Χθες το βράδυ ολοκληρώθηκε το συνέδριο της EFTA (European Family Therapy Association) στην Αθήνα. Εκατοντάδες σύνεδροι για τέσσερεις μέρες γέμισαν τα δωμάτια του συνεδριακού χώρου για παρακολουθώντας παρουσιάσεις και συμμετέχοντας σε εργαστήρια.
Το Processwork Hub συμμετείχε στο συνέδριο, προσφέροντας ένα εργαστήριο με θέμα «Love Makes a Family: addressing issues towards LBGT families in therapy» . Το εργαστήριο είχε σχεδιαστεί για 15-20 ανθρώπους, αλλά στην αίθουσα βρέθηκαν 50-60. Αυτό δείχνει και την ανάγκη για περισσότερο διάλογο στην κοινότητα των θεραπευτών για τα θέματα που αφορούν τη στάση μας απέναντι στους ΛΟΑΤ και τις ΛΟΑΤ οικογένειες.
Ο χρόνος του εργαστηρίου περιορισμένος για ένα τόσο σύμπλοκο θέμα. Η ελληνική κοινωνία (άρα και ο χώρος της ψυχοθεραπείας) ταλανίζεται και διαπραγματεύεται τη στάση απέναντι στα θέματα ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Αυτό το καταλαβαίνει κανείς παρατηρώντας και τη διαφορετική ορολογία που χρησιμοποιείται («σεξουαλική παρέκκλιση», «σεξουαλικές προτιμήσεις και επιλογές», «ταυτότητα φύλου και σεξουαλικός προσανατολισμός»). Ως επαγγελματίες δεν έχουμε καν συμφωνήσει σε μια κοινή ορολογία που να περιγράφει την ανθρώπινη εμπειρία γύρω από αυτά τα θέματα.
Στο εργαστήριο ξεκινήσαμε από τα βασικά. Να ξεκαθαρίσουμε όρους και να δούμε αυτοί οι όροι τι σημαίνουν για εμάς και τη δικά μας ταυτότητα, αλλά και για την ταυτότητα των άλλων, καθώς και για τον τρόπο που εμείς ως θεραπευτές την αντιλαμβανόμαστε. Τι συμπεράσματα βγάζουμε από τη δήλωση μιας ταυτότητας ή πως επηρεάζεται η στάση μας από τη δική μας απόδοση μιας ταυτότητας στον άλλον άνθρωπο;
Αναδύθηκαν μύθοι για το σεξουαλικό προσανατολισμό (η ομοφυλοφιλία των ανδρών μπορεί να οφείλεται σε σεξουαλική κακοποίηση που έχουν υποστεί, οι λεσβίες είναι γυναίκες που έχουν τραυματικές εμπειρίες σε σχέσεις με άνδρες, κλπ). Προσπαθήσαμε να αποδομήσουμε αυτούς τους μύθους.
Μιλήσαμε για την παρέκκλιση ως στατιστικό όρο και το πώς αυτό επηρεάζει τη στάση των θεραπευτών. Είναι ευθύνη των θεραπευτών να «κανονικοποιούν» τον κόσμο (στατιστικά και κοινωνικά) ή να υποστηρίζουν ανθρώπους να ζουν τη φύση τους με αξιοπρέπεια και δικαιώματα;
Αναφέραμε τα είδη ομοφοβίας/τρανσφοβίας (εσωτερικευμένη, διαπροσωπική, κοινωνική, θεσμική). Διερευνήσαμε στάσεις απέναντι στους ΛΟΑΤ, από την πιο αρνητική στην πιο θετική, αξιοποιώντας το Riddle Scale. Επισημάναμε την ανοχή ή την αποδοχή ως επικρατούσα θετικότερη και τις παγίδες που κρύβει αυτό. Αναζητήσαμε πρακτικούς τρόπους που οι θεραπευτές μπορούν να δημιουργήσουν πιο ασφαλείς χώρους για ΛΟΑΤ ανθρώπους και πιο ολοκληρωμένης στήριξης ΛΟΑΤ οικογενειών.
Ο χρόνος ελάχιστος για το εύρος των ερωτημάτων που τέθηκαν και την ανάγκη ανεύρεσης κοινής γλώσσας για αυτά τα θέματα. Κάναμε όμως τα πρώτα βήματα. Αναδύθηκε καθαρά η ανάγκη για μεγαλύτερη επιμόρφωση των θεραπευτών για αυτά τα θέματα αλλά και η ανάγκη για διάλογο μέσα στο θεραπευτικό χώρο για αυτά.
Στο κλείσιμο του εργαστηρίου ζητήθηκε από την ομάδα να περιγράψει με μια λέξη (μια εικόνα, ένα συναίσθημα) το πώς φεύγει από το εργαστήριο. Ακούστηκαν τα εξής: ενδυνάμωση, φως, ανακούφιση, αναγνώριση, ευγνωμοσύνη, συγκίνηση, αισιοδοξία, αγάπη, ουράνιο τόξο, γέφυρα, ασφάλεια, ειρήνη, ποικιλομορφία, συνδετικοί κρίκοι, εκτίμηση, ανοιχτότητα, αλήθεια, ταξίδι, επίγνωση, δεξιότητα, λύπη
Μακάρι αυτό το εργαστήρι να λειτούργησε ως ερέθισμα για περισσότερη σκέψη, μοιρασιά και περισυλλογή για τη ζωή τη δική μας, των ανθρώπων γύρω μας και το ρόλο μας ως επαγγελματίες. Αγωνιζόμαστε για έναν κόσμο πιο δίκαιο, πιο αληθινό, πιο ανθρώπινο. Για όλους και όλες, τους στατιστικά “κανονικούς” και “μη-κανονικούς”. Γιατί όλοι και όλες είμαστε εκφράσεις της ζωής και της φύσης.
Ένα κλικ εδώ για φωτογραφίες από το εργαστήρι