Χθες πραγματοποιήσαμε ένα εργαστήριο ενδυνάμωσης για την ομάδα εθελοντών φοιτητριών και φοιτητών του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΤΕΑΠΥ), οι οποίοι δυο φορές την εβδομάδα συντονίζουν εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης με τα παιδιά που φιλοξενούνται στην Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας προσφύγων του Δήμου Αθηναίων στον Ελαιώνα.
Η ομάδα των φοιτητριών και φοιτητών, υπό την εποπτεία και το συντονισμό της καθηγήτριας Αλεξάνδρας Ανδρούσου οργανώνει αυτήν την εκπαιδευτική /κοινωνική παρέμβαση κι έχει ως αποδέκτες τα παιδιά των προσφύγων που βρίσκονται στον Ελαιώνα. Στόχος της να βοηθήσει τα παιδιά να εκφραστούν, να παίξουν και να διασκεδάσουν. Οι δράσεις οργανώνονται με βάση τη θεωρητική θέση της Κριτικής Παιδαγωγικής, που αποτελεί ένα βασικό σημείο αναφοράς στην εκπαίδευση των φοιτητών και των φοιτητριών του ΤΕΑΠΗ.
Αξιοποιώντας εργαλεία του Processwork και του θεάτρου Playback, εξερευνήσαμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στη δουλειά τους στον Ελαιώνα, τις αλλαγές που έχει επιφέρει αυτή η δράση στον τρόπο με τον οποίο στέκονται μέσα κι απέναντι στον κόσμο, σε όλα αυτά που ενδυναμώνουν κι αποδυναμώνουν την ομάδα.
Με την Αλεξάνδρα Ανδρούσου γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, από τη συνεργασία μας στο Πρόγραμμα εκπαίδευσης των παιδιών της Μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη. Με διαφορετικές αφετηρίες, αλλά κοινές αξίες και αντιλήψεις για την εκπαίδευση, για την κοινότητα και τη σημασία της βιωματικής επεξεργασίας όλων αυτών που μας προβληματίζουν, βρεθήκαμε ξανά συνεργάτες σε ένα καινούργιο εγχείρημα. Η ομάδα του ΤΕΑΠΗ με τη δράση της στον Ελαιώνα μας έδωσε μια νέα ευκαιρία για συνεργασία, έναν καινούργιο κοινό τόπο και τρόπο για συμπόρευση και δημιουργικότητα. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην ομάδα για την εμπιστοσύνη της, για την αυθεντικότητα της μοιρασιάς! Θα το επαναλάβουμε…
Επιστρέψαμε από άλλο ένα ταξίδι στη Λέσβο. Μετά από πρόσκληση του Γραφείου Σχολικών Δραστηριοτήτων της Δ/νσης Β/θμιας Εκπαίδευσης Ν. Λέσβου και του Σχολικού Συμβούλου Φιλολόγων Ν. Λέσβου Χρήστου Χατζηλία συντονίσαμε ένα τετράωρο επιμορφωτικό σεμινάριο με τίτλο: «Εξερευνούμε τη ματαίωση και το «κάψιμο» σε περιόδους κρίσης». Το βιωματικό αυτό εργαστήριο απευθυνόταν σε εκπαιδευτικούς Β/θμιας Εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων.
Τον τελευταίο χρόνο στη Λέσβο, η προσφυγική κρίση ήρθε να προστεθεί στο ήδη βεβαρημένο τοπίο της κρίσης που περνάει η Ελλάδα. Αυξήθηκαν οι προκλήσεις σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να διαχειριστούν αυτήν τη νέα πραγματικότητα, όχι μόνο ως κάτοικοι του νησιού, αλλά και ως εκπαιδευτικοί σε ρόλο ηγεσίας μέσα στη σχολική κοινότητα.
Πως επιδρά αυτό στην ικανότητα των εκπαιδευτικών να ανταπεξέλθουν στις πολλαπλές ανάγκες που αναδύονται; Τι μπορούν να κάνουν οι εκπαιδευτικοί σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο για να είναι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Ποια μεθοδολογικά εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιήσουν στο ρόλο τους ως εκπαιδευτικοί στην τάξη ή ως συντονιστές προγραμμάτων; Πως μπορούν να ξεπεράσουν τη ματαίωση και το «κάψιμο» που δημιουργεί αυτή η σύμπλοκη κατάσταση; Διερευνήσαμε δυνατότητες και πρακτικές αντιμετώπισης των πολλαπλών εκδοχών της “κρίσης” από την οποία πλήττονται τα άτομα και οι συλλογικότητες τόσο σε τοπικό όσο και σε υπερτοπικό επίπεδο .
Την επιμόρφωση, κατά την οποία αξιοποιήθηκαν εργαλεία του Processwork και του θεάτρου Playback, πραγματοποίησαν η Αλεξάνδρα Βασιλείου και η Βέρα Λάρδη.
Ένα απολαυστικό και πλούσιο διήμερο στη Λευκωσία της Κύπρου. Μετά από πρόσκληση της Δρ Παυλίνας Χατζηθεοδούλου, Προϊσταμένης του Τομέα Επιμόρφωσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου, πραγματοποιήσαμε επαγγελματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου που υποστηρίζουν ως διευκολυντές (facilitators) στο πρόγραμμα Έρευνα Δράση που πραγματοποιείται στα δημόσια σχολεία της Κύπρου. Η επιμόρφωση εστίασε στη δυναμική ομάδας και στην επίλυση συγκρούσεων. Εξερευνήσαμε την αβεβαιότητα ως δεξιότητα, την σύγχυση ως σύμμαχο στην εμβάθυνση των σχέσεων στην ομάδα. Κάναμε ατομική δουλειά, δουλειά σε δυάδες και στη μεγάλη ομάδα. Προβληματιστήκαμε, γελάσαμε, συγκινηθήκαμε, ήρθαμε πιο κοντά. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Παυλίνα Χατζηθεοδούλου για την πρόσκληση και σε όλη την ομάδα των εκπαιδευτικών για την απίστευτη φιλοξενία, τη διάθεση για βουτιά σε άγνωστα νερά και την αυθεντικότητα της δουλειάς που κάναμε μαζί. Με το καλό να ξανανταμώσουμε!
Το Σάββατο που μας πέρασε ξεκίνησε η φετινή εφαρμογή της Ενδυνάμωσης Εκπαιδευτικών για την περίοδο 2015-2016. Εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων, από δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, βρεθήκαμε για την πρώτη ολομέλεια. Η συνέχεια του προγράμματος θα γίνει σε συνδυασμό συναντήσεων μικρών ομάδων και ολομέλειας μέχρι τον Ιούνιο 2016.
Ξεκινήσαμε με την εξερεύνηση του οράματος που μας παρακινεί στην επαγγελματική μας ζωή. Το μοιραστήκαμε ως αφήγηση σε δυάδες, με στίχους και εικόνες στην ολομέλεια και με κίνηση ως μεγάλη ομάδα.
Στη φετινή εφαρμογή του προγράμματος συμμετέχουν και οι Ιωάννα Βελαλή και Δήμητρα Ξενάκη, στο πρόγραμμα εκπαίδευσης εκπαιδευτών για την Ενδυνάμωση Εκπαιδευτικών.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σκοπός του σεμιναρίου είναι να εφοδιάσει τους/τις εκπαιδευτικούς που θα συμμετάσχουν με γνώσεις και βιώματα που θα τους/τις βοηθήσουν να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν στις τάξεις τους προγράμματα αγωγής υγείας με θεματική σχετική με τη σεξουαλική αγωγή.
Στο τέλος της συνάντησης η ομάδα συζήτησε αυτά που αποκόμισε από το τρίωρο. Μίλησε για την ανάγκη ορίων, για τη σημαντικότητα συνειδητοποίησης προσωπικών προκαταλήψεων, για το πώς η επικοινωνία ορίζει το αν η συζήτηση στη σχολική κοινότητα θα γίνει σε πολεμικό κλίμα ή σε κλίμα συνεννόησης, για τους φόβους που όλοι έχουμε και κουβαλάμε (και συχνά προβάλουμε στους άλλους), για τη σημαντικότητα πολλαπλών απόψεων και θέσεων, για την σπουδαιότητα της ενσυναίσθησης μέσα στο σχολείο.
Όμορφο απόγευμα στο 72ο Δημοτικό. Πλούσια η συνάντηση σε ανταλλαγή και βιωματική δουλειά!
Η Αυθεντική Αντίδραση: ένας διάλογος για την ομοφοβία και τρανσφοβία
της Λένας Ασλανίδου, της Αλεξάνδρας Βασιλείου και της Βέρας Λάρδη
Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότερα περιστατικά ομοφοβικής και τρανσφοβικής βίας αναφέρονται στα μίντια. Το γεγονός οφείλεται στην αύξηση αυτού του είδους βίας αλλά και στο ότι τα θύματα ίσως νιώθουν μεγαλύτερη στήριξη, κι έτσι τα καταγγέλλουν ευκολότερα. Σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ομοφοβικής και τρανσφοβικής βίας παίζει το σχολείο, βασικός χώρος κοινωνικοποίησης και αναπαραγωγής στερεοτύπων και προκαταλήψεων. Οι τρεις μας λοιπόν, η Αλεξάνδρα Βασιλείου και η Λένα Ασλανίδου από το Processwork Hub και η Βέρα Λάρδη από την ομάδα Amaté Performance αποφασίσαμε να σχεδιάσουμε μια δράση/επιμόρφωση που να απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και θα εξερευνά την ομοφοβία και την τρανσφοβία. Έτσι γεννήθηκε «Η Αυθεντική Αντίδραση», ένα θεατρικό δρώμενο που ακολουθείται από συζήτηση με το κοινό, με σκοπό να δημιουργηθεί ένας δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στις διαφορετικές φωνές και εμπειρίες γύρω από τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου.
Μαζέψαμε μια ομάδα lgbtq ανθρώπων για μια βραδιά αφηγήσεων στιγμών αποδοχής και διάκρισης, ιστοριών που αφορούν τη δική τους lgbtq εμπειρία. Με βάση αυτό το υλικό σχεδιάσαμε ένα θεατρικό δρώμενο στο οποίο συμπεριλάβαμε αυτούσιες τις ιστορίες, διαφυλάσσοντας την ανωνυμία αφηγητών και αφηγητριών. Στο επόμενο στάδιο, σχηματίστηκε μια ομάδα εθελοντών ηθοποιών. Ενδιαφέρον είναι ότι και η ίδια η ομάδα των ηθοποιών, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της δράσης, διαπραγματεύτηκε το θέμα της προσωπικής και κοινωνικής ομοφοβίας και τρανσφοβίας, όπως αυτή εμφανιζόταν στην επεξεργασία του υλικού επηρεάζοντας τις σχέσεις μέσα στην ομάδα.
Παρότι η δράση σχεδιάστηκε για δουλειά με εκπαιδευτικούς, στην πορεία συνειδητοποιήσαμε ότι ήταν κατάλληλη και για το ευρύ κοινό. Έτσι, εκτός από τα σχολεία, αποφασίσαμε να την παρουσιάσουμε στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας, στο Studio Κινητήρας και το θέατρο Vault, στην ΕΣΗΕΑ (ως συνεχιζόμενη επιμόρφωση δημοσιογράφων) και στο ΚΕΘΕΑ-Διάβαση (για το προσωπικό, τα μέλη και τους γονείς της κοινότητας). Ανάλογα με το πλαίσιο στο οποίο παρουσιαζόταν η δράση, διαμορφωνόταν το ύφος και το περιεχόμενο της συζήτησης που ακολουθεί μετά το θεατρικό.
Ζητήσαμε από μερικούς αφηγητές και αφηγήτριες, που παρακολούθησαν αργότερα τη δράση, να μοιραστούν μαζί μας την εμπειρία τους από τη συμμετοχή τους τόσο από τον ρόλο του αφηγητή/ της αφηγήτριας όσο και από το ρόλο τους ως θεατές.
Η εμπειρία των αφηγητών και των αφηγητριών
Η Λουκία και η Ελένη περιέγραψαν τη συνάντηση για τις αφηγήσεις ως μια μάζωξη που έγινε σε χαλαρό κλίμα, με διάθεση γέλιου. Αντίθετα, όταν παρακολούθησαν τη δράση συνειδητοποίησαν το βάρος που κουβαλούν οι ιστορίες! Λέει η Λουκία: «Μου είχε κάνει εντύπωση ότι είχα περάσει εξαιρετικά, και μου άρεσε και το μοίρασμα! Και την πρώτη φορά που μας φωνάξατε να μας το παρουσιάσετε… τρόμαξα! Και κατάλαβα ότι δεν ίσχυε το “τι ωραία και χαλαρά που τα λέμε!”. Όταν το έφαγα στη μούρη, σοκαρίστηκα από το τι έλεγα… Ενώ όταν το μοιραζόμουνα, δεν υπήρχε σοκ”».
Και η Ελένη περιγράφει την πρώτη φορά που παρακολούθησε το θεατρικό δρώμενο «σαν να πετάγεται ένας κουβάς νερό”… “είχε ένα “oops”, σα να καταλαβαίνω ότι πετάγεται ένας κουβάς με νερό γι’ αυτούς που το βλέπουν. Είχε μια ένταση. Ενώ τη μέρα της αφήγησης των ιστοριών, λίγο γελάς, λίγο μαγκώνεσαι, λίγο ενώ έχεις ακούσει τόσα ακούς άλλη μια και λες “όχι ρε πούστη μου, δες τι του έτυχε κι αυτουνού!”. Είναι ωραίο [να μοιράζεσαι ιστορίες] είναι θεραπευτικό, αλλά μετά το δρώμενο… έχει μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο.”
Η συνάντηση για τις αφηγήσεις δεν ήταν το ίδιο χαλαρή για όλους και όλες. Η Μάρθα λέει: «Στο μοίρασμα είχα μια αίσθηση απίστευτης αμηχανίας γιατί δεν θεωρούσα τον εαυτό μου μέλος της γκέι κοινότητας και δεν έχω ζήσει πράγματα στην lgbt κοινότητα. Είμαι bisexual και το ξέρουν λίγοι καλοί φίλοι. Σιγά-σιγά αισθάνθηκα ασφάλεια και xαιρόμουν να ακούω τις ιστορίες των άλλων γιατί έβλεπα ανθρώπους που είναι σαν κι εμένα. Γιατί το coming out είναι για μένα ένα μελανό σημείο».
Η Κατερίνα συμπληρώνει: «Ήταν πολύ μεγάλη εμπειρία που μοιραστήκαμε τις εμπειρίες μας. Εκείνη την ημέρα άκουσα και ιστορίες πολύ πονετικές σε σχέση με τη δική μου αίσθηση της ομοφοβίας. Εγώ έχω βιώσει μόνο το αόρατο.”
Ο Γιώργος προσθέτει άλλη μια διάσταση, λέγοντας: «Κι εγώ έλεγα “ποια είναι τώρα η θέση μου μέσα εκεί;” Εγώ μέσα από τον ακτιβισμό χρόνια τώρα, έχω συνηθίσει να μιλάμε για πολύ βίαια πράγματα, αλλά κάπως γενικά και για τρίτους. Μετά, καθώς μιλούσαμε, έβλεπα ότι υπάρχουν απλές στιγμές στην καθημερινότητα που νιώθεις την ομοφοβία και τη διάκριση που είναι κατά βάση βίαιες. Είχα ξεχάσει πως είναι να μιλάς γι’ αυτό».
Ο Νικόλας αναφέρθηκε στη διαφορετική αίσθηση που είχε αφηγούμενος τις ιστορίες του από την αίσθηση του όταν τις ακούει μέσα στο θεατρικό δρώμενο: «Θυμάμαι είχα αφηγηθεί τις ιστορίες με μια ελαφράδα, κάπως αστεία, όπως το συνηθίζω γενικότερα στη ζωή μου. Ποιος ξέρει γιατί; Για να αντέχω ίσως. Και κάθε φορά που τις ακούω, αν και γκρινιάζω μέσα μου –όχι πάλι, είναι πολύ πίσω όλα αυτά, είμαι αλλού πια, βλέπω το φως– είναι σαν να μου ξύνεται μια παλιά πληγή. Και μαθαίνω ν’ αγαπάω τις πληγές μου. Μου θυμίζουν πού είμαι, πού ήμουν και προς τα πού θέλω να πάω».
Σε μια από τις δράσεις κάποια μέλη του κοινού αισθάνθηκαν ότι το θεατρικό δρώμενο ήταν αρκετά επιθετικό. Ρωτήσαμε τους αφηγητές και τις αφηγήτριες για τη δική τους αντίδραση σε αυτά τα σχόλια.
Λέει η Ελένη: «Όταν το είδα πρώτη φορά, κατάλαβα ότι αυτό το φορτίο το καταλαβαίνει ο καθένας αλλιώς. Εγώ; Τότε ήμουν στο “καταλαβαίνω ότι κάποιοι δυσκολεύεστε που το είδατε, αλλά δεν πειράζει. Να δυσκολευτείτε πρέπει.” Στην πορεία το έχω ξανασκεφτεί αυτό. Μετά το ξαναείδα. Εκεί κατάλαβα ότι είναι πολλές ισορροπίες. Δηλαδή, η δική μου συναισθηματική αντίδραση, “έτσι είναι για μένα! Ακούτε;” είναι λίγο παιδική…».
Η Λουκία είχε διαφορετική αντίδραση: «Εγώ την πρώτη φορά που το είδα και το κοινό είχε κάποιες αντιδράσεις [ότι είναι πολύ επιθετικό], δεν με θύμωσαν καθόλου… Εγώ περισσότερο τους ανθρώπους που τσιτώσανε λίγο, τους συμπόνεσα. Ένα κομμάτι που σοκάρει [στο έργο]επί της ουσίας, πέρα από το ομοφοβικό κομμάτι, δείχνει και για παραδόσεις βαθιά ριζωμένες στην ελληνική οικογένεια και το σκληρό κομμάτι της ελληνικής οικογένειας, που το βιώνουν όλοι στο σπίτι τους. Για να φτάσει να τσιτώσει έτσι ένας άνθρωπος με αυτό, βάλε πώς έχει μεγαλώσει μέσα στο σπίτι του. Τους έχει αγγίξει άλλα πράγματα, πέραν από το κομμάτι το ομοφοβικό. Εντάξει, εστιάζανε μόνο στο τι είναι οι λεσβίες και τι είναι οι πούστηδες, αλλά και γιατί τους συνέφερε λίγο. Δεν βλέπανε παρακάτω…».
Η Ελένη συμφώνησε: «Εγώ νομίζω ότι ενώ λέγανε αυτά, αυτό που τους έχει κάνει άνω-κάτω είναι αυτή η πλατφόρμα: οικογένεια, μάνα, το παιδί, τι λέει, κρύβεσαι, εμφανίζεσαι, αυτά… Αν βγάλεις αυτά τα στοιχεία που μιλάνε για την “παράνομη” την “άρρωστη” σεξουαλικότητα ή το φύλο, θα μπορούσες να βάλεις στη θέση τους διάφορα άλλα και να στέκει πάλι». Και συνεχίζει: «Η Λουκία μπορεί να έχει πιο πολύ αυτό το “συμπάσχω-συμπονώ”, εγώ την πρώτη φορά που το είδα ήμουν σε αυτό το πολεμικό… “A, δεν κατάλαβα! Θιχτήκαμε; Σκίστηκε το καλσόν;”. Τη δεύτερη φορά όμως και την τρίτη, δεν ήταν έτσι. Αυτό το δρώμενο εμφανίζει το τραύμα που μπορεί εγώ να κουβαλάω και άλλοι άνθρωποι που είμαστε αυτοί που είμαστε. Επιτυγχάνεται αυτή η ορατότητα. Ταυτόχρονα, μπορώ να σκέφτομαι με μεγαλύτερη τρυφερότητα, ότι είναι κάποιος στο κοινό που του ανοίγεις κάτι, για το οποίο φταίει –δεν θεωρώ ότι είναι άμοιρος ευθυνών– αλλά δεν έχει καταλάβει τι γίνεται. Τη σκέφτομαι αυτή τη δράση, ίσως επειδή ήμουνα από την αρχή σε αυτήν. Σα να μου δίνει αυτό το χώρο να θεραπευτώ εγώ με αυτό το μοίρασμα και με αυτήν την έκθεση μετά εκεί και να μπορώ να είμαι και πιο τρυφερή ακόμη και σε αυτούς που δημιουργούν αυτήν την καταπίεση. Θεωρώ ότι όλοι μαζί βράζουμε σε ένα πράγμa».
Οι αντιδράσεις του κοινού μετά το δρώμενο
Ρωτήσαμε τους αφηγητές και τις αφηγήτριες για την αίσθηση τους σχετικά με τη συζήτηση που ακολουθεί το θεατρικό δρώμενο.
Η Δάφνη τονίζει ότι «έχει ενδιαφέρον η αντίδραση του κοινού, διαφορετική κάθε φορά. Σε κάποιες περιπτώσεις ήταν σα να ακούγανε τη λέξη ομοφοβία για πρώτη φορά. Και λες… εσύ το βιώνεις σαράντα τόσα χρόνια και οι άλλοι πρώτη φορά ακούν τη λέξη! Συνειδητοποίησα το πάγωμα κάποιων ανθρώπων που δεν είχαν ιδέα και μου έβγαινε και θυμός κάποιες στιγμές».
Λέει η Μάρθα: «Εγώ χαίρομαι πάρα πολύ γιατί εκτός του ότι ακούγονται κάτι ρουκέτες –που μπορεί να τις έχω πει κι εγώ στο παρελθόν– όντως κάτι ανοίγεται και πάντα φεύγω με μια αίσθηση ότι χρειάζεται κι άλλο». Η Ελένη συμφωνεί, προσθέτοντας: «Η δράση είναι η απόδειξη ότι έχει τεράστια σημασία να φτιάχνεται χώρος για να μπορείς να πεις τις ιστορίες σου. Η αφήγηση είναι και προνόμιο. Παίρνει το χώρο της, ακόμη κι αν το ακροατήριο είναι σαν κι εσένα ή διαφορετικοί. Πόση σημασία έχει να λέμε τις ιστορίες μας και να τις ακούει ένας άνθρωπος!».
Και η Λουκία συμπληρώνει: «Έχει μεγάλη δύναμη η διεργασία ολόκληρη. Το θεατρικό και η συζήτηση μετά. Είναι σημαντικό ότι είναι μία διαδικασία ομάδας βιωματική. Όταν κάτι είναι τόσο ζωντανό, τόσο βιωματικό ο άλλος μπαίνει μέσα συναισθηματικά, δεν γίνεται να μη μπει!».
Ο Γιώργος λέει: «Ακούς ρουκέτες που σε θυμώνουν πολύ. Πράγματα που τα έχεις ακούσει και στο παρελθόν και αυτό είναι πολύ κουραστικό. Από την άλλη, δίνεται η ευκαιρία κάτι να ανοιχτεί. Κάθε φορά πέφτει ένας μικρός σπόρος και εκεί έρχεται η αλλαγή. Σιγά-σιγά».
Το πρότζεκτ της «Αυθεντικής Αντίδρασης» είναι μια δουλειά σε εξέλιξη. Η εμπειρία μας έως τώρα έχει δείξει ότι οι συζητήσεις με το κοινό, σε συνδυασμό με το θεατρικό δρώμενο, λειτουργούν καταλυτικά στην αύξηση της επίγνωσης για την κοινωνική περιθωριοποίηση και τον αποκλεισμό με τρόπο που συμβάλλει στον κοινωνικό μετασχηματισμό. Η ανατροφοδότηση από μέλη του κοινού είναι ότι για μήνες μετά την παρακολούθηση της δράσης αναγνώριζαν ομοφοβικές και τρανσφοβικές συμπεριφορές δικές τους και του περιβάλλοντος τους, που μέχρι εκείνη τη στιγμή τους ήταν αόρατες. Επιπλέον, παρότι το θέμα της δράσης είναι η ομοφοβία/τρανσφοβία, μέλη του κοινού έκαναν τις δικές τους αναγωγές σε προσωπικά θέματα συνδεδεμένα με την αποδοχή ή τον αποκλεισμό που δεν αφορούσαν στο συγκεκριμένο θέμα. Αναγνώρισαν δυναμικές και εμπειρίες από την προσωπική τους ζωή, κι αυτό συνέβαλλε στην κατανόηση της ομοφοβίας και τρανσφοβίας και την ευαισθητοποίησή τους.
Η Λένα Ασλανίδου είναι κοινωνική λειτουργός. Η Αλεξάνδρα Βασιλείου είναι κοινωνική ψυχολόγος. Η Βέρα Λάρδη είναι θεατρολόγος. Και οι τρεις είναι εκπαιδεύτριες ενηλίκων.
Ευχαριστούμε θερμά την Λίλη Βασιλείου για την ανατροφοδότηση στην πορεία του σχεδιασμού, την Αντιγόνη Γύρα και τον Κινητήρα Studio για τη φιλοξενία, το θέατρο Vault για τη φιλοξενία, τον Μάριο Λώλο για τη φωτογράφιση, τον Χρήστο Λάρδη για την κατασκευή του σκηνικού, την Μάγδα Πλευράκη για την επιμέλεια των αντικειμένων.
Συνοπτική εκδοχή άρθρου, το οποίο στην πλήρη του μορφή θα δημοσιευτεί στο επόμενο τεύχος της ‘Νταλίκας‘ (φεμινιστικό περιοδικό της Λεσβιακής Ομάδας Αθήνας). Μπορείτε να βρείτε παλαιότερα τεύχη του περιοδικού εδώ.
Σκοπός του σεμιναρίου είναι να εφοδιάσει τους/τις εκπαιδευτικούς που θα συμμετάσχουν με γνώσεις και βιώματα που θα τους/τις βοηθήσουν να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν στις τάξεις τους προγράμματα αγωγής υγείας με θεματική σχετική με τη σεξουαλική αγωγή. Το σεμινάριο είναι δωρεάν, διάρκειας 24 ωρών και θα πραγματοποιηθεί στο 72ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών (Ακταίου 2-4, πολύ κοντά στον σταθμό ΗΣΑΠ του Θησείου, τηλ. 210-34.64.588). Οι συναντήσεις θα γίνονται κάθε Τρίτη ώρα 5.30΄- 8.30΄ μ.μ. Η έναρξη του σεμιναρίου είναι την Τρίτη 13 Οκτωβρίου με συνάντηση γνωριμίας, από ώρα 5.30 – 7.30 μ.μ.
Λόγω του βιωματικού του χαρακτήρα ο αριθμός όσων θα συμμετάσχουν δεν μπορεί να ξεπερνάει τα 25 άτομα. Απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς όλων των τάξεων, όλων των ειδικοτήτων, με προτεραιότητα ωστόσο σε δασκάλες/δασκάλους των Ε΄ και Στ΄ τάξεων.
