαμαρτυρίες, γεγονός που ανάγκασε το γάλλο πρόεδρο να κάνει μια ατυχή παρέμβαση, δηλώνοντας ότι η μαθήτρια μπορεί να επιστρέψει, αλλά χωρίς την οικογένειά της! Η παραβίαση της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη «φυλετική ισότητα» έχει και στο παρελθόν προκαλέσει την καταδίκη της (προηγούμενης) γαλλικής κυβέρνησης, αφού καταπατά τα δικαιώματα της ελεύθερης μετακίνησης ευρωπαίων πολιτών. Εντούτοις, ο γάλλος υπουργός των εσωτερικών όχι μόνον υπερασπίστηκε την πολιτική των απελάσεων Ευρωπαίων πολιτών, αλλά δήλωσε ότι ο τρόπος ζωής των Ρομά από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία είναι τόσο διαφορετικός, ώστε λίγοι από αυτούς/ές θα μπορούσαν να ενταχθούν στη γαλλική κοινωνία και κατά συνέπεια η πλειοψηφία τους θα πρέπει να απελαθεί.

Η συγκεκριμένη αντίληψη καλλιεργεί τον πολιτισμικό ρατσισμό, δηλαδή εκείνη την ιδεολογία, σύμφωνα με την οποία ο πολιτισμός κάθε ομάδας είναι αδιαπέραστος και αμετάβλητος και η οποία αποδίδει διάφορα χαρακτηριστικά, όπως η ραθυμία ή η παραβατικότητα σ’ αυτόν (έτσι έμαθες, αυτός είναι ο τρόπος ζωής σου δεν αλλάζει). Η νέα αυτή μορφή ρατσισμού, όπως και η κλασσική βιολογική ρατσιστική προσέγγιση, φαίνεται πως διαπερνά σημαντικό μέρος παραγόντων της δημόσιας ζωής στην Ελλάδα, αλλά και σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντιλήψεις όπως «η νομαδική κουλτούρα των Ρομά τους οδηγεί να επιλέγουν να ζουν σε καταυλισμούς και σκηνές παρά σε σπίτια», «ο πολιτισμός των Ρομά δεν είναι συμβατός μ’ αυτόν του σχολείου» συνυπάρχουν και αλληλοσυμπληρώνονται μ’ αυτές που θέλουν «τη διαρκή μετακίνηση ως φυσική ανάγκη των Ρομά» και «τους Ρομά να μην παίρνουν τα γράμματα».

Η πραγματικότητα είναι ότι αρκετά μέλη ρομικών ομάδων ζούσαν – και κατά κανόνα ζουν – στο περιθώριο. Ιστορικά, οι κυρίαρχες οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις τους χρησιμοποίησαν ως φτηνό εργατικό δυναμικό που αναλάμβανε τις πιο βρώμικες εργασίες. Σαν αποτέλεσμα, είναι πολλοί και πολλές αυτοί/ές που έχουν χαμηλό βιοτικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, χαμηλό προσδόκιμο όριο ζωής, χαμηλής ποιότητας εργασίες, και υψηλά ποσοστά ανεργίας & παιδικής θνησιμότητας.

Έτσι, σε συνθήκες κρίσης του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, η θέση των Ρομά γίνεται ολοένα και πιο δυσχερής. Οι άνθρωποι αυτοί, για μια ακόμη φορά χρησιμοποιούνται από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και πολιτικά κόμματα ως αποδιοπομπαίοι τράγοι. Η στοχοποίησή τους, όπως και όλων των «διαφορετικών» συνανθρώπων μας, μπορεί να δίνει πρόσκαιρα πόντους στη δημοφιλία ατόμων και κομμάτων, είναι όμως μια τακτική, που μαζί με τις αντίστοιχες πολιτικές, ρίχνει νερό στο μύλο της ακροδεξιάς, αφού από αυτό το χώρο εκπορεύονται τέτοιες αντιλήψεις και πολιτικές και είναι αυτός ο χώρος που ξέρει να τις προασπίζει καλύτερα.

* Ο Δημήτρης Ζάχος είναι Λέκτορας Παιδαγωγικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης