Θαυμάζω τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής. Οι άνθρωποι που διαλέγουν να πάνε στην πρώτη γραμμή, να στηρίξουν, να βοηθήσουν. Η Ελίνα Πελεκάνου είναι στα Ιεροσόλυμα, με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, περιμένοντας την άδεια για να μπει στη Γάζα με την ομάδα της. Της έστειλα sms εχθές, βλέποντας τις ειδήσεις, ‘να προσέχεις’. Με τις ευχές όλων μας εδώ Ελίνα. Σε έχουμε στο νου μας…
Το blog της Ελίνας, στο site των Γιατρών Χωρίς Σύνορα…
Γάζα: «Η προσωρινή εκεχειρία δεν έχει αλλάξει τίποτα»
09.01.09
Μαρτυρία – Η Τζέσικα Πουράζ, συντονίστρια της παρέμβασης των ΓΧΣ στη Γάζα, εξηγεί ότι η κατάσταση στην περιοχή παραμένει η ίδια. Λόγω των συνθηκών ασφαλείας, οι ιατρικές ομάδες και οι εργαζόμενοι στις ανθρωπιστικές οργανώσεις ακόμα δεν μπορούν να προσφέρουν βοήθεια στον πληθυσμό της περιοχής που δεν έχει μέρος να καταφύγει.
«Είναι ακόμα εξαιρετικά επικίνδυνο να μετακινηθεί κανείς, καθώς συνεχίζονται ασταμάτητα οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί. Τα ασθενοφόρα δεν έχουν πάρει την άδεια να περάσουν πίσω από τα τανκς για να αναζητήσουν και να περισυλλέξουν τους τραυματίες. Οι περισσότεροι από τους τραυματίες που φτάνουν σε κάποιο νοσοκομείο είναι σοβαρά τραυματισμένοι. Οι υπόλοιποι που παραμένουν στα σπίτια τους, περιμένουν να τελειώσουν οι συγκρούσεις για να μπορέσουν να αναζητήσουν περίθαλψη.
Η προσωρινή εκεχειρία δεν έχει αλλάξει τίποτα. Επηρεάζει μόνο την πόλη της Γάζας, όχι τις αστικές περιοχές στα προάστια. Τα τανκς έχουν αρχίσει να επιστρέφουν σε αυτές τις περιοχές, όπως για παράδειγμα τις γειτονιές της Μπέιτ Λαχία, Μπέιτ Χανούν, Σιτζάγια και Ζεϊτούν. Σκεπτόμενοι τον ολοένα και αυξανόμενο αριθμό των αμάχων που έχουν τραυματιστεί, σε αυτές τις γειτονιές θα έπρεπε να πάμε για να τους βρούμε. Μην απατάστε όμως – η εκεχειρία δεν βοηθάει τους εργαζόμενους στις ανθρωπιστικές οργανώσεις να κάνουν τη δουλειά τους ή να βοηθήσουν τους κατοίκους να φτάσουν στα νοσοκομεία. Μπορεί να βρισκόμαστε στη Γάζα, στο κέντρο των εξελίξεων, αλλά δεν μπορούμε ούτε να φτάσουμε στους ασθενείς ούτε και να κάνουμε τη δουλειά μας αποτελεσματικά. Υπάρχει πραγματικό πρόβλημα εδώ. Είναι αναγκαίο να έχουμε πρόσβαση στους τραυματίες και οι τραυματίες είναι αναγκαίο να μπορούν να φτάσουν στα νοσοκομεία. Είναι αναγκαίο να μπορούμε να μεταφέρουμε ιατροφαρμακευτικά υλικά, που δεν είναι αρκετά γιατί δεν μπορούν να μετακινηθούν ελεύθερα τα φορτηγά.
— Ανταποκρινόμενοι σε συγκεκριμένες ιατρικές ελλείψεις
Παρέχουμε ιατροφαρμακευτικό υλικό στα νοσοκομεία. Το ιατρικό μας προσωπικό περιθάλπει τους τραυματίες και τους ασθενείς που μένουν στις περιοχές κοντά σε αυτά τα νοσοκομεία, καθώς είναι πολύ επικίνδυνο για τους ίδιους να μετακινηθούν. Οι νοσοκομειακές δομές λειτουργούν με ειδικευμένο προσωπικό. Από τις 27 Δεκεμβρίου ως τις 5 Ιανουαρίου, το νοσοκομείο Αλ Σίφα πραγματοποίησε περισσότερες από 300 χειρουργικές επεμβάσεις, κυρίως ακρωτηριασμούς, όλες δύσκολές επεμβάσεις. Υπάρχει έλλειψη ειδικευμένων χειρουργών. Μία ομάδα των ΓΧΣ που περιλαμβάνει και έναν αγγειακό χειρουργό αναμένεται να φτάσει στην περιοχή – αν βέβαια τα καταφέρει να μπει στη Γάζα. Αυτή η ειδικότητα είναι πολύ σημαντική, όταν έχεις να αντιμετωπίσεις τραυματίες που αιμορραγούν σοβαρά. Υπάρχει έλλειψη χώρου στη μονάδα εντατικής θεραπείας, αλλά προσπαθούμε να κανονίσουμε την αποστολή φουσκωτών σκηνών, έτσι ώστε να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μία μονάδα εντατικής θεραπείας και δύο αίθουσες χειρουργείου. Αν έχουμε πρόσβαση, έχουμε τα απαραίτητα μέσα για να προσφέρουμε ιατρική βοήθεια.
— Μία ανθρώπινη καταστροφή
Μία ανθρώπινη καταστροφή εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Συνήθως, όταν μία χώρα βρίσκεται σε πόλεμο, οι άμαχοι τρέπονται σε φυγή. Ωστόσο, στη Γάζα κανείς δε φεύγει. Η Γάζα έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση και πυκνότητα πληθυσμού στον κόσμο και οι κάτοικοι της περιοχής δεν έχουν πού να πάνε. Οι άνθρωποι ζουν σε μία συνεχή κατάσταση τρόμου και θέλουν μόνο ένα πράγμα: να σταματήσουν όλα αυτά. Δεν μπορούν να κοιμηθούν. Κάθε φορά που πέφτουν για ύπνο, δεν ξέρουν αν το πρωί το σπίτι θα είναι ακόμα στη θέση του. Κάποιες οικογένειες έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους, είτε γιατί πλησιάζουν τα τανκς, είτε γιατί τα σπίτια τους έχουν καταστραφεί ολοσχερώς. Προσπαθούν να βρουν καταφύγιο σε σχολεία, όπου μπορούν, αλλά σήμερα στη Γάζα δεν υπάρχει κανένα ασφαλές μέρος. Οι βομβαρδισμοί είναι αδιάκοποι. Δεν υπάρχει ηλεκτρισμός. Τα νοσοκομεία εξαρτώνται από ηλεκτρικές γεννήτριες.
— Έλλειψη τροφίμων και βασικών αγαθών πρώτης ανάγκης
Υπάρχουν επίσης ελλείψεις σε τρόφιμα. Μπροστά από τους φούρνους σχηματίζονται τεράστιες ουρές. Πριν από τον πόλεμο, ένα εκατομμύριο άνθρωποι, από το συνολικό πληθυσμό του 1,5 εκατομμυρίου, λάμβαναν βοήθεια σε τρόφιμα. Σήμερα, οι ανάγκες προφανώς έχουν αυξηθεί, αλλά η πρόσβαση δεν είναι επαρκής. Τα φορτηγά δεν μπορούν πια να μετακινούνται με ασφάλεια και οι κάτοικοι δεν μπορούν να φτάσουν στα κέντρα διανομής. Οι άνθρωποι που έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους έχουν ανάγκη για πόσιμο νερό και βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης, όπως στρώματα και κουβέρτες, όλα αυτά τα πράγματα που είναι αναγκαία για την επιβίωσή τους. Το χειρότερο από όλα είναι ότι εμείς οι εργαζόμενοι στις ανθρωπιστικές οργανώσεις βρισκόμαστε εδώ αλλά δεν μπορούμε να βοηθήσουμε».
Ο Joe Goodbread , ψυχοθεραπευτής και ερευνητής,μιλάει στο Madness Radio για την 25ετη εμπειρία του δουλειάς με ακραίες καταστάσεις συνείδησης, χρησιμοποιώντας την προσέγγιση του Process Work. Περιγράφει πως μπορεί να αφουγκραστεί κανείς το νόημα πίσω από μια εμπειρία, και να βοηθήσει κάποιον να ‘ξεδιπλώσει’ αυτές τις καταστάσεις συνείδησης. Ο Joe Goodbread είναι συγγραφέας των βιβλίων ‘The Dreambody Toolkit’ και ‘Radical Intercourse’.