Γιώργος Κορμάς, γιατρός, συντονιστής του προγράμματος ΑΡΙΑΔΝΗ
Μαρία Δάρρα, παιδοψυχολόγος
Εκπαιδευτικοί και ψυχολόγοι, μέλη της ομάδας «Ομοφοβία και Τρανσφοβία στην εκπαίδευση» καθώς και Λ.Ο.Α.Τ έφηβοι. από την Ζωντανή Βιβλιοθήκη
Δήμητρα Πατρικαράκου, συγγραφέας
Λύο Καλοβυρνάς, σύμβουλος ψυχικής υγείας
Ελένη Αγάθωνος, ψυχολόγος, εµπειρογνώµων σε θέµατα παιδικής προστασίας
Οι θεματικές ενότητες του επιμορφωτικού προγράμματος
Το σεμινάριο θα περιλαμβάνει τις εξής ενότητες:
Εισαγωγική συνάντηση. Το «γιατί» του σεμιναρίου – οι ανάγκες που έρχεται να καλύψει. Κοινή παρουσία όλων, αλληλογνωριμία, προσδοκίες εκπαιδευομένων – εκπαιδευτών, συζήτηση, (2 ώρες)
Διεργασία ομάδας (3 ώρες – Α. Βασιλείου)
Η εκπαίδευση των παιδιών στα δικαιώματα και η σεξουαλική αγωγή στο σχολείο (3 ώρες – Γιώργος Μόσχος)
Σεξουαλικός προσανατολισμός – ταυτότητα φύλου – ομοφοβία και τρανσφοβία στην εκπαίδευση (3 ώρες – ομάδα «Ομοφοβία και τρανσφοβία στην εκπαίδευση και Λ.Ο.Α.Τ. έφηβοι από την Ζωντανή Βιβλιοθήκη )
Οι κίνδυνοι του Διαδικτύου – sexting, grooming, κτλ. (3 ώρες – Γ. Κορμάς – Μ.Δάρρα).
Η κακοποίηση των παιδιών (3 ώρες – Δ. Πατρικαράκου, Λ. Καλοβυρνάς, Ε. Αγάθωνος)
Η εμπειρία από την υλοποίηση προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής σε τάξεις δημοτικών σχολείων – Παρουσίαση του διδακτικού υλικού και μιας πρότασης διδασκαλίας 10 ενοτήτων (4 ώρες – Χ. Παπαδόπουλος)
Αξιολόγηση – Κλείσιμο (2 ώρες)
Στο πλαίσιο του σεμιναρίου θα υπάρξει παρουσίαση και μικρή έκθεση έντυπου (κυρίως βιβλία για παιδιά) αλλά και ηλεκτρονικού (βίντεο, ταινίες, κτλ) υλικού για θέματα σεξουαλικής αγωγής .
Τα τελευταία χρόνια ζούμε σε μια συνεχή κοινωνική ένταση που πολλούς από εμάς, παρ’ όλες τις στιγμές απογοήτευσης, φόβου και αδιέξοδου, μας έχουν συγχρόνως οδηγήσει σε αναζήτηση νέων συλλογικών σχέσεων και δημιουργικότητας. Μοιάζει σα να χρειάζεται, να κάνουμε μια υπέρβαση και ένα άλμα που θα μας οδηγήσει σε ένα διαφορετικό τρόπο κατανόησης και οργάνωσης του κόσμου και των σχέσεών μας.
Mετά από τη διακοπή των τελευταίων ετών, οργανώνουμε και πάλι το σεμινάριο της άνοιξης εκτός Αθήνας, το οποίο λειτουργούσε ως ευκαιρία συναντήσεων και δημιουργίας κοινότητας.
Συνεχίζουμε τις ανοιχτές διεργασίες ομάδας (φέτος ξανά σε μηνιαία βάση κατόπιν αιτήματος των συμμετεχόντων!), την Ενδυνάμωση Εκπαιδευτικών και τις δράσεις στην κοινότητα, παραμένοντας ανοιχτές και στην ανάδυση τυχόν νέων project που θα προκύψουν από τη συλλογική δημιουργική διεργασία μεταξύ όλων μας.
Η μεγάλη ανάγκη να ανοίξει το σχολείο στα πραγματικά θέματα που απασχολούν τα παιδιά της Μαρώς Τριανταφύλλου
Είναι μεγάλη ανάγκη να ανοίξει το σχολείο στα πραγματικά θέματα που απασχολούν τα παιδιά, να τα βοηθήσει να εκφράσουν τις απορίες τους, τους φόβους τους, τους προβληματισμούς τους, να τα απαλλάξει από τις οικογενειακές και κοινωνικές προκαταλήψεις και τα στερεότυπα, να τα οδηγήσει στην κριτική σκέψη και τη δημιουργία. Αλλιώς, ό,τι κι αν κάνουμε, θα παραμείνει μια αποστεωμένη δομή, βαθύτατα συνδεδεμένη με τις εξουσίες.
Ίσως ο τίτλος να είναι μεγαλεπίβολος. Θα ήθελα να μιλήσω σε πρώτο πρόσωπο για μια ουσιαστική και γόνιμη εμπειρία που είχα πριν από μερικές ημέρες, όταν παρακολούθησα ένα εργαστήριο για την ομοφοβία και την τρανσφοβία που διοργάνωσαν οι ψυχολόγοι Αλεξάνδρα Βασιλείου και Λένα Ασλανίδου. Η όλη εκδήλωση έλαβε χώρα στην αίθουσα εκδηλώσεων του 76ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών, στα Πετράλωνα, υπό την αιγίδα ενός φωτισμένου σχολικού συμβούλου της πρωτοβάθμιας, του Χάρη Παπαδόπουλου. Ήταν η δεύτερη παρόμοια εκδήλωση στα σχολεία της περιοχής, επιστέγασμα και οι δυο ενός πολύμηνου προγράμματος ενημέρωσης και προβληματισμού της τοπικής εκπαιδευτικής κοινότητας υπό τον τίτλο «Η σεξουαλική αγωγή στο δημοτικό. Χτίζοντας υγιείς σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα».
Δύο ακραία περιστατικά σχολικού εκφοβισμού τους τελευταίους μήνες «ξύπνησαν» απότομα την ελληνική κοινωνία και την έβαλαν να ασκηθεί για άλλη μια φορά στο αγαπημένο της σπορ, «να πέφτει από τα σύννεφα». Η υπόθεση του νεαρού Βαγγέλη στα Γιάννενα -με ένα ακόμα παιδί νεκρό- θύμισε από μια άλλη πλευρά το νεαρό Άλεξ στη Βέροια πριν από κάποια χρόνια, ενώ την ίδια πάνω κάτω εποχή ένα 22χρονο κορίτσι, μαθήτρια σχολής του ΟΑΕΔ στο Ρέντη, απείλησε με μαχαίρι τις συμμαθήτριές της που διασκέδαζαν κοροϊδεύοντάς την. Οι συζητήσεις έδωσαν και πήραν για μερικές εβδομάδες και, όπως συνήθως συμβαίνει, το θέμα επισκιάστηκε από άλλες ειδήσεις και ήδη άρχισε να ξεχνιέται.
Αλλά η ενδοσχολική βία είναι εδώ, δεν έχει πάψει. Κι ανάμεσα στις κατηγορίες των παιδιών που μπαίνουν στο στόχαστρο, «προνομιακή» θέση έχουν εκείνα που δεν έχουν αποφασίσει τη φυλετική τους ταυτότητα είτε έχουν ήδη διαφορετικό ερωτικό προσανατολισμό. Έτσι, λαμπρή ήταν η πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών στα Πετράλωνα να συζητήσουν επί μακρόν γι’ αυτό και να προσπαθήσουν να βρουν τρόπους να μιλήσουν με ειλικρίνεια στους μαθητές τους, να τους ενημερώσουν σωστά και χωρίς φόβο και προκαταλήψεις, κυρίως όμως με τέτοιο τρόπο που να δημιουργήσουν συνειδήσεις ανοιχτές στη διαφορετικότητα και την ανάγκη σεβασμού της. Μολονότι, κατά τη γνώμη μου, το δυσκολότερο για ένα εκπαιδευτικό είναι να βοηθήσει τους μαθητές του να αποδεχτούν τον εαυτό τους και να κάνουν την επιλογή που θα τους κάνει ολοκληρωμένες προσωπικότητες και ευτυχισμένους ανθρώπους.
