Χθες το βράδυ, είδαμε ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ του BBC που προβλήθηκε παλιότερα στη σειρά ‘Pandora’s Box’. Με τις εξελίξεις στη Fukushima γίνεται ξανά επίκαιρο. Εξοργιστική η παραδοχή υπευθύνων ότι η απουσία αποδείξεων για ενδεχόμενη καταστροφή ονομάστηκε απόδειξη ασφάλειας των αντιδραστήρων!
Με τη βοήθεια του google translate (δεν ξέρω αν αυτό είναι τελικά μπελάς ή ευκολία!) μεταφράζω το κείμενο από το site της εκπομπής:
Το ντοκιμαντέρ δείχνει ότι από πολύ νωρίς – ήδη από το 1964 – οι Αμερικανοί αξιωματούχοι της κυβέρνησης ήξεραν ότι υπήρχαν σοβαροί πιθανοί κίνδυνοι με το σχεδιασμό του τύπου του αντιδραστήρα που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του εργοστασίου παραγωγής ενέργειας Fukushima Daiichi. Όμως, οι προειδοποιήσεις κατ’ επανάληψη αγνοήθηκαν.
Η ταινία αφηγείται την ιστορία της ανόδου της πυρηνικής ενέργειας στην Αμερική, τη Βρετανία και τη Σοβιετική Ένωση. Δείχνει πώς ο τρόπος που αναπτύχθηκαν οι τεχνολογίες διαμορφώθηκε από τις πολιτικές και επιχειρηματικές δυνάμεις της εποχής. Και πώς αυτό οδήγησε άμεσα σε εγγενείς κινδύνους στο σχεδιασμό του περιορισμού της μόλυνσης σε περίπτωση βλάβης στους αντιδραστήρες.
Οι εν λόγω αρχικές εγκαταστάσεις στην Αμερική ήταν οι αντιδραστήρες με βραστό νερό (Boiling Water Reactors). Και αυτό είναι το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των αντιδραστήρων στο εργοστάσιο της Fukushima Daiichi. Τρεις από αυτoύς παρέχονται απευθείας από την General Electric.
Το 1966 η κυβέρνηση των Συμβουλευτική Επιτροπή Μέτρων Διασφάλισης του Αντιδραστήρα των ΗΠΑ (US Government Advisory Committee on Reactor Safeguards) προσπάθησε να αναγκάσει τη βιομηχανία να επανασχεδιάσει τις δομές συγκράτησης (containment structures) ώστε να καταστούν ασφαλέστερα. Αλλά ο πρόεδρος της επιτροπής υποστηρίζει στην ταινία ότι η General Electric ουσιαστικά αρνήθηκε.
Και το 1971 η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας έκανε μια σειρά δοκιμών των συστημάτων έκτακτης ανάγκης ψύξης του πυρήνα (emergency core cooling systems). Τα ατυχήματα ήταν προσομοίωση. Σε κάθε περίπτωση, τα συστήματα έκτακτης ανάγκης λειτούργησαν – αλλά το νερό απέτυχε να καλύψει τον πυρήνα. Συχνά, ο πυρήνας αποκαλυπτόταν κάτω από την πίεση.
Ένας από τους επιστήμονες AEC λέει στην ταινία:
Ανακαλύψαμε ότι οι θεωρητικοί υπολογισμοί μας δεν έχουν μια ισχυρή συσχέτιση με την πραγματικότητα. Αλλά δεν μπορούσαμε να παραδεχθούμε στο κοινό ότι όλα αυτά τα συστήματα ασφαλείας που σας είπαμε ότι υπάρχουν μπορεί να μην λειτουργήσουν.
Για άλλη μια φορά η βιομηχανία παραγωγής αντιδραστήρων αγνόησε τις προειδοποιήσεις της Επιτροπής. Αυτή ήταν η ίδια χρονιά που λειτούργησε ο πρώτος αντιδραστήρας του εργοστασίου Fukushima Daiichi. Προμηθεύτηκε από την General Electric.
Η ταινία έχει επίσης μερικές από τις ηχογραφήσεις των φωνών των Επιτρόπων που αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν την καταστροφή του Three Mile Island, το 1979. Είχαν καταγραφεί από ένα μαγνητόφωνο που είχε παραμείνει σε κατάσταση εγγραφής πάνω στο τραπέζι – και θα σας δώσει μια πολύ καλή αίσθηση του τι θα πρέπει να νιώθει κανείς όταν αντιμετωπίζει μια τέτοια κρίση. Μια ομάδα υπευθύνων συνειδητοποιεί ότι δεν έχει ιδέα τι συμβαίνει μέσα στον πυρήνα – γνωρίζοντας μόνο ότι τα ψυκτικά συστήματα φαίνεται πως έχουν αποτύχει.
Το βίντεο στο google είναι 10 λεπτά συντομότερο από το βίντεο στο site της εκπομπής. Δεν θέλω να φανταστώ συνομωσία… Αν θες και τα 56 λεπτά, πήγαινε απευθείας στο site της εκπομπής και δες το!
Κι εδώ το αρχικό ‘A is for Atom’, όταν ξεκίνησε η προπαγάνδα για την ειρηινκή χρήση πυρηνικής ενέργειας στην Αμερική.