H Bogna Szymkiewicz, ψυχοθεραπεύτρια από την Βαρσοβία,μιλάει στο Madness Radioγια τις ‘τραυματισμένες καταστάσεις συνείδησης’, δηλαδή τις σωματικές και νοητικές διεργασίες που ενεργοποιούνται με το τραύμα, τους τρόπους που το τραύμα επηρεάζει τις σχέσεις μας, και τρόπους αντιμετώπισης.
Parents Circle – Families Forum Μια οργάνωση, που αποτελείται από εκατοντάδες οικογένειες Παλαιστινίων και Ισραηλινών, θύματα και των δυο πλευρών της σύρραξης στη Μέση Ανατολή. Επισκεφτείτε το site τους, διαβάστε τις προσωπικές ιστορίες. Η δουλειά που κάνουν, γίνεται και στο Ισραήλ και στην Παλαιστίνη, αγγίζοντας και τις δυο κοινότητες. Ενδεικτικές οι δύο που βάζω εδώ, στο site τους θα βρείτε κι άλλες πολλές… Osama Abu Ayash
To all who are interested, my name is Osama Taleb Abed El Magid Abu Ayash. I was born and live in the village Beit Omar – Hebron. I was born on 11/02/1966, had a usual childhood and went to Primary school in the village. I learned to read and write and many other things about life. I got to know my relatives and my mother’s family who come from Nablus (Shechem). I came to know my country, my national home Palestine.
When I was eight years old I learned that my father did only light work as he had a heart condition as a result of having lost his father in the war on 12/05/1948 on our land in Etzion together with two of his uncle’s children and six fighters from the village.
My father told me of the pain and bitterness he felt after his father had fallen and the land was occupied by the Jews. He told me about the occupation of all of Palestine, about the ‘48 war and the ’67 war. I was then one year old and he carried me and walked with my mother, my grandmother, and me to the cave, which existed on the land owned by us in the name of Abu Ayash. The cave exists till today. My father was sickly and I was always worried that I would lose him. I loved him very much and could not imagine a situation that I would have to live without him.
I was 9 years old in 1975 when my father had a second stroke, which left him partially paralyzed. Life became unbearable and my father’s imminent death was closer than ever according to the doctors. I remained at school and worked after school with my mother on the land. We had many different fruit trees and we sold the fruit for our livelihood. My mother began to work at home on a manual-weaving machine and the burden of upkeep of our large family was hers alone. The burden was heavy. Our family consisted of our father and mother, 5 sons and 3 daughters. I am the eldest. Our standard of living went from bad to worse until we barely had bread to eat due to the expenses on treatments that my father needed. He died in 1982. He was born in 1922. I was seventeen in the eleventh grade so I left school and started to work in difficult jobs such as driving a tractor and such like. With my salary we bought a new electric weaving machine and then I went back to school and continued working. I continued to study and worked as a plasterer. I obtained a diploma in psychology but did not work in that profession.
Life was not easy. Everything was difficult because the occupation did not leave me in peace. I was arrested three times, the last time in 1990, an event I remember well and will never forget because the investigators invented all sorts of ways and means to hurt me mentally and physically. The methods used were: to leave me naked, put me into a small cupboard, they used electricity, hot and freezing water, tied my hands and feet whilst I was standing, not letting me go to the bathroom so I dirtied myself. The suspected me of having taken part in shots that were fired on a settlers’ bus on the way to Hebron. The perpetrators were apprehended and I was released and the investigator apologized to me for the torture I had been through. I did not belong to any political organization and did not participate in resistance to the occupation. I was investigated simply because I was busy trying to feed my large family. I started to take an interest in the Fatah movement after they chose the path of Oslo and peace .
I got married in 1992. My wife is from a simple and good family from Nablus consisting of 6 sons and 4 daughters. One brother, Louis, was wounded by a dumdum which burst in his breast when he and his sister, my wife, were watching the soldiers from the window of their house. He was 10 when he was wounded in 1988. My wife’s eldest brother was not present at our wedding as he was imprisoned for four years. He was released a year later. A second brother, Kamal, was 20 years old when he fell on 6.4.2002.
Kamal’s story and his joining the resistance in Nablus began when he was 18 and worked for a garage not far from his home. He used to walk to work and one day on the way home Israeli soldiers stopped him and checked and interrogated him. They asked for his I.D.’ asked where he had come from and what his destination was and he answered. One soldier asked: “why are you laughing? And he answered: I am not laughing. I just have a smiling face. He soldier insisted, you are laughing at me and besides what is all the black stuff on your hands, were you preparing a bomb or a belt? No, Kamal answered, it is dirt caused by my work at the garage. You can come to the garage and see. The soldiers starting beating him with their hands and feet and their guns until he fell on the road. They left him bleeding and went on their way.
Kamal did not die but he was badly wounded and lost a lot of blood from his ear. Eyewitnesses and passers by took him to the hospital in Nablus where he told his family and friends what had happened and what he thought about it. He decided to take his revenge on these soldiers even if it would cost him his life. He said to his friends that he has a job, and he has money with which he will buy a gun, that he will search for the soldiers and take revenge. He felt that he would never forget their villainous faces.
Kamal was released from hospital and did what he threatened to do. He bought a gun and started looking for the soldiers. Everyone knows that the soldiers are rotated and Kamal did not find the same soldiers. He did not shoot at other soldiers even after a year of carrying a gun. However, because he was armed he became a wanted man by the Israeli forces who had heard that he was armed from collaborators. Kamal was wanted until he was slain on 6/4/2002 when he was 20. He was killed but they did not succeed in disarming him. Tayseer, his brother aged 19 inherited the gun and he decided to revenge his brother, Kamal. Tayseer fell a year later for the same reason and by the same method.
The importance of the above story is what happened to my wife after she lost her brother Tayseer on 1/5/2003. On that day I was working on a cement truck. Shaab, also my wife’s brother, called me and told me what had happened to Tayseer and requested me to bring my wife to Nablus but to tell her that Tayseer was badly wounded and not that he was killed for fear that she will collapse on hearing the bad news. I immediately returned home and found her crying because someone had told her that Tayseer was wounded. I took our four daughters to my mother’s house and we left for Nablus. The journey was difficult because of the curfew, the checkpoints and the obstructions. It took us 10 hours to get to Nablus as opposed to 2 hours normally. We transferred from vehicle to vehicle and walked until we reached the family home. We saw lots of people milling around the house and my wife felt at once that Tayseer was not wounded but was dead. Tayasir’s body was still in cold storage in the hospital. My wife broke down completely and we called a doctor who gave her a tranquilizer and other pills but she insisted on seeing her brother. In the hospital she saw her dearest and best loved brother for the last time. On the following day we took the body from the cold storage to be buried. We stayed one more day and returned, with the same difficulties, to Beit Omar.
At home the real problem began. The tranquilizers had lost their effect and Antisar, became befuddled, screamed, cried and called for Kamal and Tayseer. She began to act wildly. Our little girls saw their mother’s behavior and also started shouting and crying. We again called a doctor to give her more tranquilizers. I left my job and stayed with her because she was in a very bad state. The social worker was no help. As I had stopped working and we had no money our lives became very difficult since here in Palestine there is no one to help the numerous victims. A few months later, my wife’s condition improved and I wanted to take her out in the car for a drive.
Outside I saw an Israeli car parked nearby the house of my sister and her husband Razi. I asked who the visitors were. When I heard that they were Jews I said to Razi: how can you bring home Jews who killed your brother, have you forgotten his blood? He told me that his visitors had lost dear ones in a terrorist attack. Please, he said, they are here enter and speak to them. If they don’t find favor in your eyes you can leave. I said that I will not leave and it is they who will go and not return. However, when I entered I met someone by the name of Rami Elchanan who respectfully stood to greet me. He shook my hand. I felt as though he was about to kiss me. I asked: what he is you doing here? Aren’t you afraid? He said: aren’t we all human beings? He started to tell me how he had lost his beloved daughter and how much he missed her. He encouraged me to speak about our pain. He told me that he recognizes the Palestinian pain and feels that it is imperative that a Palestinian state be established. It is necessary to put a stop to the occupation. He told me that he is working to that end with the Forum of bereaved families both Palestinian and Israeli. Rami spoke about the Forum, its members, objectives and activities. His words were strong and convincing. I also told him about our loss. He invited us to join the Forum, to become members. I said I would join but that my wife is in a bad state. I agreed to become a member of the Forum at that moment. Later I told my wife about the meeting with Rami and told her that there are Israeli families who suffer and cry when they lose their dear ones. She did not believe me and said they are murderers and don’t cry but let the Palestinians cry.
In time I got to know about the Forum more thoroughly and believed in their message. I was invited to participate in a conference under the heading; Conciliation. The participants were from Israel and Jordan, people who had chosen the path of Peace. I persuaded my wife to join me and my sister and her husband, Razi, also accompanied us. There we met additional bereaved families. My wife was amazed to see Salma the Israeli Druze who lost her brother and two sons who were serving in Zahal and were killed in Lebanon.
On the second day of the conference, my wife Antisar wandered amongst the participants chatting to them in English. When we met at the end of the day, she told me she had spoken to bereaved Israeli families and heard their stories. She felt, for sure, that the pain was the same pain, the suffering the same suffering, and the tears the same tears with the same salty taste. I couldn’t believe that this was my wife talking in this vein. She asked how could she become a member of the Forum. She did not know that I had become a member from the first meeting in Raz’i’s house and I explained that I was unable to tell her at the time because of the difficult state she was in. Thus we both became members of the Bereaved Families’ Forum. My wife succeeded in enlisting her parents, brothers and sisters as well as tens of bereaved families in Nablus as members of the Forum.
This is my personal story and I pray to God that we will be able to pass on the message of the Forum, to prevent bereavement that the nations of the area are suffering from, and to solve the Israeli-Palestinian conflict in the manner which we believe in and will reach an agreement which honors the national rights of both sides.
I came to Israel from South Africa in 1967; I came as a volunteer after the Six Day War, thinking I’d be here for about six months. I really wanted to leave South Africa because I’d been active in the anti-apartheid movement and it was getting very pressured and ugly. I actually wanted to live in the States, then I came here and I’ve had this sort of love-hate relationship with this country ever since. I went to a Hebrew language program, got married and had two kids, worked for the Jerusalem Post, and then with immigrants to help them find employment. After I got divorced I came to live in Tel Aviv.
I brought up my children in a very tolerant and loving liberal way; David and Eran, it was kind of like a triangle– the three of us. David went to the Thelma Yellin School of the Arts because he was a very gifted musician. Out of his whole class he was probably the only one who went to the army. I was really surprised when he chose that, but I think you can’t take responsibility for somebody else’s life, even if it is your child. Even in his regular army service David was torn because he didn’t want to serve in the Occupied Territories. He became an officer and was called to go to Hebron. He was in a terrible quandary and came to me and said, “What the hell am I going to do? I don’t want to be there.” I said, “If you want to go to jail I’ll support you, but are you going to make a difference if you go to jail” Because basically, if he were sent to jail, when he got out they’d put him somewhere else [in the Occupied Territories]. It’s a never-ending story. If it would have created a huge noise then maybe that would have been the right choice; but you can also go [to your military post] and lead by example, by treating people around you with respect.
I saw the scars in both of my children after serving the military, from having to be in the first intifada. They grew up in a home that never made any fuss over one’s creed or color; we just liked people. All through this army service that was what happened all the time [debating whether to serve in the Territories], and then this group was formed of officers that did not want to serve in the Occupied Territories and David joined and went to all the demonstrations; he was also part of the peace movement.
After the army David went to Tel Aviv University and studied philosophy and psychology and then started to do his Masters in Philosophy of Education. He was teaching philosophy at a pre-military program for potential social leaders and he was also teaching at Tel Aviv University. Then he got called up for miluim and the whole issue came up again: he doesn’t want to go, if he goes he doesn’t want to serve in the Occupied Territories. If he doesn’t go he’s letting his soldiers down, what kind of example is it for these kids who are going to be inducted into the army in two months, if he goes he would treat anybody, any Palestinian, with respect, and so would his soldiers by his example. I said, “Maybe you are setting a good example [by refusing to go]” and he said, “I can’t let my soldiers down and if I don’t go someone else will and will do terrible things.” I keep telling everybody that there isn’t really black and white.
David went to his reserve service and I was filled with a terrible premonition, of fear I suppose. He called me on that Saturday and said, “I have done everything to protect us. You know I love my life, but this is a terrible place, I feel like a sitting duck.” He never shared that kind of stuff with me, ever. My kids never told me what they were doing in the army. They always told me ridiculous stories thinking that I was going believe them. The next morning I got up very early and ran to work hours before I had to be there. I didn’t want to be at home, I had a very restless feeling.
David was killed by a sniper, along with nine other people. They were at a checkpoint, a political checkpoint, near Ofra. Two days after he was killed it was pulled down; they removed the checkpoint. I suppose all of my life I spoke about coexistence and tolerance. That must be ingrained in me because one of the first things I said is, “You may not kill anybody in the name of my child.” I suppose that’s quite unusual, an expected reaction to that kind of news.
It is impossible to describe what it is to lose a child. Your whole life is totally changed forever. It’s not that I’m not the same person I was. I’m the same person with a lot of pain. Wherever I go, I carry this with me. You try to run away at the beginning, but you can’t. I went overseas. I went to India, I came back again, but it just goes with you wherever you go. I had a PR office and I was working with National Geographic and the History Channel and food and wine and all the good things in life, as well as with coexistence projects with Palestinian-Israeli citizens. I wasn’t particularly politically involved, it was much more on a social level: animal welfare, children, coexistence projects. I always did a lot of volunteer work; I put a lot into those kinds of things, it’s always been a part of who I am. But my work began to lose all joy for me. My priorities changed completely. To sit in a meeting and decide whether a wine should be marketed in one way or another became totally irrelevant to me; I couldn’t bear it. I was just very lucky, I had wonderful girls working with me in the office and they really ran the office for me for a year until I decided I couldn’t bear it anymore, and I closed the office.
Yitzhak Frankenthal had come to speak to me; he was the founder of the Bereaved Families Forum. I wasn’t sure that was the path I wanted to take, but I went to a seminar. There were a lot of Israelis and Palestinians from the group there and I didn’t really feel convinced yet. But the more time went by the more I wanted to work somewhere to make a difference. It was the beginning of understanding how not to be patronizing; that’s a really easy trap to fall into in this kind of work– “I know what’s best for the Palestinians, let me tell them what to do.” It took me time to understand, to look at the differences in temperament, in culture, in all these things, to be much less judgmental than I’d always been. I think David was a much more tolerant person than I am, or a less judgmental person. I learned a lot of lessons from him, and the pain created a space in me that was less egocentric– that I know what’s best for everybody.
David was killed on March 3rd 2002, on October 2004 the sniper who killed David was caught, which for me was a huge step. That was really the test. Do I actually mean what I’m saying or am I just saying it because… that’s the test of whether I really have integrity in the work I’m doing. Do I really mean what I’m saying when I talk about reconciliation.
I wrote a letter to the family. It took me about four months to make the decision, many sleepless nights and a lot of searching inside myself about whether this is what I really mean. I wrote them a letter, which two of the Palestinians from our group delivered to the family. They promised to write me a letter. It will take time; these things take time, I’m waiting. It could take five years for them to do that. They will deliver the letter that I wrote to their son who is in jail. So in my own personal development, this was the big milestone for me.
When he was caught I didn’t feel anything; not satisfaction, except maybe satisfaction that he can’t do it to anybody else. There is no sense of revenge and I have never looked for that. These past years have been an incredible experience for me. I’ve learned such a lot for my own personal growth, apart from the work I’m doing, which is almost the reason I get up in the morning, actually. It’s something I feel almost duty-bound to be doing; it’s not a favor that I’m doing for anyone else but a personal mission almost. I know this works. I believe removing the stigma from each side and getting to know the person on the other side allows for a removal of fear, and a way to understand that a long-term reconciliation process is possible. That’s also based on my background as a South African person, seeing the miracle of South Africa and how that all happened and that it was actually possible.
On David’s grave there is a quotation by Khalil Gibran that says, “The whole earth is my birthplace and all humans are my brothers.”
The letter:
This for me is one of the most difficult letters I will ever have to write. My name is Robi Damelin, I am the mother of David who was killed by your son. I know he did not kill David because he was David, if he had known him he could never have done such a thing. David was 28 years old, he was a student at Tel-Aviv University doing his masters in the Philosophy of Education, David was part of the peace movement and did not want to serve in the occupied territories. He had a compassion for all people and understood the suffering of the Palestinians, he treated all around him with dignity. David was part of the movement of the Officers who did not want to serve in the occupied territories but nevertheless for many reasons he went to serve when he was called to the reserves.
What makes our children do what they do, they not understand the pain they are causing your son by now having to be in jail for many years and mine who I will never be able to hold and see again or see him married , or have a grandchild from him. I can not describe to you the pain I feel since his death and the pain of his brother and girl-friend, and all who knew and loved him.
All my life I have spent working for causes of co-existence, both in South Africa and here. After David was killed I started to look for a way to prevent other families both Israeli and Palestinian from suffering this dreadful loss. I was looking for a way to stop the cycle of violence, nothing for me is more sacred than human life, no revenge or hatred can ever bring my child back. After a year, I closed my office and joined the Parents Circle – Families Forum. We are a group of Israeli and Palestinian families who have all lost an immediate family member in the conflict. We are looking for ways to create a dialogue with a long term vision of reconciliation.