Συνείδηση ελευθερίας
Ένας τρόπος να πλησιάσουν παιδιά και έφηβοι έννοιες όπως η διαφορετικότητα, η ελευθερία και το δικαίωμα τις επιλογής, η ανάγκη της αγάπης και της αποδοχής, το κοινωνικό και το βιολογικό φύλο, αλλά και να δουν σε βάθος τα προβλήματα που έχει ο άνθρωπος που τολμάει να δηλώνει τη διαφορετικότητά του, τους δρόμους και τις δυσκολίες που πέρασε ως να φτάσει σ’ αυτό, είναι το θέατρο.
Οι κυρίες Ασλανίδου και Βασιλείου -που ανήκουν σε μια προσέγγιση η οποία ονομάζεται Process Work, και βρίσκεται κοντά στην γιουνγκιανή σχολή- συγκέντρωσαν προσωπικές μαρτυρίες ομοφυλόφιλων ατόμων, αλλά και του περιβάλλοντός τους -κυρίως γονέων- και με μια ομάδα ηθοποιών (στην οποία συμμετείχαν και οι ίδιες) παρουσίασαν εν είδει αναλογίου αυτές τις μαρτυρίες, συγκλονιστικές στην απλότητά και την ειλικρίνειά τους, οι οποίες κάλυπταν ένα μεγάλο εύρος αντιδράσεων και προβληματισμών σχετικών με την ομοφυλοφιλία και τη διαφυλικότητα. Έπειτα δραματοποίησαν επιλεγμένες καταστάσεις από αυτές τις μαρτυρίες, που κινητοποίησαν συναισθηματικά και νοητικά ποικιλότροπα το κοινό. Ιδιαίτερα όταν, στο τέλος τις περφόρμανς, ένα άτομο κλείνεται σε κιβώτιο και σφραγίζεται εκεί μέσα -ένα εξαιρετικά εύληπτο και δυνατό σύμβολο της αποσιώπησης και της καταδίκης της διαφορετικότητας.
Η ελληνική κοινωνία έχει εθιστεί σε μια τηλεοπτική παρουσίαση της ομοφυλοφιλίας -για τη διαφυλικότητα έχουμε πολύ μακρύτερο δρόμο να διανύσουμε- που ισορροπεί με δυσκολία ανάμεσα στη φαιδρότητα, την επιφανειακότητα και τη γελοιοποίηση, ο πιο απλός τρόπος να διαγράψεις ένα ζήτημα αντί να το αναδείξεις και να το κοιτάξεις κατάματα. Έτσι δημιουργείται μια ψευδαίσθηση προοδευτισμού και δημοκρατικότητας, ενώ στην πραγματικότητα, η αντιμετώπιση είναι βαθύτατα συντηρητική και ομοφοβική. Παρόλ’ αυτά, και είναι παρήγορο, οι δύο ψυχολόγοι επέλεξαν να παρουσιάσουν αντιδράσεις γονέων -ιδίως μητέρων- που άφηναν χαραμάδες αλλαγής και ελπίδας. Δεν είναι λίγο.
Στο τέλος, το κοινό χωρίστηκε σε ομάδες για να συζητήσει τις αντιδράσεις του καθενός ξεχωριστά, όταν έπρεπε να δεχτεί στο περιβάλλον του ή να υπερασπίσει ένα ομοφυλόφιλο ή διαφυλικό άτομο και ακολούθησε μεγάλη συνολική συζήτηση.
Το θέατρο ως έκφραση και λύτρωση
Για άλλη μια φορά, φάνηκε η θεραπευτική δύναμη του θεάτρου. Τόσο στη δραματοθεραπεία, όσο και γενικά στην ψυχοθεραπευτική ως βοηθητικό μέσο έκφρασης (creatives), αλλά και στην αποεντατικοποίηση των συγκρούσεων, την απενοχοποίηση, ως πηγή ενδυνάμωσης και ως μέσο κατανόησης των μελών μιας ομάδας και επίλυσης σοβαρών κοινωνικών προβλημάτων με παράλληλη ανάπτυξη σχέσεων και κοινωνικής συνείδησης (π.χ. το Θέατρο του Αουγκούστο Μπάαλ). Ο ρόλος του μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι σημαντικός και γόνιμος και το παράδειγμα δουλειάς των δύο ομάδων που δούλεψαν για να προετοιμάσουν το όλο δρώμενο, της Processwork Hub και της Amate Performance, εμπνευστικό.
Σε μια εποχή που αβασάνιστα κατεβαίνουν ως πρωτοποριακές οι μεγαλύτερες μετανεωτεριστικές «μπούρδες», προκαλώντας στο νου των παιδιών σύγχυση (όπως η ανοιχτή δυνατότητα του αναγνώστη να παρεμβαίνει στο λογοτεχνικό κείμενο και να το αλλάζει!) είτε δημιουργώντας την ψευδαίσθηση πως η παραγωγή τέχνης είναι μια εύκολη διαδικασία και κάθε τι που δημιουργεί κάποιος είναι τέχνη (!!!), τέτοιου τύπου χρήση της τέχνης είναι λυτρωτική. Και για τον μαθητή και για τον εκπαιδευτικό. Αρκεί να υπάρχει τόλμη και ευθύνη.
Είναι μεγάλη ανάγκη να ανοίξει το σχολείο στα πραγματικά θέματα που απασχολούν τα παιδιά, να τα βοηθήσει να εκφράσουν τις απορίες τους, τους φόβους τους, τους προβληματισμούς τους, να τα απαλλάξει από τις οικογενειακές και κοινωνικές προκαταλήψεις και τα στερεότυπα, να τα οδηγήσει στην κριτική σκέψη και τη δημιουργία. Αλλιώς, ό,τι κι αν κάνουμε, θα παραμείνει μια αποστεωμένη δομή, βαθύτατα συνδεδεμένη με τις εξουσίες.
Η Αυθεντική Αντίδραση: Ένας Διάλογος για την Ομοφοβία και την Τρανσφοβία
(για εκπαιδευτικούς και γονείς)
Σε συνέχεια του πολύωρου σεμιναρίου για εκπαιδευτικούς της περιφέρειάς του που οργάνωσε κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά ο Σχολικός Σύμβουλος Χάρης Παπαδόπουλος με θέμα «Η σεξουαλική αγωγή στο δημοτικό – Χτίζοντας υγιείς σχέσεις ανάμεσα στα φύλα» θα πραγματοποιηθεί αυτή την Τετάρτη 22 Απριλίου στο 76ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών ένα θεατρικό δρώμενο / διάλογος για την ομοφοβία και την τρανσφοβία στην ελληνική κοινωνία και το σχολείο.