After your son was captured, I spent many sleepless nights thinking about what to do, should I ignore the whole thing, or will I be true to my integrity and to the work that I am doing and try to find a way for closure and reconciliation. This is not easy for anyone and I am just an ordinary person not a saint I have now come to the conclusion that I would like to try to find a way to reconcile. Maybe this is difficult for you to understand or believe, but I know that in my heart it is the only path that I can chose, for if what I say is what I mean it is the only way.
I understand that your son is considered a hero by many of the Palestinian people, he is considered to be a freedom fighter, fighting for justice and for an independent viable Palestinian state, but I also feel that if he understood that taking the life of another may not be the way and that if he understood the consequences of his act, he could see that a non-violent solution is the only way for both nations to live together in peace.
Our lives as two nations are so intertwined, each of us will have to give up on our dreams for the future of the children who are our responsibility.
I give this letter to people I love and trust to deliver, they will tell you of the work we are doing, and perhaps create in your hearts some hope for the future.
I do not know what your reaction will be, it is a risk for me, but I believe that you will understand, as it comes from the most honest part of me. I hope that you will show the letter to your son, and that maybe in the future we can meet.
Let us put an end to the killing and look for a way through mutual understanding and empathy to live a normal life, free of violence.
Robi Damelin. Η δήλωση του PCFF για τον πόλεμο στη Γάζα: μετάφραση από εδώ
“Για άλλη μια φορά ο νότος παγιδεύεται στο αιματοκύλισμα του πολέμου, δημιουργώντας ένα καινούργιο κύμα από οικογένειες που θρηνούν. Εκατοντάδες νεκροί και τραυματίες. Αυτοί οι άνθρωποι δεν θα είναι ποτέ ξανά ίδιοι – όχι μόνο σωματικά – το τραύμα θα αφήσει το άσχημο σημάδι του. Ο Κύκλος των Γονέων – Φόρουμ Οικογενειών ( The Parents Circle – Families Forum) για την Ειρήνη και την Συμφιλίωση είναι πεπεισμένος ότι: Η λύση στη σύγκρουση δεν θα έρθει από τη βία, αλλά από το διάλογο και την διαπραγμάτευση. Μόνο μια αληθινή και διαρκής ειρήνη θα θεραπεύσει τον πόνο και των δυο κοινωνιών μας, και θα βάλει τέλος στις απώλειες, που είναι η συνέπειες του πολέμου. Η συμφιλίωση ανάμεσα στους λαούς είναι η μόνη εγγύηση για ειρήνη που θα διαρκέσει. Η συμφιλίωση είναι εφικτή, το αποδεικνύουμε κάθε μέρα με τη δουλειά μας στο Parents Circle – Families Forum, και προσφέρουμε τη δουλειά μας σαν παράδειγμα για όλους, με το σύνθημα ‘Αν εμείς μπορούμε, όλοι μπορούν.’ “
Ο φαύλος κύκλος της βίας είναι και τα δύο: και φαύλος και κύκλος. Αν δεν βρούμε τρόπο, σαν κοινωνία, να κάνουμε διάλογο, να ακούσουμε, να καταλάβουμε όλες τις πλευρές, καταδικαζόμαστε να νιώθουμε πόνο, να μην μπορούμε να τον εκφράσουμε, να παγιδευόμαστε σε δυναμικές εκδίκησης, και να συγκρίνουμε καταστροφές.
Δεν βοηθά αυτό. Η βία είναι βία, από όπου κι αν προέρχεται. Και όσο κι αν καταλαβαίνω τη δυναμική που δημιουργεί, ούτε την επικροτώ, ούτε τη δέχομαι σαν εργαλείο λύσης σε προβλήματα.
Η σημερινή απόπειρα δολοφονίας του νεαρού αστυνομικού των ΜΑΤ Διαμαντή Μαντζούνη, δεν είναι τίποτε περισσότερο από βούτυρο στο ψωμί, όσων μας θέλουν φοβισμένους, να μην αντιδράμε, να μην παίρνουμε πρωτοβουλίες, να μη βρίσκουμε δημιουργικότερες λύσεις. Τέτοιες ενέργειες αυξάνουν τις μετοχές του Διεθνούς Εμπορίου Φόβου και Τρομοκρατίας, δημιουργούν προϋποθέσεις για καταστολή δικαιωμάτων, και μας πάνε χρόνια πίσω… Ο διάλογος ευπρόσδεκτος. Προτιμώ τον επώνυμο διάλογο. Αλλά καταλαβαίνω και την ανάγκη για ανώνυμο.
‘Αν μπορούσαμε να διαβάσουμε τη μυστική ιστορία των εχθρών μας, θα βρίσκαμε μέσα σε κάθε άνθρωπο αρκετή λύπη και δυστυχία, ικανή να αφοπλίσει κάθε εχθρότητα’
Israeli Palestinian Worldwork 2009 March 26-30, 2009 — Beit Jallah
Many of us feel that we can’t do much to change the world, that it is up to our leaders, and the most we can do is elect good leaders. However, each of us has within us incredible abilities and powers to facilitate world change, individually, and together. In this seminar, we will utilize Process Oriented Psychology techniques to explore our powers to facilitate change. We will discover our own unique gifts we bring to this work, and practice as either identified facilitators, participants, or participant facilitators. In groups we participate in, we have been taught to give our powers away to the identified leader.
In this seminar, we will explore how we can at any moment, anywhere, pick up our role as participant facilitator, and move towards the position that we are, each and every one of us acting alone and especially together, capable of changing the world. We will explore our inner direction and outer world changer using the arts as apath of conflict facilitation. The seminar will consist of Israelis, Palestinians, Process Work students from around the world, and interested others from many different countries, coming to support and be part of the process.
This seminar will focus on:
Art, creativity, and conflict resolution
Religion, spirituality, war and peacemaking
The basics of Worldwork methods of conflict facilitation
Earth based, indigenous, shamanistic methods of facilitation
Tools to break cycles of revenge
Working with trauma in ourselves, our loved ones, our clients, our community
The power of the participant facilitator
Creation of conflict facilitation teams
Facilitators
Dr. Najah Mansara, from the Palestinian Authority Territories. She is a facilitator, social activist, and trainer; has presented workshops in many different topics of her expertise, including the effects of the Israeli Palestinian conflict on children and families, and other aspects of working with trauma.
Gary Reiss LCSW, PhD, certified trainer in Process Oriented Psychology. He is the author of Beyond War and Peace in the Arab Israeli Conflict, and four other books. He has three new books coming out in 2009. Dr. Reiss has led conflict work groups in Israel with Israelis and Palestinians. Dr. Reiss has also worked with conflict between Orthodox and Secular Jews, and between different factions in the Druse community. He has worked in the Middle East for twelve years, and teaches Process Oriented Psychology worldwide.
Facilitation Team will consist of Diplomates in Process Work, Process Work students, and others.
Israeli Palestinian Worldwork 2009 March 26-30, 2009 — Beit Jallah Seminar Fees: Until 15 February 2009: $400 (US $) After 15 February 2009: $450 (US $) Housing & Registration: The seminar will be at the Everest Hotel and Conference Center, offering full room and board at a reasonable price.
Contact Danny Lewis at dddannylew@gmail.com for price information and to reserve your space.
Τώρα που η ιστορία επαναλαμβάνεται στις οθόνες των τηλεοράσεων και των υπολογιστών μας. Πόσους ακόμα πολέμους θα δούμε ‘σε ζωντανή σύνδεση’ στις οθόνες μας, από τον καναπέ; Σκληρό. Άρχισε η εισβολή των χερσαίων δυνάμεων στη Γάζα χθες βράδυ. Έκτακτο δελτίο ειδήσεων στην τηλεόραση, με live link από την εισβολή. Πήρα τηλέφωνο δικό μου άνθρωπο, που δεν ζει στην Αθήνα. ‘Άρχισαν οι χερσαίες επιχειρήσεις’, είπα, ‘έχει έκτακτο δελτίο ειδήσεων’. Ξέσπασε σε λυγμούς, ξαφνιάστηκα. ‘Δεν θέλω να δω άλλον έναν πόλεμο live στην τηλεόραση!’ μου απάντησε μετά από λίγο. Ταράχτηκα… Έχει δίκιο… Πάμε να το συνηθίσουμε και αυτό… Και αυτό;
Μέσα στις δύσκολες αυτές μέρες, μη ξεχνάς οτι αυτά που μας ενώνουν μπορεί να είναι δυνατότερα από αυτά που μας χωρίζουν. Ναι στη διαφωνία, ναι στη σύγκρουση, ναι στην αλλαγή όσων δεν λειτουργούν πια… Μπορεί να γίνει άραγε με τρόπο πιο δημιουργικό; Πιστεύω, ναι. Η σύγκρουση, από μόνη της, δεν είναι κακό πράγμα. Όταν δεν ξέρουμε να τη διαχειριστούμε, περνάμε το ‘κατώφλι βίας’, και πάμε για πόλεμο. Ελπίζω το 2009 να μας βρει σοφότερους, με μεγαλύτερη ικανότητα να καταλάβουμε τις απέναντι πλευρές, και με πιο δημιουργικές λύσεις…
(η φωτογραφία είναι από την Πλατεία Συντάγματος παραμονές Χριστουγέννων. Το πιο σουρεαλιστικό σκηνικό του κέντρου της Αθήνας: ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας φυλάνε το πλαστικό δέντρο)
Μια παρέα έφηβοι από την Αίγινα κυκλοφορούσε πριν λίγες μέρες στην αγορά του νησιού, τραγουδώντας τα δικά της «Αντι-κάλαντα». Χωρίς να δέχονται χρήματα για αυτά, απλά ζητώντας από τον κόσμο να τους ακούσει. Ευχαριστώ τον Άρη και την Αλεξάνδρα που μου φέρανε χθες τους στίχους της παρέας τους.