Η εκδήλωση απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και γονείς. Το θεατρικό δρώμενο έχει δημιουργηθεί από τo Processwork Hub και την Amate Performance και έχει ήδη παρουσιαστεί σε ομάδες γονέων και εκπαιδευτικών, στην ΕΣΗΕΑ ως επιμόρφωση δημοσιογράφων, στο Αντιρατσιστικό φεστιβάλ Αθήνας, κ.ά, …
Τον διάλογο και τη συζήτηση που θα ακολουθήσουν το δρώμενο θα συντονίσουν ο Σχολικός σύμβουλος Χάρης Παπαδόπουλος και οι Αλεξάνδρα Βασιλείου, Ph.D. και Λένα Ασλανίδου, M.P.W.. Η εκδήλωση θα αγγίξει ζητήματα όπως: Τι είναι η ομοφοβία και η τρανσφοβία; Πώς τη βιώνουν οι άνθρωποι που είναι ομοφυλόφιλοι και τρανς; Πώς τη βιώνουν οι οικογένειες τους και η σχολική κοινότητα; Ποιος είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών στην αντιμετώπιση της; Στόχος είναι μέσα από τη θεατρική δράση και το διάλογο να προβληματιστούμε γύρω από το πώς η ομοφοβία και η τρανσφοβία περιθωριοποιούν ομάδες ανθρώπων, δημιουργούν πόνο κι εγκλωβίζουν όλους/όλες, ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.
Η δράση χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο είναι μία performance-δρώμενο βασισμένο σε αληθινές ιστορίες που αφορούν στους ανθρώπους της ΛΟΑΤ κοινότητας, γονείς κι εκπαιδευτικούς. Το δεύτερο μέρος είναι μια συζήτηση με τις παρευρισκόμενες/ους, με στόχο τη βαθύτερη κατανόηση των εμπειριών, το μοίρασμα διαφορετικών απόψεων, συναισθημάτων και εμπειριών γύρω από το θέμα.
Το θέμα του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου έχει πολλές διαφορετικές διαστάσεις κι αποχρώσεις, όπως επίσης και ένα ευρύ φάσμα αντιδράσεων όσον αφορά στην ορατότητα και την αποδοχή. Στο θεατρικό δρώμενο δεν θα μπορούσαν, εκ των πραγμάτων, να συμπεριληφθούν όλες οι απόψεις και στάσεις. Ελπίζουμε ωστόσο να βρουν χώρο στη συζήτηση που θα ακολουθήσει.
76ο Δημ. Σχολείο Αθηνών, Κυκλώπων 6, Άνω Πετράλωνα (δίπλα στον Σταθμό του ΗΣΑΠ)
Την Κυριακή έγινε το Εργαστήρι Ενδυνάμωσης Εκπαιδευτικών στα πλαίσια της διημερίδας που διοργάνωσε το Ίδρυμα Στήριξης Κέντρου Υγείας – Νοσοκομείου Νάξου και το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Θησέας Κυκλάδων», σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, με θέμα «Αναζητώντας Νέα Οπτική και Δυνάμεις στη Σημερινή Πραγματικότητα»
Ένα μεγάλο ευχαριστώ από καρδιάς στην ομάδα των 35 εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης που εργάζονται στην Νάξο για την σημερινή μας συνεύρεση. Γέμισαν οι μπαταρίες μου από την συναλλαγή μας και έφυγα βαθιά συγκινημένη από την συλλογική σοφία που αναδύθηκε μέσα από αυτήν και γεμάτη αισιοδοξία κι ελπίδα για τις δυνατότητες που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες και τις προκλήσεις και να πάμε προς την κατεύθυνση της ανθρώπινης συναλλαγής που ποθούμε.
Μια γεύση από τη μοιρασιά στο κλείσιμο:
Φεύγω μ’ ένα θετικό συναίσθημα ότι έμαθα κάτι και ταυτόχρονα με μια ευθύνη παραπάνω, πιο βαρύ συναίσθημα – είναι στην δική μου ευθύνη να γίνει αυτή η εμβάθυνση στην συναλλαγή με τον γονιό, γιατί εγώ τώρα ξέρω ενώ αυτός δεν ξέρει, είναι δικιά μου ευθύνη κι αυτό βαραίνει
ευθύνη
έχω νιώσει ότι χρειάζεται μια άλλη ματιά στην κατάσταση, άλλη προσέγγιση
προβληματισμός
συνειδητοποιώ ότι πρέπει να μπεις στην θέση του άλλου, χρειάζεται ενσυναίσθηση
μιλάμε πολύ για το τι χρειάζεται να χτίσουμε, ας γκρεμίσουμε! Ας γκρεμίσουμε τα τείχη, να δώσουμε και να δεχτούμε, να ανοίξουμε κι ας υπάρχει ο φόβος της απόρριψης
με την συμπεριφορά μας ας δείξουμε στα παιδιά την συμπεριφορά που θέλουμε να έχουνε
ας μάθουμε να ακούμε, μιλάμε μα δεν ακούμε, δεν ξέρουμε να ακούμε, να νιώσουμε ο ένας τον άλλον. Μιλάς και αντί να σε ακούσω σκέφτομαι αυτό που θα σου πω. Όταν ακούμε αυτό μας φέρνει πιο κοντά. Είναι το συναίσθημα που φοβάσαι να δείξεις, να εκφράσεις, αυτό που μας φέρνει κοντά
έχουμε ταυτίσει την επικοινωνία με την ομιλία, μα η επικοινωνία είναι να βλέπουμε, να νιώθουμε, να αφουγκραζόμαστε. Ας σταματήσουμε λίγο να μιλάμε κι ας νιώσουμε τον άλλον
κι εμείς οι εκπαιδευτικοί είμαστε κι εμείς άνθρωποι, έχουμε ανάγκες, προβλήματα, υπάρχουν περίοδοι που δεν μπορούμε να προσφέρουμε, που χρειαζόμαστε στήριξη
έχω μια χαρά γιατί βλέπω το φως, βέβαια είναι μακριά αλλά σημασία έχει ότι υπάρχει. Αρχίζω να νιώθω την ανάγκη να δουλέψω τον εαυτό μου ώστε να συμβάλω στα συστήματα (οικογένεια, σχολείο, κοινότητα) που ανήκω, αλλάζοντας τον εαυτό μου να αλλάξω ότι μπορώ και σε αυτά
κι εγώ την ίδια ανάγκη νιώθω, για εκπαίδευση, στήριξη
φεύγω με ένα μεγάλο ερωτηματικό, ήθελα κι άλλο
από την αρχή εδώ ένιωσα την σοφία των παππούδων μας, μπες στην θέση του άλλου λέγανε, μα δεν προλαβαίνω, έχω μεγάλο ερωτηματικό
όλα ξεκινούν με τη σχέση με τον εαυτό μας, αν σεβαστούμε τα όρια μας θα σεβαστούμε και τον άλλον, αν μάθουμε να επικοινωνούμε τα συναισθήματά μας και τα όρια μας
ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης δικιά μας και των παιδιών, πως εκφραζόμαστε, πως είμαστε ειλικρινείς με μας και με το πως νιώθουμε
είναι μεγάλη συγκίνηση να ξέρεις ότι υπάρχει τέτοια στήριξη κι ας είναι μακριά
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ, Κυριακή 15 Μαρτίου 10:00-15:00
με τη Λίλη Βασιλείου, Ph.D.
Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να λειτουργήσουν μέσα με μια ολοένα και ταχύτερα μεταβαλλόμενη κοινωνική πραγματικότητα, η οποία αυξάνει την πολυπλοκότητα της ζωής της σχολικής κοινότητας. Το εργαστήρι αυτό έχει στόχο την ανάπτυξη εργαλείων βοηθητικών στην αντίληψη της πολυσύνθετης πραγματικότητας και των δυναμικών που δημιουργούνται, καθώς και στην αξιοποίηση αυτής της αντίληψης στην δημιουργία καταλυτικών παρεμβάσεων.
Για συμμετοχή στο εργαστήριο επικοινωνήστε με το Κέντρο Πρόληψης “Θησέας Κυκλάδων” στο τηλέφωνο 22810 85149
Empowering Educators and Schools 3rd-4th March 2015, Manchester (UK)
Την Τρίτη έχουμε ταξίδι στο Manchester! Το Δίκτυο RAN Prevent της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οργανώνει διημερίδα για εκπαιδευτικούς από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. που θα εστιάσει στον ‘εξτρεμισμό’ στο χώρο της εκπαίδευσης. Το Processwork Hub ανέλαβε το συντονισμό βιωματικού εργαστηρίου με θέμα «Ο εξτρεμισμός ως δυναμική σχέσης».
Σεμινάριο ευαισθητοποίησης σε θέματα ομοφοβίας και τρανσφοβίας στην εκπαίδευση με τίτλο «Η Αυθεντική Αντίδραση: Ένας Διάλογος για την Ομοφοβία και την Τρανσφοβία»
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ
Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ
ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ
Δ/ΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ
Α΄ ΑΘΗΝΑΣ
Ταχ. Δ/νση: Kηφισίας 16
11526, Αθήνα
ΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΗ: Χιόνη Μαρία
Τηλ : 210 5229997
e-mail: agygeias@dide-a-ath.att.sch.gr
ιστότοπος: http://dide-a-ath.att.sch.gr/new (σχολικές δραστηριότητες >αγωγή υγείας)
ΘΕΜΑ: Σεμινάριο ευαισθητοποίησης σε θέματα ομοφοβίας και τρανσφοβίας στην εκπαίδευση με τίτλο «Η Αυθεντική Αντίδραση: Ένας Διάλογος για την Ομοφοβία και την Τρανσφοβία»
Το Γραφείο Αγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας με αφορμή την 6η Μαρτίου- Πανελλήνια ημέρα κατά της βίας στο σχολείο και σε συνέχεια της μακροχρόνιας συνεργασίας του με την κα Αλεξάνδρα Βασιλείου, Δρ Κοινωνικής Ψυχολογίας – εκπαιδεύτρια ενηλίκων και το Processwork Hub θα οργανώσει και θα υλοποιήσει για τους εκπαιδευτικούς της Διεύθυνσης σεμινάριο ευαισθητοποίησης σε θέματα ομοφοβίας και τρανσφοβίας στην εκπαίδευση με τίτλο «Η Αυθεντική Αντίδραση: Ένας Διάλογος για την Ομοφοβία και την Τρανσφοβία».
Το σεμινάριο θα αγγίξει ζητήματα όπως: τι είναι η ομοφοβία και η τρανσφοβία, πώς τη βιώνουν οι άνθρωποι που είναι ομοφυλόφιλοι και τρανς, πώς τη βιώνουν οι οικογένειες τους και η σχολική κοινότητα, ποιος είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών στην αντιμετώπισή της και χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος θα παρουσιαστεί ένα θεατρικό δρώμενο, το οποίο έχει δημιουργηθεί από τo Processwork Hub και την Amate Performance βασισμένο σε αληθινές ιστορίες που αφορούν στους ανθρώπους της ΛΟΑΤ κοινότητας, γονείς κι εκπαιδευτικούς. Στο δεύτερο μέρος θα γίνει μία διεργασία ομάδας με τις παρευρισκόμενες/ους, με στόχο τη βαθύτερη κατανόηση των εμπειριών, το μοίρασμα διαφορετικών απόψεων, συναισθημάτων και εμπειριών γύρω από το θέμα. Το θέμα του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου έχει πολλές διαφορετικές διαστάσεις κι αποχρώσεις, όπως επίσης και ένα ευρύ φάσμα αντιδράσεων όσον αφορά στην ορατότητα και την αποδοχή. Στο θεατρικό δρώμενο δεν θα μπορούσαν, εκ των πραγμάτων, να συμπεριληφθούν όλες οι απόψεις και στάσεις. Ελπίζουμε ωστόσο να βρουν χώρο στη διεργασία που θα ακολουθήσει.
Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 11 Μαρτίου στο 14ο Γυμνάσιο Αθήνας (Αν. Ζίννη 28, Κουκάκι, ΜΕΤΡΟ Συγγρού-Φιξ, τηλ. 210 9227230) και ώρες 18.00-20.00. Λόγω του βιωματικού του χαρακτήρα απευθύνεται σε 35 εκπαιδευτικούς. Η υποβολή των αιτήσεων θα γίνει ηλεκτρονικά στο: agygeias@dide-a-ath.att.sch.grμέχρι την Πέμπτη 5/3/2015. Οι αιτήσεις θα περιλαμβάνουν πλήρη στοιχεία και τηλέφωνο επικοινωνίας. Οι εκπαιδευτικοί θα ενημερωθούν για την τελική συμμετοχή τους με έγγραφο που θα σταλεί ηλεκτρονικά στις σχολικές μονάδες και θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ΔΔΕ Α΄ Αθήνας και στην ιστοσελίδα του Γραφείου Αγωγής Υγείας.
Φωτογραφία από την εισαγωγική συνάντηση του σεμιναρίου «Η σεξουαλική αγωγή στο δημοτικό σχολείο». Γίνεται στο 72ο Δημοτικό Αθηνών, μετά από πρόσκληση του σχολικού συμβούλου Χάρη Παπαδόπουλου. Είχε βραδιάσει, έπεσε το φως. Έπεσε και η ασφάλεια της ΔΕΗ! Μείναμε σε βαθύ σκοτάδι. Οι συντονιστές, αποφασίσαμε να κλείσουμε τη συνάντηση νωρίτερα. Αμ δε! Η ομάδα έμεινε εκεί για άλλα 45’ κουβεντιάζοντας με φως από ένα κινητό. Όλο λέγαμε να το κλείσουμε, όλο συνέχιζε η κουβέντα. Θα είναι ενδιαφέρουσες οι επόμενες εβδομάδες :-)