Αντι-κάλαντα (06-12-2008)
Τα Χριστούγεννα αυτά, δεν ήρθαμε για λεφτά Ήρθαμε για να πούμε του κόσμου τα δεινά
Για να ζήσουμε στην κοινωνία που εσείς φτιάξατε, χωρίς καρδιά Μια βλακεία που μαθαίνουν τα δικά σας τα σχολειά Γι α μια αλήθεια που τα πρότυπα σας δεν τηρούν Μεσα στον κόσμο σας τα σκάνδαλα κυριαρχούν Η κοινωνία σας μας θέλει με τα μάτια κλειστά Και περπατάμε στα δικά σας τα σπασμένα τα γυαλιά
Εμείς στο δρόμο βγήκαμε για τα δικά σας λάθη Μα αν απ’ τον καναπέ κοιτάς, ο κόσμος δεν θα μάθει
Ευχαριστούμε για τα δώρα σας σε τούτο τον αγώνα Αγάπη σας ζητήσαμε, και όχι δακρυγόνα Ο Ιησούς μας δίδαξε αγάπη και συμπόνια Αλλά μας καταντήσατε τα άβουλα σας πιόνια Για αυτό σ’ αυτούς δικαίωμα δίνετε να οπλοφορούνε Τις δικές μας τις ζωές στα χέρια τους κρατούνε Λεφτά, εξουσία, δύναμη σας κυριαρχούνε Άραγε στα γεράματα, εσάς θα σας νοιαστούνε; Τον κόσμο μας γεμίσατε με όνειρα και ελπίδες Μα έτσι που καταντήσαμε φοράμε παρωπίδες Μας λέτε να μεγαλώσουμε, στην κοινωνία να δώσουμε Μα αν δεν υπάρχει γη, ποια κοινωνία να σώσουμε;
Εμείς στο δρόμο βγήκαμε για τα δικά σας λάθη Μα αν απ’ τον καναπέ κοιτάς, ο κόσμος δεν θα μάθει
«Δεν φταιτε εσείς, εμείς φταιμε και τα σχολεία μας Κανείς δεν μας είπε για τα δικαιώματα μας Δεν είμαι αναρχικός, μα ούτε κανένας βλάκας Δεν δικαιολογώ μια αστυνόμευση της πλάκας»
«Δεν είμαι κανένας έξυπνος κι εγώ που σου τα λεω Μπορεί από σένα πιο πολύ να φταιω»*
(*οι τελευταίοι στίχοι – στα εισαγωγικά- είναι από το συγκρότημα ‘Στοίχημα’)
Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους σε ώρες κρίσης είναι οι απλουστευμένες γενικεύσεις. Από εδώ οι ‘καλοί’ και από εδώ οι ‘κακοί’. Μακάρι να ήταν έτσι απλά τα πράγματα. Ο χαμός που γίνεται στη Μέση Ανατολή αφορά όλους… Και ίσως τώρα, περισσότερο παρά ποτέ, είναι σημαντικό να στηρίξουμε τις προσπάθειες για εξεύρεση λύσης και από τις δυο πλευρές…
Jewish Voice for Peace joins millions around the world, including the 1,000 Israelis who protested in the streets of Tel Aviv this weekend, in condemning ongoing Israeli attacks on Gaza. We call for an immediate end to attacks on all civilians, whether Palestinian or Israeli.
Israel’s slow strangulation of Gaza through blockade has caused widespread suffering to the 1.5 million people of Gaza due to lack of food, electricity, water treatment supplies and medical equipment. It is a violation of humanitarian law and has been widely condemned around the world.
In resisting this strangulation, Hamas resumed launching rockets and mortars from Gaza into southern Israel, directly targeting civilians, which is also a war crime. Over the years, these poorly made rockets have been responsible for the deaths of 15 Israelis since 2004.
Every country, Israel included, has the right and obligation to protect its citizens. The recent ceasefire between Israel and Hamas in Gaza shows that diplomatic agreements are the best protection for civilian life.
Moreover, massive Israeli air strikes have proven an indiscriminate and brutal weapon. In just two days, the known death toll is close to 300, and the attacks are continuing. By targeting the infrastructure of a poor and densely populated area, Israel has ensured widespread civilian casualties among this already suffering and vulnerable population.
This massive destruction of Palestinian life will not protect the citizens of Israel. It is illegal and immoral and should be condemned in the strongest possible terms. And it threatens to ignite the West Bank and add flames to the other fires burning in the Middle East and beyond for years to come.
The timing of this attack, during the waning days of a US administration that has undertaken a catastrophic policy toward the Middle East and during the run-up to an Israeli election, suggests an opportunistic agenda for short-term political gain at an immense cost in Palestinian lives. In the long run this policy will benefit no-one except those who always profit from war and exploitation. Only a just and lasting peace, achieved through a negotiated agreement, can provide both Palestinians and Israelis the security they want and deserve.
Γέμισε πάλι η οθόνη από τα νέα από τη Γάζα. Σκληρή η τεχνολογία, φέρνει μπρος στα μάτια σου videoκαι ήχο σε χρόνο ρεκόρ. Διαβάζω στο siteμε τις ειδήσεις της ΕΡΤ:
«Κλιμακώνεται δραματικά η βία στη Μέση Ανατολή από τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στη Λωρίδα της Γάζας, που συνεχίζονται για 2η μέρα. Στο πιο αιματηρό 24ωρο των 60χρονων συγκρούσεων στην περιοχή, περισσότεροι από 230 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί και 750 τραυματίστηκαν. Η επιχείρηση θα έχει διάρκεια, τόνισε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Εχούντ Όλμερτ, ενώ ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το ενδεχόμενο εκτεταμένης χερσαίας επιχείρησης εναντίον της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, κάτι που χαρακτήρισε πιθανό ο υπουργός Αμυνας Έχουντ Μπαράκ. Από την πλευρά της, η Χαμάς απάντησε με την εκτόξευση ρουκετών και ο εξόριστος ηγέτης της Χαλέντ Μεσαάλ κάλεσε τους Παλαιστινίους σε τρίτη Ιντιφάντα. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απηύθυνε σήμερα έκκληση για τον άμεσο τερματισμό της βίας και κάλεσε τα εμπλεκόμενα μέλη να αναλογιστούν τις σοβαρές ανθρωπιστικές και οικονομικές ανάγκες στη Γάζα….» (όλο το άρθρο εδώ)
Οι Shministim – ηλικίας 16, 17, 18 ετών – είναι μια καινούργια φουρνιά αντιρρησιών συνείδησης του Ισραήλ που παίρνουν θέση. Πιστεύουν οτι υπάρχει η δυνατότητα για ένα καλύτερο μέλλον για τους εαυτούς τους, για τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους, και αρνούνται να καταταγούν στο στρατό του Ισραήλ. Βρίσκονται στη φυλακή, παρ’ όλη την πίεση που δέχονται από τις οικογένειες τους, από φίλους και από την κυβέρνηση του Ισραήλ.
Όσο περισσότεροι και από τις δυο (τρεις, τέσσερις…) πλευρές αρνηθούν τη βία σα λύση, τόσο περισσότερες ελπίδες έχουμε για διάλογο και δημιουργία κοινοτήτων που να χωράνε όλοι (όχι μόνο όσοι μας αρέσουν…)
Αυτός είναι ο λογαριασμός για την οικονομική ενίσχυση της συνδικαλίστριας Κωνσταντίνας Κούνεβα που δέχτηκε την δολοφονική επίθεση με βιτριόλι από τους μπράβους των εργολάβων σαν τιμωρία για τη δράση της ενάντια στην εργοδοτική αυθαιρεσία.
Να καταθέσουμε την ενίσχυση μας χωρίς δεύτερη σκέψη και τσιγκουνιές. Όχι από το περίσσευμα μας. Ας μας λείψουν τα χρήματα…
Η Κωνσταντίνα Κούνεβα είναι γραμματέας του Παναττικού Σωματείου Καθαριστριών και Οικιακών Εργαζομένων, το οποίο είναι ίσως το πιο ζωντανό σωματείο των επισφαλώς εργαζομένων στην Ελλάδα, που αγωνίζεται σκληρά και ηρωικά για την υπεράσπιση των εργαζομένων που βρίσκονται στην πιο σκληρή εκμετάλλευση και τη μεγαλύτερη εργοδοτική τρομοκρατία, και οργανώνει Ελληνίδες και μετανάστριες – κατά κύριο λόγο γυναίκες. Στη Βουλγαρία ήταν ιστορικός επιστήμονας και στην Ελλάδα ήρθε όταν ο γιος της χρειάστηκε να υποβληθεί σε σοβαρή εγχείρηση. Σήμερα ζει μαζί του (πάει 5η δημοτικού) και με την μητέρα της στα Α. Πετράλωνα. Ας ενεργοποιήσουμε την κοινωνική και ταξική αλληλεγγύη μας και ας βοηθήσουμε ώστε τουλάχιστον η Κωνσταντίνα να μην έχει να ανησυχεί για τα λεφτά. Έχει εκατοντάδες άλλα πράγματα να απασχολούν αυτήν την οικογένεια και τις συναδέλφισσες της. Όμως ας μην νομίζουμε ότι βάζοντας μερικά χρήματα κάναμε το χρέος μας. Η απάντηση πρέπει και θα δοθεί στους δρόμους, στους εργασιακούς χώρους και τα σωματεία. Χρειάζεται έμπρακτη αλληλεγγύη και δράση και όχι δάκρυα.
Τις ειδήσεις τις ξέρουμε (;) μάλλον όλοι… Επίθεση με βιτριόλι… Σε μια γυναίκα εργαζόμενη, συνδικαλίστρια, που τώρα βρίσκεται στην εντατική του ‘Ευαγγελισμού’…
Δολοφονική επίθεση στη συνδικαλίστρια Κωνσταντίνα Κούνεβα
Το βράδυ της Δευτέρας 22 Δεκεμβρίου, η γραμματέας του Παναττικού Σωματείου Καθαριστριών και Οικιακών Εργαζομένων Κωνσταντίνα Κούνεβα, έπεσε θύμα μαφιόζικης επίθεσης με βιτριόλι(!) έξω από το σπίτι της στα Α. Πετράλωνα. Η Κωνσταντίνα είχε απειληθεί πολλές φορές στο παρελθόν όπως και οι συναδέλφισσές της συνδικαλίστριες, λόγω της δράσης τους ενάντια στην εργοδοτική αυθαιρεσία και τον εργασιακό μεσαίωνα που έχουν επιβάλει οι εργολάβοι με την κάλυψη ακόμα και δημόσιων οργανισμών όπως ο ΗΣΑΠ και η ΕΛΒΟ, οι οποίες συνεργάζονταν με τον εργοδότη της Κωνσταντίνας.
Η Κωνσταντίνα νοσηλεύεται στον «Ευαγγελισμό», σε κακή κατάσταση, με σοβαρές και μόνιμες, απ’ ό,τι φαίνεται, βλάβες στην υγεία της. Το γεγονός ότι ήταν μετανάστρια από τη Βουλγαρία και γυναίκα, κάνει την περίπτωση ακόμα πιο χαρακτηριστική του κλίματος τρομοκρατίας προς κάθε κατηγορία εργαζομένων που θεωρείται πιο αδύναμη και ευάλωτη.
Η ΓΣΕΕ και το ΕΚΑ αν και δήλωσαν την συμπαράσταση τους, φέρουν ευθύνες καθώς η όλη υπόθεση τους ήταν γνωστή εδώ και χρόνια. Τα ΜΜΕ πέρασαν το θέμα στα «ψιλά» παρ’ ότι είναι φανερό ότι αποτελεί τομή στην εργοδοτική τρομοκρατία. Δείτε κάποια ενδιαφέροντα δημοσιεύματα.
Παλιότερα άρθρα για την Κωνσταντίνα και τον αγώνα των καθαριστριών [Ελευθεροτυπία] – [Κόκκινο]
Το κυρίαρχο συναίσθημα αυτές τις μέρες είναι πόνος. Ανέκφραστος, κι έτσι εύκολα μετατρέπεται σε οργή και αγανάκτηση. Σε μια κουλτούρα μαθημένη να θεωρεί την έκφραση πόνου αδυναμία, και την έκφραση οργής δύναμη.
Το πεδίο μέσα στο οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα, είναι μια ατμόσφαιρα έντασης, οικονομικής ανασφάλειας (καταστροφής για πολλούς), αίσθησης οτι τα πράγματα έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο.
Ο φόνος του Αλέξη Γρηγορόπουλου ήταν η αφορμή, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Και όλος ο ανέκφραστος πόνος για τα αδιέξοδα που βιώνει η ελληνική κοινωνία μετατράπηκε σε οργή. Δεν υπάρχει πιο επικίνδυνο πράγμα από το να αγνοήσεις τον πόνο. Γίνεται δηλητήριο και τρωει τα σωθικά. Κι όταν γίνει αυτή η μετατροπή σε αγανάκτηση και οργή, χάνει κάθε ενημερότητα, ψάχνει για εκτόνωση (σε δίκαιους και άδικους), χάνει την ικανότητα να ακούσει, ζητάει εκδίκηση.
Έχουν γραφτεί πολλά αυτές τις μέρες, αναλύσεις, άρθρα, από πολλές οπτικές γωνίες. Μερικές ακόμα θα προσπαθήσω να προσθέσω, αναγνωρίζοντας οτι μέσα σε τόση σύγκρουση και απελπισία, είναι δύσκολο να δει κανείς τη μεγαλύτερη εικόνα.
Οι πρώτες δύο είναι οπτικές που βλέπουν τα δρώμενα σαν μιασυνεχή εναλλαγή ρόλων, που όλοι εκπροσωπούμε σε διαφορετικές στιγμές. Και η τρίτη, αυτή που αντιμετωπίζει κάθε εξωτερική σύγκρουση και σαν αντανάκλαση μιας εσωτερικής.
Οπτική 1η
Αν δει κανείς τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων σαν μια συναλλαγή ρόλων, μπορεί να περιγράψει τους ακόλουθους:
αυτοί που κατηγορούνται για κατάχρηση της ισχύος τους
αυτοί που νιώθουν θύματα της κατάχρησης ισχύος και που νιώθουν περιθωριοποιημένοι
Η ισχύς είναι μια δυναμική στη σχέση που δεν αφορά μόνο την κοινωνική ταυτότητα (κυβέρνηση, αστυνομία, πολίτες, κλπ), αλλά και την ιδιαίτερη δυναμική της κάθε στιγμής. Η κυβέρνηση έχει βρεθεί σε θέση ισχύος, από το γεγονός και μόνο ότι είναι κυβέρνηση και δίνει τις διαταγές. Οι διαδηλωτές έχουν βρεθεί σε θέση ισχύος απέναντι σε αστυνομικούς που είχαν εντολές να μην αντιδράσουν ή απέναντι σε ανθρώπους που δεν μπορούσαν να προστατέψουν τα μαγαζιά τους. Η ισχύς αλλάζει χέρια, ανάλογα με τη στιγμή, ανάλογα με τις περιστάσεις. Οι διαδηλωτές έχουν την ισχύ, τη στιγμή που η παρουσία τους στο κέντρο της Αθήνας, στις γειτονιές και στους δρόμους, διαταράσσει την καθημερινότητα των άλλων (για αυτό άλλωστε και γίνονται οι διαδηλώσεις, για αυτή τη στιγμιαία ανακατανομή ισχύος). Προσοχή: άλλο να συζητά κανείς για ρόλους και δυναμική στην επικοινωνία, και άλλο να παίρνει θέση απέναντι σε έναν φόνο (που ποτέ δεν μπορεί να εξισωθεί με το σπάσιμο μιας τζαμαρίας! Αυτά τα δυο δεν μπορούν να εξισωθούν, δεν είναι το ίδιο πράγμα!)
Νομίζω πως ελάχιστοι από εμάς ξέρουμε πως να διαχειριστούμε την ισχύ. Η θέση ισχύος έχει μερικά χαρακτηριστικά, παρόντα για όποιον βρεθεί σε αυτή τη θέση.
Η θέση ισχύος να είναι εθιστική για αυτόν που την έχει, με την έννοια ότι κάνει τον άνθρωπο να νιώθει καλά για τον εαυτό του και να θέλει κι άλλο. Είναι επίσης τυφλωτική. Όχι μόνο χάνουμε την ενημερότητα μας για τη θέση ισχύος που έχουμε, αλλά και την ενημερότητα για το πως αυτή επηρεάζει τους άλλους. Άνθρωποι που βρίσκονται σε θέση ισχύος συχνά δεν καταλαβαίνουν γιατί οι άλλοι διαμαρτύρονται, ή γιατί υποφέρουν. Νιώθουν τους άλλους ως θύματα, και νιώθουν υπεράνω των προβλημάτων των άλλων. Δεν μπορούν να δουν πως η δική τους συμπεριφορά ισχύος είναι κακοποιητική ή πως συνεισφέρει στη δυσκολία των άλλων ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά, σε περιπτώσεις που έχουμε λιγότερη ισχύ ή καθόλου ισχύ, βλέπουμε ξεκάθαρα αυτή τη διαφορά και τις πονετικές επιδράσεις της.
Το να έχει κανείς ισχύ δεν κάνει κάποιον αναγκαστικά “κακό”. Το να είμαστε ενήμεροι της ισχύος μας, μας προστατεύει από το να τη χρησιμοποιούμε με τρόπο που κακοποιεί τους άλλους. Οι άνθρωποι που είναι ενήμεροι της ισχύος τους ξέρουν ότι η ισχύς μεταβιβάζεται, δεν μοιράζεται. Αν είσαι ενήμερος της θέσης ισχύος και εξουσίας που έχεις, τότε θυμάσαι πως είναι να μην έχεις ισχύ και ξέρεις πως η ασυνείδητη ισχύς μπορεί να πονέσει τους άλλους, να τους εξαγριώσει, να τους στερήσει ελευθερία. Όταν δεις τέτοια σινιάλα, θα τα θεωρήσεις σημαντικό καθρέφτισμα για εσένα και δεν θα κοιτάς τον άλλον αφ’ υψηλού, ή δεν θα τα ξεπερνάς ως ασήμαντες αντιδράσεις του άλλου. Η ενημερότητα και ανάληψη ευθύνης για τη θέση ισχύος συνήθως αποκλιμακώνει τις συγκρούσεις.
Οπτική 2η
Σε ένα άλλο επίπεδο, όλοι (κυβέρνηση, αστυνομία, πολίτες) είναι και καταχραστές ισχύος και θύματα κατάχρησης ισχύος από άλλους, καιη σύγκρουση είναι ανάμεσα στην απελπισία και την ελπίδα.
Από τη μια η απελπισία, οτι κάτι μπορεί να αλλάξει. Όλοι είναι ίδιοι, η εξουσία χαλάει τον άνθρωπο, κλπ, κλπ.
Από την άλλη μια διαχρονική αίσθηση ελπίδας, έγνοιας για όλους, πίστη στο μέλλον της Ελληνικής κοινωνίας, στην ικανότητα να μάθει από τα λάθη της και να δημιουργήσει κάτι καινούργιο, που να εμπεριέχει όλες τις φωνές, όλες τις απόψεις, και να δίνει δικαίωμα σε όλους να κάνουν πραγματικότητα τα όνειρα τους.
Ο ρόλος φάντασμα είναι αυτός που θα καταλάβει και την ελπίδα και την απελπισία, αυτος που θα ‘αγκαλιάσουν’ και τα δυο συναισθήματα, και θα ενθαρρύνει δημιουργικότερο διάλογο ανάμεσα στα δύο. Σα να λέμε δηλαδή, ο ρόλος του ‘πρεσβύτερου’ (elder).
Οπτική 3η
Η τρίτη οπτική που λείπει είναι αυτή που βλέπει αυτή την εξωτερική σύγκρουση σαν αντανάκλαση μιας εσωτερικής σύγκρουσης που όλοι κουβαλάμε, και που όλοι οι ρόλοι εκπροσωπούνται.
Πόσες εμπειρίες και πλευρές σου δεν περιθωριοποιείς κάθε μέρα; Πόσα συναισθήματα σου δεν γίνονται πρόσφυγες της καθημερινότητας σου; Πόσες φορές δεν αγνοείς τον πόνο σου, την αντίδραση σου σε κάτι, γιατί δεν ξέρεις να τον εκφράσεις; Πόσες δολοφονίες εσωτερικών εμπειριών δεν γίνονται κάθε μέρα, γιατί δεν ξέρεις πως να εκφραστείς, πως να διεκδικήσεις μια εσωτερική δημοκρατία, έναν εσωτερικό διάλογο; Πόση εσωτερική αστυνόμευση αντέχεις πριν γίνει και η εσωτερική εξέγερση πραγματικότητα;
Χρειαζόμαστε χώρο για διάλογο. Εσωτερικό και εξωτερικό. Μαζί με την κοινωνική δράση, μαζί με της διαδηλώσεις ενάντια στην κατάχρηση εξουσίας (σε όλες της τις μορφές), μαζί με τις μαζώξεις πολιτών στις γειτονιές (που ήδη ξεφύτρωσαν και πολλαπλασιάστηκαν τις τελευταίες μέρες). Διάλογο, για να καταλάβουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους καλύτερα. Πριν συνηθίσουμε τον φόβο και την κρίση. Πριν θεωρήσουμε όλον αυτόν τον πόνο γύρω και μέσα μας αναγκαίο –και ανυπέρβλητο- κακό.
Ο διάλογος ευπρόσδεκτος σε αυτό το blog. Όπως και τα σχόλια σου…
“Χρειάζονται φυτώρια οράματος” Γράφει ο Κώστας Ράπτης – 21/12/2008
“Κάθε μέρα ακούω και κάτι καινούργιο, είναι συνταρακτική αυτή η περίοδος” ομολογεί η ψυχολόγος και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Συστημικής Θεραπείας Μίνα Τοδούλου-Πολέμη, σπεύδοντας να προκαταλάβει τις επιφυλάξεις μας ως προς την σχέση του επιστημονικού της κλάδου με τα κοινωνικά φαινόμενα. “Ο κόσμος ακόμα θεωρεί την ψυχολογία και την ψυχοθεραπεία ως υπόθεση καθαρά ενδοπροσωπική. Ωστόσο, η εμπειρία μας αλλά και η ιδιαίτερη συστημική μας προσέγγιση μας οδηγεί από τα πρώτα εστιακά μας επίπεδα (το ζευγάρι, την οικογένεια, τη σχολική τάξη) σε ευρύτερα συστήματα, όπως το σχολείο ολόκληρο ή η επιχείρηση ολόκληρη και από εκεί σε ευρύτερες διεργασίες. Διεργασίες οι οποίες περιλαμβάνουν πολλαπλές σχέσεις, ρόλους που μας «κατεβαίνουν» από παλιά, ρόλους καινούργιους που γεννιούνται, πολλαπλές σχέσεις ισχύος (π.χ. στην οικογένεια: άντρας-γυναίκα, γονιός-παιδί), οικονομικές σχέσεις, εντέλει τις αξίες, τις νόρμες και τις προσδοκίες του πολιτισμού μας. Όλα αυτά συναλλάσσονται συνεχώς με μία συμπλοκότητα τεράστια και, σα να μη φτάνει αυτό, αλλάζουν και συνεχώς”.
“Θα ήταν λοιπόν μεγάλο ψέμα αφενός απέναντι στους εαυτούς μας ως θεραπευτές και εκπαιδευτές και αφετέρου απέναντι στους ανθρώπους που προσπαθούμε να υπηρετήσουμε, εάν αγνοήσουμε όλο αυτό το γίγνεσθαι που μας περιβάλλει και ρέει μέσα στην καθημερινότητα και των μικρών οικείων ομάδων. Οι οικείες σχέσεις είναι κατά κάποιον τρόπο θερμόμετρα, καθρέφτες και των ευρύτερων συστημάτων στα οποία μετέχουν”.
Με ποιόν τρόπο “θερμομέτρησαν” τα πρόσφατα γεγονότα τα οικογενειακά σύνολα με τα οποία ασχολείστε; “Είχαμε την ευκαιρία πρόσφατα κατά τη δραματοποίηση μιας οικογένειας στο πλαίσιο μιας θεραπευτικής ομάδας να ζήσουμε τα διλήμματα των ημερών. Αναρωτιόντουσαν οι γονείς: «θα πάμε μαζί με τα παιδιά στη διαδήλωση ή όχι; Θα τα αφήσουμε να πάνε με φίλους τους που τους ξέρουμε ή όχι;» Όσο προχωρούσε αυτού του είδους η συναλλαγή, με εστίαση στο τι πρέπει να κάνουν τα παιδιά, η υποομάδα που υποδυόταν την 16χρονη κόρη της οικογένειας πήγαινε όλο και περισσότερο στη λογική «να το κάψουμε το δέντρο». Το κλίμα άλλαξε όταν οι γονείς, αφού είδαν και απόειδαν ότι δεν πάνε πουθενά, είπαν ότι έπρεπε πρώτα να ανοίξουν κουβέντα μεταξύ τους και να διαμορφώσουν μιαν άποψη που να εκπροσωπεί και τους δύο, αντί ο ένας να ράβει και ο άλλος να ξηλώνει. Διαπίστωσαν όμως ότι δεν ήταν έτοιμοι ούτε για αυτόν τον μεταξύ τους διάλογο. Οπότε τους «γυρίσαμε στον εαυτό τους», όπως λέμε εμείς οι θεραπευτές, δηλ. σε μια συζήτηση του καθενός «με τους πολλούς Γιάννηδες που υπάρχουν μέσα μας», κατά τον Πιραντέλλο. Με βάση ποιο δικό μου όραμα θα τοποθετηθώ στα γεγονότα; Πώς το μεταφράζω σε μια προσωπική ευθύνη;
Το αποτέλεσμα ήταν τελικά να αναδυθούν οι έφηβοι με τελείως άλλο συναίσθημα. Η απόφαση για διαμαρτυρία δεν είχε καταργηθεί – αλλά είχε γίνει διεκδίκηση θέσεων με άποψη για το τι να κτισθεί. Αμέσως, για κάποιον λόγο σχεδόν μαγικό, κάτι τέτοιο καταλαγιάζει τον θυμό και βοηθά στο καταλάγιασμα του θυμού και του απέναντι. Θα έλεγα λοιπόν ότι πέρα από κάθε διαμαρτυρία χρειαζόμαστε φυτώρια καλλιέργειας οράματος”.
Η προσέγγισή σας δείχνει να προκρίνει τη συναίνεση έναντι της σύγκρουσης. Δεν υπάρχουν όμως ζητήματα στα οποία η σύγκρουση να είναι αναγκαία, ζητήματα που να επιλύονται μόνο αν υπάρξει νικητής και ηττημένος; “Εν μέρει συμφωνώ και εν μέρει διαφωνώ. Χρειάζεται να συλλάβουμε μιαν άλλου τύπου σύγκρουση, όπου οι νικητές και οι ηττημένοι δεν θα είναι άνθρωποι, αλλά διεργασίες που αναδεικνύουν ή σκοτώνουν τον άνθρωπο και την ανθρωπιά του. Άλλωστε, η πιο μεγάλη σύγκρουση που βιώνει ένας άνθρωπος είναι, εδώ που τα λέμε, οι εσωτερικές συγκρούσεις: π.χ. το κομμάτι του εαυτού μου που θέλει να καθηλωθεί στο χθες, με εμποδίζει να πάω μπροστά ως άνθρωπος και χρειάζεται να συγκρουσθώ μαζί του. Αντίστοιχα στην κοινωνία, καλούμαστε να συγκρουστούμε με όποια υποδιεργασία μας καθηλώνει σε δομές του παρελθόντος, παρεμποδίζοντας την εξέλιξη. Όμως αυτός που θα πρέπει να νικά είναι η ζωή η ίδια”.
Διακρίνετε ιδιαιτερότητες στη σημερινή νέα γενιά; “Δεν νομίζω ότι τους έχουμε ακούσει επαρκώς τους νέους. Λένε κάτι πολύ καινούργιο. Λ.χ. κάτι που διαπίστωσα και με σόκαρε είναι ότι αυτή η γενιά έχει αντοχή στην έλλειψη εργασιακής σιγουριάς, κάτι που η δική μας γενιά μας δεν είχε. Έχουν μιαν αντοχή, ελπίζω δημιουργική, στο χάος και την ασάφεια – και οι ψυχολόγοι ξέρουμε ότι η αντοχή στο χάος είναι ένδειξη ωριμότητας. Αν προσπαθήσεις πρόωρα να κλείσεις και να τακτοποιήσεις ένα χάος υπάρχει ο κίνδυνος απλώς να επαναφέρεις προηγούμενες δομές”.
Παράγουν οι νέες συνθήκες και νέα ανθρώπινα υποκείμενα; “Τα ανοίγματα της νέας αυτής εποχής μπορούν, αν τα αντέξουμε, να μας δείξουν πολύ ωραιότερους κόσμους. Για παράδειγμα: η γενιά μου ήταν πιο προσανατολισμένη στην ηθική της εργασίας. Τα τωρινά παιδιά (και δεν μιλώ για απρογραμμάτιστα παιδιά) είναι πιο προσανατολισμένα στη φιλία: βλέπεις με πόση λαχτάρα επιδιώκουν να βρεθούν και να μιλήσουν. Εμείς παραμυθιαστήκαμε από τον προσανατολισμό μας προς το «προϊόν» και χάσαμε από διεργασία. Μια καινούργια μάθηση που είχα αυτές τις μέρες ήταν ότι, ενώ εμείς στη γενιά του Πολυτεχνείου αναζητούσαμε τη ρήξη με την προηγούμενη γενιά και έτσι υπηρετούσαμε την αναγκαία αλλαγή (π.χ. στο να φύγουμε από τους καθιερωμένους ρόλους των φύλων), τώρα τα παιδιά περισσότερο αναζητούν βοήθεια και μοίρασμα των ιδεών τους με μας.Υπάρχει ομορφιά σε αυτό και πρόκληση”.
Τι σημαίνει “μοίρασμα” εν προκειμένω; “Μη σταθούμε σε αυτό που λέγεται ότι «τα παιδιά ηγούνται της αλλαγής». Πρέπει βέβαια να μην τα αφήσουμε μόνα τους. Αλλά δική τους δουλειά είναι να ηγηθούν της δικής τους αλλαγής, του δικού τους οράματος, να το αρθρώσουν και να το επικοινωνήσουν σε όλους τους άλλους. Δική μας δουλειά είναι να επανεξετάσουμε και να αρθρώσουμε το δικό μας όραμα και επιπλέον να διαβάσουμε τι λέει αυτή η γενιά – που σημειωτέον δεν είναι μία, αλλά πολλές! Ακούς τα ίδια τα παιδιά να σου λένε ότι άλλοι είναι οι δωδεκάρηδες, άλλοι οι δεκαεπτάρηδες και άλλοι οι εικοσιτριάρηδες – όχι με την έννοια της απλής ηλικιακής διαφοράς, αλλά με την αίσθηση της διαφορετικής γενιάς”. Αλλάζει η γενιά ανά τετραετία; “Δεν είναι απίθανο κάτι τέτοιο, μέσα στη γρήγορη αλλαγή των καιρών μας!”
Για την Μίνα Τοδούλου-Πολέμη η (κάθε) νέα γενιά αναζητά ευκαιρίες ευθύνης, που όταν τις στερείται καταρρακώνεται. “Για να χτιστεί μια λειτουργική συλλογικότητα (γιατί ένα πλήθος μπορεί να είναι και καταπιεστικό ή καταστρεπτικό – και το ζήσαμε αυτό) πρέπει να περάσει από τη στενωπό που λέγεται προσωπική ευθύνη. Ξεφεύγουμε όλοι μας πολύ συχνά από το να «κρατήσουμε τη μπάλα» της προσωπικής μας ευθύνης, «αρπάζοντας τη μπάλα» ενός άλλου ρόλου: δείτε πόσο συχνά γίνεται αυτό στην οικογένεια, όταν π.χ. η μητέρα λέει στο παιδί «έλα να διαβάσουμε, να πάρουμε καλό βαθμό». Το να πάρει ο ένας του άλλου την ευθύνη μας καθιστά όλους παράλυτους”.
“Τελικά ισχύει τοαπλό αυτό πράγμα που έλεγαν οι παλιοί: «να είσαι χρήσιμος στην κοινωνία». Αν νιώθεις ότι δεν είσαι χρήσιμος, νιώθεις ότι δεν αξίζεις. Τότε θυμώνεις, και αν τη στιγμή εκείνη σε αρχίσουν και στις συμβολές, τότε καταρρακώνεσαι. Η ευθύνη αφυπνίζει την αξιοπρέπεια, ενεργοποιεί το μεγάλωμα και θέτει τις βάσεις για μια δημιουργική συλλογικότητα. Ίσως για αυτό τα παιδιά μας να είναι τόσο οργισμένα, γιατί τους στερήσαμε την δυνατότητα να είναι χρήσιμα. Άθελά μας, ως μια γενιά που θέλει να «παρέχει», τους στερήσαμε ευκαιρίες ευθύνης που ένα παιδί τις αναζητεί από τη στιγμή που γεννιέται. Τους κλέψαμε τις μπάλες τους”.
